گویان، یک کشور کوچک آمریکای جنوبی در ساحل شمالی اقیانوس اطلس، اقتصادی به سرعت در حال توسعه دارد و برای تأمین تقاضای داخلی در بخش‌های مختلف، وابستگی قابل توجهی به واردات دارد. به عنوان عضوی از جامعه کارائیب (CARICOM) و سازمان تجارت جهانی (WTO) ، سیاست‌های تجاری گویان توسط توافق‌نامه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شکل می‌گیرد. واردات به گویان مشمول عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و عوارض ویژه بر اساس دسته بندی محصول و کشور مبدا است.
ساختار تعرفه در گویان
تعرفه‌های گمرکی در گویان تحت عنوان تعرفه خارجی مشترک CARICOM (CET) طبقه‌بندی می‌شوند ، سیستمی که توسط همه کشورهای عضو CARICOM برای هماهنگ‌سازی تجارت در منطقه اتخاذ شده است. CET CARICOM برای واردات از کشورهای غیر CARICOM اعمال می‌شود، در حالی که کالاهایی که در CARICOM معامله می‌شوند از دسترسی بدون عوارض گمرکی بهره‌مند می‌شوند.
تعرفه‌های واردات گویان عموماً به شرح زیر است:
- ۰٪: کالاهای اساسی مانند دارو و برخی محصولات کشاورزی.
- ۵٪: مواد اولیه و کالاهای سرمایه‌ای.
- ۱۰٪: کالاهای واسطه‌ای.
- ۲۰٪: کالاهای مصرفی.
- ۳۵٪: کالاهای لوکس و اقلام غیرضروری.
علاوه بر عوارض گمرکی، کالاهای وارداتی ممکن است مشمول موارد زیر نیز باشند:
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT): در حال حاضر ۱۴٪ برای اکثر کالاها و خدمات تعیین شده است.
- عوارض گمرکی: برای کالاهای خاص مانند الکل، دخانیات و فرآورده‌های نفتی اعمال می‌شود.
- مالیات زیست‌محیطی: بر کالاهای خاص، از جمله ظروف پلاستیکی، برای ترویج پایداری وضع می‌شود.
گویان همچنین از توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی با کشورهای مختلف بهره‌مند می‌شود و نرخ‌های تعرفه پایین‌تر یا دسترسی بدون عوارض برای برخی محصولات تحت توافق‌نامه‌های خاص، مانند سیستم عمومی ترجیحات (GSP)، ارائه می‌دهد.
نرخ‌های تعرفه بر اساس دسته‌بندی محصولات
۱. محصولات کشاورزی و مواد غذایی
گویان بخش کشاورزی قابل توجهی دارد، اما برای تأمین تقاضا برای برخی محصولات غذایی به واردات نیز متکی است. نرخ تعرفه برای واردات کشاورزی بسته به اینکه کالاها مواد خام باشند یا اقلام فرآوری شده، متفاوت است.
۱.۱ غلات و حبوبات
- برنج: اگرچه گویان صادرکننده عمده برنج است، برنج‌های وارداتی مخصوص ممکن است مشمول ۵٪ تعرفه باشند.
- گندم و ذرت: عوارض واردات گندم و ذرت، که اغلب مواد اولیه ضروری محسوب می‌شوند، ۵٪ تعیین شده است.
- غلات فرآوری شده (آرد و غیره): تعرفه‌ها بسته به میزان فرآوری از 10٪ تا 20٪ متغیر است.
عوارض ویژه واردات:
- برنج از کشورهای CARICOM: دسترسی بدون عوارض طبق توافق‌نامه‌های تجاری CARICOM اعطا می‌شود.
- غلات از کشورهای غیر عضو CARICOM: ممکن است تعرفه‌های بالاتری برای حمایت از کشاورزی داخلی اعمال شود.
۱.۲ محصولات لبنی
- شیر (پودر و تازه): واردات معمولاً مشمول مالیات ۱۰٪ می‌شود و مالیات بر ارزش افزوده نیز به آن اضافه می‌گردد.
- پنیر و کره: پنیر و کره مشمول تعرفه 20 درصدی هستند و به عنوان کالاهای مصرفی طبقه‌بندی می‌شوند.
- ماست و سایر محصولات لبنی: این محصولات بسته به برند و کشور مبدا، مشمول مالیات ۱۰ تا ۲۰ درصدی هستند.
عوارض ویژه واردات:
- واردات لبنیات از کشورهای غیرترجیحی: ممکن است عوارض اضافی بر واردات لبنیات از کشورهایی که توافقنامه تجاری ندارند، به‌ویژه برای محصولات ممتاز، اعمال شود.
۱.۳ گوشت و مرغ
- گوشت گاو، خوک، بره: واردات گوشت با تعرفه ۲۰ درصدی مواجه است که به عنوان کالاهای مصرفی طبقه‌بندی می‌شوند.
- طیور: واردات طیور، از جمله مرغ و بوقلمون، مشمول تعرفه 20 درصدی است.
- گوشت‌های فرآوری‌شده: تعرفه گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس از ۲۰ تا ۳۵ درصد متغیر است.
شرایط ویژه واردات:
- واردات گوشت منجمد: واردات گوشت منجمد ممکن است با بررسی‌ها و محدودیت‌های بهداشتی بیشتری مواجه شود و در برخی موارد، عوارض گمرکی بیشتری اعمال شود.
۱.۴ میوه‌ها و سبزیجات
- میوه‌های تازه: تعرفه واردات میوه‌های تازه بسته به نوع میوه از ۱۰٪ تا ۲۰٪ متغیر است.
- سبزیجات (تازه و منجمد): سبزیجات بسته به اینکه تازه یا منجمد باشند، از 10٪ تا 20٪ مشمول مالیات هستند.
- میوه‌ها و سبزیجات فرآوری‌شده: سبزیجات فرآوری‌شده کنسروی یا منجمد با 20 درصد تعرفه مواجه هستند.
عوارض ویژه واردات:
- میوه‌ها و سبزیجات از کشورهای عضو CARICOM: طبق توافق‌نامه‌های CARICOM، تعرفه‌های معاف از عوارض یا با تخفیف اعمال می‌شوند.
۲. کالاهای تولیدی
گویان مقدار قابل توجهی کالاهای تولیدی از جمله منسوجات، ماشین‌آلات و لوازم الکترونیکی مصرفی را وارد می‌کند. این کالاها بسته به سطح فرآوری و کاربرد نهایی‌شان، مشمول نرخ‌های تعرفه‌ای متفاوتی هستند.
۲.۱ منسوجات و پوشاک
- پنبه خام و پارچه: پنبه خام و پارچه‌های مورد استفاده در تولید پوشاک مشمول ۵٪ تعرفه هستند.
- پوشاک (پنبه‌ای و مصنوعی): محصولات پوشاک تکمیل‌شده مشمول مالیات ۲۰٪ هستند و به‌عنوان کالاهای مصرفی طبقه‌بندی می‌شوند.
- کفش: واردات کفش و پاپوش بسته به جنس و برند، مشمول تعرفه‌های ۲۰ تا ۳۵ درصدی است.
عوارض ویژه واردات:
- پوشاک از کشورهای CARICOM: دسترسی بدون عوارض گمرکی تحت توافق‌نامه‌های CARICOM ارائه می‌شود.
- منسوجات از کشورهای غیر ترجیحی: ممکن است تعرفه‌های اضافی برای حمایت از تولید داخلی اعمال شود.
۲.۲ ماشین‌آلات و الکترونیک
- ماشین‌آلات صنعتی: ماشین‌آلات برای مصارف کشاورزی و صنعتی مشمول مالیات ۵٪ هستند و به عنوان کالاهای سرمایه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند.
- لوازم الکترونیکی مصرفی (تلویزیون، رادیو و غیره): واردات لوازم الکترونیکی مشمول تعرفه 20 درصدی است و به عنوان کالاهای مصرفی طبقه‌بندی می‌شوند.
- کامپیوتر و لوازم جانبی: کامپیوتر و محصولات مرتبط معمولاً مشمول مالیات ۰٪ تا ۵٪ هستند و مالیات بر ارزش افزوده جداگانه اعمال می‌شود.
شرایط ویژه واردات:
- ماشین‌آلات از کشورهای در حال توسعه: ممکن است برای ماشین‌آلات وارداتی از کشورهایی که تحت توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی مانند GSP سازمان تجارت جهانی هستند، تعرفه‌های کمتری اعمال شود.
۲.۳ خودرو و قطعات خودرو
- خودروهای سواری: خودروهای وارداتی مشمول مالیات ۳۵ درصدی هستند که نشان‌دهنده طبقه‌بندی آنها به عنوان کالاهای لوکس است.
- کامیون‌ها و وسایل نقلیه تجاری: وسایل نقلیه تجاری و کامیون‌ها بسته به اندازه و ظرفیت موتور، با تعرفه‌هایی بین ۵ تا ۱۰ درصد مواجه هستند.
- قطعات خودرو: قطعات و لوازم جانبی خودرو مشمول تعرفه 20 درصدی هستند.
عوارض ویژه واردات:
- خودروهای دست دوم: محدودیت‌هایی برای واردات خودروهای دست دوم اعمال می‌شود، از جمله تعرفه‌های بالاتر برای جلوگیری از واردات مدل‌های قدیمی‌تر.
۳. محصولات شیمیایی
واردات مواد شیمیایی، از جمله داروها، کودها و پلاستیک‌ها، برای صنایع رو به رشد و نیازهای مراقبت‌های بهداشتی گویان ضروری است.
۳.۱ داروسازی
- محصولات دارویی: داروهای ضروری معمولاً برای حمایت از سلامت عمومی مشمول تعرفه ۰٪ هستند.
- داروهای غیرضروری: داروهای غیرضروری و محصولات مراقبت‌های بهداشتی با تعرفه ۱۰ درصدی مواجه هستند.
عوارض ویژه واردات:
- داروهای کشورهای حوزه کارائیب: شرایط ترجیحی ارائه می‌شود و بسیاری از محصولات دارویی بدون عوارض گمرکی در دسترس هستند.
۳.۲ کودها و مواد شیمیایی کشاورزی
- کودها: کودهای شیمیایی برای مصارف کشاورزی مشمول مالیات ۵٪ هستند ، زیرا برای بخش کشاورزی ضروری تلقی می‌شوند.
- آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها: واردات مواد شیمیایی کشاورزی مشمول تعرفه ۱۰ درصدی است که به عنوان کالاهای واسطه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند.
۴. محصولات چوبی و کاغذی
گویان کشوری غنی از منابع طبیعی، از جمله چوب، است، با این حال محصولات چوبی و کاغذی فرآوری شده را نیز وارد می‌کند.
۴.۱ الوار و چوب
- چوب خام: واردات چوب خام مشمول ۵٪ تعرفه است و به عنوان مواد اولیه طبقه‌بندی می‌شود.
- چوب فرآوری شده: چوب فرآوری شده، مانند تخته سه لا و روکش، بسته به سطح فرآوری، مشمول مالیات 10 تا 20 درصد می‌شود.
عوارض ویژه واردات:
- چوب از کشورهای عضو CARICOM: دسترسی بدون عوارض برای چوب از کشورهای عضو CARICOM فراهم شده است.
۴.۲ کاغذ و مقوا
- کاغذ روزنامه و کاغذ بدون پوشش: کاغذ روزنامه که برای انتشار و چاپ ضروری است، مشمول مالیات ۵٪ می‌شود.
- کاغذ روکش‌دار: واردات کاغذ روکش‌دار یا براق مشمول ۱۰٪ تعرفه است.
- مواد بسته‌بندی: مقوا و سایر مواد بسته‌بندی، بسته به نوع بسته‌بندی، مشمول تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی هستند.
۵. فلزات و محصولات فلزی
گویان مقادیر قابل توجهی فلزات و محصولات فلزی را برای بخش‌های ساخت و ساز و تولید خود وارد می‌کند.
۵.۱ آهن و فولاد
- فولاد خام: واردات فولاد خام مشمول تعرفه ۵ درصدی است و به عنوان مواد اولیه طبقه‌بندی می‌شود.
- فولاد فرآوری شده: واردات محصولات فولادی نهایی، مانند میله‌ها و تیرآهن‌های فولادی، بسته به سطح فرآوری آنها، با تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی مواجه است.
۵.۲ آلومینیوم
- آلومینیوم خام: واردات آلومینیوم خام مشمول مالیات ۵٪ است.
- محصولات آلومینیومی: محصولات نهایی آلومینیومی، مانند قوطی و ورق، مشمول تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی هستند.
عوارض ویژه واردات:
- فلزات از کشورهای غیر ترجیحی: ممکن است برای محافظت از صنایع فلزی محلی در برابر رقابت ناعادلانه، عوارض اضافی اعمال شود.
۶. محصولات انرژی‌زا
محصولات انرژی برای اقتصاد رو به رشد گویان بسیار مهم هستند و واردات آن شامل سوخت‌های فسیلی و تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود.
۶.۱ سوخت‌های فسیلی
- نفت خام: واردات نفت خام مشمول تعرفه 0٪ است که نشان دهنده اهمیت آنها در تولید انرژی است.
- فرآورده‌های نفتی تصفیه‌شده: بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده‌های تصفیه‌شده با تعرفه‌های ۵ تا ۱۰ درصدی مواجه هستند و علاوه بر آن، عوارض گمرکی نیز اعمال می‌شود.
۶.۲ تجهیزات انرژی تجدیدپذیر
- پنل‌های خورشیدی: واردات تجهیزات انرژی تجدیدپذیر، مانند پنل‌های خورشیدی، مشمول مالیات ۵٪ می‌شود تا سرمایه‌گذاری در انرژی پاک را ترویج دهد.
- توربین‌های بادی: تجهیزات انرژی بادی اغلب برای پشتیبانی از اهداف توسعه انرژی تجدیدپذیر کشور، از پرداخت عوارض گمرکی معاف هستند.
عوارض ویژه واردات بر اساس کشور
۱. کشورهای عضو CARICOM
گویان، به عنوان عضوی از جامعه کارائیب (CARICOM) ، از طرح آزادسازی تجارت CARICOM (TLS) بهره‌مند می‌شود. کالاهایی که از کشورهای عضو CARICOM منشأ می‌گیرند ، مشروط بر اینکه قوانین مبدا را رعایت کنند، واجد شرایط دسترسی بدون عوارض به گویان هستند.
۲. ایالات متحده
کالاهای وارداتی از ایالات متحده مشمول تعرفه خارجی مشترک CARICOM (CET) هستند. با این حال، برخی از محصولات ممکن است تحت توافق‌نامه‌های ترجیحی با ایالات متحده، به ویژه برای کالاهایی که از بخش‌های نفت و گاز پشتیبانی می‌کنند، با کاهش تعرفه مواجه شوند.
۳. اتحادیه اروپا (EU)
گویان از توافقنامه مشارکت اقتصادی (EPA) بین CARICOM و اتحادیه اروپا بهره‌مند است که امکان دسترسی بدون عوارض گمرکی را برای اکثر کالاهای مبدا اتحادیه اروپا فراهم می‌کند. این توافقنامه همچنین کاهش تعرفه‌ها بر واردات خاص از کشورهای اتحادیه اروپا را تسهیل می‌کند.
۴. چین
چین یکی از شرکای تجاری اصلی گویان است و اکثر کالاهای چینی مشمول نرخ‌های استاندارد CET هستند. با این حال، محصولات خاصی مانند لوازم الکترونیکی و ماشین‌آلات ممکن است از کاهش تعرفه‌ها تحت توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه بهره‌مند شوند.
۵. کشورهای در حال توسعه
گویان، به عنوان یک کشور در حال توسعه، از تعرفه‌های ترجیحی تحت سیستم عمومی ترجیحات (GSP) برخوردار است که امکان کاهش تعرفه‌ها یا دسترسی بدون عوارض برای کالاهای خاص از سایر کشورهای در حال توسعه را فراهم می‌کند.
حقایق کشور: گویان
- نام رسمی: جمهوری تعاونی گویان
- پایتخت: جرج‌تاون
- بزرگترین شهرها:
- جورج‌تاون
- لیندن
- نیو آمستردام
- درآمد سرانه: 8500 دلار (برآورد 2023)
- جمعیت: ۸۰۰۰۰۰ نفر (تخمین ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: انگلیسی
- واحد پول: دلار گویان (GYD)
- موقعیت: شمال آمریکای جنوبی، هم‌مرز با ونزوئلا، برزیل، سورینام و اقیانوس اطلس.
شرح جغرافیا، اقتصاد و صنایع عمده گویان
جغرافیا
گویان در منطقه شمال شرقی آمریکای جنوبی واقع شده است و دارای خط ساحلی در امتداد اقیانوس اطلس است. فضای داخلی آن تحت سلطه جنگل‌های بارانی متراکم ، رودخانه‌های وسیع و ساواناها است. این کشور دارای منابع طبیعی قابل توجهی از جمله طلا ، بوکسیت ، الماس و ذخایر نفت است. رودخانه اسکیبو ، یکی از طولانی‌ترین رودخانه‌های آمریکای جنوبی، از گویان عبور می‌کند و نقش مهمی در حمل و نقل و کشاورزی ایفا می‌کند.
اقتصاد
اقتصاد گویان در حال گذار از اقتصاد عمدتاً مبتنی بر کشاورزی به اقتصادی است که به طور فزاینده‌ای تحت سلطه نفت و گاز قرار دارد. کشف ذخایر عظیم نفت فراساحلی در سال ۲۰۱۵، چشم‌انداز اقتصادی را تغییر داد و تولید نفت به منبع قابل توجهی از درآمد تبدیل شد. با وجود ثروت نفتی، گویان همچنان به استخراج طلا ، استخراج بوکسیت و کشاورزی به عنوان بخش‌های کلیدی وابسته است.
کشاورزی همچنان بخش حیاتی اقتصاد است و برنج ، شکر و میوه‌های گرمسیری از صادرات مهم آن محسوب می‌شوند. گویان همچنین یکی از صادرکنندگان پیشرو بوکسیت در جهان است که ماده‌ای کلیدی در تولید آلومینیوم است.
صنایع عمده
- نفت و گاز: اقتصاد گویان به دلیل توسعه میادین نفتی فراساحلی، با حضور شرکت‌های بین‌المللی که فعالیت‌های اکتشاف و تولید را هدایت می‌کنند، در حال رشد سریع است.
- معدن: طلا، بوکسیت و الماس صادرات عمده گویان هستند. معدن سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی این کشور دارد.
- کشاورزی: زمین‌های حاصلخیز گویان از تولید شکر، برنج و میوه‌های گرمسیری پشتیبانی می‌کنند. بخش بزرگی از جمعیت در کشاورزی مشغول به کار هستند.
- چوب و جنگلداری: جنگل‌های وسیع این کشور از صنعت رو به رشد چوب پشتیبانی می‌کنند و محصولات چوبی آن به صورت منطقه‌ای و جهانی صادر می‌شود.
- گردشگری: گردشگری زیست‌محیطی یک بخش رو به رشد است که بازدیدکنندگان علاقه‌مند به تنوع زیستی غنی و مناظر طبیعی بی‌نظیر گویان، از جمله آبشار کایتور ، یکی از بلندترین آبشارهای تک‌قطره‌ای جهان، را به خود جذب می‌کند.