ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼, ਟੋਂਗਾ, ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਰਾਮਦਾਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੀਮਤ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਟੋਂਗਾ ਭੋਜਨ, ਬਾਲਣ, ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਦਰਾਮਦਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ, ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਲੀਆ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਹਨ।
ਟੋਂਗਾ ਦਾ ਟੈਰਿਫ ਸਿਸਟਮ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀ, ਮੂਲ ਦੇਸ਼, ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਜਾਂ ਛੋਟਾਂ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਊਟੀ ਦਰਾਂ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਪੈਸੀਫਿਕ ਆਈਲੈਂਡਜ਼ ਫੋਰਮ (PIF) ਜਾਂ ਹੋਰ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਤਰਜੀਹੀ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਮੈਂਬਰ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਉੱਚ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਆਯਾਤ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀਆਂ ਟੋਂਗਾ ਕਸਟਮ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਟੋਂਗਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਆਬਕਾਰੀ ਐਕਟ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸਮਾਨ ‘ਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਗਾਉਣ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਛੋਟਾਂ, ਰਿਆਇਤਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹੀ ਦਰਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇਹ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਯਾਤ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਮਾਲੀਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਟੋਂਗਾ ਹਾਰਮੋਨਾਈਜ਼ਡ ਸਿਸਟਮ (HS) ਵਰਗੀਕਰਣ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਖਾਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਤੇ HS ਕੋਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ: ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀ ਦਰ 0% ਤੋਂ 35% ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਕਿਸਮ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਜਾਂ ਕੋਈ ਡਿਊਟੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦੀ।
- ਮੁੱਲ ਜੋੜ ਟੈਕਸ (VAT): ਟੋਂਗਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ‘ਤੇ 15% VAT ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਟੈਕਸ ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਕਸਟਮ ਮੁੱਲ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਅਤੇ ਬੀਮਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
- ਛੋਟਾਂ ਅਤੇ ਰਿਆਇਤਾਂ: ਕੁਝ ਵਸਤੂਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਸਹਾਇਤਾ ਵਸਤੂਆਂ, ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈਆਂ, ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ, ਡਿਊਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵੈਟ ਤੋਂ ਛੋਟ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਜਾਂ ਜ਼ੀਰੋ ਟੈਰਿਫ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਹਨ।
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ: ਕੁਝ ਵਸਤੂਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ, ਸ਼ਰਾਬ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉੱਚ ਡਿਊਟੀਆਂ ਜਾਂ ਵਾਧੂ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜਾਂ ਕੁਝ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਗਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (FTAs): ਟੋਂਗਾ ਪੈਸੀਫਿਕ ਆਈਲੈਂਡਜ਼ ਫੋਰਮ (PIF) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਫਿਜੀ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ । ਟੋਂਗਾ PACER Plus ਵਰਗੇ ਖੇਤਰੀ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਏ ਜਾਂ ਜ਼ੀਰੋ ਟੈਰਿਫ ਨਾਲ ਆਯਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਆਯਾਤ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ
ਟੋਂਗਾ ਦੀ ਟੈਰਿਫ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ HS ਕੋਡ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਹੇਠਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ ਆਯਾਤ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
1. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ
ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਯਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਹੈ। ਟੋਂਗਾ ਆਪਣੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਾਜ਼ੇ ਉਤਪਾਦ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ (HS ਕੋਡ 07, 08)
- ਖੱਟੇ ਫਲ: 0% ਤੋਂ 15% ਡਿਊਟੀ
- ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤਰੇ, ਨਿੰਬੂ ਅਤੇ ਅੰਗੂਰ ਵਰਗੇ ਖੱਟੇ ਫਲਾਂ ‘ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 0% ਡਿਊਟੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ PACER Plus ਵਰਗੇ ਖੇਤਰੀ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੂਜੇ ਪੈਸੀਫਿਕ ਆਈਲੈਂਡਜ਼ ਫੋਰਮ ਮੈਂਬਰ ਰਾਜਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਜਾਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ) ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਗੈਰ-ਫੋਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਲ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਤਪਾਦ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 10-15% ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
- ਸਬਜ਼ੀਆਂ: 10% ਡਿਊਟੀ
- ਟਮਾਟਰ, ਆਲੂ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਆਮ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ‘ਤੇ 10% ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਆਯਾਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਹਨ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰ ਹਨ।
ਮੀਟ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ (HS ਕੋਡ 02)
- ਬੀਫ: 10% ਡਿਊਟੀ
- ਟੋਂਗਨ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਬੀਫ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬੀਫ ‘ ਤੇ 10% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੀਟ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਨ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
- ਪੋਲਟਰੀ: 15% ਡਿਊਟੀ
- ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੋਲਟਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ 15% ਡਿਊਟੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ । ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਾਂਗ, ਟੋਂਗਾ ਪੋਲਟਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਹਨ ।
ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ (HS ਕੋਡ 04)
- ਦੁੱਧ: 10% ਡਿਊਟੀ
- ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ 10% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੋਂਗਾ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
- ਪਨੀਰ: 15% ਡਿਊਟੀ
- ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਪਨੀਰ ‘ ਤੇ 15% ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਪਨੀਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ
ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫੈਬਰਿਕ-ਅਧਾਰਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਯਾਤ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੱਪੜਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੱਚਾ ਮਾਲ (HS ਕੋਡ 52, 54)
- ਕਪਾਹ: 5% ਤੋਂ 10% ਡਿਊਟੀ
- ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸੂਤੀ ਅਤੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ 5% ਅਤੇ 10% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ ਸਥਾਨਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਫੈਬਰਿਕ: 10% ਡਿਊਟੀ
- ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਫੈਬਰਿਕ ‘ਤੇ 10% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੋਂਗਾ ਸਥਾਨਕ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੀਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ, ਇਹਨਾਂ ਫੈਬਰਿਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੁਕੰਮਲ ਕੱਪੜੇ (HS ਕੋਡ 61, 62)
- ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਅਤੇ ਕਮੀਜ਼ਾਂ: 25% ਡਿਊਟੀ
- ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਅਤੇ ਕਮੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ 25% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੱਪੜੇ ਚੀਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।
- ਜੀਨਸ: 20% ਡਿਊਟੀ
- ਜੀਨਸ ‘ ਤੇ 20% ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਕੱਪੜੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੀਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਤੋਂ ਮੰਗਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
- ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਕੱਪੜੇ: 30% ਡਿਊਟੀ
- ਪਹਿਰਾਵੇ, ਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਾਹਰੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ 30% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
3. ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਉਪਕਰਣ
ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ, ਟੋਂਗਾ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣ, ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ । ਇਹ ਸਮਾਨ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ (HS ਕੋਡ 85)
- ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ: 0% ਡਿਊਟੀ
- ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ ( 0% )। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ।
- ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ: 0% ਡਿਊਟੀ
- ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਊਟੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ ( 0% ), ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਘਰੇਲੂ ਉਪਕਰਣ (HS ਕੋਡ 84)
- ਰੈਫ੍ਰਿਜਰੇਟਰ: 5% ਡਿਊਟੀ
- ਰੈਫ੍ਰਿਜਰੇਟਰਾਂ ‘ ਤੇ 5% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੀਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
- ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ: 5% ਡਿਊਟੀ
- ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ‘ਤੇ 5% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਦਰਾਮਦ ਚੀਨ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
4. ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਅਤੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ
ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਉਦਯੋਗ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਅਤੇ ਵਰਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ । ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ (HS ਕੋਡ 87)
- ਯਾਤਰੀ ਕਾਰਾਂ: 35% ਡਿਊਟੀ
- ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਯਾਤਰੀ ਕਾਰਾਂ ‘ ਤੇ 35% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਦਰ ਸਥਾਨਕ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਵਰਤੇ ਹੋਏ ਵਾਹਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਰ ਫਲੀਟ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਜਪਾਨ ਟੋਂਗਾ ਨੂੰ ਵਰਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਹੈ।
- ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨ: 20% ਡਿਊਟੀ
- ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਰੱਕ, ਵੈਨਾਂ ਅਤੇ ਬੱਸਾਂ ‘ਤੇ 20% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਵਾਹਨ ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਖੇਤਰ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ (HS ਕੋਡ 87)
- ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ: 10% ਡਿਊਟੀ
- ਟਾਇਰ, ਬੈਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਜਣ ਵਰਗੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ ‘ ਤੇ 10% ਡਿਊਟੀ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਪਾਰਟਸ ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਆਵਾਜਾਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ
ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (FTAs)
ਟੋਂਗਾ ਕਈ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦਾ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਦੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
- ਪੇਸਰ ਪਲੱਸ: ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਜੋ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਲਈ ਤਰਜੀਹੀ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਘਟੇ ਹੋਏ ਟੈਰਿਫ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਮੇਲਾਨੇਸ਼ੀਅਨ ਸਪੀਅਰਹੈੱਡ ਗਰੁੱਪ (MSG): ਇਸ ਵਪਾਰਕ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਟੋਂਗਾ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਮੇਲਾਨੇਸ਼ੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਤਰਜੀਹੀ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਦੁਵੱਲੇ ਸਮਝੌਤੇ: ਟੋਂਗਾ ਦੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨਾਲ ਖਾਸ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਤਰਜੀਹੀ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਜਾਂ ਡਿਊਟੀ ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਿਊਟੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ
ਟੋਂਗਾ ਕੁਝ ਖਾਸ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ, ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਉੱਚ-ਡਿਊਟੀ ਉਤਪਾਦ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਿਆਰੀ ਦਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਤਪਾਦ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 50% ਤੋਂ 100% ਤੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਖਾਸ ਵਸਤੂਆਂ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ਛੋਟਾਂ ਹਨ ਜੋ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈ, ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ, ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸਹਾਇਤਾ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀਆਂ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੱਥ: ਟੋਂਗਾ
- ਰਸਮੀ ਨਾਮ: ਟੋਂਗਾ ਰਾਜ
- ਰਾਜਧਾਨੀ: ਨੁਕੂਆਲੋਫਾ
- ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ:
- ਨੁਕੂਆਲੋਫਾ (ਰਾਜਧਾਨੀ)
- ਨੀਆਫੂ
- ਪੰਗਾਈ
- ਆਬਾਦੀ: ਲਗਭਗ 105,000
- ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਟੋਂਗਨ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
- ਮੁਦਰਾ: ਟੋਂਗਨ ਪਾਂਗਾ (TOP)
- ਸਥਾਨ: ਟੋਂਗਾ ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਫਿਜੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 2,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਸਮੋਆ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ।
ਭੂਗੋਲ
ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ 169 ਟਾਪੂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 36 ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਟਾਪੂ ਲਗਭਗ 700,000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਈ ਟਾਪੂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਨੂਕੂਆਲੋਫਾ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਟਾਪੂ, ਟੋਂਗਾਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ । ਟੋਂਗਾ ਦਾ ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਜਲਵਾਯੂ ਸਾਲ ਭਰ ਗਰਮ ਤਾਪਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਕੁਦਰਤੀ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੱਕਰਵਾਤਾਂ ਲਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਆਰਥਿਕਤਾ
ਟੋਂਗਾ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਸੇਵਾ-ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਨਾਰੀਅਲ, ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਰਾਮਦਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗ
- ਖੇਤੀਬਾੜੀ: ਨਾਰੀਅਲ, ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ, ਅਤੇ ਕੇਲੇ ।
- ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ: ਪੁਰਾਤਨ ਬੀਚ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ, ਅਤੇ ਕੋਰਲ ਰੀਫ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨਾ: ਟੁਨਾ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਜਪਾਨ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।