نیجریه، بزرگترین اقتصاد آفریقا از نظر تولید ناخالص داخلی، به دلیل جمعیت زیاد، زیرساخت‌های رو به گسترش و اقتصادی که در حال گذار از وابستگی اولیه به نفت به تنوع‌بخشی است، واردکننده عمده کالا است. تعرفه‌های گمرکی نقش مهمی در تنظیم واردات، حمایت از صنایع محلی و ایجاد درآمد دولت دارند. دولت نیجریه سیستم تعرفه واردات خود را برای تشویق تولید داخلی، محدود کردن وابستگی بیش از حد به واردات و ایجاد یک محیط رقابتی برای مشاغل محلی ساختاردهی کرده است. این کشور عضو سازمان تجارت جهانی (WTO) و جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS) است که بر سیاست‌های تعرفه‌ای آن، از جمله اعمال تعرفه‌های خارجی مشترک (CET) برای منطقه ECOWAS تأثیر می‌گذارد.
نرخ‌های تعرفه گمرکی برای محصولات وارداتی به نیجریه
سیستم تعرفه نیجریه به طور گسترده توسط قانون مدیریت گمرک و مالیات غیر مستقیم (CEMA) اداره می‌شود که عوارض گمرکی کالاهای وارداتی را تعیین می‌کند. عوارض واردات تحت کدهای سیستم هماهنگ (HS) طبقه‌بندی می‌شوند و تعرفه‌ها معمولاً بر اساس ارزش (به عنوان درصدی از ارزش گمرکی) وضع می‌شوند، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد. در حالی که اکثر واردات مشمول تعرفه‌های استاندارد هستند، استثنائاتی نیز وجود دارد، از جمله تعرفه‌های ترجیحی برای برخی محصولات و کشورها تحت توافق‌نامه‌هایی مانند طرح آزادسازی تجارت ECOWAS (ETLS) و منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا (AfCFTA).
۱. محصولات کشاورزی
کشاورزی برای اقتصاد نیجریه حیاتی است، با این حال این کشور به واردات برخی مواد غذایی مانند برنج، گندم و شکر متکی است. دولت به دنبال ایجاد تعادل بین نیاز به واردات کشاورزی و هدف خود برای تقویت تولید داخلی است. تعرفه‌های محصولات کشاورزی اغلب برای تشویق کشاورزی محلی بالاتر است، اگرچه استثنائاتی برای واردات مواد غذایی استراتژیک وجود دارد.
دسته بندی های کلیدی تعرفه برای محصولات کشاورزی
- برنج (کد HS 1006)
- نرخ تعرفه: ۵۰٪
- نیجریه واردکننده عمده برنج است و دولت برای حمایت از تولیدکنندگان برنج داخلی و تشویق تولید محلی، تعرفه‌های بالایی وضع کرده است. با این حال، واردات برنج نیز در برخی سال‌ها برای حمایت از کشاورزان محلی با محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌های وارداتی مواجه می‌شود.
- گندم (کد HS 1001)
- نرخ تعرفه: 10%
- گندم یکی دیگر از کالاهای اساسی وارداتی نیجریه است. در حالی که تعرفه‌ها متوسط هستند، دولت از نظر تاریخی محدودیت‌هایی را برای تشویق کشت گندم محلی و افزایش امنیت غذایی اعمال کرده است.
- ذرت (کد HS 1005)
- نرخ تعرفه: 10%
- تعرفه‌های ذرت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تولید محلی را به ویژه در مناطق جنوبی نیجریه که آب و هوای مساعدی برای کشت ذرت دارد، ترویج دهند.
- شکر (کد HS 1701)
- نرخ تعرفه: 10%
- شکر همچنین یک کالای وارداتی مهم است و تعرفه‌هایی برای حمایت از صنعت شکر محلی وضع می‌شود، اگرچه این تعرفه‌ها بر اساس نیازهای تولید داخلی دستخوش تغییراتی شده‌اند.
- سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات (کد HS 0701-0714)
- نرخ تعرفه: 10-20٪
- سبزیجات و میوه‌های تازه و همچنین حبوبات فرآوری شده مشمول نرخ‌های مختلف عوارض گمرکی هستند. سبزیجات و میوه‌های وارداتی بسته به نوع، با تعرفه‌هایی تا سقف 20 درصد مواجه هستند.
عوارض ویژه واردات محصولات کشاورزی
- واردات از کشورهای عضو ECOWAS
- تحت طرح آزادسازی تجارت اکوواس (ETLS)، محصولات کشاورزی سایر کشورهای غرب آفریقا یا از عوارض واردات معاف هستند یا با تعرفه‌های کاهش‌یافته قابل توجهی مواجه می‌شوند. این امر به منظور ترویج تجارت درون منطقه‌ای و افزایش امنیت غذایی در منطقه انجام می‌شود.
- واردات از اتحادیه اروپا (EU)
- به عنوان بخشی از توافق‌نامه‌های مشارکت اقتصادی (EPA)، بسیاری از محصولات کشاورزی وارداتی از اتحادیه اروپا از تعرفه‌های ترجیحی بهره‌مند می‌شوند. به عنوان مثال، میوه‌ها و سبزیجات از اتحادیه اروپا ممکن است بسته به نوع محصول خاص، مشمول عوارض گمرکی کمتری، حدود ۵ تا ۱۰ درصد، باشند.
- واردات از چین و سایر کشورها
- محصولات کشاورزی از چین و سایر کشورهای غیرترجیحی معمولاً با تعرفه‌های استاندارد یا کل عوارض واردات، بسته به نوع، که معمولاً حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد است، مواجه می‌شوند.
۲. کالاهای تولیدی و محصولات صنعتی
نیجریه برای حمایت از اقتصاد رو به رشد خود، طیف گسترده‌ای از کالاهای تولیدی را وارد می‌کند. این محصولات شامل لوازم الکترونیکی، ماشین‌آلات، منسوجات و مصالح ساختمانی است. بخش صنعت نیجریه در مقایسه با نیازهای وارداتی آن توسعه نیافته است، بنابراین تعرفه‌های محصولات صنعتی به صورت استراتژیک برای محافظت از تولیدکنندگان محلی و در عین حال اجازه واردات کالاهای ضروری طراحی شده‌اند.
دسته بندی های کلیدی تعرفه برای کالاهای تولیدی
- ماشین آلات و تجهیزات (کد HS 84)
- نرخ تعرفه: 5-20٪
- ماشین‌آلات مورد استفاده در ساخت و ساز، تولید و کشاورزی مشمول تعرفه‌های متوسطی هستند. برخی از ماشین‌آلات حیاتی، مانند تجهیزات پزشکی یا ماشین‌آلات تولیدی، ممکن است تعرفه‌های پایین‌تری (حدود ۵٪) داشته باشند.
- وسایل نقلیه (کد HS 8701-8716)
- نرخ تعرفه: 20-35٪
- تعرفه‌های وضع شده بر خودروهای وارداتی بسته به نوع و حجم موتور از ۲۰٪ تا ۳۵٪ متغیر است. دولت برای ترویج مونتاژ و تولید داخلی، به ویژه برای خودروهای سواری، کامیون و موتورسیکلت، تعرفه‌های بالایی بر خودروها اعمال کرده است.
- لوازم الکترونیکی و برقی (کد HS 85)
- نرخ تعرفه: 10-20٪
- لوازم الکترونیکی مانند تلویزیون، کامپیوتر و تلفن همراه معمولاً با تعرفه‌هایی از ۱۰٪ تا ۲۰٪ مواجه هستند. تعرفه‌ها ممکن است برای لوازم الکترونیکی ضروری مانند دستگاه‌های پزشکی و تجهیزات مخابراتی کمتر باشد.
- منسوجات و پوشاک (کد HS 60-63)
- نرخ تعرفه: 20-35٪
- صنعت نساجی نیجریه تا حد زیادی توسعه نیافته است و این کشور بخش قابل توجهی از پوشاک و منسوجات خود را وارد می‌کند. تعرفه‌های وضع شده بر منسوجات برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی منسوجات در نظر گرفته شده است، اما می‌تواند برای برخی اقلام تا ۳۵ درصد نیز برسد.
عوارض ویژه واردات برای کالاهای تولیدی
- واردات از کشورهای عضو ECOWAS
- محصولات کشورهای عضو اکواس معمولاً از کاهش عوارض گمرکی تحت طرح آزادسازی تجارت اکواس (ETLS) بهره‌مند می‌شوند. به عنوان مثال، کالاهای تولیدی مانند منسوجات یا محصولات الکتریکی از غنا، ساحل عاج و سایر اعضا واجد شرایط دریافت عوارض گمرکی کمتر یا وضعیت معاف از عوارض گمرکی هستند.
- واردات از چین
- چین یکی از تأمین‌کنندگان اصلی کالاهای تولیدی کم‌هزینه، از جمله لوازم الکترونیکی و منسوجات است. اگرچه چین بخشی از هیچ توافق ترجیحی با نیجریه نیست، اما برخی از کالاهای چینی ممکن است تحت AfCFTA یا سایر معاملات تجاری، کاهش تعرفه دریافت کنند.
- واردات از ایالات متحده و اتحادیه اروپا
- ایالات متحده و اتحادیه اروپا در چارچوب‌های مختلف با نیجریه توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی دارند. واردات لوازم الکترونیکی و ماشین‌آلات از این مناطق می‌تواند از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شود، اما این کاهش تعرفه‌ها همچنان به محصول و دسته خاص بستگی دارد.
۳. کالاهای مصرفی
کالاهای مصرفی برای جمعیت شهری رو به رشد نیجریه ضروری هستند. از لوازم الکترونیکی گرفته تا پوشاک و غذاهای فرآوری شده، این کالاها بخش بزرگی از واردات این کشور را تشکیل می‌دهند. تعرفه‌های نیجریه بر کالاهای مصرفی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تعادلی بین تشویق تولید محلی و ارائه کالاهای مقرون به صرفه به مصرف‌کنندگان ایجاد کنند.
دسته بندی های کلیدی تعرفه برای کالاهای مصرفی
- الکترونیک (کد HS 85)
- نرخ تعرفه: 10-20٪
- لوازم الکترونیکی مصرفی، مانند تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها و تلویزیون‌ها، عموماً با تعرفه‌هایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد مواجه هستند و برخی از تجهیزات ارتباطی ضروری از این قاعده مستثنی هستند.
- پوشاک و کفش (کد HS 61-62)
- نرخ تعرفه: 20-40٪
- پوشاک و کفش وارداتی مشمول تعرفه‌های نسبتاً بالایی هستند که بسته به نوع محصول بین ۲۰ تا ۴۰ درصد متغیر است. دولت قصد دارد از صنعت نساجی محلی محافظت کند، اما تقاضای بالا برای پوشاک خارجی این تعرفه‌ها را توجیه می‌کند.
- غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری‌شده (کد HS 20-21)
- نرخ تعرفه: 10-20٪
- غذاهای فرآوری شده وارداتی، از جمله کنسروها، نوشیدنی‌های غیرالکلی و تنقلات بسته‌بندی شده، مشمول تعرفه‌های متوسطی هستند. با این حال، این کالاها بسته به طبقه‌بندی محصول، ممکن است همچنان با مالیات یا عوارض ویژه مواجه شوند.
عوارض ویژه واردات کالاهای مصرفی
- واردات از کشورهای عضو اکوواس
- همانند کالاهای کشاورزی و صنعتی، کالاهای مصرفی کشورهای عضو اکواس ممکن است واجد شرایط کاهش عوارض گمرکی تحت طرح آزادسازی تجارت اکواس باشند. برخی از منسوجات یا کالاهای خانگی ممکن است از عوارض گمرکی معاف باشند یا با نرخ‌های کاهش‌یافته برای ترویج تجارت منطقه‌ای محاسبه شوند.
- واردات از چین
- کالاهای مصرفی، به ویژه لوازم الکترونیکی، اغلب از چین وارد می‌شوند و تحت توافق‌نامه منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا (AfCFTA) از تعرفه‌های پایین‌تر یا وضعیت معاف از عوارض گمرکی بهره‌مند می‌شوند.
- واردات از ایالات متحده و اتحادیه اروپا
- کالاهای مصرفی از ایالات متحده و اتحادیه اروپا، به ویژه محصولات با کیفیت بالا یا برند، می‌توانند تحت توافق‌نامه‌های تجاری مختلف، واجد شرایط تعرفه‌های پایین‌تر باشند، اگرچه هنوز هم ممکن است در مقایسه با کشورهای ECOWAS با عوارض گمرکی بالاتری مواجه شوند.
۴. مواد اولیه و محصولات انرژی
نیجریه مواد اولیه لازم برای صنایع خود، از جمله مواد شیمیایی، فرآورده‌های نفتی و مصالح ساختمانی را وارد می‌کند. نیازهای انرژی این کشور قابل توجه است و نفت منبع اصلی انرژی است، اگرچه سایر محصولات انرژی نیز وارد می‌شوند.
دسته بندی های کلیدی تعرفه برای مواد اولیه و محصولات انرژی
- فرآورده‌های نفتی (کد HS 2709-2713)
- نرخ تعرفه: 0-5%
- نفت خام مشمول عوارض گمرکی نیست، اما فرآورده‌های نفتی تصفیه‌شده، مانند بنزین و گازوئیل، مشمول تعرفه‌هایی حدود ۵٪ هستند. دولت اغلب تصمیمات سیاستی در مورد واردات انرژی را بر اساس وضعیت تولید داخلی اتخاذ می‌کند.
- گاز طبیعی (کد HS 2711)
- نرخ تعرفه: 0%
- نیجریه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان است. به همین دلیل، واردات گاز طبیعی مایع (LNG) به ندرت انجام می‌شود، اما در صورت واردات، هیچ تعرفه‌ای برای LNG وجود ندارد.
- مصالح ساختمانی (کد HS 6801-6815)
- نرخ تعرفه: 5-20٪
- نیجریه مقدار قابل توجهی مصالح ساختمانی مانند سیمان، فولاد و شیشه وارد می‌کند. تعرفه‌ها بسته به نوع ماده بین ۵ تا ۲۰ درصد متغیر است.
عوارض ویژه واردات مواد اولیه و محصولات انرژی
- واردات از کشورهای عضو اکوواس
- مواد اولیه وارداتی از کشورهای عضو اکواس، به ویژه در بخش‌هایی مانند ساخت و ساز یا تولید، ممکن است واجد شرایط معافیت یا کاهش تعرفه‌ها تحت طرح آزادسازی تجارت اکواس باشند.
- واردات از چین
- چین، به عنوان منبع اصلی مصالح ساختمانی و صنعتی، حجم قابل توجهی از مواد اولیه را برای نیجریه تأمین می‌کند. طبق توافق‌نامه AfCFTA، این کالاها ممکن است از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
حقایق کشور
- نام رسمی کشور: جمهوری فدرال نیجریه
- پایتخت: آبوجا
- سه شهر بزرگ:
- لاگوس
- کانو
- ایبادان
- درآمد سرانه: تقریباً ۲۴۰۰ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: بیش از ۲۲۰ میلیون نفر
- زبان رسمی: انگلیسی
- واحد پول: نایرا نیجریه (NGN)
- موقعیت مکانی: در غرب آفریقا واقع شده و از غرب با بنین، از شرق با چاد و کامرون، از شمال با نیجر و از جنوب با خلیج گینه هم‌مرز است.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده
جغرافیا
نیجریه کشوری متنوع است، با طیف وسیعی از ویژگی‌های جغرافیایی از دشت‌های ساحلی و جنگل‌های بارانی در جنوب گرفته تا منطقه خشک ساحل در شمال. رودخانه نیجر، طولانی‌ترین رودخانه در غرب آفریقا، از میان این کشور عبور می‌کند و یک آبراه حیاتی برای حمل و نقل و آبیاری فراهم می‌کند.
اقتصاد
نیجریه بزرگترین اقتصاد آفریقا است که عمدتاً توسط صادرات نفت اداره می‌شود و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌دهد. با این حال، این کشور در حال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود به سمت کشاورزی، خدمات و تولید است، اگرچه نفت همچنان بخش غالب است. با وجود ثروت نفتی، نیجریه با چالش‌هایی مانند فساد، کسری زیرساخت‌ها و یک اقتصاد غیررسمی بزرگ روبرو است.
صنایع عمده
- نفت و گاز: نیجریه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در آفریقا است و به شدت به صادرات نفت وابسته است.
- کشاورزی: محصولات کلیدی شامل کاکائو، روغن پالم، بادام زمینی و کاساوا است.
- مخابرات: نیجریه دارای بخش مخابرات رو به رشدی است که چندین شرکت جهانی و محلی در آن خدمات ارائه می‌دهند.
- تولید: دولت در تلاش است تا بخش تولید را رشد دهد و صنایعی مانند سیمان، فرآوری مواد غذایی و منسوجات نقش برجسته‌ای در این زمینه ایفا می‌کنند.