استونی، عضو اتحادیه اروپا (EU)، از سیستم تعرفه خارجی مشترک (CET) اتحادیه اروپا برای محصولات وارداتی از خارج از اتحادیه اروپا پیروی میکند. به عنوان بخشی از اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا، کالاهایی که بین استونی و سایر کشورهای اتحادیه اروپا در حال جابجایی هستند، از عوارض گمرکی معاف هستند، در حالی که کالاهایی که از کشورهای غیر اتحادیه اروپا وارد میشوند، مشمول جدول تعرفه خارجی اتحادیه اروپا هستند. نرخهای تعرفه اعمال شده بر واردات در استونی بسته به نوع محصول، طبقهبندی آن و کشور مبدا متفاوت است. این نرخهای تعرفه برای محافظت از صنایع داخلی و در عین حال حفظ نقش استونی در تجارت بینالمللی مهم هستند.
همچنین توجه ویژهای به واردات از کشورهایی که با اتحادیه اروپا توافقنامه تجارت آزاد (FTA) دارند، مانند کانادا، ژاپن، کره جنوبی و ویتنام، میشود. برای برخی از کشورها، ممکن است بر اساس عواملی مانند اختلال در بازار، روابط سیاسی یا رعایت مقررات تجاری، عوارض ویژه وضع شود.
بررسی اجمالی تعرفههای گمرکی در استونی
سیاست کلی تعرفه و کاربرد
استونی به عنوان بخشی از اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا، تعرفه خارجی مشترک اتحادیه اروپا (CET) را اجرا میکند که در مورد کالاهای وارداتی از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا اعمال میشود. کالاهای وارداتی از داخل اتحادیه اروپا مشمول عوارض گمرکی نمیشوند، اما محصولات وارداتی از کشورهای ثالث بر اساس سیستم هماهنگ (HS) طبقهبندی محصول، مشمول نرخهای تعرفه متفاوتی هستند.
CET تعرفههای یکسانی را برای همه کشورهای عضو تضمین میکند، به این معنی که نرخهای اعمال شده در استونی با نرخهای سایر کشورهای اتحادیه اروپا سازگار است. با این حال، ممکن است معافیتها و تعدیلهای خاصی بر اساس موارد زیر اعمال شود:
- دسته بندی محصول: دسته بندی محصول بر نرخ تأثیر میگذارد، زیرا صنایع خاص (مثلاً کشاورزی، نساجی) ممکن است از حمایت بالاتری برخوردار باشند.
- کشور مبدا: کالاهایی که از کشورهایی با توافقنامههای تجارت آزاد یا ترجیحی وارد میشوند، اغلب با تعرفههای پایینتر یا صفر مواجه میشوند، در حالی که واردات از کشورهای تحت تحریم یا درگیر در مناقشات تجاری ممکن است با عوارض اضافی مواجه شود.
- عوارض ویژه: در مواردی که اتحادیه اروپا انحرافات بازار (مانند دامپینگ) را تشخیص دهد، میتواند تعرفههای اضافی یا عوارض ضد دامپینگ را بر واردات از کشورهای خاص وضع کند.
موافقتنامههای تعرفه ترجیحی
استونی از توافقنامههای تجارت ترجیحی اتحادیه اروپا با مناطق و کشورهای مختلف بهرهمند میشود که میتواند تعرفههای برخی کالاها را کاهش داده یا حذف کند. برخی از توافقنامههای تجاری کلیدی عبارتند از:
- انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA): شامل کشورهایی مانند نروژ، سوئیس، ایسلند و لیختن اشتاین میشود.
- توافق جامع اقتصادی و تجاری (CETA): یک توافقنامه تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا و کانادا که تعرفههای بسیاری از کالاها را کاهش میدهد.
- توافقنامههای مشارکت اقتصادی (EPA): این توافقنامهها با بسیاری از کشورهای آفریقایی، کارائیب و اقیانوس آرام (ACP) برای حمایت از توسعه از طریق کاهش تعرفههای صادرات به اتحادیه اروپا منعقد شدهاند.
عوارض و محدودیتهای ویژه واردات
علاوه بر تعرفههای استاندارد، در موارد خاص ممکن است عوارض وارداتی ویژهای اعمال شود، مانند:
- عوارض ضد دامپینگ: این عوارض بر محصولاتی که در اتحادیه اروپا با قیمتی کمتر از ارزش منصفانه بازار فروخته میشوند، اعمال میشود و اغلب محصولاتی مانند فولاد، لوازم الکترونیکی یا مواد شیمیایی از کشورهایی مانند چین را هدف قرار میدهد.
- عوارض جبرانی: این عوارض برای جبران یارانههای اعطا شده توسط کشورهای صادرکننده که به تولیدکنندگان اتحادیه اروپا ضرر میرسانند، اعمال میشوند.
- تحریمها: کالاهای وارداتی از کشورهای مشمول تحریمهای اتحادیه اروپا (مثلاً روسیه) ممکن است با تعرفههای بازدارنده یا ممنوعیتهای کامل مواجه شوند.
دسته بندی محصولات و نرخ های تعرفه مربوطه
محصولات کشاورزی
۱. محصولات لبنی
واردات لبنیات به استونی و کل اتحادیه اروپا، برای حمایت از تولیدکنندگان محلی، مشمول نرخهای تعرفه متوسط تا بالا است. این نرخها بسته به نوع محصول لبنی متفاوت است.
- تعرفه عمومی: محصولات لبنی مانند شیر، کره و پنیر معمولاً بین ۱۵ تا ۴۰ درصد مالیات میگیرند.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی که اتحادیه اروپا با آنها توافقنامههای تجارت آزاد دارد (مثلاً نروژ و سوئیس) از تعرفههای کاهشیافته یا دسترسی بدون عوارض برای محصولات لبنی خاص بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: در مواردی که اختلالات بازار شناسایی شود (مثلاً اقدامات دامپینگ توسط کشورهای خارج از اتحادیه اروپا)، ممکن است عوارض اضافی بر واردات لبنیات، به ویژه از کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و نیوزیلند، اعمال شود.
۲. گوشت و مرغ
صنعت گوشت در اتحادیه اروپا به شدت تحت حمایت است، به این معنی که واردات فرآوردههای گوشتی به استونی بسته به نوع گوشت و مبدا آن با تعرفههای نسبتاً بالایی مواجه است.
- تعرفه عمومی: تعرفههای گوشت گاو، خوک و مرغ بین ۱۲ تا ۳۵ درصد است و نرخهای بالاتری اغلب برای گوشتهای تازه در مقایسه با گوشتهای فرآوری شده اعمال میشود.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی مانند کانادا (تحت CETA)، کره جنوبی و برخی از کشورهای آمریکای لاتین از کاهش تعرفهها بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: سهمیهها، مقدار واردات محصولات گوشتی خاص از کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و برزیل را محدود میکنند تا از اشباع بازار جلوگیری شود. هرگونه وارداتی بالاتر از این سهمیهها با تعرفههای حتی بالاتر مواجه میشود.
۳. میوهها و سبزیجات
واردات میوه و سبزیجات بسته به فصلی بودن و تقاضا و همچنین نوع خاص محصول، با نرخهای تعرفه متفاوتی مواجه است.
- تعرفه عمومی: میوهها و سبزیجات تازه معمولاً نرخ تعرفهای بین ۵٪ تا ۲۰٪ دارند. برخی محصولات مانند مرکبات یا سبزیجات خاص، معمولاً تعرفههای پایینتری دارند تا دسترسی به آنها در بازار آسانتر شود.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی که با اتحادیه اروپا توافقنامههای تجاری امضا کردهاند، مانند شیلی، پرو و کلمبیا، از تعرفههای کمتری برای میوههای خاصی مانند موز، آووکادو و انگور برخوردارند.
- عوارض ویژه: تعرفههای فصلی برای برخی محصولات مانند گوجهفرنگی، خیار و سیب در طول فصل برداشت اتحادیه اروپا اعمال میشود تا از تولیدکنندگان محلی حمایت شود. واردات این محصولات در خارج از فصل عموماً تعرفههای کمتری را شامل میشود.
کالاهای صنعتی
۱. خودرو و قطعات خودرو
بخش خودرو یک صنعت کلیدی برای اتحادیه اروپا است و واردات وسایل نقلیه و قطعات آنها به استونی با تعرفههایی مواجه است که برای محافظت از تولیدکنندگان اتحادیه اروپا طراحی شدهاند.
- تعرفه عمومی: واردات خودروهای کاملاً مونتاژ شده از خارج از اتحادیه اروپا مشمول تعرفه 10 درصدی است. قطعات خودرو، مانند موتور و گیربکس، با تعرفههایی از 2 تا 4 درصد مواجه هستند.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی از کاهش تعرفهها یا دسترسی بدون تعرفه به بازار اتحادیه اروپا برای وسایل نقلیه و قطعات تحت توافقنامههای تجاری بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: اتحادیه اروپا در تلافی تعرفههای آمریکا بر کالاهای اروپایی، تعرفههای ویژهای را بر خودروهای آمریکایی وضع میکند. عدم رعایت الزامات زیستمحیطی یا ایمنی نیز میتواند منجر به اعمال تعرفههای اضافی برای مدلهای خاص از کشورهای خاص شود.
۲. لوازم الکترونیکی و کالاهای مصرفی
لوازم الکترونیکی مصرفی مانند تلفنهای هوشمند، تلویزیون و رایانه از واردات ضروری استونی هستند. این محصولات معمولاً با تعرفههای متوسطی برای حفظ قیمت رقابتی در بازار اتحادیه اروپا مواجه هستند.
- تعرفه عمومی: تعرفه استاندارد برای لوازم الکترونیکی حدود ۱۴٪ است، هرچند این بسته به محصول خاص متفاوت است.
- تعرفههای ترجیحی: بسیاری از کالاهای مصرفی از کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن و ویتنام از کاهش تعرفهها یا ورود بدون تعرفه تحت توافقنامههای تجاری با اتحادیه اروپا بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: عوارض ضد دامپینگ اغلب در مورد محصولاتی مانند پنلهای خورشیدی یا قطعات الکترونیکی خاص از چین اعمال میشود، زمانی که شواهدی از رویههای قیمتگذاری ناعادلانه وجود داشته باشد.
منسوجات و پوشاک
۱. پوشاک
بخش نساجی و پوشاک در اتحادیه اروپا با تعرفههای نسبتاً بالایی محافظت میشود، به ویژه برای واردات از کشورهای در حال توسعه خارج از توافقنامههای تجاری.
- تعرفه عمومی: پوشاک و البسه معمولاً با تعرفههایی از ۱۲ تا ۱۶ درصد مواجه هستند.
- تعرفههای ترجیحی: بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله بنگلادش و ویتنام، از تعرفههای کاهشیافته تحت طرح عمومی ترجیحات (GSP) بهرهمند میشوند، که در آن دسترسی بدون تعرفه یا با نرخ کاهشیافته برای برخی از محصولات پوشاک اعطا میشود.
- عوارض ویژه: اگر مشخص شود که منسوجات از کشورهای خاص (مثلاً چین) با قیمتهای ناعادلانه پایین وارد میشوند، اتحادیه اروپا ممکن است برای محافظت از تولیدکنندگان محلی، عوارض ضد دامپینگ وضع کند.
۲. کفش
واردات کفش نیز با تعرفههای قابل توجهی برای محافظت از صنعت کفش داخلی اتحادیه اروپا، به ویژه در ایتالیا، اسپانیا و پرتغال، مواجه است.
- تعرفه عمومی: کفش معمولاً بسته به جنس و نوع آن، نرخ تعرفهای بین ۱۰ تا ۱۷ درصد دارد (کفشهای چرمی نسبت به کفشهای مصنوعی تعرفههای بالاتری دارند).
- تعرفههای ترجیحی: کفشهای وارداتی از کشورهایی مانند ویتنام و اندونزی، تحت توافقنامههای تجارت آزاد خاص، از تعرفههای کاهشیافته یا بدون تعرفه بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: در صورت کشف شواهدی از دامپینگ در بازار، ممکن است تعرفههای اضافی برای کفشهای وارداتی از کشورهایی مانند چین و هند اعمال شود.
مواد اولیه و مواد شیمیایی
۱. محصولات فلزی
استونی، مانند سایر کشورهای اتحادیه اروپا، برای صنایع تولیدی خود به محصولات فلزی وارداتی مانند فولاد و آلومینیوم متکی است. با این حال، برای جلوگیری از اختلال در بازار، این واردات با تعرفههای گمرکی به دقت تنظیم میشوند.
- تعرفه عمومی: تعرفه استاندارد بر روی محصولات فلزی بسته به نوع و کاربرد مورد نظر فلز بین ۶ تا ۱۲ درصد متغیر است.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی مانند ترکیه، ژاپن و کره جنوبی به دلیل توافقنامههای تجاری خاص، از تعرفههای پایینتری بر فلزات برخوردارند.
- عوارض ویژه: عوارض ضد دامپینگ بر محصولات فولادی و آلومینیومی کشورهایی مانند چین، روسیه و هند اعمال میشود، جایی که ظرفیت بیش از حد و تولید یارانهای منجر به اختلال در بازار در اتحادیه اروپا شده است.
۲. محصولات شیمیایی
مواد شیمیایی، از جمله داروها، کودها و پلاستیکها، برای پایههای صنعتی استونی بسیار حیاتی هستند. با این حال، تعرفههای این محصولات نسبتاً پایین است تا واردات آنها را برای مصارف صنعتی و کشاورزی تشویق کند.
- تعرفه عمومی: مواد شیمیایی معمولاً با تعرفههایی حدود ۶.۵٪ مواجه هستند که بسته به طبقهبندی خاص محصول تحت کد HS، تغییرات مختلفی دارد.
- تعرفههای ترجیحی: واردات مواد شیمیایی از کشورهایی که دارای توافقنامههای تجارت آزاد هستند، مانند کانادا و سنگاپور، از تعرفههای پایینتری بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: اتحادیه اروپا ممکن است در صورتی که مشخص شود محصولات شیمیایی خاص به طور ناعادلانه توسط کشور مبدا خود یارانه دریافت میکنند (مثلاً کودهای روسیه)، عوارض ضد دامپینگ یا جبرانی بر آنها اعمال کند.
ماشین آلات و تجهیزات
۱. ماشینآلات صنعتی
واردات ماشینآلات و تجهیزات صنعتی برای صنایع تولیدی و ساختمانی استونی ضروری است. این کالاها با تعرفههای نسبتاً پایینی برای حمایت از رشد اقتصادی مواجه هستند.
- تعرفه عمومی: ماشینآلات مورد استفاده برای مقاصد صنعتی، ساختمانی و کشاورزی معمولاً با تعرفههایی بین ۲ تا ۴ درصد مواجه هستند.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی مانند کانادا، ژاپن و کره جنوبی از تعرفههای کاهشیافته تحت قراردادهای تجارت آزاد خود با اتحادیه اروپا بهرهمند میشوند.
- عوارض ویژه: اگر ماشینآلات از کشورهای تحت تحریم اتحادیه اروپا وارد شوند یا مشخص شود که استانداردهای زیستمحیطی یا ایمنی را نقض میکنند، ممکن است عوارض ویژهای اعمال شود.
۲. تجهیزات پزشکی
تجهیزات و وسایل پزشکی از واردات حیاتی بخش مراقبتهای بهداشتی استونی هستند. برای اطمینان از دسترسی و مقرونبهصرفه بودن، تعرفههای این کالاها عموماً پایین است.
- تعرفه عمومی: تجهیزات پزشکی، شامل دستگاههای تشخیصی و ابزارهای جراحی، معمولاً با تعرفههایی بین ۰٪ تا ۵٪ مواجه هستند.
- تعرفههای ترجیحی: کشورهایی که دارای توافقنامههای تجارت آزاد هستند، از تعرفههای پایینتری برای تجهیزات پزشکی، بهویژه محصولات کانادا و سنگاپور، برخوردارند.
- وظایف ویژه: در مواقع بحرانهای بهداشتی (مانند همهگیری کووید-۱۹)، اتحادیه اروپا ممکن است معافیتهای تعرفهای موقت برای تجهیزات پزشکی حیاتی، مانند دستگاههای تنفس مصنوعی و تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) اعطا کند.
عوارض ویژه واردات بر اساس کشور مبدا
عوارض واردات محصولات از کشورهای خاص
استونی، با پیروی از جدول تعرفههای خارجی اتحادیه اروپا، بر اساس ملاحظات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، عوارض یا محدودیتهای اضافی بر واردات از کشورهای خاص اعمال میکند.
- چین: اتحادیه اروپا به دلیل اتهامات مربوط به دامپینگ بازار، عوارض ویژهای را بر چندین محصول چینی، مانند پنلهای خورشیدی، فولاد و لوازم الکترونیکی وضع کرده است. این عوارض با هدف جلوگیری از ورود کالاهای ارزانقیمت به بازار اتحادیه اروپا و تضعیف صنایع محلی وضع شدهاند.
- ایالات متحده: در پاسخ به تنشهای تجاری بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده، برخی از محصولات آمریکایی، مانند خودرو، کالاهای فلزی و محصولات کشاورزی، با تعرفههای اضافی در استونی مواجه میشوند. این تعرفهها بخشی از پاسخ گستردهتر اتحادیه اروپا به سیاستهای تجاری ایالات متحده است.
- روسیه: به دلیل درگیریهای سیاسی و تحریمهای جاری، واردات از روسیه با افزایش تعرفهها یا ممنوعیتهای کامل در چندین دسته از جمله محصولات انرژی، ماشینآلات و کالاهای لوکس مواجه است.
ترجیحات تعرفهای برای کشورهای در حال توسعه
استونی، به عنوان بخشی از سیاستهای تجاری اتحادیه اروپا، تعرفههای ترجیحی را برای کالاهای وارداتی از کشورهای کمتر توسعهیافته (LDC) اعمال میکند. تحت طرح «همه چیز جز اسلحه» (EBA) ، اکثر کالاهای این کشورها از دسترسی بدون عوارض و سهمیه به بازار اتحادیه اروپا، به استثنای اسلحه و مهمات، برخوردارند.
طرح عمومی ترجیحات (GSP) همچنین در مورد تعدادی از کشورهای در حال توسعه اعمال میشود و تعرفههای پایینتری را برای محصولات خاص مانند منسوجات، کالاهای کشاورزی و مواد اولیه در اختیار آنها قرار میدهد. کشورهایی که از این طرح بهرهمند میشوند عبارتند از بنگلادش، ویتنام و پاکستان که امکان کاهش تعرفهها را برای محصولات صادراتی کلیدی مانند پوشاک و کفش فراهم میکند.
حقایق ضروری درباره کشور استونی
- نام رسمی: جمهوری استونی
- پایتخت: تالین
- بزرگترین شهرها:
- تالین
- تارتو
- ناروا
- درآمد سرانه: ۲۵۵۰۰ یورو (تا سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۱.۳ میلیون نفر
- زبان رسمی: استونیایی
- واحد پول: یورو (EUR)
- موقعیت مکانی: شمال اروپا، هممرز با دریای بالتیک، لتونی و روسیه.
جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده استونی
جغرافیای استونی
استونی در شمال اروپا، در امتداد ساحل شرقی دریای بالتیک واقع شده است. این کشور از جنوب با لتونی و از شرق با روسیه مرز زمینی دارد و از شمال توسط خلیج فنلاند از فنلاند جدا میشود. چشمانداز استونی عمدتاً با جنگلها، تالابها و بیش از ۱۵۰۰ جزیره کوچک و بزرگ مشخص میشود و آب و هوای معتدلی دارد که زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل را تجربه میکند.
نزدیکی استونی به مسیرهای تجاری اصلی در دریای بالتیک، این کشور را از نظر استراتژیک برای تجارت منطقهای مهم میکند. خط ساحلی این کشور که شامل بسیاری از بنادر آبهای عمیق است، نقش آن را به عنوان یک مرکز ترانزیت برای کالاهایی که بین اروپای شرقی و غربی جابجا میشوند، تقویت میکند.
اقتصاد استونی
استونی اقتصادی بسیار توسعهیافته و پردرآمد دارد که با نوآوری، فناوری و گشودگی به تجارت جهانی هدایت میشود. استونی در میان رهبران جهان در نوآوری دیجیتال و دولت الکترونیک قرار دارد و جامعهای دیجیتال ایجاد کرده است که تعاملات یکپارچه بین شهروندان و دولت را از طریق پلتفرمهای آنلاین امکانپذیر میکند. این زیرساخت دیجیتال همچنین یک اکوسیستم استارتاپی پررونق را پرورش داده است، به طوری که شرکتهایی مانند اسکایپ از استونی ظهور کردهاند.
بخش خدمات بر اقتصاد استونی تسلط دارد و بخش بزرگی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد. صنایع خدماتی کلیدی شامل خدمات مالی، مخابرات و خدمات فناوری اطلاعات است. استونی همچنین از یک سیاست اقتصادی لیبرال بهره میبرد که بر مالیات پایین، مسئولیت مالی و اصول بازار آزاد تأکید دارد. این کشور به طور مداوم در شاخصهای سهولت انجام کسبوکار و آزادی اقتصادی رتبه بالایی دارد.
بخش کشاورزی کوچک اما مدرن استونی بر محصولات لبنی، غلات و سیبزمینی تمرکز دارد. این کشور همچنین دارای یک پایگاه صنعتی رو به رشد است که بر تولید لوازم الکترونیکی، ماشینآلات و محصولات شیمیایی تمرکز دارد.
صنایع اصلی در استونی
۱. فناوری اطلاعات و ارتباطات
استونی به عنوان یکی از پیشرفتهترین جوامع دیجیتال جهان شناخته میشود. بخش فناوری اطلاعات این کشور سهم عمدهای در اقتصاد آن دارد که توسط نیروی کار تحصیلکرده و حمایت قوی دولت از نوآوری دیجیتال هدایت میشود. برنامه اقامت الکترونیکی استونی که به خارجیها اجازه میدهد از هر کجای دنیا کسبوکارهای دیجیتالی راهاندازی و اداره کنند، توجه بینالمللی را به خود جلب کرده است.
۲. تولید
تولید، به ویژه در صنایع الکترونیک، ماشین آلات و صنایع شیمیایی، بخش مهمی از اقتصاد استونی است. موقعیت استراتژیک استونی در منطقه بالتیک، آن را به مقصدی جذاب برای تولید صنعتی و صادرات به اروپای غربی و شرقی تبدیل کرده است.
۳. کشاورزی
اگرچه کشاورزی سهم کمی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد، اما بخش اساسی زندگی روستایی در استونی است. محصولات کلیدی کشاورزی شامل لبنیات، غلات و سیبزمینی است. بخش کشاورزی ارگانیک استونی نیز در حال رشد است و تقاضا برای محصولات غذایی تولید شده به روش پایدار در بازارهای داخلی و صادراتی رو به افزایش است.
۴. لجستیک و حمل و نقل
بنادر استونی در دریای بالتیک نقش مهمی در خدمات لجستیکی و حمل و نقل ایفا میکنند و تجارت بین اروپا و کشورهایی مانند روسیه، فنلاند و دیگر کشورهای شمال اروپا را تسهیل میکنند. بندر تالین یکی از شلوغترین بنادر باری در منطقه است که حجم قابل توجهی از کالاهای ترانزیتی را مدیریت میکند.