اتحادیه کومور، یک کشور جزیره‌ای کوچک واقع در سواحل جنوب شرقی آفریقا در اقیانوس هند، دارای اقتصادی در حال توسعه است که برای تأمین نیازهای داخلی خود به شدت به واردات متکی است. کومور به عنوان عضوی از بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (COMESA) و سازمان تجارت جهانی (WTO) ، از مقررات تجارت بین‌المللی پیروی می‌کند و برای محافظت از صنایع محلی و در عین حال تسهیل دسترسی مقرون به صرفه به محصولات ضروری، تعرفه‌هایی را بر کالاهای وارداتی اعمال می‌کند. رژیم تعرفه گمرکی در کومور به گونه‌ای طراحی شده است که بین حمایت از صنایع محلی نوپا و نیاز به کالاهای خارجی تعادل برقرار کند. این کشور تعرفه‌های مختلفی را بر اساس دسته‌هایی مانند محصولات کشاورزی، کالاهای صنعتی، کالاهای مصرفی و محصولات انرژی بر روی محصولات اعمال می‌کند. علاوه بر این، کومور از توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی با برخی کشورها و مناطق بهره‌مند می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش یا صفر شدن تعرفه‌ها برای برخی از واردات شود.
نرخ‌های تعرفه سفارشی بر اساس دسته‌بندی محصولات در کومور
۱. محصولات کشاورزی
کشاورزی نقش حیاتی در کومور ایفا می‌کند و برای بخش بزرگی از جمعیت اشتغال ایجاد می‌کند. با این حال، به دلیل وسعت کم و زمین‌های زراعی محدود، این کشور به شدت به کالاهای کشاورزی وارداتی وابسته است. دولت تعرفه‌های متعادلی را برای محافظت از کشاورزی محلی اعمال می‌کند و در عین حال امنیت غذایی را از طریق واردات مقرون به صرفه تضمین می‌کند.
۱.۱ محصولات اساسی کشاورزی
- غلات و حبوبات: کومور بیشتر غلات و حبوبات خود مانند برنج، گندم و ذرت را وارد می‌کند، زیرا تولید داخلی برای تأمین نیازهای جمعیت کافی نیست.
- برنج: معمولاً مشمول مالیات ۵ تا ۱۰ درصد است و تعرفه‌های کمتری برای واردات از کشورهایی که کومور با آنها توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی دارد، مانند کشورهای عضو کومسا، اعمال می‌شود.
- گندم و ذرت: عموماً مشمول مالیات ۱۰٪ هستند ، اگرچه واردات از کشورهای عضو COMESA ممکن است از تعرفه صفر بهره‌مند شود.
- میوه‌ها و سبزیجات: به دلیل محدودیت تولید محلی، کومور انواع میوه‌ها و سبزیجات را وارد می‌کند.
- مرکبات (پرتقال، لیمو): معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند.
- سبزیجات برگ‌دار و سبزیجات ریشه‌ای: مشمول تعرفه‌هایی از ۵٪ تا ۱۵٪ بسته به فصل و کشور مبدا.
- شکر و شیرین‌کننده‌ها: کومور برای تأمین نیاز داخلی، مقادیر قابل توجهی شکر وارد می‌کند.
- شکر تصفیه‌شده: معمولاً مشمول مالیات ۲۰٪ می‌شود ، هرچند نرخ‌های ترجیحی برای واردات از کشورهای عضو COMESA اعمال می‌شود.
۱.۲ دام و محصولات لبنی
- گوشت و مرغ: دامداری در کومور محدود است و این امر منجر به واردات فرآورده‌های گوشتی و مرغداری می‌شود. تعرفه‌ها به گونه‌ای تعیین شده‌اند که بین حمایت از دامداران محلی و نیاز به واردات مقرون به صرفه تعادل برقرار کنند.
- گوشت گاو و گوسفند: معمولاً ۱۵ تا ۲۰ درصد مالیات دارند.
- طیور (مرغ و بوقلمون): واردات معمولاً مشمول مالیات ۱۵٪ می‌شود و برای واردات از کشورهای عضو کومسا، تعرفه‌های کمتری اعمال می‌شود.
- محصولات لبنی: این کشور بیشتر محصولات لبنی خود، از جمله شیر خشک، کره و پنیر را وارد می‌کند.
- شیر خشک: معمولاً مشمول مالیات ۵٪ می‌شود و تعرفه‌های کمتری یا صفر برای واردات از شرکای تجاری منطقه‌ای اعمال می‌شود.
- پنیر و کره: مشمول تعرفه‌های ۱۰ تا ۱۵ درصدی ، با نرخ‌های ترجیحی برای واردات از کشورهای عضو کومسا.
۱.۳ عوارض ویژه واردات
کومور عوارض وارداتی ویژه‌ای را بر برخی محصولات کشاورزی از کشورهای غیرترجیحی اعمال می‌کند، به ویژه هنگامی که واردات، صنایع محلی را تهدید می‌کند. به عنوان مثال، عوارض ضد دامپینگ بر برخی از محصولات طیور از کشورهای خارج از COMESA اعمال شده است تا از مرغداران داخلی در برابر رقابت ناعادلانه محافظت شود.
۲. کالاهای صنعتی
کالاهای صنعتی، از جمله ماشین‌آلات، تجهیزات و مصالح ساختمانی، برای توسعه زیرساخت‌ها و صنایع کومور ضروری هستند. از آنجایی که این کشور پایگاه صنعتی محدودی دارد، بیشتر کالاهای صنعتی خود را وارد می‌کند. تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را تشویق کنند و در عین حال از صنایع نوپای محلی محافظت کنند.
۲.۱ ماشین‌آلات و تجهیزات
- ماشین‌آلات صنعتی: کومور طیف گسترده‌ای از ماشین‌آلات صنعتی را برای پشتیبانی از بخش‌های ساخت و ساز، کشاورزی و انرژی خود وارد می‌کند.
- ماشین‌آلات ساختمانی (بیل مکانیکی، بولدوزر): معمولاً برای تشویق توسعه زیرساخت‌ها، از ۰٪ تا ۵٪ مالیات می‌گیرند.
- تجهیزات تولیدی: تعرفه‌ها عموماً از ۵٪ تا ۱۰٪ متغیر هستند و نرخ‌های پایین‌تری برای واردات از کشورهای عضو کومسا اعمال می‌شود.
- تجهیزات الکتریکی: ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی برای تولید انرژی و پروژه‌های زیرساختی در کومور بسیار مهم هستند.
- ژنراتورها و ترانسفورماتورها: معمولاً مشمول مالیات ۵ تا ۱۰ درصدی هستند و واردات از کشورهای عضو کومسا بدون عوارض گمرکی انجام می‌شود.
۲.۲ وسایل نقلیه موتوری و حمل و نقل
کومور بیشتر وسایل نقلیه موتوری و قطعات خودرو خود را وارد می‌کند. دولت برای محافظت از مشاغل محلی و تشویق به استفاده از وسایل نقلیه سازگار با محیط زیست، بر این واردات تعرفه اعمال می‌کند.
- خودروهای سواری: عوارض واردات خودروهای سواری بسته به حجم موتور و تأثیر آنها بر محیط زیست متفاوت است.
- خودروهای سواری کوچک (زیر ۱۵۰۰ سی‌سی): معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصد می‌شوند.
- خودروهای لوکس و SUV: ممکن است تعرفه‌های بالاتری بین ۲۰ تا ۲۵ درصد اعمال شود.
- خودروهای تجاری: واردات کامیون، اتوبوس و سایر خودروهای تجاری برای شبکه لجستیک و حمل و نقل کشور ضروری است.
- کامیون‌ها و اتوبوس‌ها: معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند و برای واردات از کشورهای عضو کومسا نرخ‌های ترجیحی اعمال می‌شود.
- قطعات و لوازم جانبی خودرو: واردات قطعات خودرو مانند لاستیک، باتری و موتور، مشمول مالیات ۵ تا ۱۰ درصد است و تعرفه‌های کمتری برای قطعات ضروری برای حمل و نقل عمومی یا مصارف صنعتی اعمال می‌شود.
۲.۳ عوارض واردات ویژه برای برخی کشورها
کومور برای محافظت از صنایع داخلی خود، عوارض حفاظتی بر برخی کالاهای صنعتی از کشورهای غیرترجیحی وضع می‌کند. به عنوان مثال، اقدامات حفاظتی ممکن است برای محافظت از تولیدکنندگان محلی، بر محصولات فولادی و سیمانی از کشورهای غیر عضو کومسا اعمال شود.
۳. منسوجات و پوشاک
واردات منسوجات و پوشاک نقش مهمی در تأمین نیازهای جمعیت کومور ایفا می‌کند، زیرا تولید منسوجات محلی محدود است. ساختار تعرفه بر محصولات نساجی به گونه‌ای طراحی شده است که دسترسی مقرون به صرفه به پوشاک را تضمین کند و در عین حال از صنایع نساجی محلی محافظت نماید.
۳.۱ مواد اولیه
- الیاف و نخ نساجی: کومور برای حمایت از تولید پوشاک محلی، مواد اولیه‌ای مانند پنبه، پشم و الیاف مصنوعی وارد می‌کند.
- پنبه و پشم: معمولاً مشمول مالیات ۵ تا ۱۰ درصد هستند و برای واردات از کشورهای عضو کومسا، تعرفه کمتری اعمال می‌شود.
- الیاف مصنوعی: تعرفه‌ها بسته به مبدا از ۱۰٪ تا ۱۵٪ متغیر است.
۳.۲ لباس و پوشاک تکمیل‌شده
- پوشاک و البسه: پوشاک وارداتی با تعرفه‌های متوسطی مواجه هستند و نرخ‌های واردات از شرکای تجاری منطقه‌ای کاهش یافته است.
- لباس‌های راحتی و یونیفرم‌ها: معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند و واردات از کشورهای عضو کومسا معاف از عوارض گمرکی است.
- لباس‌های لوکس و برند: لباس‌های لوکس ممکن است با تعرفه‌های ۱۵ تا ۲۰ درصدی مواجه شوند ، هرچند نرخ‌های ترجیحی تحت توافق‌نامه‌های تجاری خاص اعمال می‌شوند.
- کفش: کفش‌های وارداتی بسته به جنس و کشور مبدا، مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند و برای واردات از کشورهای عضو کومسا، تعرفه کمتری اعمال می‌شود.
۳.۳ عوارض ویژه واردات
کوموروس در صورتی که واردات به صنعت محلی آسیب برساند، عوارض ضد دامپینگ را بر برخی از محصولات نساجی و پوشاک از کشورهای خارج از منطقه COMESA اعمال می‌کند. به عنوان مثال، اقدامات ضد دامپینگ ممکن است برای منسوجات کم‌هزینه از آسیا برای محافظت از تولیدکنندگان داخلی اعمال شود.
۴. کالاهای مصرفی
کومور برای تأمین تقاضای داخلی، طیف گسترده‌ای از کالاهای مصرفی، از جمله لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی و مبلمان را وارد می‌کند. نرخ تعرفه این محصولات بسته به نوع محصول و کشور مبدا آن متفاوت است و نرخ‌های ترجیحی برای واردات از کشورهای عضو کومسا اعمال می‌شود.
۴.۱ لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی
- لوازم خانگی: کومور بیشتر لوازم خانگی بزرگ خود مانند یخچال، ماشین لباسشویی و کولر گازی را وارد می‌کند.
- یخچال و فریزر: معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصد هستند و واردات از کشورهای عضو کومسا بدون عوارض گمرکی انجام می‌شود.
- ماشین لباسشویی و تهویه مطبوع: مشمول تعرفه‌هایی از ۱۰٪ تا ۱۵٪ ، بسته به کشور مبدا.
- لوازم الکترونیکی مصرفی: لوازم الکترونیکی مانند تلویزیون، تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ از واردات ضروری در کومور هستند و تعرفه‌ها معمولاً برای محافظت از خرده‌فروشان محلی و در عین حال حفظ قیمت‌های مقرون‌به‌صرفه، متعادل هستند.
- تلویزیون‌ها: معمولاً مشمول مالیات ۱۰٪ می‌شوند ، اگرچه واردات از کشورهای عضو کومسا از دسترسی بدون عوارض بهره‌مند می‌شوند.
- گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها: عموماً مشمول مالیات ۰٪ تا ۵٪ هستند و برای واردات از شرکای تجاری منطقه‌ای، نرخ‌های ترجیحی اعمال می‌شود.
۴.۲ مبلمان و اثاثیه
- مبلمان: مبلمان وارداتی، شامل اثاثیه منزل و اداری، بسته به جنس و کشور مبدا ، مشمول تعرفه‌هایی از ۱۰ تا ۱۵ درصد است.
- مبلمان چوبی: معمولاً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصد است و برای واردات از کشورهای عضو کومسا، تعرفه کمتری اعمال می‌شود.
- مبلمان پلاستیکی و فلزی: مشمول ۱۰٪ تعرفه.
- اثاثیه منزل: اقلامی مانند فرش، پرده و محصولات دکوراسیون منزل عموماً مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند و نرخ‌های ترجیحی برای واردات از کشورهای عضو کومسا در نظر گرفته شده است.
۴.۳ عوارض ویژه واردات
کومور ممکن است در صورت مشاهده آسیب به تولیدکنندگان محلی توسط واردات برخی کالاهای مصرفی، مانند مبلمان و لوازم الکترونیکی از کشورهای غیرترجیحی، اقدامات حفاظتی اعمال کند.
۵. انرژی و فرآورده‌های نفتی
کومور برای نیازهای انرژی خود، به ویژه فرآورده‌های نفتی و تجهیزات مرتبط با انرژی، به شدت به واردات وابسته است. دولت برای تضمین مقرون به صرفه بودن این کالاها و در عین حال حمایت از پروژه‌های زیرساخت انرژی محلی، تعرفه‌هایی را بر این واردات اعمال می‌کند.
۵.۱ فرآورده‌های نفتی
- نفت خام و بنزین: کومور فرآورده‌های نفتی را به ویژه از خاورمیانه و کشورهای همسایه آفریقایی وارد می‌کند.
- نفت خام: معمولاً مشمول تعرفه صفر است.
- بنزین و گازوئیل: معمولاً بسته به منبع و کاربرد مورد نظر، مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی می‌شوند.
- گازوئیل و سایر فرآورده‌های نفتی تصفیه‌شده: فرآورده‌های تصفیه‌شده مشمول مالیات ۱۰ تا ۱۵ درصدی هستند، هرچند تعرفه‌های کمتری برای واردات از کشورهای عضو کومسا اعمال می‌شود.
۵.۲ تجهیزات انرژی تجدیدپذیر
- پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی: کومور برای ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، تعرفه‌های صفر را برای تجهیزات انرژی تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی اعمال می‌کند تا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی سبز را تشویق کند.
۶. داروسازی و تجهیزات پزشکی
تضمین دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مقرون‌به‌صرفه برای کومورها اولویت دارد و به همین دلیل، تعرفه‌های داروهای ضروری و تجهیزات پزشکی پایین یا صفر نگه داشته می‌شوند تا از مقرون‌به‌صرفه بودن و در دسترس بودن آنها اطمینان حاصل شود.
۶.۱ داروسازی
- داروها: داروهای ضروری، از جمله داروهای نجات‌بخش، معمولاً مشمول تعرفه صفر هستند تا از توان خرید مردم اطمینان حاصل شود. محصولات دارویی غیرضروری ممکن است با تعرفه ۵٪ مواجه شوند و نرخ‌های کمتری برای واردات از کشورهای عضو کومسا اعمال می‌شود.
۶.۲ تجهیزات پزشکی
- تجهیزات پزشکی: دستگاه‌های پزشکی، مانند ابزارهای تشخیصی، ابزارهای جراحی و تخت‌های بیمارستانی، بسته به نیاز محصول و کشور مبدا، عموماً مشمول تعرفه صفر یا تعرفه‌های پایین (۵٪ تا ۱۰٪) هستند.
۷. عوارض و معافیت‌های ویژه واردات
۷.۱ عوارض ویژه برای کشورهای غیر مدافع
کوموروس در صورتی که مشخص شود محصولاتی به طور ناعادلانه دامپینگ یا یارانه‌ای شده‌اند ، عوارض ضد دامپینگ و عوارض جبرانی بر واردات خاصی از کشورهای غیرترجیحی وضع می‌کند. به عنوان مثال، کوموروس ممکن است برای محافظت از صنایع محلی، عوارض اضافی بر محصولات فولادی یا منسوجات از چین یا هند وضع کند.
۷.۲ موافقت‌نامه‌های تجارت ترجیحی
- کومسا: کومور از دسترسی معاف از عوارض گمرکی برای بسیاری از کالاهایی که در بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (کومسا) معامله می‌شوند، بهره‌مند است و این امر باعث تقویت ادغام اقتصادی منطقه‌ای می‌شود.
- سیستم عمومی ترجیحات (GSP): تحت GSP ، کومور می‌تواند محصولات خاصی را از کشورهای در حال توسعه با تعرفه‌های کاهش یافته یا صفر وارد کند.
حقایق کشور
- نام رسمی: اتحادیه کومور
- پایتخت: مورونی
- بزرگترین شهرها:
- مورونی (پایتخت و بزرگترین شهر)
- موتسامودو (دومین شهر بزرگ، در جزیره آنژوان)
- فومبونی (بزرگترین شهر جزیره موهلی)
- درآمد سرانه: تقریباً ۱۶۰۰ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- جمعیت: تقریباً ۸۷۰،۰۰۰ نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان‌های رسمی: کوموری، فرانسوی، عربی
- واحد پول: فرانک کومور (KMF)
- موقعیت مکانی: کومور کشوری جزیره‌ای در اقیانوس هند است که بین ماداگاسکار و ساحل شرقی موزامبیک ، نزدیک نوک شمالی کانال موزامبیک واقع شده است.
جغرافیای کومور
اتحادیه کومور، مجمع‌الجزایر کوچکی است که از چهار جزیره اصلی تشکیل شده است: گراند کومور (نگازیجا) ، آنژوان (نزوانی) ، موهلی (موالی) و مایوت (که کومور ادعای مالکیت آن را دارد اما توسط فرانسه اداره می‌شود). این جزایر منشأ آتشفشانی دارند و مناظر متنوعی از مناطق کوهستانی گرفته تا سواحل ساحلی را در بر می‌گیرند.
- آب و هوا: آب و هوای این کشور گرمسیری است و با دمای گرم و باران‌های موسمی فصلی مشخص می‌شود. این کشور از نوامبر تا آوریل فصل مرطوبی را تجربه می‌کند و گاهی اوقات طوفان‌هایی جزایر را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- آتشفشان‌ها: برجسته‌ترین ویژگی جغرافیایی، کوه کارتالا ، یک آتشفشان فعال در گراند کومور است که یکی از بزرگترین آتشفشان‌های فعال جهان محسوب می‌شود.
اقتصاد کومور
کومور اقتصادی کوچک و شکننده دارد که به شدت به کشاورزی، حواله‌های ارزی و کمک‌های خارجی وابسته است. این کشور با چالش‌های قابل توجهی در زمینه توسعه زیرساخت‌ها، دسترسی به انرژی و امنیت غذایی روبرو است، اما در کشاورزی و گردشگری پتانسیل بالایی دارد.
۱. کشاورزی
کشاورزی ستون فقرات اقتصاد کومور است و حدود ۷۰٪ از جمعیت را به کار می‌گیرد. این کشور تولیدکننده عمده وانیل ، میخک و یلانگ یلانگ است که کالاهای صادراتی کلیدی هستند. با این حال، بخش کشاورزی به دلیل محدودیت زمین‌های زراعی و وابستگی به واردات مواد غذایی اساسی مانند برنج، با محدودیت‌هایی مواجه است.
۲. ماهیگیری و غذاهای دریایی
ماهیگیری نقش مهمی در اقتصاد محلی دارد و غذا و معیشت بسیاری از کومورها را تأمین می‌کند. آب‌های اطراف کومور سرشار از ماهی است و این کشور غذاهای دریایی را به ویژه به بازارهای اروپایی صادر می‌کند.
۳. حواله‌ها
وجوه ارسالی از مهاجران کوموری، به ویژه از فرانسه ، نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد و به کاهش فقر کمک می‌کند.
۴. گردشگری
با توجه به سواحل زیبای کشور، صخره‌های مرجانی و تنوع زیستی غنی، گردشگری یک بخش نوظهور با پتانسیل قابل توجه است. با این حال، صنعت گردشگری به دلیل کمبود زیرساخت‌ها و بی‌ثباتی سیاسی توسعه نیافته است.
۵. انرژی
بخش انرژی در کومور توسعه نیافته است و اکثر جمعیت به برق قابل اعتماد دسترسی ندارند. دولت در حال بررسی گزینه‌های انرژی تجدیدپذیر، به ویژه انرژی خورشیدی و بادی ، برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد است.