بوروندی، کشوری کوچک و محصور در خشکی واقع در شرق آفریقا، به دلیل تولید محدود محلی در بخشهای مختلف، برای تأمین نیازهای داخلی خود به شدت به واردات متکی است. سیستم تعرفه گمرکی این کشور به گونهای ساختار یافته است که واردات کالا را تنظیم کند، از صنایع محلی محافظت کند و برای دولت درآمد ایجاد کند. بوروندی عضو جامعه شرق آفریقا (EAC) است که به آن اجازه میدهد از تعرفههای کاهش یافته و توافقنامههای تجارت ترجیحی در منطقه بهرهمند شود. با این حال، واردات از خارج از EAC مشمول نرخهای تعرفه عمومی کشور است. تعرفههای گمرکی بوروندی عموماً بر اساس نوع محصول طبقهبندی میشوند و برخی از محصولات برای محافظت از بخشهای خاص اقتصاد با عوارض اضافی مواجه میشوند. این تعرفهها نقش اساسی در شکلدهی به چشمانداز تجاری بوروندی و حمایت از توسعه اقتصادی آن دارند.
دسته بندی تعرفه ها برای محصولات وارداتی
تعرفههای گمرکی بوروندی بر اساس دسته بندی محصولات طبقهبندی میشوند و نرخهای تعرفه بر اساس نوع کالا و کشور مبدا آنها متفاوت است. بوروندی به عنوان عضوی از EAC، تعرفه خارجی مشترک EAC (CET) را برای کالاهای وارداتی از کشورهای غیر EAC اعمال میکند. CET کالاها را به سه گروه تعرفهای طبقهبندی میکند: مواد اولیه، کالاهای واسطهای و کالاهای نهایی. در زیر جزئیات نرخهای تعرفه واردات بوروندی برای دسته بندیهای اصلی محصولات آمده است.
۱. محصولات کشاورزی
کشاورزی ستون فقرات اقتصاد بوروندی است، اما این کشور برای تأمین نیازهای داخلی خود، به ویژه برای محصولاتی که به طور گسترده در محل کشت نمیشوند، انواع محصولات کشاورزی را وارد میکند. نرخ تعرفه محصولات کشاورزی عموماً برای محافظت از کشاورزان محلی و در عین حال تضمین دسترسی به مواد غذایی ضروری، متوسط است.
۱.۱ نرخهای تعرفه برای محصولات کشاورزی عمده
- میوهها و سبزیجات:
- میوههای تازه (مثل موز، انبه، سیب): ۲۵٪
- سبزیجات (مثل گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی): ۲۵٪
- میوهها و سبزیجات منجمد: ۲۵٪
- میوههای خشک: ۱۰٪ – ۲۵٪
- غلات و حبوبات:
- گندم: ۱۰٪
- برنج: ۳۵٪
- ذرت: ۲۵٪
- جو: ۲۵٪
- گوشت و مرغ:
- گوشت گاو: ۲۵٪
- گوشت خوک: ۲۵٪
- مرغ (مرغ، بوقلمون): ۲۵٪
- گوشتهای فرآوری شده (سوسیس، بیکن): ۳۰٪
- محصولات لبنی:
- شیر: ۱۰٪
- پنیر: ۲۵٪
- کره: ۲۵٪
- روغنهای خوراکی:
- روغن آفتابگردان: ۲۵٪
- روغن پالم: ۳۵٪
- روغن زیتون: ۲۵٪
- سایر محصولات کشاورزی:
- شکر: ۲۵٪
- قهوه و چای: ۱۰٪-۱۵٪
۱.۲ عوارض ویژه واردات محصولات کشاورزی
- ترجیحات تجاری کشورهای شرق آفریقا: بوروندی، به عنوان عضوی از جامعه شرق آفریقا (EAC)، تعرفههای کاهش یافته یا صفر را برای محصولات کشاورزی وارداتی از سایر کشورهای عضو EAC، مانند کنیا، تانزانیا، اوگاندا، رواندا و سودان جنوبی اعمال میکند. این محصولات از توافقنامههای تجارت ترجیحی بهرهمند میشوند که تعرفههای واردات درون کشورهای شرق آفریقا را حذف یا به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
- کشورهای غیر عضو EAC: محصولات کشاورزی وارداتی از کشورهای غیر عضو EAC، مانند ایالات متحده، چین یا اتحادیه اروپا، با نرخهای استاندارد CET مواجه هستند. به عنوان مثال، برنج وارداتی از کشورهای غیر عضو EAC مشمول تعرفه 35 درصدی است، در حالی که گندم با تعرفه 10 درصدی مواجه است. بوروندی همچنین برای محافظت از صنایع محلی، عوارض اضافی بر محصولات خاصی مانند شکر و روغنهای خوراکی اعمال میکند.
۲. کالاهای صنعتی
بوروندی طیف گستردهای از کالاهای صنعتی مانند ماشینآلات، مواد اولیه و تجهیزات ضروری برای بخشهای ساخت و ساز، تولید و انرژی خود را وارد میکند. تعرفههای کالاهای صنعتی برای محافظت از صنایع محلی و در عین حال فراهم کردن دسترسی به مواد لازم برای توسعه تعیین شده است.
۲.۱ ماشینآلات و تجهیزات
- ماشین آلات سنگین (مثلاً بولدوزر، جرثقیل، بیل مکانیکی): 0٪ -25٪
- تجهیزات صنعتی:
- ماشینآلات تولیدی (مثلاً ماشینآلات نساجی، تجهیزات فرآوری مواد غذایی): ۰٪ -۲۵٪
- تجهیزات ساختمانی: 0%-25%
- تجهیزات مرتبط با انرژی (ژنراتورها، توربینها): ۰٪ – ۱۰٪
- تجهیزات الکتریکی:
- موتورهای الکتریکی: ۱۰٪
- ترانسفورماتورها: ۱۰٪
- کابلها و سیمکشی: ۲۵٪
۲.۲ خودرو و قطعات خودرو
بوروندی بیشتر وسایل نقلیه و قطعات خودرو خود را برای تأمین نیازهای حمل و نقل خود وارد میکند. تعرفههای خودرو و قطعات خودرو به گونهای طراحی شدهاند که از صنایع محلی محافظت کنند و در عین حال دسترسی به وسایل نقلیه و قطعات مقرون به صرفه را تضمین کنند.
- وسایل نقلیه مسافربری:
- وسایل نقلیه جدید: ۲۵٪ – ۳۵٪
- خودروهای کارکرده: ۲۵٪ تا ۳۵٪ (بسته به سن و حجم موتور خودرو)
- خودروهای تجاری:
- کامیونها و اتوبوسها: ۱۰٪-۲۵٪
- قطعات خودرو:
- موتورها و قطعات مکانیکی: ۱۰٪ – ۲۵٪
- لاستیکها و سیستمهای ترمز: ۲۵٪
- لوازم الکترونیکی خودرو (مثلاً روشنایی، سیستمهای صوتی): ۲۵٪
۲.۳ عوارض ویژه واردات برای کالاهای صنعتی
- معافیتهای تعرفهای EAC: کالاهای صنعتی وارداتی از سایر کشورهای عضو EAC از تعرفههای کاهشیافته یا معافیتهای کامل بهرهمند میشوند و تجارت منطقهای را ارتقا میدهند. به عنوان مثال، تجهیزات ساختمانی یا ماشینآلات تولیدی از کنیا یا تانزانیا میتوانند با تعرفههای پایینتری در مقایسه با واردات از کشورهای غیر EAC وارد بوروندی شوند.
- کشورهای غیر عضو جامعه اقتصادی اوراسیا: کالاهای صنعتی از کشورهای غیر عضو جامعه اقتصادی اوراسیا، از جمله چین، ژاپن، ایالات متحده و اتحادیه اروپا، با نرخهای استاندارد CET مواجه هستند. با این حال، برخی از توافقنامههای تجاری ممکن است امکان کاهش تعرفه برای محصولات خاص، مانند ماشینآلات از چین را تحت معاملات تجاری ترجیحی فراهم کنند.
۳. لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی
بوروندی بیشتر لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی خود را از تأمینکنندگان جهانی، بهویژه از کشورهای آسیایی، وارد میکند. تعرفههای این محصولات عموماً بالا است تا از خردهفروشان و صنایع محلی محافظت شود و در عین حال دسترسی به فناوری مدرن تضمین گردد.
۳.۱ لوازم الکترونیکی مصرفی
- گوشیهای هوشمند: ۲۵٪-۳۵٪
- لپتاپ و تبلت: ۲۵٪-۳۵٪
- تلویزیونها: ۲۵٪-۳۵٪
- تجهیزات صوتی (مثلاً بلندگوها، سیستمهای صوتی): ۲۵٪ – ۳۵٪
- دوربینها و تجهیزات عکاسی: ۲۵٪-۳۵٪
۳.۲ لوازم خانگی
- یخچالها: ۲۵٪-۳۵٪
- ماشینهای لباسشویی: ۲۵٪-۳۵٪
- اجاقهای مایکروویو: ۲۵٪ – ۳۵٪
- کولر گازی: ۲۵٪-۳۵٪
- ماشینهای ظرفشویی: ۲۵٪-۳۵٪
۳.۳ عوارض ویژه واردات برای لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی
- ترجیحات تجاری کشورهای عضو EAC: لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی وارداتی از سایر کشورهای EAC از کاهش تعرفهها بهرهمند میشوند و تجارت منطقهای در کالاهای مصرفی را تشویق میکنند. به عنوان مثال، تلویزیونهای تولید شده در کنیا یا اوگاندا ممکن است با تعرفههای پایینتری در مقایسه با تلویزیونهای خارج از منطقه به بوروندی وارد شوند.
- کشورهای غیر عضو EAC: لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی وارداتی از کشورهای غیر عضو EAC، مانند چین، ژاپن و کره جنوبی، با نرخهای استاندارد CET که از 25٪ تا 35٪ متغیر است، مواجه هستند. با این حال، تحت برخی توافقنامههای تجاری، محصولات خاص ممکن است از تعرفههای پایینتری بهرهمند شوند.
۴. منسوجات، پوشاک و کفش
بوروندی به دلیل تولید محدود داخلی، بخش قابل توجهی از منسوجات، پوشاک و کفش خود را وارد میکند. تعرفهها در این بخش به گونهای طراحی شدهاند که از تولیدکنندگان محلی محافظت کنند و در عین حال امکان دسترسی به برندهای مد بینالمللی را فراهم کنند.
۴.۱ پوشاک و لباس
- لباسهای استاندارد (مثلاً تیشرت، شلوار جین، کت و شلوار): ۲۵٪ – ۳۰٪
- برندهای لوکس و طراحان: ۳۵٪-۴۰٪
- لباس و پوشاک ورزشی: ۲۵٪ – ۳۰٪
۴.۲ کفش
- کفش استاندارد: ۲۵٪ – ۳۰٪
- کفشهای لوکس: ۳۵٪ – ۴۰٪
- کفشهای ورزشی و پوتین ورزشی: ۲۵٪ – ۳۰٪
۴.۳ منسوجات و پارچههای خام
- پنبه: 10٪ -25٪
- پشم: 10٪ -25٪
- الیاف مصنوعی: 10٪ -25٪
۴.۴ عوارض ویژه واردات منسوجات
- ترجیحات تجاری کشورهای عضو جامعه اقتصادی شرق آفریقا: منسوجات و پوشاک وارداتی از سایر کشورهای عضو جامعه اقتصادی شرق آفریقا مشمول تعرفههای کاهش یافته یا صفر هستند که این امر همکاری منطقهای در صنعت نساجی را تقویت میکند. این امر واردات از کنیا، اوگاندا و تانزانیا را که تولید نساجی در آنها توسعه یافتهتر است، تشویق میکند.
- واردات غیر از کشورهای عضو جامعه اقتصادی اوراسیا: منسوجات و پوشاک از کشورهای غیر عضو جامعه اقتصادی اوراسیا، مانند چین یا هند، با تعرفههای استاندارد CET مواجه هستند. این تعرفهها برای کالاهای لوکس بالاتر است و نرخ آنها از 35٪ تا 40٪ متغیر است، در حالی که واردات پوشاک استاندارد با تعرفههای 25٪ تا 30٪ مواجه است.
۵. داروسازی و تجهیزات پزشکی
بوروندی بخش بزرگی از داروها و تجهیزات پزشکی خود را برای پشتیبانی از بخش مراقبتهای بهداشتی خود وارد میکند. دولت برای تضمین قیمت مناسب و دسترسی آسان، تعرفههای پایینی را برای این کالاها حفظ میکند.
۵.۱ محصولات دارویی
- داروها (ژنریک و برند): 0%-10%
- واکسنها: ۰٪
- مکملها و ویتامینها: ۵٪-۱۰٪
۵.۲ تجهیزات پزشکی
- تجهیزات تشخیصی (مانند دستگاههای اشعه ایکس، دستگاههای MRI): 0%-5%
- ابزار جراحی: ۵٪ – ۱۰٪
- تختهای بیمارستانی و تجهیزات مانیتورینگ: ۵٪-۱۰٪
۵.۳ عوارض ویژه واردات برای محصولات پزشکی
- واردات مراقبتهای بهداشتی جامعه شرق آفریقا: داروها و تجهیزات پزشکی وارداتی از سایر کشورهای عضو جامعه شرق آفریقا از تعرفههای کاهش یافته یا صفر بهرهمند میشوند و دسترسی به محصولات مراقبتهای بهداشتی مقرون به صرفه در بوروندی را تضمین میکنند.
- کشورهای غیر عضو EAC: محصولات پزشکی وارداتی از کشورهای غیر عضو EAC با تعرفههای پایینی، معمولاً از 0٪ تا 10٪، مواجه هستند. با این حال، این محصولات باید با مقررات کیفیت و ایمنی بوروندی مطابقت داشته باشند.
۶. الکل، تنباکو و کالاهای لوکس
بوروندی برای تنظیم مصرف و ایجاد درآمد برای دولت، تعرفههای بالایی بر الکل، دخانیات و کالاهای لوکس وضع میکند. این محصولات علاوه بر عوارض گمرکی، مشمول مالیات غیرمستقیم نیز میشوند.
۶.۱ نوشیدنیهای الکلی
- آبجو: ۲۵٪ – ۳۰٪
- شراب: ۲۵٪ – ۳۰٪
- مشروبات الکلی (ویسکی، ودکا، رم): 30٪ – 40٪
- نوشیدنیهای غیرالکلی: ۱۰٪ – ۲۵٪
۶.۲ محصولات دخانی
- سیگار: ۳۰٪-۴۰٪
- سیگار: ۳۰٪-۴۰٪
- سایر محصولات دخانی (مثلاً تنباکوی پیپ): 30٪ – 40٪
۶.۳ کالاهای لوکس
- ساعت و جواهرات: 30%-40%
- کیفهای دستی و اکسسوریهای طراحان: ۳۰٪-۴۰٪
- لوازم الکترونیکی پیشرفته: ۲۵٪ – ۳۵٪
۶.۴ عوارض ویژه واردات برای کالاهای لوکس
- کالاهای لوکس غیر عضو جامعه اقتصادی شرق آفریقا: کالاهای لوکس وارداتی از کشورهای غیر عضو جامعه اقتصادی شرق آفریقا، مانند اروپا یا ایالات متحده، با تعرفههای بالای 30 تا 40 درصد مواجه هستند. این نرخها برای محافظت از بازار داخلی و تنظیم مصرف کالاهای لوکس طراحی شدهاند.
- مالیات غیرمستقیم: علاوه بر تعرفههای گمرکی، مالیات غیرمستقیم بر الکل، دخانیات و کالاهای لوکس وضع میشود تا درآمد بیشتری کسب کرده و مصرف را کنترل کند.
حقایقی درباره کشور بوروندی
- نام رسمی: جمهوری بوروندی
- پایتخت: گیتگا
- سه شهر بزرگ:
- بوجومبورا (پایتخت سابق)
- گیتگا (پایتخت فعلی)
- نگوزی
- درآمد سرانه: تقریباً ۲۶۱ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۱۲.۵ میلیون نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: کیروندی، فرانسوی، انگلیسی
- واحد پول: فرانک بوروندی (BIF)
- موقعیت جغرافیایی: شرق آفریقا، از شمال با رواندا، از شرق و جنوب با تانزانیا، از غرب با جمهوری دموکراتیک کنگو و از جنوب غربی با دریاچه تانگانیکا هممرز است.
جغرافیای بوروندی
بوروندی کشوری محصور در خشکی در شرق آفریقا با چشماندازی متنوع شامل کوهها، فلاتها و دشتهای حاصلخیز کشاورزی است. با وجود مساحت کم، جغرافیای متنوع بوروندی از طیف وسیعی از فعالیتهای کشاورزی پشتیبانی میکند، اگرچه این کشور با چالشهای قابل توجهی در رابطه با کمبود زمین و تخریب محیط زیست روبرو است.
- توپوگرافی: این کشور با یک فلات مرکزی با ارتفاع متوسط ۱۵۰۰ متر مشخص میشود. منطقه غربی تحت سلطه دره ریفت است که شامل دریاچه تانگانیکا میشود، در حالی که مناطق شرقی حاصلخیزتر هستند و از کشاورزی حمایت میکنند.
- آب و هوا: بوروندی آب و هوای کوهستانی گرمسیری دارد و دمای هوا بسته به ارتفاع متغیر است. این کشور دو فصل بارانی، از فوریه تا مه و سپتامبر تا نوامبر، را تجربه میکند که از بهرهوری کشاورزی آن پشتیبانی میکند.
- منابع آب: دریاچه تانگانیکا، یکی از بزرگترین دریاچههای آب شیرین جهان، در مرز غربی بوروندی قرار دارد و به عنوان یک منبع طبیعی مهم برای ماهیگیری و حمل و نقل عمل میکند. چندین رودخانه، مانند رووبو و روسیزی، نیز در این کشور جریان دارند و به پتانسیل برق آبی آن کمک میکنند.
اقتصاد بوروندی و صنایع عمده
اقتصاد بوروندی عمدتاً کشاورزی است و بیش از ۸۰٪ از جمعیت آن به کشاورزی مشغولند. این کشور یکی از فقیرترین کشورهای جهان است که توسعه صنعتی محدودی دارد و با چالشهای مهمی مانند ناامنی غذایی، تراکم بالای جمعیت و بیثباتی سیاسی مواجه است. صادرات عمده بوروندی شامل قهوه و چای است، در حالی که واردات آن عمدتاً شامل مواد غذایی، محصولات صنعتی و سوخت است.
۱. کشاورزی
- کشاورزی ستون فقرات اقتصاد بوروندی است و بیشتر جمعیت در آن مشغول به کار هستند. محصولات عمده شامل قهوه، چای، ذرت و لوبیا است. قهوه صادرات اصلی بوروندی است و بخش قابل توجهی از درآمد ارزی این کشور را تشکیل میدهد.
- صادرات: قهوه و چای صادرات عمده بوروندی هستند که بخش عمدهای از این محصولات به اروپا صادر میشود. بوروندی به خاطر قهوه عربیکای باکیفیت خود که در بازارهای بینالمللی تقاضا دارد، شناخته شده است.
۲. معدن
- بوروندی منابع معدنی بکری از جمله نیکل، طلا و عناصر خاکی کمیاب دارد. با این حال، بخش معدن به دلیل کمبود زیرساختها و سرمایهگذاری، توسعه نیافته باقی مانده است.
- پتانسیل رشد: دولت به دنبال جذب سرمایهگذاری خارجی برای توسعه بخش معدن، به ویژه در استخراج نیکل و عناصر خاکی کمیاب است که میتواند به طور قابل توجهی به رشد اقتصادی کمک کند.
۳. تولید
- بخش تولید بوروندی کوچک است و عمدتاً بر فرآوری محصولات کشاورزی مانند قهوه و چای و همچنین تولید کالاهای مصرفی اساسی مانند صابون، نوشیدنیها و منسوجات تمرکز دارد.
- چالشها: زیرساختهای محدود، هزینههای بالای انرژی و بیثباتی سیاسی مانع رشد بخش تولید شده است. با این حال، تلاشها برای بهبود زیرساختها و جذب سرمایهگذاری ادامه دارد.
۴. انرژی
- بوروندی پتانسیل برقآبی قابل توجهی دارد، با رودخانهها و دریاچههایی که میتوان از آنها برای تأمین نیازهای انرژی کشور استفاده کرد. با این حال، زیرساختهای انرژی فعلی توسعه نیافته است و منجر به کمبود مکرر برق میشود.
- پتانسیل انرژی تجدیدپذیر: علاقه فزایندهای به توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر، به ویژه انرژی برق آبی و خورشیدی، برای کاهش وابستگی به سوخت وارداتی و گسترش دسترسی به برق وجود دارد.
۵. تجارت و خدمات
- بوروندی بیشتر محصولات صنعتی، کالاهای مصرفی و سوخت خود را از کشورهای همسایه و فراتر از آن وارد میکند. این کشور به دلیل محدودیت تولید محلی، به شدت به واردات وابسته است و مواد غذایی و سوخت بزرگترین اقلام وارداتی آن هستند.
- توافقنامههای تجاری: بوروندی به عنوان عضوی از جامعه شرق آفریقا (EAC) و بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (COMESA)، از توافقنامههای تجارت ترجیحی که تعرفهها را کاهش داده و تجارت منطقهای را تقویت میکنند، بهرهمند است.