اوگاندا، واقع در شرق آفریقا، کشوری است که برای طیف وسیعی از کالاها، از محصولات مصرفی گرفته تا مواد اولیه مورد استفاده در تولید، به شدت به واردات وابسته است. اوگاندا برای تنظیم جریان ورودی کالا، تعرفههایی را بر کالاهای وارداتی اعمال میکند که بر اساس نوع محصول متفاوت است. این تعرفهها بخش اساسی سیاست تجاری کشور هستند که با هدف محافظت از صنایع محلی، ایجاد درآمد و کنترل انواع و حجم کالاهای ورودی به کشور انجام میشوند. عوارض واردات همچنین میتواند به تشویق تولید داخلی، به ویژه برای کالاهایی که میتوانند به صورت محلی تولید شوند، کمک کند.
نرخهای تعرفه سفارشی بر اساس دستهبندی محصولات
عوارض گمرکی اوگاندا توسط تعرفه خارجی مشترک (CET) جامعه شرق آفریقا (EAC) اداره میشود. کشورهای عضو EAC، از جمله اوگاندا، از این ساختار تعرفهای برای تنظیم تجارت بین خود و با کشورهای خارج از این جامعه استفاده میکنند. CET شامل نرخهای مختلفی بر اساس دسته بندی محصولات و همچنین ساختارهای تعرفهای خاص برای محصولات ویژه است. در زیر به تفکیک دسته بندیهای کلیدی محصولات و نرخهای تعرفه مربوطه آنها آمده است.
۱. محصولات کشاورزی
محصولات کشاورزی بخش قابل توجهی از واردات اوگاندا را تشکیل میدهند، از جمله اقلامی مانند غلات، لبنیات، میوهها، سبزیجات، گوشت و مواد غذایی فرآوری شده. نرخ تعرفه واردات کشاورزی بسته به نوع محصول و اینکه آیا در بازار محلی یک محصول حساس یا غیر حساس محسوب میشود، متفاوت است.
نرخهای تعرفه رایج کشاورزی:
- غلات (مثلاً برنج، گندم، ذرت): عموماً مشمول تعرفه ۲۵ تا ۷۵ درصد هستند و نرخ خاص آن به نوع غلات و اینکه آیا تولید داخل هستند یا وارداتی، بستگی دارد.
- محصولات لبنی: محصولات لبنی مانند شیر، کره و پنیر بسته به سطح فرآوری، حدود 20 تا 50 درصد عوارض گمرکی دارند.
- میوهها و سبزیجات تازه: این محصولات معمولاً مشمول تعرفههای پایینتری هستند که بین ۱۰ تا ۲۵ درصد متغیر است.
- گوشت (گوشت گاو، خوک، مرغ): واردات گوشت مشمول مالیات سنگینی است و نرخ تعرفه برای انواع خاصی از گوشت، به ویژه گوشتهای فرآوری شده، از ۲۵٪ تا ۱۰۰٪ متغیر است.
عوارض ویژه واردات:
- شکر: شکر که اغلب به دلیل کمبود تولید داخلی وارد میشود، با نرخهای بین ۲۰ تا ۶۰ درصد مالیات میگیرد.
- قهوه و چای: اوگاندا صادرکننده عمده قهوه و چای است، بنابراین واردات در این دستهها معمولاً یا ممنوع است یا مشمول حداقل عوارض گمرکی میشود.
۲. منسوجات و پوشاک
واردات منسوجات و پوشاک به اوگاندا به دلیل تقاضای رو به رشد برای پوشاک و اقلام مد، یک حوزه تجاری قابل توجه است. با این حال، اوگاندا با اعمال تعرفه بر این محصولات، به دنبال محافظت از صنعت نوپای پوشاک خود در برابر رقابت خارجی است.
نرخهای تعرفه رایج برای منسوجات:
- پوشاک و البسه: واردات پوشاک بسته به نوع خاص پوشاک و اینکه آیا از الیاف مصنوعی یا طبیعی ساخته شده است، مشمول تعرفهای بین ۳۵ تا ۷۵ درصد است.
- پارچههای نساجی: پارچههای خام مانند پارچهها نرخ تعرفهای حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد را به خود اختصاص میدهند، اگرچه ممکن است تعرفههای ویژهای برای انواع خاصی از پارچه اعمال شود.
عوارض ویژه واردات:
- لباسهای دست دوم: لباسهای دست دوم وارداتی که به دلیل قیمت پایینترشان در اوگاندا محبوب شدهاند، اغلب مشمول عوارض واردات ویژهای میشوند تا تولید محلی لباسهای نو را تشویق کنند. این تعرفهها میتوانند از 20٪ تا 100٪ متغیر باشند.
۳. لوازم الکترونیکی و برقی
اوگاندا حجم قابل توجهی از کالاهای الکترونیکی، از جمله لوازم خانگی، کامپیوتر، تلفن همراه و تلویزیون را وارد میکند. دولت برای کنترل حجم ورود چنین کالاهایی به بازار و تشویق رشد مشاغل محلی در بخش الکترونیک، تعرفههایی را اعمال میکند.
نرخهای تعرفه رایج برای لوازم الکترونیکی:
- تلفنهای همراه و تبلتها: نرخ تعرفه تلفنهای همراه عموماً از ۱۰٪ تا ۲۵٪ متغیر است.
- کامپیوتر و لپتاپ: این اقلام حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد عوارض گمرکی دارند.
- لوازم خانگی (یخچال، ماشین لباسشویی و غیره): لوازم برقی معمولاً بسته به نوع دستگاه، نرخ تعرفهای بین ۲۰ تا ۵۰ درصد دارند.
عوارض ویژه واردات:
- لوازم الکترونیکی دست دوم: لوازم الکترونیکی دست دوم یا بازسازی شده، مانند تلفنها یا رایانههای دست دوم، برای محافظت از بازار محلی، مالیات سنگینی دارند. این اقلام ممکن است مشمول تعرفههایی تا ۶۰٪ یا بیشتر شوند.
۴. وسایل نقلیه و قطعات خودرو
با ادامه رشد بازار خودرو اوگاندا، چه برای خودروهای سواری و چه برای خودروهای تجاری، این کشور تعداد زیادی خودرو و قطعات خودرو وارد میکند.
نرخهای تعرفه رایج برای وسایل نقلیه:
- خودروهای سواری: عوارض واردات خودروهای سواری معمولاً بسته به حجم موتور و استانداردهای آلایندگی از ۲۵ تا ۵۰ درصد متغیر است.
- موتورسیکلتها: موتورسیکلتها عموماً با تعرفههایی حدود ۲۰ تا ۳۵ درصد مواجه هستند.
- قطعات خودرو: قطعات مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری وسایل نقلیه مشمول عوارض گمرکی تقریباً ۱۰ تا ۲۰ درصد هستند.
عوارض ویژه واردات:
- خودروهای دست دوم: واردات خودروهای دست دوم با تعرفههای بالاتری، از 30٪ تا 60٪، و با محدودیتهای سنی خاصی تنظیم میشود.
۵. مواد شیمیایی و دارویی
اوگاندا طیف گستردهای از مواد شیمیایی را برای مصارف صنعتی و همچنین محصولات دارویی را برای مراقبتهای بهداشتی وارد میکند. با توجه به اهمیت این کالاها برای اقتصاد و سلامت عمومی، ساختار تعرفه به گونهای طراحی شده است که تعادلی بین مقرون به صرفه بودن و کنترل کیفیت برقرار کند.
نرخهای تعرفه مشترک برای مواد شیمیایی و دارویی:
- داروها: داروهای نجاتبخش و داروهای ضروری معمولاً یا از عوارض گمرکی معاف هستند یا تعرفههای پایینی (حدود ۵ تا ۱۰ درصد) دارند.
- مواد شیمیایی صنعتی: مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیندهای تولیدی، مانند کودها یا پلاستیکها، با نرخ ۱۰ تا ۲۵ درصد مالیات میپردازند.
عوارض ویژه واردات:
- مواد کنترلشده: مواد شیمیایی خاص، مانند موادی که در تولید مواد مخدر استفاده میشوند، مشمول تعرفههای بالاتر و کنترلهای نظارتی سختگیرانه هستند.
۶. کالاهای لوکس
اقلام لوکس مانند جواهرات، ساعتهای مچی گرانقیمت و عطرها به اوگاندا وارد میشوند، اما به دلیل طبقهبندی آنها به عنوان اقلام غیرضروری، مشمول عوارض گمرکی بالاتری هستند.
نرخهای تعرفه رایج برای کالاهای لوکس:
- جواهرات و ساعت: این اقلام با عوارض گمرکی تقریباً 30 تا 75 درصد مواجه هستند.
- عطر و لوازم آرایشی: تعرفه محصولات زیبایی و آرایشی معمولاً از 20 تا 40 درصد متغیر است.
مقررات تعرفه ویژه برای کشورهای خاص
اوگاندا با چندین کشور روابط تجاری برقرار کرده است و ممکن است بر اساس توافقنامههای تجاری دوجانبه یا ترتیبات تجاری منطقهای، به ویژه در چارچوب جامعه شرق آفریقا (EAC)، نرخهای تعرفه خاصی اعمال شود. این مقررات میتواند بر عوارض وارداتی اعمال شده بر کالاهای کشورهای خاص تأثیر بگذارد.
- کشورهای عضو EAC: کالاهای وارداتی از سایر کشورهای جامعه شرق آفریقا (کنیا، تانزانیا، رواندا، بوروندی و سودان جنوبی) عموماً از عوارض واردات کاهش یافته یا صفر برخوردارند. این بخشی از تلاش EAC برای ترویج تجارت درون منطقهای است.
- توافقنامههای تجارت ترجیحی: اوگاندا همچنین در توافقنامههای تجارت ترجیحی با کشورها و مناطقی مانند اتحادیه اروپا (EU)، هند و چین مشارکت دارد. تحت این توافقنامهها، برخی از محصولات ممکن است واجد شرایط کاهش تعرفه باشند، مشروط بر اینکه الزامات خاص مبدا را برآورده کنند.
نمونههایی از تعرفههای ویژه:
- اتحادیه اروپا: اوگاندا، به عنوان عضوی از گروه ACP (آفریقا، کارائیب و اقیانوس آرام)، از طرح «همه چیز به جز اسلحه» (EBA) اتحادیه اروپا بهرهمند میشود. این طرح امکان واردات بدون عوارض بسیاری از کالاها، به جز اسلحه و مهمات را فراهم میکند.
- چین: چین بازار صادراتی بزرگی به اوگاندا دارد و بسیاری از لوازم الکترونیکی مصرفی و ماشینآلات وارداتی از چین، به ویژه تحت توافقنامههای دوجانبه، از کاهش تعرفهها بهرهمند میشوند.
حقایق کشور
- نام رسمی: جمهوری اوگاندا
- پایتخت: کامپالا
- سه شهر بزرگ: کامپالا، نانسانا و کیرا
- جمعیت: تقریباً ۴۷ میلیون نفر (تا سال ۲۰۲۴)
- درآمد سرانه: حدود ۸۵۰ دلار آمریکا (تخمین سال ۲۰۲۳)
- زبان رسمی: انگلیسی (زبان سواحیلی نیز به طور گسترده صحبت میشود)
- واحد پول: شیلینگ اوگاندا (UGX)
- موقعیت: کشوری محصور در خشکی در شرق آفریقا، هممرز با کنیا، تانزانیا، رواندا، جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان جنوبی و دریاچه ویکتوریا
جغرافیا
اوگاندا کشوری محصور در خشکی است که در شرق آفریقا واقع شده است. این کشور بر روی خط استوا قرار دارد که به آن آب و هوای گرمسیری با دو فصل بارانی میدهد. این کشور به خاطر جغرافیای متنوع خود، از جنگلهای انبوه گرفته تا ساواناهای وسیع، شناخته شده است. چشمانداز اوگاندا همچنین شامل دره بزرگ ریفت است و دریاچههای زیادی از جمله دریاچه ویکتوریا، بزرگترین دریاچه آب شیرین آفریقا، در آن قرار دارند. این کشور همچنین به خاطر مناطق کوهستانی خود، به ویژه در جنوب غربی، جایی که کوههای رونزوری سر بر میآورند، شناخته شده است.
اقتصاد
اقتصاد اوگاندا عمدتاً کشاورزی است و قهوه بزرگترین محصول صادراتی آن محسوب میشود. این کشور همچنین در توسعه بخش نفت و گاز خود گامهایی برداشته است که انتظار میرود در دهههای آینده نقش مهمی ایفا کند. با این حال، اقتصاد اوگاندا هنوز به شدت به واردات طیف وسیعی از کالاها وابسته است.
دولت اوگاندا با تمرکز بر صنایعی مانند تولید، خدمات و فناوری اطلاعات، تلاشهایی برای تنوعبخشی به اقتصاد خود انجام داده است. با وجود این تلاشها، کشاورزی هنوز بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی و اشتغال این کشور را تشکیل میدهد.
صنایع عمده
اقتصاد اوگاندا توسط چندین صنعت کلیدی هدایت میشود:
- کشاورزی: اوگاندا تولیدکننده عمده قهوه، چای، تنباکو، شکر و گل است.
- نفت و گاز: اوگاندا ذخایر نفتی قابل توجهی در منطقه آلبرتین گرابن دارد که انتظار میرود اقتصاد این کشور را تقویت کند.
- تولید: این کشور دارای بخش تولید رو به رشدی است، به ویژه در سیمان، منسوجات و فرآوری مواد غذایی.
- خدمات: بخش خدمات، به ویژه در مخابرات و بانکداری، به سرعت در حال گسترش است.
- گردشگری: با حیات وحش متنوع و زیباییهای طبیعی، گردشگری یکی دیگر از بخشهای رو به رشد در اقتصاد اوگاندا است.