Mae cyfraddau tariffau tollau yn chwarae rhan sylweddol wrth reoleiddio llif nwyddau ar draws ffiniau. Trethi ydynt a osodir ar nwyddau a fewnforir, naill ai fel canran o werth y nwyddau neu fel swm sefydlog fesul uned. Yn Albania, mae’r cyfraddau tariffau’n amrywio yn dibynnu ar y categori cynnyrch a’r wlad wreiddiol. Mae Albania, fel aelod o Sefydliad Masnach y Byd (WTO) ac ymgeisydd ar gyfer aelodaeth o’r UE, yn dilyn rhai cytundebau masnach rhyngwladol, sydd weithiau’n arwain at dariffau ffafriol ar gyfer rhai gwledydd neu ranbarthau. Yn ogystal, mae gan Albania gytundebau masnach rydd (FTAs) gyda gwledydd penodol, sy’n caniatáu tariffau is neu sero ar rai mewnforion.
Cyfraddau Tariff Toll Albania yn ôl Categori Cynnyrch
1. Cynhyrchion Amaethyddol
Mae cynhyrchion amaethyddol a fewnforir i Albania yn destun cyfraddau tariff amrywiol yn dibynnu ar y math o gynnyrch a’r wlad wreiddiol. Yn gyffredinol, nod y tariffau hyn yw amddiffyn ffermwyr domestig wrth sicrhau cyflenwad cyson o nwyddau.
1.1 Ffrwythau a Llysiau
- Cyfraddau Tariff: Fel arfer maent yn amrywio o 5% i 15% yn dibynnu ar y tymor a’r cynnyrch.
- Cyfraddau Arbennig: Mae cyfraddau gostyngol (2%-5%) yn berthnasol i fewnforion o wledydd sydd â chytundebau masnach rydd, fel Kosovo, Gogledd Macedonia, a’r UE o dan y Cytundeb Sefydlogi a Chymdeithas (SAA).
1.2 Grawnfwydydd a Grawnfwydydd
- Cyfraddau Tariff: Mae cyfradd safonol o 10% yn berthnasol i’r rhan fwyaf o rawnfwydydd, gan gynnwys gwenith, haidd a reis.
- Cyfraddau Arbennig: Mae tariffau ar fewnforion grawn o’r UE, gwledydd Cytundeb Masnach Rydd Canol Ewrop (CEFTA), a Thwrci o dan y cytundeb masnach rydd yn sylweddol is, yn aml mor isel â 0%-3%.
1.3 Cynhyrchion Llaeth
- Cyfraddau Tariff: Mae cynhyrchion llaeth fel llaeth, caws a menyn fel arfer yn wynebu tariffau o 10%-15%.
- Cyfraddau Arbennig: Tariffau is (5%) ar gyfer aelod-wladwriaethau’r UE a gwledydd cyfagos y Balcanau o dan gytundebau masnach rhanbarthol.
1.4 Cig a Dofednod
- Cyfraddau Tariff: Mae cynhyrchion cig a dofednod fel arfer yn cario tariff o 15%-20%.
- Cyfraddau Arbennig: Mae rhai gwledydd, yn enwedig y rhai sydd â Chytundebau Masnach Rydd fel aelodau CEFTA, yn mwynhau cyfradd tariff is o 5%-10%.
2. Cynhyrchion Diwydiannol
Mae cynhyrchion diwydiannol, gan gynnwys peiriannau, electroneg a chemegau, yn hanfodol i ddatblygiad economaidd Albania. Mae cyfraddau tariffau ar fewnforion diwydiannol yn aml yn adlewyrchu polisi’r llywodraeth i ddenu buddsoddiad mewn rhai diwydiannau wrth amddiffyn gweithgynhyrchwyr lleol.
2.1 Peiriannau ac Offer Mecanyddol
- Cyfraddau Tariff: Fel arfer, mae’r gyfradd tariff yn amrywio o 5%-10%.
- Cyfraddau Arbennig: Mae cyfraddau is neu hyd yn oed mewnforion di-doll ar gael i wledydd yr UE a CEFTA oherwydd cytundebau masnach.
2.2 Offer Trydanol
- Cyfraddau Tariff: Mae offer trydanol, gan gynnwys offer cartref, yn codi tariffau sy’n amrywio o 7% i 12%.
- Cyfraddau Arbennig: Mae cynhyrchion a fewnforir o wledydd yr UE neu CEFTA yn aml yn elwa o dariffau is, yn amrywio o 2%-5%.
2.3 Ceir a Cherbydau Modur
- Cyfraddau Tariff: Ar gyfer cerbydau teithwyr, mae tariffau’n amrywio o 10%-15%. Mae peiriannau trwm a lorïau’n wynebu cyfradd ychydig yn is o 5%-10%.
- Cyfraddau Arbennig: Gall cerbydau a fewnforir o wledydd yr UE weld tariffau is o dan ddarpariaethau masnach penodol, weithiau mor isel â 0%-5%.
3. Tecstilau a Dillad
Mae’r diwydiant tecstilau yn un o sectorau economaidd pwysig Albania, ac mae tariffau mewnforio ar decstilau a dillad wedi’u strwythuro i amddiffyn cynhyrchiad domestig wrth gefnogi’r galw am gynhyrchion tramor.
3.1 Tecstilau Amrwd (Cotwm, Gwlân, ac ati)
- Cyfraddau Tariff: Mae gan gotwm, gwlân, a deunyddiau crai eraill ar gyfer cynhyrchu tecstilau dariffau o 5%-10% fel arfer.
- Cyfraddau Arbennig: Gall mewnforion o wledydd CEFTA a’r UE fod yn gymwys i gael gostyngiad tariff i tua 2%-5%.
3.2 Dillad a Dillad Gorffenedig
- Cyfraddau Tariff: Mae eitemau dillad yn wynebu tariffau o 12%-20%.
- Cyfraddau Arbennig: Mae mewnforion dillad o bartneriaid masnach ffafriol, fel gwledydd yr UE a CEFTA, yn mwynhau cyfraddau is (5%-10%).
4. Cynhyrchion Cemegol
Mae Albania yn mewnforio amrywiaeth o gynhyrchion cemegol a ddefnyddir ar draws diwydiannau gan gynnwys fferyllol, amaethyddiaeth a gweithgynhyrchu.
4.1 Cynhyrchion Fferyllol
- Cyfraddau Tariff: Yn gyffredinol, mae gan feddyginiaethau a chynhyrchion fferyllol gyfradd tariff is, yn aml tua 2%-5%.
- Cyfraddau Arbennig: Gellir mewnforio cynhyrchion fferyllol o wledydd yr UE yn ddi-doll o dan y SAA.
4.2 Gwrteithiau a Phlaladdwyr
- Cyfraddau Tariff: Mae’r cynhyrchion hyn yn wynebu tariffau sy’n amrywio o 5%-10%, yn dibynnu ar eu cyfansoddiad a’u defnydd.
- Cyfraddau Arbennig: Gall mewnforion gwrtaith a phlaladdwyr o wledydd CEFTA fod yn gymwys ar gyfer tariffau is, cyn lleied â 3%.
5. Bwyd a Diod
Mae’r sector bwyd a diod yn cynnwys ystod eang o nwyddau a fewnforir, ac mae Albania yn cymhwyso cyfraddau tariff amrywiol yn dibynnu ar y cynnyrch.
5.1 Bwydydd Prosesedig
- Cyfraddau Tariff: Mae mewnforion bwyd wedi’i brosesu yn cario tariffau rhwng 10%-20%.
- Cyfraddau Arbennig: Gall nwyddau sy’n tarddu o’r UE elwa o gyfraddau gostyngol, yn aml 5%-10%, diolch i’r SAA.
5.2 Diodydd Alcoholaidd
- Cyfraddau Tariff: Yn gyffredinol, mae gan win, cwrw a gwirodydd dariffau uwch, yn amrywio o 15%-25%.
- Cyfraddau Arbennig: Gall mewnforion o wledydd yr UE weld gostyngiadau sylweddol mewn tariffau, yn dibynnu ar y cytundeb penodol sydd ar waith.
5.3 Diodydd Meddal a Dŵr
- Cyfraddau Tariff: Mae gan ddiodydd meddal a dŵr potel dariffau o tua 10%-15% fel arfer.
- Cyfraddau Arbennig: Tariffau is o 5%-10% ar fewnforion o wledydd sydd â chytundebau masnach ffafriol fel yr UE a CEFTA.
6. Metelau a Deunyddiau Crai
Mae deunyddiau crai yn hanfodol ar gyfer diwydiannau adeiladu a gweithgynhyrchu Albania.
6.1 Haearn a Dur
- Cyfraddau Tariff: Yn gyffredinol, mae gan fewnforion haearn a dur dariff o 5%-12%, yn dibynnu ar y ffurf (deunydd crai neu gynnyrch gorffenedig).
- Cyfraddau Arbennig: Mae cyfraddau tariff ffafriol o 0%-5% yn berthnasol i fewnforion o wledydd yr UE a CEFTA.
6.2 Metelau Gwerthfawr (Aur, Arian)
- Cyfraddau Tariff: Mae metelau gwerthfawr yn wynebu tariffau cymharol isel, yn aml tua 2%-5%.
- Cyfraddau Arbennig: Mae mewnforio di-doll yn bosibl ar gyfer rhai metelau gwerthfawr o aelod-wladwriaethau’r UE.
6.3 Cynhyrchion Pren a Phapur
- Cyfraddau Tariff: Mae mewnforion pren a phapur yn cario tariffau rhwng 5%-10%.
- Cyfraddau Arbennig: Gall mewnforion o bartneriaid rhanbarthol (CEFTA) a’r UE elwa o gyfraddau gostyngol mor isel â 2%-5%.
Darpariaethau Tariff Arbennig ar gyfer Gwledydd Penodol
Mae gan Albania sawl cytundeb masnach ar waith sy’n caniatáu darpariaethau tariff arbennig ar fewnforion o wledydd neu ranbarthau penodol. Isod mae rhai o’r cytundebau allweddol:
1. Yr Undeb Ewropeaidd (UE)
Mae gan Albania Gytundeb Sefydlogi a Chysylltiad (SAA) gyda’r UE, sy’n caniatáu cyfraddau tariff ffafriol ar ystod eang o gynhyrchion.
- Darpariaethau Allweddol: Mae llawer o gynhyrchion amaethyddol, diwydiannol a fferyllol o’r UE yn destun tariffau is neu sero.
2. Cytundeb Masnach Rydd Canol Ewrop (CEFTA)
Mae Albania yn aelod o CEFTA, sy’n cynnwys sawl gwlad yn y Balcanau.
- Darpariaethau Allweddol: Mae mewnforion o aelod-wladwriaethau CEFTA, fel Gogledd Macedonia, Serbia, a Montenegro, yn mwynhau tariffau llawer is ar gynhyrchion amaethyddol, diwydiannol, a thecstilau.
3. Twrci
Mae gan Albania gytundeb masnach rydd gyda Thwrci, sy’n cynnwys gostyngiadau tariff ar lawer o gynhyrchion diwydiannol.
- Darpariaethau Allweddol: Mae peiriannau, offer trydanol, a thecstilau o Dwrci yn ddarostyngedig i dariffau is, fel arfer tua 5%-10%.
4. Yr Unol Daleithiau
Er nad oes gan Albania Gytundeb Masnach Rydd cynhwysfawr gyda’r Unol Daleithiau, gall rhai cynhyrchion, yn enwedig technoleg a pheiriannau, dderbyn triniaeth ffafriol o dan rai darpariaethau WTO.
Ffeithiau am y Wlad: Albania
- Enw Ffurfiol: Gweriniaeth Albania
- Prifddinas: Tirana
- Dinasoedd Mwyaf:
- Tirana
- Durrës
- Vlorë
- Incwm y Pen: $6,500 (yn 2023)
- Poblogaeth: 2.8 miliwn (amcangyfrif 2024)
- Iaith Swyddogol: Albaneg
- Arian cyfred: lek Albanaidd (ALL)
- Lleoliad: De-ddwyrain Ewrop, wedi’i ffinio â Montenegro, Kosovo, Gogledd Macedonia, Gwlad Groeg, a Môr Adria i’r gorllewin.
Daearyddiaeth Albania
Mae Albania wedi’i lleoli yn Ne-ddwyrain Ewrop, ac mae ganddi nodweddion daearyddol amrywiol gan gynnwys mynyddoedd, afonydd, ac arfordir ar hyd moroedd Adria ac Ioni. Mae Alpau Albania yn dominyddu rhan ogleddol y wlad, tra bod y rhanbarthau deheuol yn cynnwys traethau hardd a gwastadeddau ffrwythlon. Hinsawdd Môr y Canoldir yw’r wlad, gyda gaeafau mwyn, gwlyb a hafau poeth, sych.
Prif Nodweddion Daearyddol:
- Mynyddoedd: Alpau Albania yn y gogledd
- Arfordir: Moroedd Adriatig ac Ioniaidd
- Afonydd: Drin, Vjosë
Economi Albania
Mae economi Albania wedi’i dosbarthu fel economi incwm canol-uwch. Mae wedi bod yn trawsnewid o sylfaen amaethyddol yn bennaf i economi sy’n fwyfwy diwydiannol a gwasanaeth-ganolog. Mae diwydiannau allweddol yn cynnwys tecstilau, twristiaeth, adeiladu ac ynni. Mae gan Albania adnoddau mwynau cyfoethog, gan gynnwys cromiwm, copr ac olew, ac mae’n dod yn ganolfan ynni ranbarthol oherwydd ei photensial ynni dŵr. Yn ogystal, mae taliadau o’r diaspora Albanaidd yn chwarae rhan sylweddol wrth gefnogi incwm aelwydydd.
Diwydiannau Mawr:
- Tecstilau a Dillad
- Twristiaeth
- Adeiladu
- Ynni (Ynni dŵr, Olew a Nwy)
- Amaethyddiaeth (Olewydd, Ffrwythau, Llysiau)