ਕਸਟਮ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਟੈਰਿਫ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਡਿਊਟੀਆਂ ਜਾਂ ਟੈਕਸ ਹਨ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ, ਮੂਲ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਾਂ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ
1. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ
ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਘਰੇਲੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਪ੍ਰਤੀ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਮੰਗ-ਸਪਲਾਈ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਅਨਾਜ (ਕਣਕ, ਚੌਲ, ਮੱਕੀ): 5% – 10%
- ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ: 7% – 15%
- ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ (ਪਾਮ, ਸੋਇਆਬੀਨ): 10% – 15%
- ਪਸ਼ੂਧਨ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ: 5% – 20%
- ਖੰਡ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ: 10% – 20%
- ਚਾਹ ਅਤੇ ਕਾਫੀ: 7% – 12%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੌਲ ਅਤੇ ਚਾਹ ਵਰਗੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਤਹਿਤ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ, ਲਗਭਗ 3% ਤੋਂ 5% ਤੱਕ, ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
2. ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਿਤ ਸਮਾਨ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਵਧ ਰਹੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਨਿਰਮਿਤ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ: 3% – 10%
- ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਣ: 7% – 15%
- ਵਾਹਨ (ਕਾਰਾਂ, ਟਰੱਕ, ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ): 10% – 20%
- ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ: 5% – 20%
- ਦਵਾਈਆਂ: 0% – 5%
- ਉਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ (ਸੀਮਿੰਟ, ਸਟੀਲ): 5% – 12%
- ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ: 5% – 15%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਚੀਨ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਕਾਰਨ, ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਨੂੰ 2% ਤੋਂ 5% ਤੱਕ ਘਟੇ ਹੋਏ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਈਰਾਨ: ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ ‘ਤੇ ਤਰਜੀਹੀ ਟੈਰਿਫ, ਲਗਭਗ 4% ਤੋਂ 7% ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ।
3. ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ: 5% – 10%
- ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣ: 5% – 15%
- ਘਰੇਲੂ ਉਪਕਰਣ (ਫਰਿੱਜ, ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ): 7% – 12%
- ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਰੇਡੀਓ): 8% – 15%
- ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਅਤੇ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਉਪਕਰਣ: 3% – 7%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ: ਖੇਤਰੀ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ 2% ਤੋਂ 3% ਤੱਕ ਘਟਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਚੀਨ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਦੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ 5% ਤੱਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਲਈ।
4. ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਕੱਚਾ ਕਪਾਹ: 5% – 10%
- ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ: 7% – 15%
- ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਜੁੱਤੇ: 10% – 20%
- ਘਰੇਲੂ ਕੱਪੜਾ (ਬੈੱਡਸ਼ੀਟਾਂ, ਪਰਦੇ): 8% – 15%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕੱਪੜਾ ਆਯਾਤ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ 3% – 7% ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਪਾਹ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਵਰਗੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ।
5. ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਉਤਪਾਦ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਭਾਅ ਕਾਰਨ, ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਲਗਜ਼ਰੀ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਪਰਫਿਊਮ ਅਤੇ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ: 20% – 25%
- ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤਾਂ: 10% – 30%
- ਉੱਚ-ਅੰਤ ਵਾਲੇ ਫੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਸਮਾਨ: 15% – 25%
- ਲਗਜ਼ਰੀ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼: 25% – 35%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ: ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੁਝ ਉੱਚ-ਅੰਤ ਦੇ ਫੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਖਾਸ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੈਰਿਫ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਲਗਜ਼ਰੀ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਅਜੇ ਵੀ ਟੈਰਿਫ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਦੇ ਉੱਚ-ਅੰਤ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ।
6. ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਅਤੇ ਖਣਿਜ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਵਧ ਰਹੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ, ਖਣਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਲੋਹਾ ਅਤੇ ਸਟੀਲ: 5% – 12%
- ਸੀਮਿੰਟ: 5% – 10%
- ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਉਤਪਾਦ: 7% – 12%
- ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ: 10% – 15%
- ਕੋਲਾ: 5% – 8%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਈਰਾਨ: ਇੱਕ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਈਰਾਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੁਵੱਲੇ ਊਰਜਾ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਗਭਗ 4% ਤੋਂ 7% ਦੇ ਤਰਜੀਹੀ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
7. ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਖੇਤਰ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਤਪਾਦ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ, ਇਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਦਵਾਈਆਂ (ਆਮ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡਡ): 0% – 5%
- ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ: 3% – 10%
- ਟੀਕੇ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦ: 0% – 2%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਭਾਰਤ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਅਕਸਰ ਟੈਰਿਫ-ਮੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ 0% ਤੋਂ 2% ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
8. ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ (ਡੱਬਾਬੰਦ ਸਮਾਨ, ਸਨੈਕਸ): 10% – 20%
- ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ (ਜੂਸ, ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ): 12% – 20%
- ਸ਼ਰਾਬ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ: 30% – 40%
- ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ (ਦੁੱਧ, ਪਨੀਰ): 7% – 15%
- ਮੀਟ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ ਉਤਪਾਦ: 10% – 20%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਮੀਟ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ 5% ਤੋਂ 10% ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
9. ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ੇ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਯਾਤ ਖੇਤਰ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਯਾਤਰੀ ਵਾਹਨ: 20% – 35%
- ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨ (ਟਰੱਕ, ਬੱਸਾਂ): 15% – 25%
- ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ: 10% – 20%
- ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣ: 7% – 15%
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ:
- ਜਪਾਨ ਅਤੇ ਕੋਰੀਆ: ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਨੂੰ 2% ਤੋਂ 5% ਤੱਕ ਟੈਰਿਫ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
10. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਛੋਟਾਂ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਕੁਝ ਖਾਸ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਛੋਟਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਛੋਟ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ:
- ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਸਮਾਨ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਤੋਂ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ 0% ਟੈਰਿਫ।
- ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ: ਕਿਤਾਬਾਂ, ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਉਪਕਰਣ, ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ 0% ਟੈਰਿਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਉਪਕਰਣ: ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੂਰਜੀ ਪੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਪੌਣ ਊਰਜਾ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੱਥ
- ਰਸਮੀ ਨਾਮ: ਇਸਲਾਮੀ ਗਣਰਾਜ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ
- ਰਾਜਧਾਨੀ: ਕਾਬੁਲ
- ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ:
- ਕਾਬੁਲ
- ਕੰਧਾਰ
- ਹੇਰਾਤ
- ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ: $590 (ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ, ਸਰੋਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ)
- ਆਬਾਦੀ: ਲਗਭਗ 40 ਮਿਲੀਅਨ (2024 ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ)
- ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਪਸ਼ਤੋ ਅਤੇ ਦਾਰੀ
- ਮੁਦਰਾ: ਅਫਗਾਨ ਅਫਗਾਨੀ (AFN)
- ਸਥਾਨ: ਦੱਖਣੀ-ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ, ਭੂਮੀਗਤ; ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਈਰਾਨ, ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ, ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ, ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਭੂਗੋਲ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਭੂਮੀਗਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਿਭਿੰਨ ਭੂਮੀਗਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਕੁਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ, ਸੁੱਕੇ ਮਾਰੂਥਲ, ਉਪਜਾਊ ਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪਠਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਭੂਗੋਲ ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਆਸਾਨ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੇਲਮੰਡ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਵਰਗੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਲ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤੀ ਖਣਿਜ, ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗ
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ:
- ਖੇਤੀਬਾੜੀ: 60% ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਮੁੱਖ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸਾਧਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਲ, ਗਿਰੀਦਾਰ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਭੁੱਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਣਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਖ ਫਸਲ ਹੈ।
- ਖਾਣਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਤਾਂਬਾ, ਲੋਹਾ, ਸੋਨਾ, ਲਿਥੀਅਮ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਧਰਤੀ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਣਵਰਤੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ।
- ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਗਲੀਚੇ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਣੇ ਗਲੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਗ ਹੈ।
- ਉਸਾਰੀ: ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਯਤਨ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਾਰੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ।
- ਵਪਾਰ: ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਪਾਰਕ ਮਾਰਗਾਂ ‘ਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ ਇਸਨੂੰ ਖੇਤਰੀ ਵਪਾਰਕ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਦਿੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ, ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਉਮੀਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।