ونزوئلا، واقع در بخش شمالی آمریکای جنوبی، مدت‌هاست که یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه از نظر منابع طبیعی با ذخایر عظیم نفت، گاز طبیعی و سایر مواد معدنی بوده است. با وجود منابع طبیعی فراوان این کشور، اقتصاد آن در سال‌های اخیر با چالش‌های قابل توجهی، به ویژه به دلیل بی‌ثباتی سیاسی، تحریم‌ها و تورم شدید، مواجه بوده است. با این حال، ونزوئلا همچنان یک بازیگر کلیدی در تجارت آمریکای لاتین، به ویژه در صادرات نفت، است و همچنان در تجارت بین‌المللی مشارکت دارد و برای تأمین نیازهای داخلی، کالاهای متنوعی را وارد می‌کند.
سیستم تعرفه‌ای این کشور توسط سازمان ملی گمرک (SENIAT) مدیریت می‌شود که مسئول اجرای قوانین گمرکی و نظارت بر واردات و صادرات است. ونزوئلا عضو چندین سازمان تجاری منطقه‌ای، از جمله انجمن تجارت آزاد آمریکای لاتین (ALADI) و اتحاد بولیواری برای مردم آمریکای ما (ALBA) است. این عضویت‌ها به هدایت سیاست‌های تعرفه‌ای و توافق‌نامه‌های تجاری ونزوئلا کمک می‌کنند. به دلیل مشکلات اقتصادی این کشور، تعرفه‌های آن، به‌ویژه در مورد کالاهای غیرضروری و اقلام لوکس، نسبتاً بالا است و به عنوان وسیله‌ای برای محافظت از صنایع داخلی و افزایش درآمد دولت در نظر گرفته شده است.
نرخ‌های تعرفه سفارشی برای محصولات بر اساس دسته‌بندی در ونزوئلا
ساختار تعرفه ونزوئلا تا حد زیادی توسط مشارکت این کشور در توافق‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای، از جمله ALADI و ALBA، و همچنین سیاست‌های اقتصادی ملی آن هدایت می‌شود. این کشور از کد سیستم هماهنگ (HS) برای طبقه‌بندی محصولات استفاده می‌کند و عوارض واردات می‌تواند بسته به نوع کالا، کشور مبدا و هرگونه توافق‌نامه تجارت ترجیحی موجود، متفاوت باشد.
۱. نرخ‌های تعرفه عمومی
ونزوئلا عموماً نرخ‌های تعرفه بالایی را برای اکثر کالاهای وارداتی با هدف حمایت از صنایع داخلی و ایجاد درآمد حفظ می‌کند. با این حال، برخی از محصولات ضروری، مانند غذا و دارو، ممکن است مشمول تعرفه‌های پایین‌تر یا حتی صفر باشند تا از در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن آنها برای مردم اطمینان حاصل شود.
کالاهای اساسی
کالاهای اساسی، از جمله اقلام غذایی ضروری و لوازم پزشکی، عموماً مشمول تعرفه‌های پایین‌تر یا صفر هستند تا از مقرون‌به‌صرفه بودن آنها و جلوگیری از کمبود در بازار محلی اطمینان حاصل شود. این کالاها برای رفاه مردم، به‌ویژه با توجه به چالش‌های اقتصادی کشور، بسیار مهم هستند.
- مواد غذایی و آشامیدنی: مواد غذایی اساسی مانند برنج، گندم، شکر و روغن‌های پخت‌وپز اغلب تعرفه‌های پایین‌تری دارند یا از وضعیت معاف از عوارض گمرکی برخوردارند. به عنوان مثال، برنج و گندم ممکن است مشمول عوارض گمرکی ۰٪ تا ۵٪ باشند ، در حالی که شکر و روغن‌های پخت‌وپز می‌توانند با تعرفه‌های ۵٪ تا ۱۰٪ مواجه شوند.
- شیر و فرآورده‌های لبنی: محصولات لبنی ضروری مانند شیر، پنیر و کره ، بسته به طبقه‌بندی آنها، ممکن است با تعرفه‌های ۰٪ تا ۱۰٪ مواجه شوند.
- نوشیدنی‌های الکلی: نوشیدنی‌های الکلی وارداتی مانند شراب، آبجو و مشروبات الکلی معمولاً با عوارض گمرکی بالاتری مواجه هستند. تعرفه نوشیدنی‌های الکلی اغلب حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
- داروها و لوازم پزشکی: برای اطمینان از دسترسی به داروهای حیاتی، داروها و لوازم پزشکی، از جمله واکسن‌ها و تجهیزات حفاظت شخصی (PPE)، عموماً بدون عوارض گمرکی یا مشمول حداقل تعرفه هستند. این بخشی از سیاست بهداشت عمومی ونزوئلا است تا اطمینان حاصل شود که محصولات مراقبت‌های بهداشتی ضروری همچنان مقرون به صرفه باقی می‌مانند.
- لوازم آموزشی: اقلامی مانند کتاب، لوازم التحریر و لوازم آموزشی معمولاً مشمول تعرفه‌های پایین‌تر یا معافیت‌هایی هستند تا سوادآموزی و آموزش در کشور ترویج شود.
کالاهای مصرفی
کالاهای مصرفی وارداتی مانند پوشاک، لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی و اسباب‌بازی‌ها معمولاً مشمول تعرفه‌های متوسط تا بالا هستند. این کالاها در چارچوب اقتصادی ونزوئلا غیرضروری تلقی می‌شوند، به همین دلیل است که دولت اغلب از تعرفه‌ها برای محافظت از صنایع محلی و حفظ ذخایر ارزی استفاده می‌کند.
- پوشاک و البسه: اقلام پوشاک وارداتی، از جمله پوشاک و کفش، معمولاً بسته به جنس و ارزش کالا، با تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی مواجه می‌شوند. این نرخ تعرفه بالاتر برای محافظت از تولیدکنندگان داخلی نساجی و پوشاک طراحی شده است.
- لوازم الکترونیکی و برقی: لوازم الکترونیکی مصرفی، از جمله تلفن‌های همراه، لپ‌تاپ، تلویزیون و لوازم خانگی مانند یخچال و ماشین لباسشویی، عموماً شامل تعرفه‌های ۲۰ تا ۳۵ درصدی می‌شوند. این اقلام به دلیل وضعیتشان به عنوان واردات غیرضروری، با نرخ‌های بالاتری مالیات می‌گیرند، اما برای برخی کالاهای ارزان‌تر استثنائاتی وجود دارد.
- مبلمان: مبلمان وارداتی، مانند مبل، صندلی و میز، بسته به طبقه‌بندی و ارزش کالا، معمولاً با تعرفه‌های ۱۵ تا ۲۵ درصدی مواجه می‌شوند.
کالاهای لوکس
اقلام لوکس، مانند جواهرات گران‌قیمت، لباس‌های طراحان و لوازم الکترونیکی گران‌قیمت، مالیات سنگینی دریافت می‌کنند تا از خروج ارز خارجی جلوگیری شود و منابع برای واردات ضروری حفظ شود.
- جواهرات و ساعت: کالاهای لوکس مانند ساعت، انگشتر و گردنبند معمولاً 30 تا 50 درصد تعرفه دارند و برخی از محصولات بسته به قیمت و کشور مبدا، مالیات بیشتری نیز دریافت می‌کنند.
- عطر و لوازم آرایشی: عطرها، لوازم آرایشی و محصولات زیبایی لوکس نیز ممکن است با تعرفه‌های ۲۵ تا ۴۰ درصدی مواجه شوند که برای جلوگیری از واردات کالاهای لوکس غیرضروری طراحی شده‌اند.
۲. دسته بندی محصولات ویژه
برخی کالاها به دلیل اهمیتشان برای اقتصاد، محیط زیست یا امنیت ملی ونزوئلا مشمول نرخ‌های تعرفه ویژه هستند. این محصولات ممکن است شامل کالاهای کشاورزی، خودرو، محصولات مرتبط با نفت و مواد شیمیایی باشند.
محصولات کشاورزی
کشاورزی بخش مهمی از اقتصاد ونزوئلا است و سیستم تعرفه‌ای این کشور نشان‌دهنده تمایل به حمایت از کشاورزی داخلی و در عین حال تضمین دسترسی به واردات ضروری کشاورزی است.
- محصولات تازه: میوه‌ها، سبزیجات و سایر محصولات کشاورزی تازه اغلب با ۵ تا ۱۰ درصد عوارض گمرکی مواجه می‌شوند. با این حال، برخی از کالاهایی که برای امنیت غذایی ضروری تلقی می‌شوند، ممکن است معاف از عوارض گمرکی باشند یا مشمول تعرفه‌های بسیار پایینی باشند.
- غذاهای فرآوری شده: سبزیجات کنسرو شده، گوشت و سایر محصولات غذایی فرآوری شده معمولاً مشمول تعرفه‌های بالاتری از 10 تا 20 درصد هستند تا از تولید مواد غذایی محلی محافظت شود.
- نهاده‌های کشاورزی: محصولاتی مانند کود، بذر و تجهیزات کشاورزی معمولاً مشمول تعرفه‌های پایین یا معافیت از عوارض گمرکی هستند تا تولید کشاورزی محلی را ارتقا دهند.
خودرو و تجهیزات حمل و نقل
صنعت خودروسازی داخلی ونزوئلا در سال‌های اخیر با مشکلاتی مواجه بوده است و دولت از تعرفه‌ها برای حمایت از تولیدکنندگان محلی و تشویق به استفاده از خودروهای مونتاژ شده در داخل کشور استفاده می‌کند.
- خودروهای سواری: خودروها و کامیون‌های سبک وارداتی به ونزوئلا معمولاً مشمول تعرفه‌های 20 تا 40 درصدی می‌شوند. این محدوده به برند، حجم موتور و کشور مبدا بستگی دارد. خودروهای وارداتی از کشورهای خارج از توافق‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای (مانند ALBA) با عوارض گمرکی بالاتری مواجه هستند.
- موتورسیکلت‌ها: موتورسیکلت‌های وارداتی عموماً با تعرفه ۱۵ تا ۲۵ درصدی مواجه هستند که بسته به اندازه و نوع موتورسیکلت ممکن است متفاوت باشد.
- قطعات و اجزا: قطعات یدکی و اجزای وسایل نقلیه و ماشین‌آلات اغلب تعرفه‌های پایین‌تری ، معمولاً ۵ تا ۱۵ درصد ، دارند تا اطمینان حاصل شود که صنعت خودروسازی محلی به مواد لازم برای نگهداری و مونتاژ دسترسی دارد.
نفت و فرآورده‌های نفتی
ونزوئلا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان است و صنعت نفت آن برای اقتصاد این کشور نقش محوری دارد. در نتیجه، فرآورده‌های نفتی و محصولات مبتنی بر نفت عموماً مشمول تعرفه‌های خاصی هستند.
- نفت خام و فرآورده‌های پالایش‌شده: تولید داخلی نفت خام و فرآورده‌های پالایش‌شده در ونزوئلا به این معنی است که این کالاها معمولاً بدون عوارض گمرکی یا مشمول تعرفه‌های بسیار پایین هستند. با این حال، ونزوئلا هنوز برخی از فرآورده‌های نفتی را که در داخل تولید نمی‌شوند، وارد می‌کند.
- پتروشیمی و مشتقات: محصولات شیمیایی مشتق شده از نفت، مانند پلاستیک و لاستیک مصنوعی، اغلب مشمول تعرفه‌های بالایی از ۱۵٪ تا ۲۵٪ هستند. این امر به محافظت از صنعت پتروشیمی محلی و کاهش وابستگی به محصولات شیمیایی وارداتی کمک می‌کند.
مواد شیمیایی و دارویی
صنایع شیمیایی ونزوئلا، به ویژه در زمینه داروسازی و مواد شیمیایی صنعتی، برای اقتصاد این کشور اهمیت زیادی دارد. با این حال، تعرفه‌های بالایی برای برخی از مواد شیمیایی اعمال می‌شود تا از تولیدکنندگان داخلی محافظت شود و خروج ارز خارجی کاهش یابد.
- مواد شیمیایی صنعتی: مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیندهای تولیدی، مانند حلال‌ها و مواد اولیه برای تولید، بسته به طبقه‌بندی ماده شیمیایی و میزان ظرفیت تولید محلی، معمولاً مشمول تعرفه‌های ۱۵ تا ۳۰ درصدی هستند.
- داروها: در حالی که داروهای اساسی و محصولات ضروری مراقبت‌های بهداشتی معمولاً بدون عوارض گمرکی هستند ، برخی از داروهای غیرضروری و محصولات پزشکی ممکن است 10 تا 20 درصد تعرفه داشته باشند.
۳. عوارض واردات ویژه برای محصولات خاص از کشورهای خاص
روابط تجاری بین‌المللی ونزوئلا، به ویژه با کشورهای عضو اتحاد بولیواری برای مردم آمریکای ما (ALBA) و سایر شرکای منطقه‌ای، بر سیاست‌های گمرکی و ساختار تعرفه‌ای آن تأثیر می‌گذارد. این عوارض و معافیت‌های ویژه برای ترویج تجارت در این اتحادها و حمایت از اهداف سیاسی و اقتصادی کشور طراحی شده‌اند.
آلبا و موافقت‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای
ونزوئلا یکی از اعضای بنیانگذار آلبا ، یک سازمان منطقه‌ای با هدف ارتقای ادغام اقتصادی بین کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب است. تحت لوای آلبا، ونزوئلا شرایط تجارت ترجیحی را با کشورهای عضو مذاکره کرده است که اغلب شامل تعرفه‌های پایین‌تر یا معافیت برای کالاهایی است که از سایر اعضای آلبا سرچشمه می‌گیرند.
- تعرفه‌های ترجیحی برای اعضای آلبا: کشورهایی مانند کوبا، بولیوی، نیکاراگوئه و اکوادور از تعرفه‌های ترجیحی بهره‌مند می‌شوند و برخی کالاها بدون عوارض یا با نرخ‌های کاهش‌یافته وارد ونزوئلا می‌شوند. این کالاها ممکن است شامل محصولات کشاورزی، لوازم پزشکی و مصالح ساختمانی و موارد دیگر باشد.
سایر توافق‌نامه‌های تجاری
ونزوئلا همچنین با کشورهای خارج از ALBA، به ویژه با سایر کشورهای آمریکای لاتین و شرکای جهانی، توافق‌نامه‌های تجاری مختلفی منعقد کرده است. با این حال، تعرفه‌های کالاهای کشورهای غیرترجیحی عموماً همچنان بالاتر است، به خصوص برای کالاهای لوکس یا غیرضروری.
- مرکوسور: ونزوئلا عضو کامل بلوک تجاری مرکوسور است که شامل برزیل، آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه می‌شود. به عنوان بخشی از این توافق‌نامه، محصولات کشورهای عضو مرکوسور ممکن است از تعرفه‌های ترجیحی مانند عوارض کمتر یا معافیت از عوارض برای برخی اقلام خاص برخوردار شوند.
- معافیت‌های ویژه: برخی از کالاهای وارداتی از کشورهایی که ونزوئلا با آنها توافق‌نامه‌های دوجانبه دارد، مانند چین، ممکن است بر اساس شرایط آن توافق‌نامه‌های خاص، از کاهش عوارض یا معافیت‌های تعرفه‌ای بهره‌مند شوند.
حقایق کلیدی در مورد ونزوئلا
- نام رسمی کشور: جمهوری بولیواری ونزوئلا
- پایتخت: کاراکاس
- بزرگترین شهرها:
- کاراکاس (پایتخت)
- ماراکایبو
- والنسیا
- درآمد سرانه: تقریباً ۳۵۰۰ دلار (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۳۲ میلیون نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: اسپانیایی
- واحد پول: بولیوار ونزوئلا (VES)
- موقعیت جغرافیایی: ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی واقع شده است و از شمال با دریای کارائیب، از غرب با کلمبیا، از جنوب با برزیل و از شرق با گویان هم‌مرز است.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده ونزوئلا
جغرافیا
ونزوئلا کشوری با مناظر متنوع است، با کوه‌های آند در غرب، دشت‌های وسیع لانوس و جنگل‌های بارانی آمازون در جنوب. این کشور همچنین دارای خطوط ساحلی گسترده‌ای در امتداد دریای کارائیب و اقیانوس اطلس است. ونزوئلا سرشار از منابع طبیعی از جمله نفت، گاز، طلا و مواد معدنی است و آب و هوای گرمسیری دارد و در بسیاری از مناطق آن بارندگی قابل توجهی وجود دارد.
اقتصاد
اقتصاد ونزوئلا به شدت به صادرات نفت وابسته بوده است، اما سال‌ها سوء مدیریت اقتصادی، بی‌ثباتی سیاسی و تحریم‌های اقتصادی چالش‌های شدیدی را ایجاد کرده است. تورم افسارگسیخته، کاهش تولید ناخالص داخلی و کاهش تولید نفت منجر به وضعیت وخیم اقتصادی شده است. با این وجود، اقتصاد ونزوئلا هنوز برای بخش عمده‌ای از درآمدهای ارزی خود به نفت وابسته است و سایر صنایع مانند معدن، کشاورزی و تولید همچنان نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا می‌کنند.
صنایع عمده
- نفت و گاز: ونزوئلا برخی از بزرگترین ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارد و از نظر تاریخی یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت بوده است. این کشور عضو اوپک است، اگرچه تولید نفت آن در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
- کشاورزی: ونزوئلا محصولات متنوعی از جمله ذرت، برنج، قهوه و نیشکر تولید می‌کند. با این حال، بخش کشاورزی به دلیل شرایط اقتصادی و کمبود سرمایه‌گذاری با مشکلاتی روبرو بوده است.
- تولید: بخش تولید شامل فرآوری مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، مواد شیمیایی و منسوجات می‌شود. با این حال، این بخش در سال‌های اخیر به دلیل چالش‌های اقتصادی کشور کوچک شده است.
- معدن: ونزوئلا ذخایر قابل توجهی از طلا، الماس و مواد معدنی دارد که علیرغم مشکلات اقتصادی این کشور، همچنان منبع درآمد این کشور هستند.