اتیوپی، یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد آفریقا، کشوری محصور در خشکی است که در شاخ آفریقا واقع شده است. اتیوپی که به خاطر تاریخ غنی و فرهنگ متنوع خود شناخته می‌شود، به عنوان یک بازیگر مهم در تجارت منطقه‌ای، با محوریت کشاورزی، تولید و خدمات، ظهور کرده است. اتیوپی به عنوان عضوی از سازمان تجارت جهانی (WTO) و بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (COMESA)، سیاست‌های تجاری را دنبال می‌کند که منعکس‌کننده توافق‌نامه‌های بین‌المللی و تلاش‌های آن برای حفاظت و رشد صنایع داخلی است.
تعرفه‌های گمرکی اتیوپی بر اساس نوع محصول متفاوت است و برخی کالاها مشمول عوارض وارداتی با هدف ترویج تولید محلی، حمایت از صنایع کلیدی و تضمین مقرون‌به‌صرفه بودن کالاهای ضروری هستند. علاوه بر این، اتیوپی از چندین توافق‌نامه تجارت ترجیحی، مانند منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا (AfCFTA) و ترتیبات تجاری دوجانبه با کشورهایی مانند چین، هند و اتحادیه اروپا بهره‌مند است.
نرخ‌های تعرفه سفارشی بر اساس دسته‌بندی محصولات
۱. محصولات کشاورزی
کشاورزی همچنان ستون فقرات اقتصاد اتیوپی است و اکثریت جمعیت را به کار می‌گیرد. با این حال، این کشور برای تأمین تقاضای داخلی، به ویژه برای غذاهای اصلی و محصولات فرآوری شده، کالاهای کشاورزی مختلفی را وارد می‌کند.
الف. غلات و حبوبات
- گندم: تعرفه ۵٪، زیرا اتیوپی واردکننده اصلی گندم برای تکمیل تولید داخلی است.
- ذرت (ذرت): تعرفه ۰٪، ذرت یک محصول اساسی است که به طور گسترده در داخل کشور کشت و مصرف می‌شود.
- برنج: تعرفه ۱۰ درصدی، که نشان‌دهنده وابستگی اتیوپی به واردات برای تأمین تقاضای رو به رشد برنج است.
عوارض ویژه واردات: غلات وارداتی از کشورهای عضو کومسا، مانند کنیا و سودان، ممکن است واجد شرایط کاهش تعرفه یا دسترسی بدون عوارض باشند.
ب. میوه‌ها و سبزیجات
- موز: تعرفه ۰٪، به دلیل تولید محلی و واردات از کشورهای همسایه.
- گوجه فرنگی: ۱۵٪ تعرفه، زیرا گوجه فرنگی به صورت محلی کشت می‌شود اما در فصل‌های غیر از فصل، وارد می‌شود.
- آووکادو: تعرفه ۱۲ درصدی، به دلیل افزایش تقاضا، بر آووکادوهای وارداتی اعمال می‌شود.
ج. گوشت و فرآورده‌های حیوانی
- مرغداری: تعرفه ۲۰ درصدی، حمایت از مرغداران محلی و در عین حال پاسخگویی به تقاضای داخلی.
- گوشت گاو: ۲۵٪ تعرفه، زیرا اتیوپی به دنبال تشویق دامداری محلی است.
- گوشت خوک: ۱۵٪ تعرفه، که نشان دهنده مصرف محدود و تولید داخلی پایین است.
عوارض ویژه واردات: فرآورده‌های گوشتی وارداتی از کشورهای عضو کومسا و دیگر کشورهای آفریقایی ممکن است تحت توافق‌نامه‌های AfCFTA از تعرفه‌های کاهش یافته یا صفر بهره‌مند شوند.
۲. منسوجات و پوشاک
صنعت نساجی و پوشاک به لطف هزینه‌های رقابتی نیروی کار و دسترسی به بازارهای بین‌المللی، یک بخش کلیدی رشد برای اتیوپی است. تعرفه‌های واردات نساجی به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که از تولیدکنندگان محلی محافظت کنند و در عین حال تقاضا برای کالاهای نهایی را برآورده سازند.
الف. لباس
- پوشاک آماده: تعرفه ۲۵٪، که برای حمایت از رشد تولید نساجی و پوشاک محلی اعمال می‌شود.
- پارچه‌های نساجی: ۱۰٪ تعرفه برای پارچه‌های وارداتی برای تولید داخلی پوشاک.
- کفش: تعرفه ۲۰٪، که نشان دهنده نیاز به حمایت از تولیدکنندگان داخلی کفش است.
عوارض گمرکی ویژه واردات: واردات منسوجات و پوشاک از کشورهایی که توافق‌نامه‌های تجاری دارند، مانند چین یا هند، ممکن است مشمول نرخ‌های تعرفه ترجیحی باشد.
ب. پنبه
- پنبه خام: تعرفه ۵٪، برای تشویق توسعه صنعت نساجی رو به رشد اتیوپی.
- پنبه فرآوری شده: ۱۲٪ تعرفه، شامل پنبه ریسیده شده و بافته شده مورد استفاده در تولید پوشاک.
۳. الکترونیک و ماشین‌آلات
اتیوپی به شدت به واردات لوازم الکترونیکی مصرفی و ماشین‌آلات صنعتی وابسته است. تعرفه‌های واردات در این بخش، نشان‌دهنده تلاش‌های این کشور برای ارتقای فناوری و صنعتی شدن است.
الف. لوازم الکترونیکی مصرفی
- تلفن‌های همراه: تعرفه ۰٪، تشویق دسترسی به ارتباطات از راه دور و فناوری تلفن همراه.
- لپ‌تاپ و کامپیوتر: ۵٪ تعرفه، برای ترویج دسترسی به ابزارها و فناوری‌های دیجیتال.
- تلویزیون: ۱۰٪ تعرفه، برای لوازم الکترونیکی مصرفی مورد استفاده در خانوارها اعمال می‌شود.
عوارض ویژه واردات: کالاهای الکترونیکی وارداتی از شرکای تجاری مانند چین و هند ممکن است از طریق توافق‌نامه‌های دوجانبه از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
ب. ماشین‌آلات صنعتی
- ماشین‌آلات کشاورزی: تعرفه ۵٪، تشویق مکانیزاسیون کشاورزی برای بهبود بهره‌وری.
- تجهیزات صنعتی سنگین: 10٪ تعرفه، که برای ماشین‌آلات مورد استفاده در صنایع ساختمانی و تولیدی اعمال می‌شود.
- سایر ماشین‌آلات: ۸٪ تعرفه، بسته به نوع و کاربرد ماشین‌آلات.
عوارض ویژه واردات: ماشین‌آلات وارداتی از COMESA و سایر کشورهای عضو AfCFTA ممکن است از تعرفه‌های ترجیحی یا دسترسی بدون عوارض بهره‌مند شوند.
۴. داروسازی و تجهیزات پزشکی
اتیوپی به دلیل محدودیت تولید داخلی، بخش عمده‌ای از داروها و تجهیزات پزشکی خود را وارد می‌کند. دولت برای تضمین دسترسی آسان، تعرفه‌های پایینی را برای محصولات ضروری مراقبت‌های بهداشتی حفظ می‌کند.
الف. داروسازی
- داروها: تعرفه ۰٪ برای داروهای ضروری، تضمین دسترسی مقرون به صرفه به مراقبت‌های بهداشتی.
- ویتامین‌ها و مکمل‌ها: ۵٪ تعرفه، ارتقای سلامت و تندرستی.
- لوازم پزشکی و تجهیزات جراحی: تعرفه ۳٪، برای تجهیزات پزشکی حیاتی مورد نیاز در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها اعمال می‌شود.
عوارض ویژه واردات: داروهای وارداتی از کشورهایی با توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی، مانند هند، ممکن است از کاهش تعرفه‌ها بهره‌مند شوند.
۵. خودروها و تجهیزات حمل و نقل
اتیوپی به دلیل کمبود تولید داخلی خودرو، بیشتر خودروها و تجهیزات حمل و نقل خود را وارد می‌کند. تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که واردات خودرو را تنظیم کرده و در عین حال از توسعه زیرساخت‌های محلی حمایت کنند.
الف. خودروها
- خودروهای سواری: تعرفه 30 درصدی، که شامل خودروهای وارداتی، شاسی‌بلندها و سایر خودروهای سواری می‌شود.
- وسایل نقلیه تجاری: ۱۵٪ تعرفه برای کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و سایر وسایل نقلیه تجاری.
- موتورسیکلت‌ها: تعرفه ۱۰٪، که دسترسی به حمل و نقل مقرون به صرفه را ارتقا می‌دهد.
عوارض ویژه واردات: خودروهای وارداتی از کشورهای آفریقایی تحت AfCFTA ممکن است واجد شرایط تعرفه‌های کاهش یافته یا صفر باشند.
ب. قطعات یدکی
- قطعات یدکی خودرو: تعرفه ۱۰٪، برای حفظ ناوگان حمل و نقل کشور ضروری است.
- قطعات هواپیما: تعرفه ۰٪، حمایت از بخش هوانوردی.
- تجهیزات کشتیرانی و حمل و نقل: ۵٪ تعرفه بر کانتینرها و سایر تجهیزات حمل و نقل.
۶. مواد شیمیایی و محصولات پلاستیکی
الف. محصولات شیمیایی
اتیوپی طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی را برای مصارف صنعتی، کشاورزی و مصرفی وارد می‌کند.
- کودها: تعرفه ۰٪، که نیاز بخش کشاورزی به نهاده‌ها را تأمین می‌کند.
- آفت‌کش‌ها: تعرفه ۱۰٪، برای مواد شیمیایی کشاورزی جهت حفاظت از محصولات اعمال می‌شود.
- محصولات شوینده: ۱۲٪ تعرفه، شامل لوازم شوینده خانگی و سایر محصولات شیمیایی مصرفی می‌شود.
ب. پلاستیک‌ها
پلاستیک‌ها از واردات مهم بخش‌های تولیدی و مصرفی اتیوپی هستند.
- ظروف پلاستیکی: ۱۵٪ تعرفه برای کالاهای پلاستیکی نهایی مانند ظروف و بسته‌بندی.
- مواد اولیه پلاستیک: تعرفه ۵٪، که بر مواد پلاستیکی خام مورد استفاده در تولید محلی اعمال می‌شود.
۷. فلزات و مصالح ساختمانی
الف. آهن و فولاد
صنعت ساخت و ساز در اتیوپی به شدت به واردات محصولات آهن و فولاد وابسته است.
- میله‌ها و شمش‌های فولادی: تعرفه ۵٪، که برای مصالح ساختمانی مانند میله‌ها و شمش‌های فولادی اعمال می‌شود.
- ورق فلزی: تعرفه ۱۰٪، برای ورق فلزی مورد استفاده در کاربردهای صنعتی اعمال می‌شود.
ب. سیمان و بتن
مصالح ساختمانی برای پروژه‌های زیرساختی اتیوپی بسیار مهم هستند و سیمان یکی از اقلام وارداتی کلیدی این کشور است.
- سیمان: تعرفه ۱۰٪، ایجاد تعادل بین نیاز به واردات و ترویج تولید داخلی.
- بلوک‌های بتنی: تعرفه ۸٪، که برای مصالح ساختمانی وارداتی مورد استفاده در توسعه زیرساخت‌ها اعمال می‌شود.
۸. غذا و نوشیدنی
الف. غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده به شدت برای تکمیل تولید محلی وارد می‌شوند.
- غذاهای کنسروی: ۱۵٪ تعرفه، که برای غذاهای فرآوری شده مانند سبزیجات و گوشت‌های کنسروی اعمال می‌شود.
- محصولات لبنی: تعرفه ۲۰٪، که نشان دهنده وابستگی اتیوپی به واردات محصولات لبنی است.
- غذاهای میان وعده: 20٪ تعرفه، برای تنقلات و شیرینی‌های وارداتی اعمال می‌شود.
عوارض ویژه واردات: غذاهای فرآوری شده وارداتی از کشورهای عضو کومسا ممکن است واجد شرایط کاهش تعرفه یا وضعیت معاف از عوارض باشند.
ب. نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌ها، چه الکلی و چه غیرالکلی، از واردات قابل توجه اتیوپی هستند.
- نوشیدنی‌های الکلی: ۳۰٪ تعرفه، که شامل شراب، آبجو و مشروبات الکلی وارداتی می‌شود.
- نوشیدنی‌های غیرالکلی: 20٪ تعرفه، شامل نوشابه‌ها و آبمیوه‌ها می‌شود.
۹. محصولات انرژی و سوخت
الف. نفت و سوخت
اتیوپی بیشتر نفت و فرآورده‌های سوختی خود را وارد می‌کند.
- بنزین: تعرفه ۵٪، برای واردات سوخت جهت حمل و نقل و مصارف صنعتی اعمال می‌شود.
- سوخت دیزل: تعرفه ۵٪، که نشان دهنده استفاده گسترده در حمل و نقل و تولید برق است.
- گاز طبیعی: تعرفه ۰٪، تشویق تنوع‌بخشی به منابع انرژی.
ب. تجهیزات انرژی تجدیدپذیر
برای حمایت از گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، اتیوپی تعرفه‌های پایینی را برای فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر حفظ می‌کند.
- پنل‌های خورشیدی: تعرفه ۰٪، ترویج استفاده از انرژی خورشیدی.
- توربین‌های بادی: تعرفه ۰٪، تشویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی بادی.
۱۰. کالاهای لوکس
الف. جواهرات و سنگ‌های قیمتی
کالاهای لوکس مانند جواهرات و سنگ‌های قیمتی مشمول تعرفه‌های بالایی برای تنظیم واردات کالاهای لوکس هستند.
- جواهرات طلا: ۱۵٪ تعرفه، برای جواهرات طلا و سایر اقلام لوکس وارداتی اعمال می‌شود.
- الماس و سنگ‌های قیمتی: ۱۰٪ تعرفه برای الماس و سایر سنگ‌های قیمتی.
ب. عطر و لوازم آرایشی
محصولات مراقبت شخصی لوکس، از کالاهای وارداتی محبوب در مناطق شهری هستند.
- عطرها: 20٪ تعرفه، شامل عطرهای گران‌قیمت و محصولات مراقبت شخصی لوکس می‌شود.
- لوازم آرایشی و بهداشتی: ۱۲٪ تعرفه، شامل محصولات مراقبت از پوست و زیبایی وارداتی می‌شود.
عوارض واردات ویژه برای کشورهای خاص
اعضای کومسا
اتیوپی به عنوان عضوی از بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (COMESA)، از تعرفه‌های کاهش یافته یا صفر برای کالاهای وارداتی از سایر کشورهای عضو بهره‌مند می‌شود. این شامل محصولات کشاورزی، منسوجات، ماشین‌آلات و موارد دیگر می‌شود که تجارت منطقه‌ای و ادغام اقتصادی را ارتقا می‌دهد.
اعضای AFCFTA
تحت منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا (AfCFTA)، اتیوپی از نرخ‌های تعرفه ترجیحی برای کالاهایی که با سایر کشورهای آفریقایی تجارت می‌شوند، برخوردار است. این توافق‌نامه به طور قابل توجهی تعرفه‌ها را برای طیف وسیعی از محصولات کاهش می‌دهد و تجارت درون آفریقایی را تشویق می‌کند.
توافق‌نامه‌های دوجانبه
اتیوپی با شرکای کلیدی مانند چین، هند و اتحادیه اروپا توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه دارد. این توافق‌نامه‌ها اغلب امکان کاهش تعرفه‌ها بر ماشین‌آلات، لوازم الکترونیکی، داروها و سایر واردات حیاتی را فراهم می‌کنند و از اهداف توسعه‌ای اتیوپی پشتیبانی می‌کنند.
حقایقی درباره اتیوپی
- نام رسمی: جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی
- پایتخت: آدیس آبابا
- بزرگترین شهرها:
- آدیس آبابا
- دیر داوا
- مکل
- درآمد سرانه: تقریباً ۸۵۰ دلار آمریکا
- جمعیت: حدود ۱۲۰ میلیون نفر
- زبان رسمی: امهری (رسمی)، با بسیاری از زبان‌های منطقه‌ای، از جمله اورومو، تیگرینیا و سومالیایی
- واحد پول: بیر اتیوپی (ETB)
- موقعیت مکانی: شاخ آفریقا، از شمال با اریتره، از شرق با جیبوتی و سومالی، از جنوب با کنیا و از غرب با سودان و سودان جنوبی هم‌مرز است.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده
جغرافیا
اتیوپی در شاخ آفریقا واقع شده است و چشم‌انداز متنوعی شامل ارتفاعات، کوه‌ها، بیابان‌ها و دشت‌های پست دارد. دره بزرگ ریفت از میان این کشور می‌گذرد و مناظر آتشفشانی، دریاچه‌ها و دشت‌های حاصلخیزی را به آن بخشیده است. اتیوپی همچنین محل قرارگیری برخی از بلندترین قله‌های آفریقا است و بسیاری از مناطق آن آب و هوای موسمی گرمسیری دارند، در حالی که مناطق پست آن نیمه‌خشک تا خشک هستند.
اقتصاد
اتیوپی یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد در آفریقا است، اگرچه همچنان یک کشور در حال توسعه است. کشاورزی پایه اصلی اقتصاد است و سهم زیادی از اشتغال و صادرات را به خود اختصاص می‌دهد. قهوه، همراه با سایر محصولات مانند دانه کنجد، دام و گل‌های شاخه بریده، مهمترین صادرات کشاورزی اتیوپی است. بخش تولید، به ویژه منسوجات و پوشاک، به دلیل سرمایه‌گذاری خارجی و توافق‌نامه‌های تجاری مطلوب مانند قانون رشد و فرصت آفریقا (AGOA) با ایالات متحده، رشد سریعی را تجربه کرده است.
علیرغم رشد، اتیوپی با چالش‌هایی مانند فقر، کسری زیرساخت‌ها و نیاز به تنوع‌بخشی به اقتصاد خود مواجه است. دولت بر صنعتی شدن و گسترش بخش‌هایی مانند انرژی، ساخت و ساز و خدمات تمرکز دارد.
صنایع عمده
- کشاورزی: بزرگترین بخش، با اشتغال حدود ۷۰٪ از جمعیت. محصولات کلیدی شامل قهوه، ذرت، گندم، تف و دام است.
- تولید: نساجی، چرم و فرآوری محصولات کشاورزی صنایع رو به رشدی هستند که به دلیل سرمایه‌گذاری خارجی و توافقات تجاری مطلوب، رونق گرفته‌اند.
- خدمات: بخش خدمات، به ویژه بانکداری، مخابرات و گردشگری، به سرعت در حال گسترش است.
- ساخت و ساز: اتیوپی برای حمایت از جاه‌طلبی‌های رشد خود، سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در پروژه‌های زیرساختی، از جمله جاده‌ها، سدها و نیروگاه‌ها انجام می‌دهد.