Guatemala, nền kinh tế lớn nhất Trung Mỹ, là một quốc gia thương mại quan trọng với các chính sách thương mại mở được thiết kế để thúc đẩy phát triển kinh tế và bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước. Là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Guatemala điều chỉnh hệ thống thuế quan của mình theo các tiêu chuẩn quốc tế. Thuế suất thuế nhập khẩu của nước này được xây dựng để hỗ trợ các ngành công nghiệp địa phương đồng thời đảm bảo tính sẵn có của các mặt hàng thiết yếu với giá cả cạnh tranh. Ngoài ra, Guatemala được hưởng lợi từ nhiều Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) cấp thuế suất ưu đãi cho một số quốc gia nhất định, góp phần đa dạng hóa thương mại và thúc đẩy quan hệ kinh tế.
Cơ cấu thuế quan hải quan tại Guatemala
Chính sách thuế quan chung ở Guatemala
Chế độ hải quan của Guatemala được quản lý bởi Hệ thống thuế quan Trung Mỹ (SAC – Sistema Arancelario Centroamericano), hệ thống này điều hòa thuế quan giữa các quốc gia Trung Mỹ. Thuế suất ở Guatemala được thiết lập để đạt được các mục tiêu sau:
- Tạo ra doanh thu: Thuế nhập khẩu là nguồn thu quan trọng của chính phủ.
- Bảo vệ các ngành công nghiệp địa phương: Thuế quan cao hơn được áp dụng cho hàng hóa cạnh tranh với các sản phẩm sản xuất trong nước, đặc biệt là trong nông nghiệp và sản xuất.
- Khuyến khích đầu tư: Thuế quan thấp thường được áp dụng cho hàng hóa vốn và đầu vào cần thiết cho sản xuất tại địa phương, thúc đẩy phát triển công nghiệp.
- Hội nhập thương mại khu vực: Là thành viên của Thị trường chung Trung Mỹ (CACM), Guatemala áp dụng mức thuế quan thống nhất cho hầu hết các sản phẩm được giao dịch trong Trung Mỹ.
Hệ thống thuế quan của Guatemala tuân theo Hệ thống phân loại hài hòa (HS), trong đó chỉ định mức thuế quan dựa trên danh mục sản phẩm. Thuế quan dao động từ 0% đến 40%, với hầu hết hàng hóa nằm trong khoảng từ 0% đến 15%.
Hiệp định thuế quan ưu đãi
Chính sách thương mại của Guatemala được hưởng lợi từ một số Hiệp định thương mại tự do (FTA) giúp giảm hoặc xóa bỏ thuế quan đối với một số hàng hóa cụ thể nhập khẩu từ các quốc gia đối tác. Các thỏa thuận quan trọng nhất bao gồm:
- Hiệp định Thương mại Tự do Trung Mỹ (CAFTA-DR): Hiệp định này giữa Hoa Kỳ, các nước Trung Mỹ và Cộng hòa Dominica giúp giảm đáng kể thuế quan đối với hàng hóa giao dịch giữa các quốc gia thành viên.
- Hiệp định liên kết với Liên minh châu Âu (EU): Guatemala được hưởng mức thuế ưu đãi đối với nhiều loại sản phẩm giao dịch với EU.
- Hiệp định thương mại tự do Mexico-Guatemala: Hiệp định song phương này quy định mức thuế quan giảm đối với hàng hóa giao dịch giữa Mexico và Guatemala.
- Thị trường chung Trung Mỹ (CACM): Guatemala là một phần của khối thương mại khu vực này, cho phép miễn thuế cho hàng hóa di chuyển giữa các quốc gia thành viên, bao gồm El Salvador, Honduras, Nicaragua và Costa Rica.
Thuế nhập khẩu đặc biệt và hạn chế
Ngoài thuế quan tiêu chuẩn, Guatemala có thể áp dụng thuế nhập khẩu đặc biệt đối với một số sản phẩm nhất định để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước hoặc giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại. Bao gồm:
- Thuế chống bán phá giá: Áp dụng đối với các sản phẩm nhập khẩu dưới giá thị trường nhằm ngăn chặn sự cạnh tranh không lành mạnh với các nhà sản xuất trong nước.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt: Một số hàng hóa nhất định, chẳng hạn như rượu, thuốc lá và các sản phẩm dầu mỏ, phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt ngoài thuế nhập khẩu.
- Thuế môi trường: Các sản phẩm có tác động tiêu cực đến môi trường, chẳng hạn như nhựa và vật liệu nguy hiểm, có thể phải chịu thêm thuế hoặc hạn chế.
Danh mục sản phẩm và mức thuế tương ứng
Sản phẩm nông nghiệp
1. Sản phẩm từ sữa
Guatemala nhập khẩu một lượng lớn các sản phẩm từ sữa, đặc biệt là pho mát, sữa bột và bơ, do sản lượng trong nước hạn chế.
- Thuế quan chung: Các sản phẩm từ sữa như sữa, bơ và phô mai thường phải chịu mức thuế từ 15% đến 20%.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm được áp dụng cho sản phẩm sữa nhập khẩu từ Hoa Kỳ theo CAFTA-DR và từ Liên minh châu Âu theo Hiệp định liên kết.
- Thuế đặc biệt: Thuế chống bán phá giá có thể được áp dụng đối với các sản phẩm từ sữa từ các quốc gia có hoạt động định giá không công bằng hoặc trợ cấp gây ra sự bóp méo thị trường.
2. Thịt và gia cầm
Ngành thịt và gia cầm đóng vai trò quan trọng đối với cả nhu cầu tiêu dùng trong nước và nhập khẩu, trong đó Guatemala phải dựa vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu.
- Thuế quan chung: Các sản phẩm thịt, bao gồm thịt bò, thịt lợn và thịt gia cầm, phải chịu mức thuế từ 10% đến 25%. Thịt tươi thường phải chịu mức thuế thấp hơn thịt chế biến.
- Thuế quan ưu đãi: Theo CAFTA-DR, thịt nhập khẩu từ Hoa Kỳ được hưởng mức thuế quan giảm hoặc bằng 0 đối với một số sản phẩm nhất định, với thời gian loại bỏ dần đối với các mức thuế quan còn lại.
- Thuế đặc biệt: Có thể áp dụng hạn ngạch nhập khẩu cho các sản phẩm thịt cụ thể, đặc biệt là gia cầm đông lạnh, để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước. Hàng nhập khẩu vượt hạn ngạch sẽ phải chịu mức thuế cao hơn.
3. Trái cây và rau quả
Guatemala là nước sản xuất trái cây và rau quả lớn, nhưng nước này cũng nhập khẩu nhiều loại sản phẩm này để đáp ứng nhu cầu trong nước, đặc biệt là các sản phẩm kỳ lạ hoặc trái mùa.
- Thuế quan chung: Trái cây và rau quả tươi thường phải chịu mức thuế từ 0% đến 15%, tùy thuộc vào sản phẩm.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm được áp dụng cho hàng nhập khẩu từ các nước trong Thị trường chung Trung Mỹ (CACM) và từ Hoa Kỳ theo CAFTA-DR.
- Thuế đặc biệt: Thuế theo mùa có thể được áp dụng để bảo vệ nông dân địa phương trong mùa thu hoạch đối với một số loại trái cây và rau quả cụ thể, chẳng hạn như cà chua hoặc hành tây.
Hàng công nghiệp
1. Ô tô và phụ tùng ô tô
Ô tô và phụ tùng ô tô là những mặt hàng nhập khẩu quan trọng của Guatemala, với mức thuế được thiết kế để điều tiết thị trường và khuyến khích phát triển lắp ráp và sản xuất tại địa phương.
- Thuế quan chung: Xe nhập khẩu phải chịu mức thuế từ 5% đến 20%, tùy thuộc vào loại và tuổi của xe. Phụ tùng ô tô phải chịu mức thuế từ 5% đến 15%.
- Thuế quan ưu đãi: Xe cộ và phụ tùng ô tô từ Hoa Kỳ và Mexico được hưởng mức thuế quan giảm hoặc bằng 0 theo CAFTA-DR và Hiệp định thương mại tự do Mexico-Guatemala.
- Thuế đặc biệt: Thuế tiêu thụ đặc biệt bổ sung có thể áp dụng cho xe sang và xe có động cơ lớn. Thuế môi trường có thể được áp dụng cho xe phát thải cao để thúc đẩy hiệu quả năng lượng.
2. Điện tử và hàng tiêu dùng
Các thiết bị điện tử tiêu dùng như điện thoại thông minh, máy tính và đồ gia dụng có nhu cầu cao ở Guatemala, với mức thuế nhập khẩu vừa phải.
- Thuế quan chung: Các mặt hàng điện tử thường chịu mức thuế từ 5% đến 15%, tùy thuộc vào loại sản phẩm.
- Thuế quan ưu đãi: Theo CAFTA-DR và Hiệp định liên kết với EU, các sản phẩm điện tử nhập khẩu từ Hoa Kỳ và EU được hưởng mức thuế quan giảm hoặc miễn thuế.
- Thuế đặc biệt: Một số thiết bị điện tử, đặc biệt là những thiết bị tiêu thụ nhiều năng lượng hoặc có vật liệu nguy hiểm, có thể phải chịu thuế môi trường hoặc các hạn chế bổ sung.
Dệt may và quần áo
1. Trang phục
Guatemala nhập khẩu một lượng lớn hàng may mặc, mặc dù nước này cũng có ngành sản xuất hàng dệt may đang phát triển. Thuế quan đối với quần áo nhập khẩu được xây dựng để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước đồng thời cho phép người tiêu dùng tiếp cận được với quần áo giá cả phải chăng.
- Thuế quan chung: Hàng may mặc nhập khẩu phải chịu mức thuế từ 10% đến 25%, trong đó mức thuế cao hơn được áp dụng cho hàng may mặc thành phẩm.
- Thuế quan ưu đãi: Theo CAFTA-DR và Hiệp định liên kết với EU, hàng may mặc nhập khẩu từ Hoa Kỳ và EU được hưởng mức thuế quan giảm hoặc miễn thuế.
- Thuế đặc biệt: Thuế chống bán phá giá có thể được áp dụng đối với hàng may mặc nhập khẩu từ các quốc gia phát hiện các hành vi làm méo mó thị trường, chẳng hạn như sản xuất chi phí thấp hoặc bán phá giá.
2. Giày dép
Việc nhập khẩu giày dép đóng vai trò quan trọng trong ngành bán lẻ của Guatemala và thuế quan được áp dụng để bảo vệ các nhà sản xuất địa phương đồng thời đảm bảo khả năng tiếp cận các sản phẩm giá cả phải chăng.
- Thuế quan chung: Giày dép phải chịu mức thuế từ 10% đến 20%, tùy thuộc vào loại và chất liệu của giày.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm hoặc miễn thuế được áp dụng cho giày dép nhập khẩu từ Hoa Kỳ theo CAFTA-DR và EU theo Hiệp định liên kết.
- Thuế đặc biệt: Thuế chống bán phá giá có thể được áp dụng đối với giày dép giá rẻ từ các quốc gia có hành vi thương mại không công bằng, chẳng hạn như bán phá giá hoặc định giá thấp.
Nguyên liệu thô và hóa chất
1. Sản phẩm kim loại
Các sản phẩm kim loại rất cần thiết cho ngành xây dựng và sản xuất của Guatemala. Các mặt hàng nhập khẩu này phải chịu thuế dựa trên phân loại và mục đích sử dụng cuối cùng.
- Thuế quan chung: Các sản phẩm kim loại như thép, nhôm và đồng phải chịu mức thuế từ 5% đến 15%.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm được áp dụng cho kim loại nhập khẩu từ các nước CAFTA-DR và Liên minh châu Âu theo Hiệp định liên kết.
- Thuế đặc biệt: Thuế chống bán phá giá có thể được áp dụng đối với kim loại nhập khẩu từ các quốc gia như Trung Quốc hoặc Ấn Độ, nơi xảy ra tình trạng sản xuất được trợ cấp hoặc bóp méo thị trường.
2. Sản phẩm hóa học
Guatemala nhập khẩu nhiều loại hóa chất phục vụ mục đích công nghiệp, nông nghiệp và dược phẩm. Thuế nhập khẩu hóa chất thay đổi tùy theo phân loại sản phẩm.
- Thuế quan chung: Các sản phẩm hóa chất chịu mức thuế từ 5% đến 15%, trong đó các loại hóa chất thiết yếu dùng trong sản xuất và nông nghiệp được áp dụng mức thuế thấp hơn.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm hoặc miễn thuế được áp dụng đối với hóa chất nhập khẩu từ Hoa Kỳ theo CAFTA-DR và từ EU theo Hiệp định liên kết.
- Nhiệm vụ đặc biệt: Hóa chất nguy hiểm có thể phải chịu các hạn chế hoặc nhiệm vụ bổ sung dựa trên các vấn đề về môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Máy móc và thiết bị
1. Máy móc công nghiệp
Máy móc công nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với ngành sản xuất và nông nghiệp đang phát triển của Guatemala. Để thúc đẩy công nghiệp hóa, thuế quan đối với máy móc thường thấp.
- Thuế quan chung: Việc nhập khẩu máy móc công nghiệp phải chịu mức thuế từ 0% đến 10%, tùy thuộc vào loại máy móc và mục đích sử dụng.
- Thuế quan ưu đãi: Theo CAFTA-DR và Hiệp định liên kết với EU, máy móc nhập khẩu từ Hoa Kỳ và EU thường được hưởng mức thuế quan giảm hoặc miễn thuế.
- Thuế đặc biệt: Có thể áp dụng thuế bổ sung đối với việc nhập khẩu máy móc từ các quốc gia phát hiện có hành vi thương mại không công bằng hoặc bóp méo thị trường.
2. Thiết bị y tế
Thiết bị y tế đóng vai trò quan trọng đối với ngành chăm sóc sức khỏe của Guatemala và thuế quan đối với những mặt hàng này được giữ ở mức thấp để đảm bảo người dân có thể tiếp cận được nguồn cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng.
- Thuế quan chung: Thiết bị y tế, chẳng hạn như công cụ chẩn đoán, vật tư bệnh viện và dụng cụ phẫu thuật, thường phải chịu mức thuế từ 0% đến 10%.
- Thuế quan ưu đãi: Thuế quan giảm hoặc miễn thuế được áp dụng cho thiết bị y tế nhập khẩu từ Hoa Kỳ theo CAFTA-DR và từ EU theo Hiệp định liên kết.
- Nhiệm vụ đặc biệt: Trong thời điểm khẩn cấp về sức khỏe, chẳng hạn như đại dịch COVID-19, Guatemala có thể miễn thuế đối với các vật tư y tế quan trọng để đảm bảo tính sẵn có.
Thuế nhập khẩu đặc biệt dựa trên quốc gia xuất xứ
Thuế nhập khẩu đối với sản phẩm từ các quốc gia cụ thể
Guatemala có thể áp dụng thuế đặc biệt hoặc hạn chế đối với hàng nhập khẩu từ một số quốc gia nhất định, đặc biệt trong trường hợp có hành vi thương mại không công bằng, chẳng hạn như bán phá giá hoặc trợ cấp.
- Trung Quốc: Guatemala có thể áp dụng thuế chống bán phá giá đối với các sản phẩm cụ thể từ Trung Quốc, đặc biệt là trong các lĩnh vực như dệt may, thép và điện tử, nơi phát hiện các hành vi định giá không công bằng hoặc trợ cấp.
- Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu: Theo CAFTA-DR và Hiệp định Hiệp hội, hầu hết hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ và EU được hưởng lợi từ việc giảm thuế quan hoặc miễn thuế. Tuy nhiên, một số sản phẩm cụ thể có thể phải đối mặt với hạn chế hoặc thuế suất cao hơn nếu chúng đe dọa các ngành công nghiệp địa phương.
- Các nước Trung Mỹ: Hàng hóa có nguồn gốc từ các nước thành viên CACM thường được miễn thuế khi nhập khẩu vào Guatemala, miễn là đáp ứng các quy tắc xuất xứ.
Ưu đãi thuế quan cho các nước đang phát triển
Guatemala cấp chế độ ưu đãi thuế quan cho hàng nhập khẩu từ một số nước đang phát triển theo các hiệp định thương mại toàn cầu. Theo Hệ thống ưu đãi thuế quan chung (GSP), Guatemala được hưởng mức thuế giảm hoặc bằng 0 đối với các sản phẩm cụ thể nhập khẩu từ các nước đang phát triển, đặc biệt là hàng nông sản, hàng dệt may và nguyên liệu thô.
Sự thật cần thiết về đất nước Guatemala
- Tên chính thức: Cộng hòa Guatemala
- Thủ đô: Thành phố Guatemala
- Các thành phố lớn nhất:
- Thành phố Guatemala
- Mixco
- Biệt thự mới
- Thu nhập bình quân đầu người: 4.800 đô la Mỹ (tính đến năm 2023)
- Dân số: Khoảng 18 triệu
- Ngôn ngữ chính thức: Tiếng Tây Ban Nha
- Tiền tệ: Quetzal Guatemala (GTQ)
- Vị trí: Nằm ở Trung Mỹ, giáp với Mexico ở phía bắc và phía tây, Belize ở phía đông bắc, Honduras ở phía đông, El Salvador ở phía đông nam và Thái Bình Dương ở phía nam.
Địa lý, Kinh tế và Các ngành công nghiệp chính của Guatemala
Địa lý của Guatemala
Guatemala là một quốc gia Trung Mỹ có cảnh quan đa dạng bao gồm núi lửa, rừng mưa nhiệt đới và đồng bằng ven biển. Quốc gia này nổi tiếng với sự đa dạng sinh học phong phú và đất đai màu mỡ, hỗ trợ cho nông nghiệp, một trong những ngành kinh tế chính của quốc gia này. Khí hậu của Guatemala thay đổi đáng kể tùy thuộc vào độ cao, từ điều kiện nhiệt đới dọc theo bờ biển đến khí hậu ôn đới ở vùng cao nguyên.
Kinh tế của Guatemala
Guatemala có nền kinh tế lớn nhất Trung Mỹ, đặc trưng bởi nhiều ngành công nghiệp đa dạng. Nông nghiệp đóng vai trò trung tâm trong nền kinh tế, với các mặt hàng xuất khẩu chính bao gồm cà phê, đường, chuối và rau. Quốc gia này cũng có cơ sở công nghiệp đang phát triển, đặc biệt là trong sản xuất, dệt may và thực phẩm chế biến.
Trong những năm gần đây, Guatemala đã tập trung vào việc đa dạng hóa nền kinh tế của mình bằng cách thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực chính như du lịch, năng lượng và công nghệ thông tin. Chính phủ đã thực hiện các chính sách nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, bao gồm hợp lý hóa thủ tục hải quan và giảm thuế đối với hàng hóa vốn và nguyên liệu thô.
Các ngành công nghiệp chính ở Guatemala
1. Nông nghiệp
Nông nghiệp vẫn là nền tảng của nền kinh tế Guatemala, sử dụng một phần đáng kể dân số. Các sản phẩm nông nghiệp chính bao gồm cà phê, chuối, đường và rau. Guatemala là một trong những nước xuất khẩu cà phê và chuối hàng đầu thế giới, và lĩnh vực nông nghiệp vẫn là nguồn đóng góp chính cho thu nhập ngoại tệ.
2. Sản xuất
Ngành sản xuất đang mở rộng, với các ngành công nghiệp như chế biến thực phẩm, dệt may và nhựa đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế xuất khẩu của đất nước. Guatemala là nước xuất khẩu hàng dệt may lớn sang Hoa Kỳ theo CAFTA-DR.
3. Khai thác
Khai khoáng là một ngành quan trọng ở Guatemala, đặc biệt là khai thác kim loại quý như vàng và bạc. Quốc gia này cũng có trữ lượng đáng kể các khoáng sản khác, bao gồm niken và kẽm, đóng góp vào doanh thu xuất khẩu.
4. Du lịch
Du lịch là một ngành công nghiệp đang phát triển ở Guatemala, với các điểm tham quan bao gồm di tích Maya cổ đại, chẳng hạn như Tikal, và vẻ đẹp nên thơ của Hồ Atitlán. Di sản văn hóa, cảnh quan thiên nhiên và các thành phố thuộc địa của đất nước này khiến nơi đây trở thành điểm đến phổ biến cho khách du lịch quốc tế.
5. Năng lượng
Guatemala đang nỗ lực đa dạng hóa các nguồn năng lượng của mình, tập trung vào năng lượng tái tạo như thủy điện và năng lượng địa nhiệt. Nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào của đất nước giúp nước này có vị thế tốt để phát triển ngành năng lượng tái tạo, đóng góp vào cả tiêu dùng trong nước và xuất khẩu sang các nước láng giềng.