دومینیکا که اغلب به عنوان «جزیره طبیعت کارائیب» شناخته میشود، یک کشور جزیرهای کوچک در کارائیب شرقی است که اقتصاد آن به شدت به واردات بسیاری از کالاها و مواد اولیه وابسته است. به دلیل ظرفیت تولید داخلی محدود، دومینیکا طیف گستردهای از محصولات، از جمله مواد غذایی، ماشینآلات و کالاهای مصرفی را وارد میکند. سیستم تعرفه این کشور برای تنظیم واردات، ایجاد درآمد دولتی و در صورت امکان محافظت از صنایع محلی طراحی شده است. دومینیکا عضو جامعه کارائیب (CARICOM) است و به همین دلیل از تعرفههای ترجیحی برای تجارت درون CARICOM بهرهمند میشود. واردات از کشورهای غیر CARICOM عموماً مشمول تعرفههای بالاتر است، اگرچه این کشور در توافقنامههای تجاری با شرکای خارجی مانند اتحادیه اروپا تحت توافقنامه مشارکت اقتصادی CARIFORUM-EU شرکت دارد.
دسته بندی تعرفه ها برای محصولات وارداتی
نرخهای تعرفه گمرکی دومینیکا بر اساس دسته بندی محصولات و تحت تأثیر توافقنامههای تجاری مانند توافقنامههای CARICOM و سایر ترتیبات بینالمللی تعیین میشوند. در زیر جزئیات دستهبندیهای اصلی تعرفهها آمده است.
۱. محصولات کشاورزی
کشاورزی بخش قابل توجهی از اقتصاد دومینیکا را تشکیل میدهد، اما این کشور هنوز انواع محصولات کشاورزی را برای تکمیل تولید محلی وارد میکند. هدف از وضع تعرفه بر این محصولات، حمایت از کشاورزی داخلی و در عین حال تضمین دسترسی به مواد غذایی ضروری است.
۱.۱ نرخهای تعرفه برای محصولات کشاورزی عمده
- میوهها و سبزیجات:
- میوههای تازه (مثل موز، سیب، پرتقال): ۱۰٪ – ۲۵٪
- سبزیجات (مثلاً پیاز، سیبزمینی، گوجهفرنگی): ۱۰٪ – ۲۰٪
- میوهها و سبزیجات منجمد: ۱۰٪ – ۲۰٪
- میوههای خشک: ۵٪ – ۱۰٪
- غلات و حبوبات:
- گندم: ۵٪ – ۱۰٪
- برنج: ۱۵٪ – ۲۵٪
- ذرت: ۵٪ – ۱۰٪
- جو: ۱۰٪
- گوشت و مرغ:
- گوشت گاو: ۲۵٪ – ۳۵٪
- گوشت خوک: ۲۵٪ – ۳۵٪
- مرغ (مرغ، بوقلمون): ۲۵٪ – ۳۵٪
- گوشتهای فرآوری شده (سوسیس، بیکن): ۳۰٪ – ۴۰٪
- محصولات لبنی:
- شیر: ۱۵٪ – ۲۵٪
- پنیر: ۲۰٪ – ۳۰٪
- کره: ۲۰٪ – ۳۰٪
- روغنهای خوراکی:
- روغن آفتابگردان: ۱۰٪ – ۲۰٪
- روغن پالم: ۱۵٪-۲۰٪
- روغن زیتون: ۱۵٪ – ۲۵٪
- سایر محصولات کشاورزی:
- شکر: ۲۰٪ – ۳۰٪
- قهوه و چای: ۱۵٪-۲۰٪
۱.۲ عوارض ویژه واردات محصولات کشاورزی
- ترجیحات CARICOM: محصولات کشاورزی وارداتی از سایر کشورهای CARICOM تحت سیستم تعرفه خارجی مشترک CARICOM (CET) از تعرفههای کاهش یافته یا صفر برخوردارند که تجارت درون منطقهای را تشویق کرده و به حفاظت از تولید کشاورزی منطقهای کمک میکند.
- کشورهای غیر عضو CARICOM: محصولات کشاورزی وارداتی از کشورهای غیر عضو CARICOM، مانند ایالات متحده، کانادا یا اتحادیه اروپا، مشمول تعرفههای بالاتری هستند. با این حال، واردات از کشورهایی که دارای توافقنامههای تجاری هستند، مانند توافقنامه مشارکت اقتصادی CARIFORUM-EU، از تعرفههای پایینتر یا دسترسی بدون عوارض گمرکی برای برخی محصولات بهرهمند میشوند.
۲. کالاهای صنعتی
دومینیکا مقدار قابل توجهی کالاهای صنعتی، از جمله ماشین آلات، مواد اولیه و تجهیزات ساختمانی، را برای پشتیبانی از توسعه زیرساختها و پایگاه تولیدی محدود خود وارد میکند. تعرفههای کالاهای صنعتی به گونهای تنظیم شدهاند که دسترسی به نهادههای لازم را تضمین کرده و در عین حال از صنایع محلی در صورت امکان محافظت کنند.
۲.۱ ماشینآلات و تجهیزات
- ماشین آلات سنگین (مثلاً بولدوزر، جرثقیل، بیل مکانیکی): 0٪ -15٪
- تجهیزات صنعتی:
- ماشینآلات تولیدی (مثلاً تجهیزات فرآوری مواد غذایی، ماشینآلات نساجی): ۰٪ – ۱۰٪
- تجهیزات ساختمانی: 0%-15%
- تجهیزات مرتبط با انرژی (ژنراتورها، توربینها): ۰٪ – ۱۰٪
- تجهیزات الکتریکی:
- موتورهای الکتریکی: ۱۰٪ – ۱۵٪
- ترانسفورماتورها: ۱۰٪ – ۱۵٪
- کابلها و سیمکشی: ۱۰٪-۱۵٪
۲.۲ خودرو و قطعات خودرو
دومینیکا به دلیل تولید محدود محلی، بیشتر وسایل نقلیه و قطعات خودرو خود را وارد میکند. تعرفههای وضع شده بر وسایل نقلیه و قطعات خودرو به گونهای تنظیم شدهاند که تقاضا را تنظیم کرده و حمل و نقل سازگار با محیط زیست را ترویج دهند.
- وسایل نقلیه مسافربری:
- خودروهای جدید: ۲۵٪ تا ۳۵٪ (بسته به اندازه و نوع موتور)
- خودروهای دست دوم: ۳۵٪-۴۵٪ (بسته به سن و حجم موتور)
- خودروهای تجاری:
- کامیونها و اتوبوسها: ۱۰٪-۲۵٪
- قطعات خودرو:
- موتورها و قطعات مکانیکی: ۵٪ – ۱۰٪
- لاستیکها و سیستمهای ترمز: ۱۰٪-۱۵٪
- لوازم الکترونیکی خودرو (مثلاً روشنایی، سیستمهای صوتی): ۱۰٪ – ۱۵٪
۲.۳ عوارض ویژه واردات برای کالاهای صنعتی
- ترجیحات تعرفهای CARICOM: کالاهای صنعتی وارداتی از سایر کشورهای عضو CARICOM عموماً از تعرفههای کاهشیافته یا دسترسی بدون عوارض گمرکی برخوردارند و تجارت درون منطقهای و همکاری صنعتی را ارتقا میدهند.
- کشورهای غیر عضو CARICOM: واردات کالاهای صنعتی از کشورهای غیر عضو CARICOM مشمول CET است که معمولاً از 5٪ تا 15٪ متغیر است. با این حال، برخی توافقنامهها، مانند توافقنامه مشارکت اقتصادی CARIFORUM-EU، ممکن است تعرفههای کالاهای صنعتی خاص را کاهش داده یا حذف کنند.
۳. لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی
دومینیکا بخش بزرگی از لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی خود را، عمدتاً از آمریکای شمالی، اروپا و آسیا وارد میکند. تعرفههای این محصولات به گونهای تنظیم شدهاند که دسترسی به فناوری مدرن را تضمین کرده و در عین حال از بازارهای محلی محافظت کنند.
۳.۱ لوازم الکترونیکی مصرفی
- گوشیهای هوشمند: ۱۰٪-۲۰٪
- لپتاپ و تبلت: ۱۰٪-۲۰٪
- تلویزیونها: ۱۵٪-۲۵٪
- تجهیزات صوتی (مثلاً بلندگوها، سیستمهای صوتی): ۱۵٪ – ۲۵٪
- دوربینها و تجهیزات عکاسی: ۱۵٪-۲۵٪
۳.۲ لوازم خانگی
- یخچالها: ۱۵٪-۲۵٪
- ماشینهای لباسشویی: ۱۵٪-۲۵٪
- اجاقهای مایکروویو: ۱۵٪-۲۵٪
- کولر گازی: ۱۵٪-۲۵٪
- ماشینهای ظرفشویی: ۱۵٪-۲۵٪
۳.۳ عوارض ویژه واردات برای لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی
- ترجیحات CARICOM: لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی وارداتی از کشورهای CARICOM از تعرفههای پایینتری تحت توافقنامه تجارت آزاد منطقهای بهرهمند میشوند.
- کشورهای غیر عضو CARICOM: لوازم الکترونیکی مصرفی از کشورهای غیر عضو CARICOM، مانند چین، کره جنوبی و ایالات متحده، مشمول تعرفههای ترجیحی استاندارد CET هستند که معمولاً از ۱۵٪ تا ۲۵٪ متغیر است. با این حال، محصولات شرکای تجاری تحت توافقنامههایی مانند مشارکت اقتصادی CARIFORUM-EU ممکن است از تعرفههای ترجیحی برخوردار باشند.
۴. منسوجات، پوشاک و کفش
دومینیکا بیشتر منسوجات، پوشاک و کفش خود را وارد میکند، زیرا این کشور تولید داخلی محدودی در این بخشها دارد. هدف از تعرفههای این بخش، حمایت از تولیدکنندگان پوشاک محلی و در عین حال امکان دسترسی به محصولات مد جهانی است.
۴.۱ پوشاک و لباس
- لباسهای استاندارد (مثلاً تیشرت، شلوار جین، کت و شلوار): ۱۵٪ – ۲۵٪
- برندهای لوکس و طراحان: ۲۵٪-۳۵٪
- لباس ورزشی و پوشاک ورزشی: ۱۵٪-۲۵٪
۴.۲ کفش
- کفش استاندارد: ۱۵٪ – ۲۵٪
- کفشهای لوکس: ۲۵٪ – ۳۵٪
- کفشهای ورزشی و پاپوشهای ورزشی: ۱۵٪-۲۵٪
۴.۳ منسوجات و پارچههای خام
- پنبه: ۵٪ – ۱۰٪
- پشم: ۵٪ – ۱۰٪
- الیاف مصنوعی: ۱۰٪ – ۱۵٪
۴.۴ عوارض ویژه واردات منسوجات
- تجارت آزاد کشورهای حوزه کارائیب: منسوجات، پوشاک و کفش وارداتی از سایر کشورهای حوزه کارائیب از تعرفههای کاهش یافته یا صفر بهرهمند میشوند و به تقویت تجارت منطقهای کمک میکنند.
- کشورهای غیر عضو CARICOM: واردات منسوجات و پوشاک از کشورهای غیر عضو CARICOM با نرخهای استاندارد CET مواجه است. با این حال، توافقنامه مشارکت اقتصادی CARIFORUM-EU ممکن است تعرفههای کمتری را برای منسوجات خاص از کشورهای عضو اتحادیه اروپا ارائه دهد.
۵. داروسازی و تجهیزات پزشکی
دومینیکا بخش قابل توجهی از داروها و تجهیزات پزشکی خود را برای تأمین نیازهای سیستم مراقبتهای بهداشتی خود وارد میکند. تعرفههای این محصولات عموماً پایین است تا دسترسی و مقرونبهصرفه بودن آنها تضمین شود.
۵.۱ محصولات دارویی
- داروها (ژنریک و برند): 0%-10%
- واکسنها: ۰٪
- مکملها و ویتامینها: ۵٪-۱۰٪
۵.۲ تجهیزات پزشکی
- تجهیزات تشخیصی (مانند دستگاههای اشعه ایکس، دستگاههای MRI): 0%-5%
- ابزار جراحی: 0%-5%
- تختهای بیمارستانی و تجهیزات مانیتورینگ: ۵٪-۱۰٪
۵.۳ عوارض ویژه واردات برای محصولات پزشکی
- تعرفههای صفر CARICOM: داروها و تجهیزات پزشکی وارداتی از کشورهای عضو CARICOM معمولاً از تعرفهها معاف هستند و دسترسی آسانتر به محصولات ضروری مراقبتهای بهداشتی را فراهم میکنند.
- کشورهای غیر عضو CARICOM: محصولات پزشکی از کشورهای غیر عضو CARICOM با تعرفههای پایینی مواجه هستند، اما توافق CARIFORUM-EU امکان کاهش تعرفهها یا دسترسی بدون عوارض گمرکی را برای واردات پزشکی از اتحادیه اروپا فراهم میکند.
۶. الکل، تنباکو و کالاهای لوکس
دومینیکا برای تنظیم مصرف و کسب درآمد، تعرفههای بالاتری بر الکل، دخانیات و کالاهای لوکس وضع میکند. این محصولات علاوه بر عوارض گمرکی، مشمول مالیات غیرمستقیم نیز میشوند.
۶.۱ نوشیدنیهای الکلی
- آبجو: ۲۰٪-۳۰٪
- شراب: ۲۵٪ – ۳۵٪
- مشروبات الکلی (ویسکی، ودکا، رم): 30٪ – 45٪
- نوشیدنیهای غیرالکلی: ۱۵٪-۲۰٪
۶.۲ محصولات دخانی
- سیگار: ۳۵٪-۴۵٪
- سیگار: ۳۰٪-۴۰٪
- سایر محصولات دخانی (مثلاً تنباکوی پیپ): 30٪ – 40٪
۶.۳ کالاهای لوکس
- ساعت و جواهرات: ۲۵٪-۳۵٪
- کیفهای دستی و اکسسوریهای طراحان: ۲۵٪-۳۵٪
- لوازم الکترونیکی پیشرفته: ۲۰٪ – ۳۰٪
۶.۴ عوارض ویژه واردات برای کالاهای لوکس
- واردات غیر از کشورهای عضو CARICOM: کالاهای لوکس وارداتی از کشورهای غیر عضو CARICOM با تعرفههای بالاتری مواجه هستند که معمولاً بسته به نوع محصول از 25٪ تا 45٪ متغیر است. این محصولات همچنین ممکن است با مالیات غیرمستقیم اضافی مواجه شوند.
- مالیات غیرمستقیم: علاوه بر عوارض گمرکی، الکل، دخانیات و کالاهای لوکس مشمول مالیات غیرمستقیم میشوند تا مصرف را تنظیم کرده و درآمد بیشتری برای دولت ایجاد کنند.
حقایقی درباره کشور دومینیکا
- نام رسمی: مشترکالمنافع دومینیکا
- پایتخت: روسو
- سه شهر بزرگ:
- روسو
- پورتسموث
- ماریگوت
- درآمد سرانه: تقریباً ۸۰۰۰ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۷۳۰۰۰ نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: انگلیسی
- واحد پول: دلار کارائیب شرقی (XCD)
- موقعیت مکانی: شرق کارائیب، واقع در بین جزایر فرانسوی گوادلوپ در شمال و مارتینیک در جنوب.
جغرافیای دومینیکا
دومینیکا به خاطر زمینهای ناهموار و کوهستانی و جنگلهای بارانی گرمسیریاش شناخته میشود و لقب «جزیره طبیعت کارائیب» را به آن دادهاند. این جزیره از نظر زمینشناسی جوان و هنوز از نظر آتشفشانی فعال است و رودخانهها، آبشارها و چشمههای آب گرم متعددی دارد.
- رشته کوهها: دومینیکا با کوههای شیبدار مشخص میشود و کوه مورن دیابلوتینز با ارتفاع ۱۴۴۷ متر (۴۷۴۷ فوت) بلندترین قله آن است. چشمانداز آتشفشانی این جزیره همچنین شامل دهانهها و درهها میشود.
- رودخانهها و دریاچهها: دومینیکا بیش از ۳۶۵ رودخانه دارد که آن را به یکی از پرآبترین جزایر کارائیب تبدیل میکند. دریاچهها و رودخانههای این جزیره از تولید برق آبی پشتیبانی میکنند و آب شیرین را برای کشاورزی و مصارف خانگی فراهم میکنند.
- خط ساحلی: خط ساحلی دومینیکا ناهموار است و ترکیبی از سواحل شنی و صخرهای را در خود جای داده است. صخرههای مرجانی و تنوع زیستی دریایی، این کشور را به مقصدی محبوب برای غواصی اسکوبا و اکتشافات دریایی تبدیل کرده است.
- آب و هوا: دومینیکا آب و هوای گرمسیری با فصلهای مرطوب و خشک متمایز دارد. این جزیره بارندگی قابل توجهی، به ویژه در جنگلهای بارانی داخلی، دریافت میکند که به پوشش گیاهی سرسبز و تنوع زیستی غنی آن کمک میکند.
اقتصاد دومینیکا و صنایع عمده
اقتصاد دومینیکا کوچک و به شدت وابسته به کشاورزی، گردشگری و خدمات مالی است. این جزیره به خاطر زیبایی طبیعیاش که از صنعت گردشگری پشتیبانی میکند، شناخته شده است، اما با چالشهایی مانند آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی مانند طوفانها نیز روبرو است.
۱. کشاورزی
- کشاورزی بخش قابل توجهی از اقتصاد دومینیکا را تشکیل میدهد و برای بخش بزرگی از جمعیت اشتغال ایجاد میکند. این جزیره به خاطر تولید موز، مرکبات و محصولات ریشهای شناخته شده است.
- صادرات کلیدی: صادرات اصلی کشاورزی دومینیکا شامل موز، مرکبات، نارگیل و محصولات ریشهای است. با این حال، صنعت موز در سالهای اخیر به دلیل رقابت و تغییر سیاستهای تجاری رو به کاهش بوده است.
۲. گردشگری
- گردشگری، به ویژه گردشگری زیستمحیطی، یک بخش رو به رشد در دومینیکا است. زیباییهای طبیعی جزیره، جنگلهای بارانی، آبشارها و ویژگیهای آتشفشانی، آن را به مقصدی اصلی برای گردشگران ماجراجو، کوهنوردان و غواصان تبدیل کرده است.
- مقاصد محبوب: دومینیکا به خاطر مکانهایی مانند دریاچه جوشان، پارک ملی مورن ترویس پیتونز (یک میراث جهانی یونسکو) و صخرههای مرجانی خود که غواصان و علاقهمندان به حیات دریایی را به خود جذب میکند، شناخته شده است.
۳. تولید
- بخش تولید در دومینیکا نسبتاً کوچک است و عمدتاً بر فرآوری مواد غذایی، نوشیدنیها و تولید عرق نیشکر تمرکز دارد. این جزیره همچنین صابون و سایر کالاهای کوچک را برای مصرف محلی و صادرات تولید میکند.
- محصولات کلیدی: رم، صابون و محصولات کشاورزی فرآوری شده مانند روغن نارگیل، کالاهای اصلی تولیدی در دومینیکا هستند.
۴. خدمات مالی
- دومینیکا به دلیل سیاستها و مقررات مالیاتی مطلوب، بخش خدمات مالی فراساحلی کوچکی را توسعه داده و مشتریان بینالمللی را جذب کرده است. برنامه شهروندی از طریق سرمایهگذاری (CBI) این کشور یکی دیگر از عوامل مهم در اقتصاد است.
- برنامه CBI: برنامه CBI دومینیکا به اتباع خارجی اجازه میدهد تا از طریق سرمایهگذاری، شهروندی این کشور را دریافت کنند و منبع حیاتی درآمد خارجی برای این کشور فراهم کنند.
۵. انرژی تجدیدپذیر
- دومینیکا پتانسیل بالایی برای انرژیهای تجدیدپذیر، به ویژه انرژی زمینگرمایی، دارد. دولت در حال کار بر روی پروژههایی برای مهار فعالیت آتشفشانی جزیره برای تولید برق است که میتواند وابستگی به سوختهای فسیلی وارداتی را کاهش داده و هزینههای انرژی را پایین بیاورد.