فیجی، کشوری جزیره‌ای در جنوب اقیانوس آرام، اقتصادی پویا با روابط تجاری گسترده در سراسر جهان دارد. به عنوان عضوی از چندین توافقنامه تجاری منطقه‌ای و بین‌المللی، سیاست‌های وارداتی فیجی بر اساس ترکیبی از نیازهای محلی و مشارکت اقتصادی جهانی شکل می‌گیرد. این کشور یک سیستم تعرفه‌ای را اعمال می‌کند که به دنبال ایجاد تعادل در تولید درآمد، حفاظت از صنایع محلی و ادغام در سیستم تجارت جهانی است. فیجی، به عنوان یک کشور جزیره‌ای کوچک در حال توسعه، با چالش‌های منحصر به فردی مانند انزوای جغرافیایی، پایگاه صنعتی محدود و آسیب‌پذیری در برابر شوک‌های خارجی روبرو است که در سیاست‌های تجاری و تعرفه‌ای آن منعکس شده است.
ساختار تعرفه سفارشی در فیجی
سیاست کلی تعرفه و کاربرد
سیاست تعرفه‌ای فیجی بر اساس نیاز این کشور به ایجاد درآمد دولتی در عین حمایت از صنایع محلی و ارتقای توسعه اقتصادی هدایت می‌شود. قانون تعرفه گمرکی فیجی به عنوان چارچوب قانونی اصلی برای تعیین عوارض و مالیات بر واردات عمل می‌کند. ساختار تعرفه‌ای فیجی بر اساس سیستم هماهنگ توصیف و کدگذاری کالا (HS code) است که یک سیستم جهانی برای طبقه‌بندی کالاها می‌باشد.
جنبه‌های کلیدی سیاست تعرفه‌ای فیجی عبارتند از:
- درآمدزایی: عوارض واردات، به ویژه با توجه به محدود بودن پایه‌های تولیدی کشور، سهم قابل توجهی در درآمد دولت دارد.
- حمایت از صنایع محلی: اغلب برای حمایت از صنایع داخلی، تعرفه‌های بالاتر بر کالاهایی که با تولیدات محلی رقابت می‌کنند، اعمال می‌شود.
- توان مالی مصرف‌کننده: فیجی تعرفه‌های پایین‌تری را برای کالاهای اساسی مانند غذا و دارو اعمال می‌کند تا اطمینان حاصل شود که این اقلام برای مردم مقرون‌به‌صرفه باقی می‌مانند.
- ملاحظات زیست‌محیطی: این کشور تعرفه‌هایی را برای ترویج محصولات سازگار با محیط زیست و جلوگیری از واردات کالاهای مضر مانند پلاستیک و مواد تخریب‌کننده لایه ازن وضع کرده است.
موافقت‌نامه‌های تعرفه ترجیحی
فیجی از چندین توافقنامه تجاری بهره‌مند است که نرخ‌های تعرفه ترجیحی را برای کالاهای وارداتی خاص از کشورهای شریک ارائه می‌دهند. این توافقنامه‌ها به کاهش هزینه واردات کمک می‌کنند و محصولات را برای مصرف‌کنندگان در دسترس‌تر می‌کنند و در عین حال روابط تجاری با شرکای کلیدی را تشویق می‌کنند. برخی از توافقنامههای تجاری اصلی عبارتند از:
- توافقنامه تجاری گروه ملانزی اسپیرهد (MSGTA): فیجی، به همراه پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان و وانواتو، بخشی از MSG را تشکیل می‌دهند که امکان تجارت بدون عوارض گمرکی یا با تعرفه کاهش‌یافته را برای کالاهای منتخب بین کشورهای عضو فراهم می‌کند.
- توافقنامه تجاری کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام (PICTA): این توافقنامه تجارت بین کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام را پوشش می‌دهد و تعرفه‌های کمتری را برای کالاهای مختلف ارائه می‌دهد.
- توافقنامه مشارکت اقتصادی اتحادیه اروپا و کشورهای اقیانوس آرام (EU-PS EPA): این توافقنامه امکان دسترسی بدون عوارض گمرکی را برای بسیاری از کالاهای فیجی که به اتحادیه اروپا صادر می‌شوند و کاهش تعرفه‌ها برای برخی از واردات از کشورهای اتحادیه اروپا فراهم می‌کند.
- توافقنامه همکاری تجاری و اقتصادی منطقه‌ای جنوب اقیانوس آرام (SPARTECA): این توافقنامه دسترسی ترجیحی به بازار محصولات فیجی در استرالیا و نیوزیلند و بالعکس را فراهم می‌کند.
عوارض و محدودیت‌های ویژه واردات
علاوه بر تعرفه‌های استاندارد، فیجی ممکن است تحت شرایط خاص، عوارض وارداتی ویژه‌ای وضع کند. این موارد عبارتند از:
- عوارض دامپینگ: برای کالاهایی اعمال می‌شود که با قیمت‌های پایین‌تر از بازار وارد می‌شوند و رقابت ناعادلانه‌ای را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد می‌کنند.
- عوارض گمرکی: برخی از محصولات مانند الکل، تنباکو و فرآورده‌های نفتی ممکن است علاوه بر عوارض گمرکی، با مالیات غیرمستقیم نیز مواجه شوند.
- عوارض زیست‌محیطی: عوارض واردات ممکن است برای کالاهایی که برای محیط زیست مضر تلقی می‌شوند، مانند کیسه‌های پلاستیکی یا محصولات حاوی مواد تخریب‌کننده لایه ازن، افزایش یابد.
دسته بندی محصولات و نرخ های تعرفه مربوطه
محصولات کشاورزی
۱. محصولات لبنی
واردات لبنیات در فیجی مشمول تعرفه‌های متوسطی است، زیرا تولید محلی محدود است و این کشور برای تأمین تقاضای مصرف‌کننده به محصولات لبنی وارداتی متکی است.
- تعرفه عمومی: محصولات لبنی، شامل شیر، کره و پنیر، مشمول نرخ تعرفه‌ای تقریباً ۱۵ تا ۳۲ درصد هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: طبق توافقنامههای MSGTA و PICTA، محصولات لبنی کشورهای عضو می‌توانند از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض اضافی برای محصولات لبنی خاص از کشورهایی که در شیوه‌های دامپینگ (بازارشکنی) دخیل هستند یا یارانه‌ها قیمت‌های بازار را تحریف می‌کنند، اعمال شود.
۲. گوشت و مرغ
بخش گوشت و مرغ یکی از حوزه‌های کلیدی تحت حمایت تعرفه‌ها در فیجی است و نرخ‌های متوسط تا بالایی برای واردات، به‌ویژه برای حمایت از تولیدکنندگان دام محلی، اعمال می‌شود.
- تعرفه عمومی: محصولات گوشتی مانند گوشت گاو، خوک و مرغ با تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۳۲٪ مواجه هستند که نرخ‌های بالاتری برای گوشت‌های فرآوری شده دارد.
- نرخ‌های ترجیحی: تعرفه‌های کاهش‌یافته برای واردات گوشت از کشورهایی که در توافقنامههای تجاری هستند، مانند استرالیا و نیوزیلند تحت SPARTECA، در دسترس است.
- عوارض ویژه: سهمیه‌های تعرفه‌ای ممکن است برای واردات برخی گوشت‌ها، به ویژه گوشت گاو، اعمال شود و واردات بیش از سهمیه با تعرفه‌های بالاتر مواجه شود.
۳. میوه‌ها و سبزیجات
فیجی انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه را برای تکمیل تولید محلی وارد می‌کند و این کالاها مشمول تعرفه‌هایی هستند که بسته به نوع محصول و فصلی بودن آن متفاوت است.
- تعرفه عمومی: میوه‌ها و سبزیجات تازه بسته به نوع محصول و طبقه‌بندی آن، با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۱۵ درصد مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: طبق توافقنامه PICTA، میوه‌ها و سبزیجات وارداتی از سایر کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام ممکن است از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است تعرفه‌های فصلی برای حمایت از کشاورزان محلی در طول دوره برداشت اعمال شود. به عنوان مثال، تعرفه‌های گوجه فرنگی یا خیار ممکن است در طول فصل کشت داخلی افزایش یابد.
کالاهای صنعتی
۱. خودرو و قطعات خودرو
واردات وسایل نقلیه و قطعات خودرو در فیجی مشمول عوارض گمرکی قابل توجهی است که بخشی از آن برای ایجاد درآمد دولت و بخشی دیگر برای تنظیم تعداد خودروهای وارداتی در کشور است.
- تعرفه عمومی: تعرفه واردات وسایل نقلیه موتوری بسته به حجم موتور و سن وسیله نقلیه از ۱۵٪ تا ۳۲٪ متغیر است. قطعات خودرو با نرخ تعرفه تقریباً ۵٪ تا ۱۵٪ مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: طبق توافقنامه اسپارتکا، برخی از امتیازات ترجیحی به واردات از کشورهایی مانند استرالیا و نیوزیلند، به‌ویژه برای خودروهای برقی یا سازگار با محیط زیست، داده می‌شود.
- عوارض ویژه: فیجی عوارض اضافی بر خودروهای با آلایندگی بالا وضع کرده است تا استفاده از خودروهای کم‌مصرف‌تر و سازگارتر با محیط زیست را تشویق کند.
۲. لوازم الکترونیکی و کالاهای مصرفی
کالاهای الکترونیکی و مصرفی مانند تلویزیون، یخچال و تلفن همراه، از واردات رایج به فیجی هستند و مشمول تعرفه‌های متوسطی می‌باشند.
- تعرفه عمومی: کالاهای الکترونیکی معمولاً بسته به نوع محصول و طبقه‌بندی آن، با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۱۵ درصد مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: کالاهای وارداتی از استرالیا، نیوزیلند و سایر کشورها تحت توافقنامههای تجاری ممکن است از کاهش تعرفه‌های لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی بهره‌مند شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است برای تشویق استفاده از محصولات سازگار با محیط زیست، عوارض زیست‌محیطی برای برخی از لوازم الکترونیکی، به‌ویژه آنهایی که مصرف انرژی بالایی دارند یا حاوی مواد شیمیایی مضر هستند، اعمال شود.
منسوجات و پوشاک
۱. پوشاک
صنعت نساجی در فیجی، اگرچه کوچک است، اما برای اقتصاد محلی حیاتی است و دولت با اعمال تعرفه بر لباس و پوشاک وارداتی از آن محافظت می‌کند.
- تعرفه عمومی: واردات پوشاک عموماً با تعرفه‌ای حدود ۱۵ تا ۳۲ درصد مواجه است.
- نرخ‌های ترجیحی: پوشاک از کشورهای عضو توافقنامههای MSGTA و PICTA ممکن است مشمول تعرفه‌های کاهش‌یافته یا صفر باشند.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض اضافی برای واردات پوشاک از کشورهایی که درگیر شیوه‌های تجاری ناعادلانه مانند عرضه پوشاک ارزان به بازار فیجی هستند، اعمال شود.
۲. کفش
واردات کفش نیز مشمول تعرفه‌هایی است که برای حمایت از تولیدکنندگان محلی و تشویق تولید داخلی طراحی شده‌اند.
- تعرفه عمومی: واردات کفش بسته به جنس و نوع کفش، با تعرفه‌هایی از ۱۵ تا ۳۲ درصد مواجه است.
- نرخ‌های ترجیحی: واردات از کشورهایی که تحت توافقنامههای تجاری هستند، مانند استرالیا و نیوزیلند، از کاهش تعرفه‌ها برای انواع خاصی از کفش بهره‌مند می‌شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است تعرفه‌های واردات کفش‌های ارزان‌قیمت از کشورهایی که مشکوک به دامپینگ هستند، مانند چین و سایر تولیدکنندگان کم‌هزینه، افزایش یابد.
مواد اولیه و مواد شیمیایی
۱. محصولات فلزی
فیجی مقدار قابل توجهی مواد اولیه، از جمله فلزات برای ساخت و ساز و تولید، وارد می‌کند. این واردات مشمول تعرفه‌هایی هستند که بسته به نوع فلز و کاربرد مورد نظر آن متفاوت است.
- تعرفه عمومی: محصولات فلزی مانند فولاد و آلومینیوم معمولاً با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۲۰ درصد مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: تعرفه‌های کاهش‌یافته برای واردات از کشورهایی که در توافقنامههای تجاری هستند، به‌ویژه برای مصالح مورد استفاده در پروژه‌های ساختمانی و زیرساختی، اعمال می‌شود.
- عوارض ویژه: در صورت وجود شواهدی مبنی بر اختلال در بازار ناشی از صادرات یارانه‌ای، ممکن است عوارض ضد دامپینگ بر واردات فلزات از کشورهایی مانند چین و هند اعمال شود.
۲. محصولات شیمیایی
واردات مواد شیمیایی، از جمله مواد شیمیایی صنعتی، کودها و مواد شوینده، مشمول تعرفه‌هایی است که برای تنظیم بازار و حمایت از صنایع داخلی طراحی شده‌اند.
- تعرفه عمومی: مواد شیمیایی معمولاً بسته به طبقه‌بندی خاص تحت کد HS، با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۲۰ درصد مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: فیجی ممکن است برای برخی از مواد شیمیایی وارداتی از کشورهای عضو توافقنامههای تجاری، به ویژه مواد مورد استفاده در کشاورزی یا تولید، تعرفه‌های کمتری ارائه دهد.
- عوارض ویژه: عوارض زیست‌محیطی یا عوارض اضافی ممکن است برای مواد شیمیایی مضر برای محیط زیست، مانند مواد حاوی مواد خطرناک، اعمال شود.
ماشین آلات و تجهیزات
۱. ماشین‌آلات صنعتی
فیجی طیف گسترده‌ای از ماشین‌آلات صنعتی را برای بخش‌های ساختمانی، تولیدی و کشاورزی خود وارد می‌کند. تعرفه‌های این واردات معمولاً پایین است تا توسعه اقتصادی را تشویق کند.
- تعرفه عمومی: ماشین‌آلات صنعتی، مانند تجهیزات ساختمانی، ماشین‌آلات کشاورزی و ابزارهای تولیدی، عموماً با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۱۵ درصد مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: تعرفه‌های کاهش‌یافته برای واردات ماشین‌آلات از کشورهای عضو توافقنامههای تجاری فیجی، به‌ویژه آنهایی که در صنایع کلیدی مانند کشاورزی و ساخت‌وساز استفاده می‌شوند، در دسترس است.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض ویژه‌ای برای ماشین‌آلات وارداتی از کشورهایی با رویه‌های تجاری ناعادلانه یا کشورهایی که تحت تحریم‌های بین‌المللی هستند، اعمال شود.
۲. تجهیزات پزشکی
تجهیزات پزشکی، مانند ابزارهای تشخیصی، ابزارهای جراحی و لوازم بیمارستانی، از واردات ضروری برای سیستم مراقبت‌های بهداشتی فیجی هستند و تعرفه‌ها به طور کلی پایین هستند تا از مقرون به صرفه بودن و دسترسی آسان اطمینان حاصل شود.
- تعرفه عمومی: تجهیزات پزشکی معمولاً با تعرفه‌هایی بین ۰٪ تا ۵٪ مواجه هستند.
- نرخ‌های ترجیحی: فیجی تعرفه‌های ترجیحی برای واردات پزشکی از شرکای تجاری کلیدی، به ویژه برای تجهیزات مربوط به بهداشت عمومی، ارائه می‌دهد.
- وظایف ویژه: در مواقع اضطراری (مانند دوران همه‌گیری کووید-۱۹)، فیجی ممکن است تعرفه‌های مربوط به تجهیزات پزشکی حیاتی را لغو کند تا از موجودی کافی اطمینان حاصل شود.
عوارض ویژه واردات بر اساس کشور مبدا
عوارض واردات محصولات از کشورهای خاص
فیجی ممکن است بر اساس اختلافات تجاری، رویه‌های تجاری ناعادلانه یا دلایل ژئوپلیتیکی، عوارض یا محدودیت‌های اضافی بر واردات از کشورهای خاص اعمال کند.
- چین: فیجی حجم قابل توجهی کالا از چین وارد می‌کند، اما در صورت وجود شواهدی از دامپینگ بازار، ممکن است عوارض اضافی بر محصولاتی مانند لوازم الکترونیکی، منسوجات و کفش اعمال شود.
- هند: واردات از هند، به ویژه دارو، مواد شیمیایی و منسوجات، در صورت وجود شواهدی از یارانه یا اختلال در بازار، ممکن است با عوارض ویژه مواجه شود.
- استرالیا و نیوزیلند: بر اساس توافقنامه اسپارتکا، فیجی از شرایط تجارت ترجیحی با استرالیا و نیوزیلند برخوردار است که منجر به کاهش تعرفه‌ها بر طیف وسیعی از محصولات، به ویژه کالاهای کشاورزی و اقلام تولیدی می‌شود.
ترجیحات تعرفه‌ای برای کشورهای در حال توسعه
فیجی در چندین طرح تجاری با هدف ارائه تعرفه‌های ترجیحی به کشورهای در حال توسعه مشارکت دارد. تحت سیستم عمومی ترجیحات (GSP) ، کالاهای کشورهای کمتر توسعه‌یافته (LDC) از تعرفه‌های کاهش‌یافته یا صفر برای محصولات منتخب بهره‌مند می‌شوند. این ترتیبات واردات از کشورهایی مانند بنگلادش، میانمار و کامبوج را تشویق می‌کند.
طرح «همه چیز جز اسلحه» (EBA) ، که دسترسی بدون عوارض و سهمیه به کالاها از کشورهای کمتر توسعه‌یافته را فراهم می‌کند، تعرفه‌های طیف وسیعی از محصولات وارداتی به فیجی، به جز اسلحه و مهمات، را بیش از پیش کاهش می‌دهد.
حقایق ضروری درباره فیجی
- نام رسمی: جمهوری فیجی
- پایتخت: سووا
- بزرگترین شهرها:
- سووا
- لاوتوکا
- نادی
- درآمد سرانه: ۵۵۰۰ دلار آمریکا (تا سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۹۰۰۰۰۰ نفر
- زبان رسمی: انگلیسی (به همراه زبان‌های فیجیایی و هندی)
- واحد پول: دلار فیجی (FJD)
- موقعیت مکانی: در اقیانوس آرام جنوبی، شرق استرالیا و شمال نیوزیلند واقع شده است.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده فیجی
جغرافیای فیجی
فیجی مجمع‌الجزایری متشکل از بیش از ۳۰۰ جزیره است که در اقیانوس آرام جنوبی، شرق استرالیا و شمال نیوزیلند واقع شده است. دو جزیره بزرگ این کشور، ویتی لوو و وانوا لوو، محل سکونت اکثریت جمعیت فیجی هستند. این جزایر دارای آب و هوای دریایی گرمسیری هستند و فصل بارندگی از نوامبر تا آوریل است. این چشم‌انداز با کوه‌های آتشفشانی، جنگل‌های انبوه و سواحل شنی سفید مشخص می‌شود و فیجی را به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل کرده است.
اقتصاد فیجی
اقتصاد فیجی ترکیبی از کشاورزی، تولید، گردشگری و خدمات است. گردشگری مهم‌ترین بخش است که بخش بزرگی از تولید ناخالص داخلی و اشتغال را تشکیل می‌دهد. این کشور با سواحل زیبا، تنوع زیستی دریایی و استراحتگاه‌های لوکس خود گردشگران را به خود جذب می‌کند. علاوه بر این، بخش کشاورزی فیجی هم برای مصرف محلی و هم برای صادرات حیاتی است و نیشکر محصول غالب آن است.
اقتصاد فیجی به عنوان یک اقتصاد در حال توسعه طبقه‌بندی می‌شود و به شدت به واردات کالاهای صنعتی، ماشین‌آلات، سوخت و محصولات مصرفی وابسته است. در نتیجه، دولت از تعرفه‌ها به عنوان ابزاری برای تولید درآمد و حمایت از صنایع محلی استفاده می‌کند.
اقتصاد فیجی در سال‌های اخیر دستخوش تنوع شده است و بخش‌های رو به رشدی از جمله تولید، معدن و خدمات مالی فراساحلی را در خود جای داده است. این کشور همچنین در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کرده است تا وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی وارداتی کاهش دهد.
صنایع عمده در فیجی
۱. گردشگری
گردشگری بزرگترین صنعت فیجی است که برای هزاران نفر از مردم فیجی شغل ایجاد کرده و درآمد قابل توجهی برای دولت به همراه دارد. این صنعت توسط زیبایی‌های طبیعی فیجی، از جمله سواحل، صخره‌های مرجانی و جنگل‌های بارانی گرمسیری پشتیبانی می‌شود.
۲. کشاورزی
کشاورزی همچنان بخش حیاتی اقتصاد فیجی است و نیشکر محصول اصلی کشاورزی آن است. صنعت شکر از لحاظ تاریخی یکی از منابع اصلی درآمد صادراتی بوده است، اگرچه در سال‌های اخیر با چالش‌هایی روبرو بوده است. سایر محصولات مهم کشاورزی شامل نارگیل، کاساوا، تارو و میوه‌های گرمسیری است.
۳. تولید
بخش تولید در فیجی در سال‌های اخیر رشد کرده است و صنایع کلیدی آن شامل منسوجات، فرآوری مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌شود. فیجی منسوجات، پوشاک و آب معدنی را به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی صادر می‌کند.
۴. معدن
فیجی بخش معدن کوچک اما رو به رشدی دارد که طلا ماده معدنی اصلی استخراج شده از آن است. همچنین فرصت‌های بالقوه‌ای برای استخراج مس، نقره و سایر مواد معدنی وجود دارد.
۵. شیلات
تنوع زیستی غنی دریایی فیجی از بخش شیلات قوی آن پشتیبانی می‌کند. این کشور ماهی، به ویژه ماهی تن، را به بازارهای بین‌المللی از جمله ژاپن، ایالات متحده و اتحادیه اروپا صادر می‌کند.