هائیتی، فقیرترین کشور در نیمکره غربی، اقتصادی عمیقاً وابسته به واردات برای تأمین تقاضای داخلی برای کالاهای مصرفی، محصولات کشاورزی و نهاده‌های صنعتی دارد. سیستم تعرفه گمرکی هائیتی بخش مهمی از سیاست مالی این کشور است، زیرا عوارض واردات درآمد قابل توجهی برای دولت فراهم می‌کند و در عین حال از صنایع محلی در برابر رقابت خارجی محافظت می‌کند. سیستم تعرفه در هائیتی به گونه‌ای طراحی شده است که آزادسازی تجارت را ترویج دهد و در عین حال از تولید داخلی، به ویژه در کشاورزی و تولید، تا حدودی حمایت کند.
هائیتی یک سیستم تعرفه‌ای نسبتاً ساده را اجرا می‌کند که عمدتاً عوارض بر اساس ارزش (تعرفه‌هایی بر اساس درصدی از ارزش کالاها) اعمال می‌کند. این کشور همچنین تحت برخی از توافقنامههای تجاری، تعرفه‌های ترجیحی ارائه می‌دهد و در برخی موارد، برای محافظت از صنایع محلی یا جلوگیری از اختلال در بازار، عوارض اضافی وضع می‌کند. به عنوان عضوی از سازمان تجارت جهانی (WTO)، سیاست‌های تجاری هائیتی تابع قوانین تجارت بین‌المللی است و در توافقنامههای تجاری که دسترسی ترجیحی به محصولات کشورهای خاص را اعطا می‌کنند، شرکت می‌کند.
ساختار تعرفه سفارشی در هائیتی
سیاست عمومی تعرفه در هائیتی
ساختار تعرفه‌های هائیتی توسط قانون گمرکی کشور تنظیم شده و با رویه‌های بین‌المللی تحت سیستم طبقه‌بندی هماهنگ (HS) همسو است. تعرفه‌ها بر اساس ارزش و طبقه‌بندی کالاهای وارداتی اعمال می‌شوند. سیستم گمرکی هائیتی اهداف زیر را در اولویت قرار می‌دهد:
- درآمدزایی: عوارض گمرکی منبع اصلی درآمد دولت است.
- حمایت از صنایع محلی: تعرفه‌های بالاتر بر کالاهایی که با تولید داخلی رقابت می‌کنند، به ویژه در کشاورزی و صنایع سبک، اعمال می‌شود.
- تشویق واردات ضروری: تعرفه‌های پایین‌تری برای کالاهای ضروری مانند غذا، دارو و مواد اولیه مورد نیاز صنایع محلی اعمال می‌شود.
- ارتقای سرمایه‌گذاری: برخی از کالاهای سرمایه‌ای و ماشین‌آلات مورد استفاده برای تولید داخلی از کاهش تعرفه‌ها برای تشویق صنعتی شدن بهره‌مند می‌شوند.
تعرفه‌ها در هائیتی معمولاً بسته به نوع محصول و نیازهای اقتصادی کشور از 0٪ تا 40٪ متغیر است. برخی کالاها، مانند مواد غذایی اساسی و داروها، از تعرفه‌های پایین یا صفر بهره‌مند می‌شوند، در حالی که کالاهای لوکس و محصولات نهایی با تعرفه‌های بالاتری روبرو هستند.
موافقت‌نامه‌های تعرفه ترجیحی
هائیتی از چندین توافقنامه تجارت ترجیحی بهره‌مند است که تعرفه‌های برخی کالاهای وارداتی از کشورهای خاص را کاهش یا حذف می‌کند. این توافقنامه‌ها با تسهیل دسترسی به محصولات وارداتی با هزینه‌های پایین‌تر، تجارت را ارتقا می‌دهند. برخی از توافقنامههای کلیدی عبارتند از:
- جامعه کارائیب (CARICOM): هائیتی به عنوان عضوی از CARICOM، در تجارت ترجیحی با سایر کشورهای عضو مشارکت می‌کند و این امر امکان کاهش تعرفه‌ها را برای بسیاری از کالاهایی که در منطقه مبادله می‌شوند، فراهم می‌کند.
- قوانین امید/کمک: قوانین «فرصت نیمکره‌ای هائیتی از طریق تشویق مشارکت» (HOPE) و «برنامه ارتقای اقتصادی هائیتی» (HELP) دسترسی بدون عوارض گمرکی را برای پوشاک و منسوجات هائیتی به ایالات متحده فراهم می‌کنند، در حالی که از کاهش تعرفه‌ها بر واردات ایالات متحده نیز بهره‌مند می‌شوند.
- سیستم عمومی ترجیحات (GSP): هائیتی از طرح GSP با اتحادیه اروپا، ایالات متحده و کانادا بهره‌مند می‌شود و تعرفه‌های کمتری را برای صادرات و واردات منتخب ارائه می‌دهد.
- همه چیز به جز اسلحه (EBA): هائیتی به عنوان یک کشور کمتر توسعه یافته (LDC)، از ابتکار EBA اتحادیه اروپا بهره می‌برد و به همه محصولات به جز اسلحه و مهمات، دسترسی بدون عوارض گمرکی به بازارهای اتحادیه اروپا می‌دهد.
عوارض و محدودیت‌های ویژه واردات
علاوه بر تعرفه‌های گمرکی استاندارد، هائیتی ممکن است برای محافظت از صنایع داخلی یا واکنش به رویه‌های تجاری کشورهای خاص، عوارض و محدودیت‌های ویژه‌ای را بر برخی واردات اعمال کند. این عوارض ویژه شامل موارد زیر است:
- عوارض ضد دامپینگ: برای کالاهای وارداتی که با قیمت پایین‌تر از بازار فروخته می‌شوند، اعمال می‌شود تا از رقابت ناعادلانه با محصولات محلی جلوگیری شود.
- عوارض گمرکی: علاوه بر عوارض گمرکی، مالیات‌های اضافی بر کالاهای خاص مانند دخانیات، نوشیدنی‌های الکلی و فرآورده‌های نفتی وضع می‌شود.
- عوارض زیست‌محیطی: هائیتی ممکن است مالیات‌های زیست‌محیطی را بر کالاهایی که برای محیط زیست مضر هستند، مانند محصولات پلاستیکی یا مواد شیمیایی خطرناک، اعمال کند.
دسته بندی محصولات و نرخ های تعرفه مربوطه
محصولات کشاورزی
۱. محصولات لبنی
به دلیل ظرفیت محدود صنعت لبنیات داخلی، محصولات لبنی از واردات ضروری هائیتی هستند. تعرفه‌ها برای محافظت از تولید لبنیات محلی و در عین حال تضمین دسترسی مصرف‌کنندگان به محصولات مقرون‌به‌صرفه اعمال می‌شوند.
- تعرفه عمومی: محصولات لبنی مانند شیر، کره و پنیر مشمول تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۲۰٪ هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: واردات لبنیات از کشورهای عضو CARICOM ممکن است از کاهش تعرفه‌ها تحت توافقنامه CARICOM بهره‌مند شود.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض ضد دامپینگ بر محصولات لبنی کشورهایی که در بازار دامپینگ می‌کنند، اعمال شود، به خصوص اگر تولیدکنندگان محلی آسیب ببینند.
۲. گوشت و مرغ
هائیتی برای تأمین تقاضای داخلی، مقدار قابل توجهی گوشت و مرغ، به ویژه مرغ و گوشت گاو، وارد می‌کند. تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که از دامداران محلی محافظت کنند و در عین حال واردات گوشت را مقرون به صرفه نگه دارند.
- تعرفه عمومی: محصولات گوشتی، شامل گوشت گاو، خوک و مرغ، با تعرفه‌هایی از 10 تا 25 درصد مواجه هستند. گوشت تازه و منجمد معمولاً در مقایسه با گوشت‌های فرآوری شده با تعرفه‌های پایین‌تری مواجه هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: واردات گوشت از CARICOM و ایالات متحده (تحت قوانین HOPE/HELP) ممکن است از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است سهمیه واردات یا عوارض اضافی برای محصولات طیور، به ویژه مرغ منجمد، اعمال شود تا از اشباع بازار جلوگیری شود و از مرغداران محلی حمایت شود.
۳. میوه‌ها و سبزیجات
آب و هوای هائیتی امکان تولید داخلی بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات را فراهم می‌کند، اما این کشور هنوز طیف گسترده‌ای از محصولات را، به ویژه در فصول غیرکشاورزی، وارد می‌کند.
- تعرفه عمومی: میوه‌ها و سبزیجات تازه معمولاً با تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۱۵٪ مواجه هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: کاهش تعرفه‌ها یا دسترسی بدون عوارض گمرکی برای واردات از کشورهای عضو CARICOM تحت توافقنامههای تجاری منطقه‌ای اعمال می‌شود.
- عوارض ویژه: ممکن است برای حمایت از تولیدکنندگان محلی در فصل برداشت، برای میوه‌ها و سبزیجات خاص، تعرفه‌های فصلی اعمال شود.
کالاهای صنعتی
۱. خودرو و قطعات خودرو
واردات خودرو و قطعات خودرو یک بخش عمده برای هائیتی است و تعرفه‌هایی برای تنظیم بازار و تشویق صنایع تعمیر و مونتاژ محلی در نظر گرفته شده است.
- تعرفه عمومی: خودروهای وارداتی بسته به نوع و سن خودرو، با تعرفه‌هایی از ۱۰٪ تا ۴۰٪ مواجه هستند. خودروهای جدیدتر معمولاً با تعرفه‌های پایین‌تری مواجه هستند، در حالی که خودروهای قدیمی‌تر و لوکس با نرخ‌های بالاتری مواجه هستند. قطعات خودرو با تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۲۰٪ مواجه هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: وسایل نقلیه و قطعات خودرو وارداتی از کشورهای عضو CARICOM از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند می‌شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض اضافی مالیات غیرمستقیم برای وسایل نقلیه لوکس و وسایل نقلیه با موتورهای بزرگ اعمال شود، در حالی که ممکن است عوارض زیست‌محیطی برای وسایل نقلیه با انتشار بالای گازهای گلخانه‌ای اعمال شود.
۲. لوازم الکترونیکی و کالاهای مصرفی
لوازم الکترونیکی مصرفی به طور گسترده به هائیتی وارد می‌شوند و تعرفه‌های این محصولات بسته به نوع محصول و ارزش آن متفاوت است.
- تعرفه عمومی: لوازم الکترونیکی با تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۲۰٪ مواجه هستند و نرخ‌های بالاتری برای لوازم الکترونیکی لوکس مانند تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها و سیستم‌های سرگرمی خانگی اعمال می‌شود.
- تعرفه‌های ترجیحی: لوازم الکترونیکی وارداتی از ایالات متحده تحت قوانین HOPE/HELP یا از کشورهای CARICOM ممکن است از کاهش تعرفه‌ها یا دسترسی بدون عوارض گمرکی بهره‌مند شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض زیست‌محیطی برای لوازم الکترونیکی با مصرف انرژی بالا یا مواد خطرناک، به‌ویژه آن‌هایی که بازیافتشان دشوار است، اعمال شود.
منسوجات و پوشاک
۱. پوشاک
هائیتی هم صادرکننده عمده منسوجات تحت قوانین HOPE/HELP و هم واردکننده قابل توجه پوشاک است. تعرفه‌های وضع شده بر پوشاک وارداتی به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که از تولید منسوجات داخلی محافظت کنند و در عین حال امکان دسترسی مقرون به صرفه به پوشاک را فراهم آورند.
- تعرفه عمومی: واردات پوشاک مشمول تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۲۰٪ است.
- تعرفه‌های ترجیحی: طبق قوانین HOPE/HELP، پوشاک وارداتی از ایالات متحده از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند می‌شود، در حالی که پوشاک کشورهای CARICOM ممکن است واجد شرایط دسترسی بدون عوارض گمرکی باشند.
- عوارض ویژه: عوارض ضد دامپینگ ممکن است بر واردات پوشاک کم‌هزینه از کشورهایی که رویه‌های قیمت‌گذاری ناعادلانه‌ای دارند، به‌ویژه اگر به صنعت نساجی محلی آسیب برسانند، اعمال شود.
۲. کفش
واردات کفش برای بازار خرده فروشی هائیتی مهم است و تعرفه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از تولیدکنندگان محلی محافظت کنند و در عین حال دسترسی مصرف‌کننده به انواع محصولات را تضمین کنند.
- تعرفه عمومی: واردات کفش بسته به نوع و جنس کفش، با تعرفه‌هایی از ۱۰ تا ۳۰ درصد مواجه است.
- تعرفه‌های ترجیحی: طبق توافقنامههای تجاری، تعرفه‌های کاهش‌یافته یا دسترسی بدون عوارض گمرکی برای واردات کفش از کشورهای عضو CARICOM و ایالات متحده اعمال می‌شود.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض اضافی بر کفش‌های ارزان‌قیمت از کشورهایی که در دامپینگ یا قیمت‌گذاری پایین‌تر از حد معمول دست دارند، اعمال شود.
مواد اولیه و مواد شیمیایی
۱. محصولات فلزی
محصولات فلزی از واردات ضروری برای بخش‌های ساخت و ساز و تولید هائیتی هستند و تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که دسترسی به مواد اولیه و حمایت از صنایع محلی را متعادل کنند.
- تعرفه عمومی: محصولات فلزی مانند فولاد، آلومینیوم و مس با تعرفه‌های ۵ تا ۱۵ درصدی مواجه هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: محصولات فلزی وارداتی از کشورهای عضو CARICOM از تعرفه‌های کاهش‌یافته یا دسترسی بدون عوارض گمرکی تحت توافقنامههای تجاری منطقه‌ای بهره‌مند می‌شوند.
- عوارض ویژه: ممکن است عوارض ضد دامپینگ بر محصولات فلزی از کشورهایی که در آنها رویه‌های تحریف بازار رخ می‌دهد، به ویژه در مورد صادرات یارانه‌ای، اعمال شود.
۲. محصولات شیمیایی
محصولات شیمیایی برای فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی در هائیتی حیاتی هستند. تعرفه‌های این محصولات بر اساس طبقه‌بندی و هدف آنها متفاوت است.
- تعرفه عمومی: محصولات شیمیایی، شامل کودها، مواد شیمیایی صنعتی و مواد شوینده، با تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۲۰٪ مواجه هستند.
- تعرفه‌های ترجیحی: کاهش تعرفه‌ها یا دسترسی بدون عوارض گمرکی برای مواد شیمیایی وارداتی از کشورهای عضو CARICOM اعمال می‌شود.
- وظایف ویژه: مواد شیمیایی خطرناک ممکن است به دلیل تأثیرشان بر سلامت عمومی و محیط زیست، مشمول محدودیت‌های اضافی یا عوارض زیست‌محیطی باشند.
ماشین آلات و تجهیزات
۱. ماشین‌آلات صنعتی
هائیتی مقادیر قابل توجهی ماشین‌آلات صنعتی را برای حمایت از بخش‌های صنعتی و کشاورزی رو به رشد خود وارد می‌کند. تعرفه‌های ماشین‌آلات نسبتاً پایین نگه داشته می‌شوند تا سرمایه‌گذاری و تولید محلی را ترویج دهند.
- تعرفه عمومی: واردات ماشین‌آلات صنعتی معمولاً بسته به نوع ماشین‌آلات و کاربرد مورد نظر آن، با تعرفه‌هایی از 0٪ تا 10٪ مواجه است.
- تعرفه‌های ترجیحی: تعرفه‌های کاهش‌یافته برای ماشین‌آلات وارداتی از کشورهای CARICOM و ایالات متحده تحت قوانین HOPE/HELP اعمال می‌شود.
- Special duties: Additional duties may be imposed on machinery that does not meet local safety or environmental standards.
2. Medical Equipment
Medical equipment is essential for Haiti’s healthcare system, and tariffs on these products are kept low to ensure access to affordable healthcare supplies.
- General tariff: Medical equipment, such as diagnostic tools, hospital supplies, and surgical instruments, generally faces tariffs of between 0% and 10%.
- Preferential tariffs: Medical equipment from CARICOM countries benefits from reduced tariffs or duty-free access under regional trade agreements.
- Special duties: In times of health crises, such as during the COVID-19 pandemic, Haiti may waive tariffs on critical medical supplies to ensure sufficient availability.
Special Import Duties Based on Country of Origin
Import Duties on Products from Specific Countries
Haiti may impose additional duties or restrictions on imports from specific countries based on trade practices or geopolitical considerations.
- China: Haiti may impose antidumping duties on products such as textiles, electronics, and metals from China if they are found to be underpriced or subsidized, distorting the local market.
- United States: Under the HOPE/HELP Acts, Haiti benefits from duty-free access for many exports to the United States, while some U.S. imports into Haiti also enjoy reduced tariffs.
- CARICOM Countries: Goods originating from CARICOM countries generally enter Haiti duty-free or at reduced tariffs under the CARICOM trade agreement, provided they meet the rules of origin.
Tariff Preferences for Developing Countries
As a Least Developed Country (LDC), Haiti enjoys preferential access to markets through various global trade agreements. These include:
- Everything But Arms (EBA): Haiti benefits from the EU’s EBA initiative, granting duty-free and quota-free access to EU markets for all products except arms and ammunition.
- Generalized System of Preferences (GSP): Haiti benefits from reduced or zero tariffs on specific products exported to and imported from developed countries such as the United States, Canada, and Japan.
Essential Country Facts About Haiti
- Formal Name: Republic of Haiti
- Capital City: Port-au-Prince
- Largest Cities:
- Port-au-Prince
- Carrefour
- Delmas
- Per Capita Income: USD 1,200 (as of 2023)
- Population: Approximately 11.5 million
- Official Language: French and Haitian Creole
- Currency: Haitian Gourde (HTG)
- Location: Located on the western portion of the island of Hispaniola in the Caribbean, sharing the island with the Dominican Republic.
Geography, Economy, and Major Industries of Haiti
Geography of Haiti
هائیتی یک سوم غربی جزیره هیسپانیولا و دو سوم شرقی آن را جمهوری دومینیکن اشغال کرده است. این کشور با زمین‌های کوهستانی، دشت‌های ساحلی و دره‌ها مشخص می‌شود. آب و هوای گرمسیری هائیتی، با فصل بارندگی از ماه مه تا نوامبر، آن را مستعد طوفان‌ها و بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل می‌کند. این کشور دارای خط ساحلی در امتداد دریای کارائیب و اقیانوس اطلس است که دسترسی به مسیرهای مهم تجارت دریایی را فراهم می‌کند.
اقتصاد هائیتی
هائیتی اقتصادی کوچک و در حال توسعه دارد که با چالش‌های قابل توجهی از جمله بی‌ثباتی سیاسی، تخریب محیط زیست و زیرساخت‌های محدود روبرو است. اقتصاد این کشور به شدت به کشاورزی، وجوه ارسالی از خارج از کشور و کمک‌های خارجی وابسته است. صادرات کلیدی آن شامل محصولات کشاورزی مانند قهوه، انبه و کاکائو و همچنین پوشاک و منسوجات است. این کشور دارای یک بخش گردشگری نوپا است، اما به دلیل نگرانی‌های امنیتی و بلایای طبیعی، در جذب بازدیدکنندگان بین‌المللی با مشکل مواجه بوده است.
علیرغم چالش‌های پیش رو، هائیتی تلاش‌هایی برای تنوع‌بخشی به اقتصاد خود انجام داده است و بر توسعه بخش تولید خود، به ویژه در منسوجات و پوشاک، که از دسترسی ترجیحی به بازار ایالات متحده تحت قوانین HOPE/HELP بهره‌مند می‌شوند، تمرکز کرده است. دولت همچنان به دنبال سرمایه‌گذاری خارجی در زیرساخت‌ها، انرژی و گردشگری است تا رشد اقتصادی و ایجاد شغل را ارتقا دهد.
صنایع اصلی در هائیتی
۱. کشاورزی
کشاورزی همچنان ستون فقرات اقتصاد هائیتی است و تقریباً نیمی از جمعیت را به کار می‌گیرد. محصولات کلیدی شامل قهوه، کاکائو، انبه، برنج، ذرت و نیشکر است. با این حال، این بخش با چالش‌های متعددی از جمله فرسایش خاک، جنگل‌زدایی و آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی روبرو است.
۲. پوشاک و منسوجات
صنعت پوشاک و منسوجات محرک اصلی اقتصاد صادراتی هائیتی است که از دسترسی بدون عوارض گمرکی به ایالات متحده تحت قوانین HOPE/HELP بهره‌مند می‌شود. این بخش برای هزاران هائیتیایی، به ویژه در صنعت مونتاژ پوشاک که پوشاک را به بازارهای بزرگ بین‌المللی صادر می‌کند، شغل ایجاد می‌کند.
۳. گردشگری
پتانسیل گردشگری هائیتی به لطف تاریخ غنی، فرهنگ پویا و مناظر زیبایش قابل توجه است. جاذبه‌های کلیدی گردشگری شامل مکان‌های تاریخی مانند قلعه لافریر و کاخ سن سوسی و همچنین سواحل و کوه‌های بکر آن است. با این حال، بی‌ثباتی سیاسی و چالش‌های زیرساختی همچنان مانع توسعه کامل بخش گردشگری می‌شوند.
۴. معدن
هائیتی منابع معدنی دست نخورده قابل توجهی از جمله طلا، مس و بوکسیت دارد. اگرچه فعالیت معدنی در حال حاضر محدود است، اما این بخش با سرمایه‌گذاری‌های مناسب در اکتشاف و استخراج، پتانسیل تبدیل شدن به یک عامل مهم در اقتصاد را دارد.