موریتانی، کشوری واقع در شمال غربی آفریقا، دارای سیستم تعرفه‌ای پیچیده‌ای برای کالاهای وارداتی از کشورهای مختلف است. نرخ‌های تعرفه واردات توسط مقامات گمرکی موریتانی تنظیم می‌شوند و بر اساس طبقه‌بندی آنها تحت سیستم هماهنگ (HS) کدهای تعرفه، بر کالاها اعمال می‌شوند. عوارض واردات برای محافظت از صنایع داخلی، ایجاد درآمد برای دولت و پایبندی به توافق‌نامه‌های تجارت بین‌المللی وضع شده‌اند. با این حال، برخی از محصولات وارداتی از کشورها یا مناطق خاص ممکن است به دلیل توافق‌نامه‌های تجاری دو جانبه یا چند جانبه از کاهش نرخ تعرفه یا عوارض ویژه بهره‌مند شوند.
ساختار تعرفه واردات در موریتانی
سیستم تعرفه موریتانی از دستورالعمل‌های سازمان جهانی گمرک (WCO) پیروی می‌کند و به تعرفه خارجی مشترک (CET) اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا (WAEMU) پایبند است. نرخ‌های تعرفه کالاهای وارداتی به این کشور بر اساس طبقه‌بندی محصول تحت سیستم HS تعیین می‌شوند و در دسته‌های مختلفی از مواد اولیه گرفته تا کالاهای نهایی قرار می‌گیرند.
ساختار اساسی نرخ‌های تعرفه
- حقوق گمرکی (حقوق ورودی):
- عوارض گمرکی اعمال شده بر محصولات وارداتی بسته به طبقه بندی کالاها متفاوت است. نرخ ها معمولاً از 5٪ تا 20٪ متغیر است.
- کالاهای مصرفی اساسی مانند مواد غذایی، پوشاک و لوازم الکترونیکی معمولاً نرخ تعرفه متوسطی را به خود جذب می‌کنند، در حالی که کالاهای لوکس و اقلام غیرضروری ممکن است مشمول عوارض گمرکی بالاتری باشند.
- کالاهای اساسی و مواد اولیه برای تولید ممکن است نرخ‌های مطلوب‌تر یا حتی معافیت‌های گمرکی را برای ترویج رشد صنعت داخلی دریافت کنند.
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT):
- علاوه بر عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده ۱۸٪ برای اکثر کالاها و خدمات اعمال می‌شود .
- برخی کالاها، به ویژه مواد غذایی اساسی و محصولات کشاورزی، ممکن است از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند یا مشمول نرخ‌های کاهش‌یافته شوند.
- عوارض گمرکی:
- محصولات خاصی مانند نوشیدنی‌های الکلی، دخانیات و فرآورده‌های نفتی ممکن است علاوه بر عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده، مشمول عوارض غیرمستقیم نیز باشند.
- این عوارض برای جلوگیری از مصرف یا به عنوان بخشی از سیاست‌های زیست‌محیطی یا بهداشت عمومی دولت وضع می‌شوند.
طبقه بندی محصولات بر اساس دسته بندی
۱. محصولات کشاورزی
- نرخ‌های تعرفه برای محصولات کشاورزی عموماً پایین تا متوسط است ، به جز برخی استثنائات برای دسته‌های خاصی که ممکن است برای حمایت از تولیدکنندگان محلی، عوارض بالاتری را به خود اختصاص دهند.
- برخی محصولات مانند برنج، شکر و گندم مشمول سهمیه واردات و تعرفه‌های بالاتر هستند تا از رقابتی ماندن کشاورزی محلی اطمینان حاصل شود.
نمونه‌هایی از محصولات کشاورزی و وظایف آنها:
- برنج: ۱۵٪ عوارض
- گندم: ۱۰٪ عوارض
- میوه‌ها و سبزیجات: ۵ تا ۱۰ درصد عوارض گمرکی
۲. منسوجات و پوشاک
- منسوجات و پوشاک وارداتی به موریتانی بسته به جنس و طبقه‌بندی محصول نهایی، با نرخ‌های متفاوتی مالیات می‌پردازند.
- پارچه: ۱۰٪ عوارض
- پوشاک: ۱۵ تا ۲۰ درصد عوارض ، بسته به نوع محصول.
۳. الکترونیک و تجهیزات الکتریکی
- لوازم الکترونیکی (کامپیوتر، تلفن هوشمند، تلویزیون) و لوازم برقی (یخچال، کولر گازی) که به موریتانی وارد می‌شوند، عموماً مشمول ۱۵ تا ۲۵ درصد عوارض گمرکی هستند.
- این محصولات به عنوان بخشی از سیاست دولت برای تشویق تولید محلی و محدود کردن وابستگی به واردات، با نرخ‌های بالاتری مالیات می‌شوند.
۴. ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی
- ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی ضروری برای تولید محلی و توسعه زیرساخت‌ها ممکن است از عوارض گمرکی یا معافیت‌های وارداتی کمتری برخوردار شوند.
- این امر به منظور کاهش هزینه‌های کسب و کارهای درگیر در تولید و توسعه طراحی شده است.
- ماشین‌آلات صنعتی: ۵ تا ۱۰ درصد عوارض (ممکن است بسته به نوع خاص متفاوت باشد)
۵. مواد شیمیایی و دارویی
- مواد شیمیایی، از جمله کودها، آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی صنعتی، با نرخ ۱۰ تا ۱۵ درصد مالیات می‌گیرند.
- داروها و تجهیزات پزشکی معمولاً از معافیت‌های گمرکی یا تعرفه‌های پایین‌تر بهره‌مند می‌شوند تا مراقبت‌های بهداشتی مقرون‌به‌صرفه‌تر شود.
نمونه‌هایی از وظایف:
- داروها: معاف یا با عوارض کم
- کودها: ۵٪ عوارض گمرکی
۶. وسایل نقلیه و تجهیزات حمل و نقل
- خودروهای وارداتی و سایر وسایل نقلیه شخصی، و همچنین کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و وسایل نقلیه ساختمانی، مشمول عوارض واردات بالایی هستند که اغلب در محدوده ۲۰ تا ۴۰ درصد قرار دارد.
- عوارض گمرکی بر وسایل نقلیه برای کنترل واردات و حمایت از صنعت خودروسازی محلی که کمتر توسعه یافته است، وضع می‌شود.
۷. محصولات غذایی
- محصولات غذایی اساسی مانند گندم، ذرت و برنج و همچنین کالاهای کنسرو شده، معمولاً نرخ تعرفه پایین‌تری دارند تا دسترسی مقرون به صرفه به اقلام ضروری تضمین شود.
- غذاهای کنسروی و نوشیدنی‌ها ممکن است عوارض گمرکی کمی بالاتری داشته باشند.
عوارض ویژه واردات و توافق‌نامه‌های تجاری
موریتانی توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه و چندجانبه‌ای دارد که بر عوارض واردات کالاهای برخی کشورها تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، این کشور سیاست‌های خاصی با هدف ارتقای بخش‌های خاص دارد که می‌تواند بر ساختار تعرفه تأثیر بگذارد.
۱. اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا (WAEMU)
- موریتانی، به عنوان عضوی از WAEMU، به تعرفه خارجی مشترک (CET) این اتحادیه پایبند است. این بدان معناست که محصولات وارداتی از سایر کشورهای WAEMU از عوارض گمرکی معاف هستند یا مشمول حداقل تعرفه‌ها می‌شوند که این امر تجارت درون منطقه‌ای را ارتقا می‌دهد.
- برای مثال، کالاهایی که از سنگال ، مالی یا سایر کشورهای عضو WAEMU می‌آیند، ممکن است همان تعرفه‌های بالایی را که کالاهای خارج از منطقه متحمل می‌شوند، متحمل نشوند.
۲. رفتار ترجیحی برای کشورهای خاص
- طبق توافقنامه منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا (AfCFTA) ، موریتانی نرخ‌های تعرفه ترجیحی را برای کالاهایی که از سایر کشورهای آفریقایی وارد می‌شوند، ارائه می‌دهد.
- محصولات کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای عربی نیز ممکن است بر اساس توافق‌نامه‌های تجاری مانند مشارکت اتحادیه اروپا و موریتانی و توافق‌نامه‌های اتحادیه مغرب عربی (UMA) از تعرفه‌های ترجیحی برخوردار شوند.
- چین ، هند و دیگر شرکای تجاری بزرگ گاهی اوقات تحت توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه یا از طریق تبلیغات سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی موریتانی، تعرفه‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهند.
۳. تعرفه‌های ویژه برای کالاهای لوکس
- موریتانی تعرفه‌های بالایی را بر کالاهای لوکس مانند خودروهای لوکس، لوازم الکترونیکی گران‌قیمت و جواهرات وضع می‌کند. این محصولات بسته به نوع محصول ممکن است مشمول عوارض گمرکی تا ۴۰ تا ۶۰ درصد شوند.
۴. تعرفه‌های زیست‌محیطی و بهداشتی
- برخی از محصولات، به ویژه آن‌هایی که برای محیط زیست مضر تلقی می‌شوند (مثلاً مواد شیمیایی، پلاستیک)، برای جلوگیری از واردات بیش از حد، با نرخ‌های بالاتری مالیات می‌پردازند.
- محصولات دخانی و الکل نیز به عنوان بخشی از ابتکارات بهداشتی و سیاست عمومی موریتانی، مشمول مالیات غیرمستقیم بالایی هستند.
حقایقی در مورد موریتانی
- نام رسمی: جمهوری اسلامی موریتانی
- پایتخت: نواکشوت
- سه شهر بزرگ:
- نوادیبو
- کیفا
- روسو
- درآمد سرانه: تقریباً ۱۵۰۰ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: حدود ۴.۵ میلیون نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: عربی (به همراه زبان فرانسوی به عنوان زبان دوم برای امور تجاری و دولتی)
- واحد پول: اوگوئیا (MRU)
- موقعیت جغرافیایی: موریتانی در شمال غربی آفریقا واقع شده است و از غرب با اقیانوس اطلس، از شمال با صحرای غربی، از شمال شرقی با الجزایر، از شرق و جنوب شرقی با مالی و از جنوب غربی با سنگال هم‌مرز است.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده
جغرافیا
- جغرافیا: موریتانی با چشم‌انداز بیابانی عمدتاً خشک یا نیمه‌خشک، بخشی از صحرای بزرگ آفریقا، مشخص می‌شود. این کشور دارای خط ساحلی طولانی در امتداد اقیانوس اطلس است که برای صنعت ماهیگیری آن بسیار مهم است.
- عوارض زمین: بیابان‌ها، استپ‌ها و نوار باریکی از زمین‌های حاصلخیز در امتداد رودخانه سنگال.
- آب و هوا: گرم و خشک، با بارندگی بسیار کم، به خصوص در مناطق داخلی. مناطق ساحلی آب و هوای معتدل‌تری دارند.
اقتصاد
- اقتصاد: موریتانی اقتصادی مختلط دارد که عمدتاً به بخش معدن، کشاورزی و ماهیگیری وابسته است.
- معادن: موریتانی سرشار از منابع طبیعی، به ویژه سنگ آهن است که بزرگترین کالای صادراتی آن محسوب می‌شود. این کشور همچنین دارای ذخایر قابل توجهی از طلا، مس و فسفات است.
- ماهیگیری: صنعت ماهیگیری بخش کلیدی اقتصاد موریتانی است و سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی و صادرات دارد.
- کشاورزی: کشاورزی عمدتاً مبتنی بر معیشت است، اگرچه دولت در برخی مناطق، به ویژه در امتداد رودخانه سنگال، در آبیاری و مکانیزاسیون سرمایه‌گذاری کرده است.
صنایع عمده
- معدن: سنگ آهن ستون فقرات اقتصاد موریتانی است و این کشور یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آن در سطح جهان است. استخراج طلا و مس نیز سهم قابل توجهی در اقتصاد این کشور دارند.
- ماهیگیری: موریتانی یکی از بزرگترین صادرکنندگان ماهی در آفریقا، به ویژه ماهی‌های دریایی مانند ماهی خال مخالی و ماهی تن است.
- کشاورزی: اگرچه سنگال عمدتاً خشک است، اما کشاورزی، از جمله محصولاتی مانند ارزن، سورگوم و برنج، در مناطق حاصلخیزتر در امتداد رودخانه سنگال انجام می‌شود.