ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਰੋਤ-ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਊਰਜਾ ਨਿਰਯਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦੇਸ਼ ਉਦਯੋਗਿਕ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਆਯਾਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਸਟਮ ਟੈਰਿਫ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ, ਮੂਲ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੈਰ-ਤਰਜੀਹੀ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਟੈਰਿਫ ਸਿਸਟਮ ਉਤਪਾਦ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਆਯਾਤ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਮੁੱਖ ਟੈਰਿਫ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਦਰਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
1. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਆਪਣੇ ਘਰੇਲੂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਸਤਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
1.1 ਮੁੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ
- ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ:
- ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੇਬ, ਕੇਲੇ, ਅੰਗੂਰ): 10%
- ਸਬਜ਼ੀਆਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਲੂ, ਟਮਾਟਰ, ਖੀਰੇ): 15%
- ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ: 5%
- ਜੰਮੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ: 10%
- ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਅਨਾਜ:
- ਕਣਕ: 0% (ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ)
- ਚੌਲ: 5%
- ਜੌਂ: 10%
- ਮੱਕੀ: 7%
- ਮੀਟ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ:
- ਬੀਫ: 15%
- ਸੂਰ ਦਾ ਮਾਸ: 10%
- ਪੋਲਟਰੀ: 15%
- ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ: 20%
- ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ:
- ਦੁੱਧ: 5%
- ਪਨੀਰ: 15%
- ਮੱਖਣ: 12%
- ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ: 10%
- ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ:
- ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ: 5%
- ਪਾਮ ਤੇਲ: 7%
- ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ: 10%
- ਹੋਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ:
- ਖੰਡ: 15%
- ਚਾਹ: 10%
1.2 ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- CIS ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ (CISFTA): ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ (CIS) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ, ਬੇਲਾਰੂਸ ਅਤੇ ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਵਰਗੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਤਰਜੀਹੀ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਲਈ ਟੈਰਿਫ-ਮੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਗੈਰ-ਸੀਆਈਐਸ ਦੇਸ਼: ਸੀਆਈਐਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਆਯਾਤ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਸ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ 5% ਤੋਂ 10% ਵਾਧੂ ਸਰਚਾਰਜ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਆਪਣੇ ਵਧ ਰਹੇ ਨਿਰਮਾਣ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਦਰਾਂ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2.1 ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ
- ਭਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਕ੍ਰੇਨ, ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਬੁਲਡੋਜ਼ਰ): 10%
- ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਪਕਰਣ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਜਨਰੇਟਰ, ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ): 5%
- ਨਿਰਮਾਣ ਉਪਕਰਣ:
- ਧਾਤੂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ: 7%
- ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਰੀ: 5%
- ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਤਪਾਦਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ: 5%
- ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਸਾਮਾਨ:
- ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਕਰੇਨਾਂ ਅਤੇ ਬੁਲਡੋਜ਼ਰ: 5%-10%
- ਸੀਮਿੰਟ ਮਿਕਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸੰਦ: 7%
- ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਪਕਰਨ:
- ਟਰਬਾਈਨ ਅਤੇ ਜਨਰੇਟਰ: 0% (ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਊਰਜਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ)
- ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਉਪਕਰਣ: 0%
2.2 ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਅਤੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ ਨੂੰ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਵਧਦੇ ਆਵਾਜਾਈ ਖੇਤਰ ਲਈ। ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਅਤੇ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਸਥਾਨਕ ਅਸੈਂਬਲਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕਿਫਾਇਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਯਾਤਰੀ ਵਾਹਨ:
- ਨਵੇਂ ਵਾਹਨ: 15%
- ਵਰਤੇ ਹੋਏ ਵਾਹਨ: 20% (ਵਾਧੂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ)
- ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨ:
- ਟਰੱਕ ਅਤੇ ਬੱਸਾਂ: 10%
- ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ:
- ਇੰਜਣ ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਹਿੱਸੇ: 10%
- ਟਾਇਰ ਅਤੇ ਬ੍ਰੇਕ ਸਿਸਟਮ: 5%
- ਵਾਹਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਰੋਸ਼ਨੀ, ਆਡੀਓ ਸਿਸਟਮ): 5%
2.3 ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- CIS ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਤਰਜੀਹੀ ਇਲਾਜ: CISFTA ਦੇ ਤਹਿਤ, ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਰੂਸ ਤੋਂ ਨਿਰਮਾਣ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ 3% ਜਾਂ 0% ਤੱਕ।
- ਯੂਰਪੀ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਸਾਮਾਨ: ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੁਝ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਾਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ (ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 5% ਤੋਂ 10% ਵਾਧੂ) ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਉਪਕਰਣ ਚੀਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟੈਰਿਫ ਮੱਧਮ ਹਨ।
3.1 ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ
- ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ: 10%
- ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਟੈਬਲੇਟ: 5%-10%
- ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ: 15%
- ਆਡੀਓ ਉਪਕਰਨ (ਸਪੀਕਰ, ਸਾਊਂਡ ਸਿਸਟਮ): 10%-15%
- ਕੈਮਰੇ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਉਪਕਰਣ: 10%
3.2 ਘਰੇਲੂ ਉਪਕਰਣ
- ਰੈਫ੍ਰਿਜਰੇਟਰ: 10%
- ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ: 12%
- ਮਾਈਕ੍ਰੋਵੇਵ ਓਵਨ: 10%
- ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ: 15%
- ਡਿਸ਼ਵਾਸ਼ਰ: 10%
3.3 ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- CISFTA ਲਈ ਤਰਜੀਹੀ ਦਰਾਂ: CIS ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ ਅਕਸਰ ਘਟੇ ਹੋਏ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਰੂਸ ਜਾਂ ਬੇਲਾਰੂਸ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੈਫ੍ਰਿਜਰੇਟਰ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ‘ਤੇ 5% ਤੱਕ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਚੀਨੀ ਆਯਾਤ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਚੀਨ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਪਤਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਕੁਝ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਨੂੰ 5% ਤੱਕ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
4. ਕੱਪੜਾ, ਕੱਪੜੇ, ਅਤੇ ਜੁੱਤੇ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਫੈਸ਼ਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਸਥਾਨਕ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਲੋਬਲ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
4.1 ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ
- ਮਿਆਰੀ ਕੱਪੜੇ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ, ਜੀਨਸ): 15%
- ਲਗਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਬ੍ਰਾਂਡ: 20%
- ਐਥਲੈਟਿਕ ਵੇਅਰ ਅਤੇ ਸਪੋਰਟਸ ਲਿਬਾਸ: 10%-15%
4.2 ਜੁੱਤੇ
- ਸਟੈਂਡਰਡ ਜੁੱਤੇ: 15%
- ਲਗਜ਼ਰੀ ਜੁੱਤੇ: 20%
- ਸਪੋਰਟਸ ਜੁੱਤੇ ਅਤੇ ਐਥਲੈਟਿਕ ਜੁੱਤੇ: 10%-15%
4.3 ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਕੱਚਾ ਮਾਲ
- ਕਪਾਹ: 0% (ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਘਰੇਲੂ ਕਪਾਹ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ)
- ਉੱਨ: 0%
- ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਰੇਸ਼ੇ: 10%
4.4 ਕੱਪੜਿਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- ਸੀਆਈਐਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਤਰਜੀਹੀ ਟੈਰਿਫ: ਸੀਆਈਐਸ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਜੁੱਤੇ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਗੁਆਂਢੀ ਸੀਆਈਐਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੂਤੀ ਉਤਪਾਦ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਛੋਟ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਘਟੀਆਂ ਦਰਾਂ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਆਯਾਤ: ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਅਤੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ 25% ਤੱਕ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
5. ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣ
ਆਪਣੇ ਵਧ ਰਹੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਕਿਫਾਇਤੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
5.1 ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਉਤਪਾਦ
- ਦਵਾਈਆਂ (ਜੈਨਰਿਕ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ): 0%-5%
- ਟੀਕੇ: 0% (ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਛੋਟ)
- ਪੂਰਕ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ: 5%-10%
5.2 ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਨ
- ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਉਪਕਰਣ (ਐਕਸ-ਰੇ, ਐਮਆਰਆਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ): 5%
- ਸਰਜੀਕਲ ਯੰਤਰ: 5%
- ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਉਪਕਰਣ (ਬਿਸਤਰੇ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਯੰਤਰ): 7%
5.3 ਮੈਡੀਕਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ: ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣ (PPE), ਵੈਂਟੀਲੇਟਰ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਡਾਕਟਰੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ ਮੁਆਫ ਜਾਂ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- CISFTA ਦੇ ਫਾਇਦੇ: CIS ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਔਜ਼ਾਰਾਂ ਲਈ 0% ਤੱਕ ਵੀ ਘੱਟ।
6. ਸ਼ਰਾਬ, ਤੰਬਾਕੂ, ਅਤੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ
ਸ਼ਰਾਬ, ਤੰਬਾਕੂ, ਅਤੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ ਆਪਣੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਰਿਫਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਇਹ ਟੈਰਿਫ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਖਪਤ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
6.1 ਸ਼ਰਾਬ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ
- ਬੀਅਰ ਅਤੇ ਵਾਈਨ: 15%
- ਸਪਿਰਿਟ (ਵਿਸਕੀ, ਵੋਡਕਾ, ਰਮ): 20%
- ਸ਼ਰਾਬ ਰਹਿਤ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ: 10%
6.2 ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ
- ਸਿਗਰਟਾਂ: 20%
- ਸਿਗਾਰ: 15%
- ਹੋਰ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਈਪ ਤੰਬਾਕੂ, ਚਬਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤੰਬਾਕੂ): 15%
6.3 ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ
- ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤਾਂ: 20%-25%
- ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਹੈਂਡਬੈਗ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣ: 20%-25%
- ਹਾਈ-ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ): 15%
6.4 ਲਗਜ਼ਰੀ ਸਮਾਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ
- ਯੂਰਪੀ ਆਯਾਤ: ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉੱਚ-ਅੰਤ ਵਾਲੇ ਫੈਸ਼ਨ, ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਵਰਗੀਆਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ 25% ਤੱਕ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਗੈਰ-ਸੀਆਈਐਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ: ਗੈਰ-ਸੀਆਈਐਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਸੀਆਈਐਸ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ‘ਤੇ ਵੱਧ ਟੈਰਿਫ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਰਚਾਰਜ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਬਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੱਥ
- ਰਸਮੀ ਨਾਮ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਗਣਰਾਜ
- ਰਾਜਧਾਨੀ: ਬਾਕੂ
- ਤਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ:
- ਬਾਕੂ
- ਗਾਂਜਾ
- ਸਮਕਾਯਿਤ
- ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ: ਲਗਭਗ $5,300 USD (2023 ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ)
- ਆਬਾਦੀ: ਲਗਭਗ 10.2 ਮਿਲੀਅਨ (2023 ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ)
- ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ
- ਮੁਦਰਾ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਮਨਤ (AZN)
- ਸਥਾਨ: ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਚੌਰਾਹੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ, ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਰੂਸ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜੀਆ, ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਭੂਗੋਲ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੱਖਣੀ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਲਗਭਗ 86,600 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਵਿਭਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜ, ਮੈਦਾਨ ਅਤੇ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।
- ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ: ਗ੍ਰੇਟਰ ਅਤੇ ਲੈਸਰ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ, ਮਾਊਂਟ ਬਾਜ਼ਾਰਦੁਜ਼ੂ, 4,466 ਮੀਟਰ ਉੱਚੀ ਹੈ।
- ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
- ਜਲਵਾਯੂ: ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੀਵੇਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਰਧ-ਸੁੱਕੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਪਾਈਨ ਤੱਕ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਭਿੰਨ ਭੂਗੋਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗ
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਸਰੋਤ-ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਰਕਾਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਰਗੇ ਗੈਰ-ਤੇਲ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
1. ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਉਦਯੋਗ
- ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਊਰਜਾ ਖੇਤਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
- ਨਿਰਯਾਤ: ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਨਿਰਯਾਤ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਾਕੂ-ਤਬਿਲਿਸੀ-ਸੇਹਾਨ (BTC) ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਈਪਲਾਈਨਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹਨ।
2. ਖੇਤੀਬਾੜੀ
- ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਕਣਕ, ਕਪਾਹ, ਚਾਹ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਨਿਰਯਾਤ: ਫਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਵਰਗੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ ਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤ ਹਨ।
3. ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ
- ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ, ਆਧੁਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਭਰਦਾ ਹੋਇਆ ਸੈਲਾਨੀ ਸਥਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਾਕੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਕੁਦਰਤ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
4. ਨਿਰਮਾਣ
- ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਧਾਰ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਟੈਰਿਫ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਰਾਹੀਂ ਸਥਾਨਕ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।