سریلانکا، که رسماً با نام جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا شناخته می‌شود ، کشوری جزیره‌ای است که در جنوب آسیا و در اقیانوس هند واقع شده است. سریلانکا با موقعیت استراتژیک نزدیک به مسیرهای اصلی کشتیرانی بین‌المللی، نقش کلیدی در تجارت منطقه‌ای ایفا می‌کند. سریلانکا به عنوان عضوی از سازمان تجارت جهانی (WTO) و شرکت‌کننده در چندین توافقنامه تجاری دوجانبه و چندجانبه، دارای یک سیستم تعرفه وارداتی ساختارمند برای تنظیم جریان کالا به داخل کشور است.
سیستم تعرفه سریلانکا توسط گمرک سریلانکا مدیریت می‌شود و با کدهای سیستم هماهنگ (HS) که محصولات را برای اهداف تعرفه‌ای دسته‌بندی می‌کنند، همسو است. نرخ‌های تعرفه این کشور می‌تواند بسته به نوع محصول وارداتی، کشور مبدا و هرگونه توافقنامه تجاری ویژه موجود، متفاوت باشد. سریلانکا علاوه بر عوارض عمومی، مالیات‌های خاصی از جمله مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و مالیات بر ساخت و ساز ملی (NBT) را بر بسیاری از کالاهای وارداتی اعمال می‌کند.
سیستم تعرفه واردات سریلانکا
سیستم تعرفه واردات سریلانکا به گونه‌ای ساختار یافته است که واردات کالاهای اساسی را تشویق کند و در عین حال از صنایع محلی محافظت نماید. عوارض و مالیات واردات برای اکثر کالاهایی که وارد کشور می‌شوند اعمال می‌شود، اگرچه تعرفه‌های ترجیحی برای کالاهایی که از کشورهایی وارد می‌شوند که سریلانکا با آنها توافق‌نامه‌های تجارت آزاد (FTA) یا ترتیبات تجاری ویژه دارد، وجود دارد.
ساختار کلی تعرفه‌های گمرکی سریلانکا
تعرفه‌های سریلانکا بر اساس سیستم طبقه‌بندی هماهنگ‌شده (HS) برای تجارت بین‌الملل تعیین می‌شوند. اداره گمرک سریلانکا از این سیستم برای تعیین عوارض بر اساس دسته‌بندی محصولات استفاده می‌کند. اجزای کلیدی ساختار تعرفه واردات سریلانکا به شرح زیر است:
- عوارض واردات پایه: این نرخ عوارض استانداردی است که برای اکثر کالاهای وارداتی اعمال می‌شود و به صورت درصدی از ارزش گمرکی محصول (CIF: هزینه، بیمه و حمل و نقل) محاسبه می‌شود.
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT): معمولاً مالیات بر ارزش افزوده ۸٪ برای اکثر کالاهای وارداتی به سریلانکا، از جمله کالاهای تجاری و واردات شخصی، اعمال می‌شود. برخی کالاها مانند داروها و مواد آموزشی از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
- مالیات بر ساخت و ساز ملی (NBT): مالیات ۲٪ بر ارزش تمام کالاهای وارداتی اعمال می‌شود، به جز برخی معافیت‌ها مانند مواد غذایی، محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی.
- هزینه‌های بندر و لنگرگاه: بسته به ماهیت و حجم کالا، ممکن است هزینه‌های اضافی برای کالاهای وارداتی از طریق بنادر اعمال شود.
علاوه بر این، عوارض گمرکی ویژه واردات (SID) و عوارض گمرکی غیرمستقیم برای برخی از کالاهای غیرضروری یا لوکس مانند الکل، دخانیات و وسایل نقلیه موتوری وجود دارد.
نرخ عوارض واردات بر اساس دسته بندی محصولات
۱. محصولات کشاورزی
واردات کشاورزی برای امنیت غذایی سریلانکا ضروری است، اما بسته به نوع محصول، مشمول عوارض وارداتی متفاوتی هستند. به طور کلی، دولت سریلانکا با وضع عوارض وارداتی بالاتر بر کالاهای کشاورزی تولید داخل، از صنعت کشاورزی داخلی خود محافظت می‌کند.
- غلات (کد HS 10):
- گندم: ۱۵٪ عوارض
- برنج: ۰٪ عوارض برای واردات از طریق طرح‌های ویژه دولتی؛ ۲۵٪ برای واردات عادی
- تعرفه‌های برنج سریلانکا عموماً برای تشویق تولید محلی بالا است، اگرچه واردات برنج در موارد کمبود عرضه یا تخصیص‌های ویژه دولتی مجاز است.
- میوه‌ها و سبزیجات (کدهای HS 07، 08):
- سیب: ۲۵٪ عوارض
- پرتقال: ۱۵٪ عوارض
- گوجه فرنگی: ۳۰٪ عوارض
- سیب‌زمینی: ۱۰٪ عوارض
- عوارض واردات میوه و سبزیجات برای حمایت از کشاورزان محلی، به ویژه آن‌هایی که اقلام پر تقاضا مانند گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی تولید می‌کنند، وضع شده است.
- گوشت و مرغ (کدهای HS 02، 16):
- گوشت گاو: ۱۵٪ عوارض
- گوشت خوک: ۱۰٪ عوارض
- مرغ: ۱۰٪ عوارض
- تعرفه واردات گوشت متوسط است و بسته به نوع محصول، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد عوارض دارد. واردات گوشت از کشورهایی که سریلانکا با آنها توافق‌نامه‌های دوجانبه دارد، ممکن است از نرخ‌های ترجیحی بهره‌مند شود.
- محصولات لبنی (کد HS 04):
- شیر خشک: ۱۵٪ عوارض
- پنیر: ۲۰٪ عوارض
- کره: ۲۰٪ عوارض گمرکی
- محصولات لبنی با تعرفه‌های متوسطی مواجه هستند، اگرچه این محصولات به دلیل ظرفیت ناکافی تولید داخلی سریلانکا هنوز به شدت وارد می‌شوند.
۲. منسوجات و پوشاک
سریلانکا به خاطر صنعت قوی نساجی و پوشاک خود شناخته شده است. در نتیجه، این کشور برای محافظت از تولیدکنندگان محلی، تعرفه‌هایی را بر واردات منسوجات وضع می‌کند، اما واردات برای تولید پوشاک نهایی نیز ضروری است.
- پارچه‌های نساجی (کدهای HS 52، 54):
- پارچه‌های پنبه‌ای: ۱۲٪ عوارض
- پارچه‌های پشمی: ۱۰٪ عوارض گمرکی
- پارچه‌های مصنوعی: ۱۵٪ عوارض گمرکی
- تعرفه واردات پارچه بسته به جنس آن متفاوت است، به طوری که پارچه‌های مصنوعی معمولاً مالیات بیشتری نسبت به پارچه‌های نخی دارند.
- پوشاک (کدهای HS 61، 62):
- پیراهن: ۲۰٪ عوارض
- شلوار جین: ۲۰٪ عوارض
- لباس‌ها: ۲۵٪ عوارض
- محصولات پوشاک تکمیل‌شده معمولاً 20 تا 25 درصد عوارض واردات دارند. با این حال، صنعت پوشاک صادرات‌محور سریلانکا منجر به تمرکز بیشتر بر واردات مواد اولیه مانند منسوجات با نرخ‌های پایین‌تر برای حمایت از تولید شده است.
- کفش و لوازم جانبی (کد HS 64):
- چکمه‌های چرمی: ۳۰٪ عوارض
- کفش مصنوعی: ۲۵٪ عوارض
- کیف دستی: ۱۵٪ عوارض
- کفش و لوازم جانبی، به ویژه محصولات چرمی، مشمول عوارض وارداتی بالاتری هستند.
۳. الکترونیک و تجهیزات الکتریکی
سریلانکا طیف گسترده‌ای از کالاهای الکترونیکی، از جمله لوازم الکترونیکی مصرفی، تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات الکتریکی را وارد می‌کند. عوارض واردات این محصولات در مقایسه با سایر دسته‌ها نسبتاً پایین است.
- تلفن‌های همراه و رایانه‌ها (کد HS 85):
- تلفن همراه: 0٪ عوارض
- لپ‌تاپ/کامپیوتر: ۰٪ عوارض
- قرص‌ها: ۰٪ عوارض
- سریلانکا به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای حمایت از تحول دیجیتال و رشد فناوری، برای اکثر محصولات الکترونیکی، از جمله تلفن‌های همراه و رایانه‌ها، تعرفه گمرکی 0٪ اعمال می‌کند.
- لوازم خانگی (کدهای HS 84، 85):
- یخچال و فریزر: ۱۵٪ عوارض
- کولر گازی: ۱۰٪ عوارض
- ماشین لباسشویی: ۲۰٪ عوارض
- لوازم خانگی مانند یخچال و ماشین لباسشویی عوارض متوسطی، عموماً حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ، را به خود اختصاص می‌دهند که نشان دهنده جایگاه اساسی آنها در زندگی روزمره است.
- ماشین آلات الکتریکی (کدهای HS 84):
- ژنراتورها: ۵٪ عوارض
- موتورها: ۵٪ عوارض
- ترانسفورماتورها: ۱۰٪ عوارض
- ماشین‌آلات برقی، از جمله اقلام مورد استفاده در صنعت، مشمول عوارض گمرکی پایین برای واردات هستند تا رشد بخش تولید سریلانکا را ارتقا دهند.
۴. خودرو و قطعات خودرو
سریلانکا بازار خودروی قابل توجهی دارد که هم خودروهای مونتاژ داخلی و هم خودروهای وارداتی در آن وجود دارد. عوارض واردات خودرو برای محافظت از صنعت مونتاژ داخلی بالا است، اگرچه این امر بسته به نوع خودرو متفاوت است.
- وسایل نقلیه موتوری (کد HS 87):
- خودروهای سواری: ۵۰٪ عوارض
- خودروهای برقی: ۱۰٪ عوارض
- موتورسیکلت‌ها: ۱۰٪ عوارض
- خودروهای سواری با تعرفه‌های قابل توجهی، معمولاً ۵۰٪ ، مواجه هستند ، در حالی که خودروهای برقی از تعرفه‌های کاهش‌یافته حدود ۱۰٪ برای تشویق حمل و نقل سازگار با محیط زیست بهره‌مند می‌شوند.
- قطعات خودرو (کد HS 87):
- موتورها: ۵٪ – ۱۰٪ عوارض گمرکی
- قطعات گیربکس: ۵٪ عوارض
- قطعات سیستم تعلیق: ۵٪ تا ۱۰٪ عوارض
- قطعات خودرو معمولاً عوارض کمتری نسبت به خودروهای ساخته شده دارند و نرخ آنها بسته به نوع قطعه از 5 تا 10 درصد متغیر است.
۵. مواد شیمیایی و دارویی
مواد شیمیایی و دارویی برای اقتصاد سریلانکا، به ویژه برای صنایعی مانند کشاورزی، داروسازی و تولید، بسیار مهم هستند. این محصولات عموماً مشمول تعرفه‌های پایین یا متوسط هستند، اگرچه برخی از مواد شیمیایی ممکن است عوارض گمرکی بالاتری داشته باشند.
- محصولات دارویی (کد HS 30):
- دارو: ۰٪ عوارض
- سریلانکا برای تضمین مقرون‌به‌صرفه بودن مراقبت‌های بهداشتی، عوارض گمرکی 0٪ را برای اکثر محصولات دارویی اعمال می‌کند.
- مواد شیمیایی (کدهای HS 28-30):
- مواد شیمیایی صنعتی: ۵٪ تا ۱۰٪ عوارض گمرکی
- مواد شیمیایی کشاورزی: ۱۰٪ عوارض
- واردات مواد شیمیایی برای مصارف صنعتی یا کشاورزی عموماً با عوارض گمرکی متوسط ۵ تا ۱۰ درصد مواجه است.
عوارض و معافیت‌های ویژه واردات
علاوه بر تعرفه‌های استاندارد، سریلانکا برای برخی محصولات و تحت شرایط خاص، عوارض و معافیت‌های ویژه‌ای اعمال می‌کند.
۱. تعرفه‌های ترجیحی تحت موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد (FTA)
سریلانکا چندین قرارداد تجارت آزاد با کشورها و گروه‌های منطقه‌ای منعقد کرده است که امکان تعرفه‌های ترجیحی و کاهش عوارض گمرکی برای کالاهای وارداتی از این کشورها را فراهم می‌کند. موارد قابل توجه قرارداد تجارت آزاد عبارتند از:
- توافقنامه تجارت آزاد سریلانکا و هند (SI-FTA): محصولاتی مانند منسوجات، چای و داروها از تعرفه‌های کاهش یافته یا صفر بهره‌مند می‌شوند.
- توافقنامه تجارت آزاد سریلانکا-پاکستان (PAK-SLFTA): تعرفه‌های ترجیحی برای انواع محصولات، از جمله کالاهای کشاورزی، منسوجات و مواد شیمیایی ارائه می‌دهد.
- توافقنامه تجاری آسیا و اقیانوسیه (APTA): اعضای APTA، شامل چین، هند و کره جنوبی، از امتیازات ترجیحی برای طیف وسیعی از کالاها برخوردارند.
۲. اقدامات ضد دامپینگ و حفاظتی
سریلانکا عوارض ضد دامپینگ را بر کالاهایی که با قیمت‌های ناعادلانه پایین وارد می‌شوند و صنایع داخلی را تهدید می‌کنند، اعمال می‌کند. علاوه بر این، ممکن است اقدامات حفاظتی برای محافظت از تولیدکنندگان محلی در برابر افزایش واردات برخی محصولات اجرا شود.
- محصولات فولادی: در صورت تشخیص قیمت پایین‌تر از حد واقعی، ممکن است عوارض ضد دامپینگ بر واردات فولاد از کشورهایی مانند چین یا روسیه اعمال شود.
- منسوجات: برخی از محصولات نساجی از بنگلادش یا ویتنام ممکن است با اقدامات حفاظتی برای محافظت از بخش پوشاک محلی سریلانکا مواجه شوند.
۳. معافیت‌ها و تخفیف‌ها
- لوازم شخصی: کالاهایی که توسط افراد برای مصارف شخصی وارد می‌شوند، ممکن است تحت شرایط خاص از عوارض گمرکی معاف باشند یا واجد شرایط کاهش عوارض گمرکی باشند.
- کمک‌های خیریه: کالاهایی که برای اهداف بشردوستانه وارد می‌شوند نیز ممکن است از عوارض واردات معاف باشند.
حقایق کشور: سریلانکا
- نام رسمی: جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا
- پایتخت: کلمبو (اداری)، سری جایاوردنپورا کوته (قانونی)
- بزرگترین شهرها:
- کلمبو
- کندی
- گال
- درآمد سرانه: تقریباً ۴۱۰۰ دلار آمریکا (تا سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: حدود ۲۲ میلیون نفر
- زبان رسمی: سینهالی، تامیل
- واحد پول: روپیه سریلانکا (LKR)
- موقعیت جغرافیایی: سریلانکا کشوری جزیره‌ای است که در اقیانوس هند و جنوب هند واقع شده است.
جغرافیا
سریلانکا جزیره‌ای گرمسیری با جغرافیای متنوع است. ویژگی‌های کلیدی آن عبارتند از:
- کوه‌ها: منطقه مرکزی جزیره کوهستانی است و بلندترین قله آن پیدوروتالاگالا با ارتفاع ۲۵۲۴ متر است.
- رودخانه‌ها: سریلانکا چندین رودخانه دارد، از جمله رودخانه ماهاولی که طولانی‌ترین رودخانه این کشور است.
- خط ساحلی: این جزیره توسط سواحل و مناطق ساحلی احاطه شده است و آن را به مرکزی برای گردشگری و کشتیرانی تبدیل کرده است.
اقتصاد
سریلانکا اقتصادی مختلط دارد که در آن کشاورزی، تولید و خدمات نقش‌های مهمی ایفا می‌کنند. این کشور به دلایل زیر شناخته شده است:
- کشاورزی: محصولات کلیدی شامل چای، کائوچو و نارگیل است. این کشور صادرکننده عمده چای سیلان است.
- تولید: منسوجات و پوشاک، و همچنین سنگ‌های قیمتی و فلزات گرانبها ، بخش‌های اصلی صادرات هستند.
- گردشگری: گردشگری یک بخش رو به رشد است که توسط میراث فرهنگی غنی، حیات وحش و سواحل سریلانکا هدایت می‌شود.
- خدمات: بخش خدمات، از جمله امور مالی و فناوری اطلاعات ، به سرعت در حال گسترش است.