Bờ Biển Ngà (còn được gọi là Côte d’Ivoire) là một quốc gia Tây Phi có nền kinh tế đang phát triển, thương mại ngày càng tăng và lĩnh vực xuất nhập khẩu năng động. Là một trong những nền kinh tế lớn nhất trong khu vực, hệ thống thuế nhập khẩu của Bờ Biển Ngà đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết dòng chảy hàng hóa, thúc đẩy các ngành công nghiệp địa phương và đảm bảo thu thuế đúng mức. Quốc gia này, là thành viên của Liên minh Kinh tế và Tiền tệ Tây Phi (WAEMU), sử dụng cơ cấu thuế quan phù hợp với các tiêu chuẩn khu vực do Cộng đồng Kinh tế các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đặt ra. Biểu thuế quan chung bên ngoài (CET) của ECOWAS đóng vai trò là khuôn khổ cơ sở cho các chính sách thuế quan tại các quốc gia thành viên, bao gồm Bờ Biển Ngà.
Hệ thống thuế hải quan ở Bờ Biển Ngà
Hệ thống thuế quan của Bờ Biển Ngà được quản lý bởi Biểu thuế chung bên ngoài ECOWAS (CET) và bao gồm thuế nhập khẩu, Thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế tiêu thụ đặc biệt và các khoản phí đặc biệt khác. CET nhằm mục đích chuẩn hóa thuế quan trên khắp các quốc gia thành viên ECOWAS, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại khu vực đồng thời bảo vệ thị trường trong nước khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh. Cần lưu ý rằng trong khi Bờ Biển Ngà tuân thủ biểu thuế ECOWAS, các quy định cụ thể của từng quốc gia có thể được áp dụng, đặc biệt đối với hàng hóa nhạy cảm, sản phẩm nông nghiệp và các mặt hàng chịu sự điều chỉnh của các hiệp định thương mại cụ thể.
Thuế nhập khẩu chung
Biểu thuế chung bên ngoài của ECOWAS (CET) chia hàng hóa thành bốn loại chính, với các mức thuế khác nhau được phân bổ cho từng loại. Thuế nhập khẩu thường được tính theo tỷ lệ phần trăm của giá trị hải quan, bao gồm chi phí hàng hóa, bảo hiểm và cước phí. Ngoài ra, các sản phẩm nhập khẩu vào Bờ Biển Ngà phải chịu thuế VAT, thường được đặt ở mức 18%, cũng như các khoản phụ phí khác và thuế địa phương.
Các loại hàng hóa và thuế suất
- Loại 1 – Nhu cầu cơ bản: Hàng hóa được coi là thiết yếu, bao gồm thực phẩm và một số vật tư y tế, thường được giảm thuế nhập khẩu hoặc thậm chí miễn thuế trong một số trường hợp. Ví dụ:
- Gạo: Thuế nhập khẩu dao động từ 0-5%, tùy thuộc vào quốc gia xuất xứ và các thỏa thuận khu vực cụ thể.
- Ngũ cốc (lúa mì, ngô, v.v.): Những sản phẩm này thường phải chịu mức thuế từ 5-10%.
- Thuốc và thiết bị y tế: Miễn thuế hoặc thuế suất thấp (0-5%) để đảm bảo giá cả phải chăng cho các sản phẩm chăm sóc sức khỏe thiết yếu.
- Loại 2 – Hàng hóa trung gian: Bao gồm các sản phẩm được sử dụng cho quá trình sản xuất hoặc công nghiệp tiếp theo. Thuế quan ở đây thường cao hơn thuế quan đối với nhu cầu cơ bản, nhưng thấp hơn thuế quan đối với hàng xa xỉ.
- Vật liệu và hóa chất nhựa: Nhựa và hóa chất nhập khẩu thường chịu mức thuế từ 5-15%, tùy thuộc vào tính chất cụ thể của sản phẩm.
- Hàng dệt may: Thuế quan đối với hàng dệt may thường được ấn định ở mức 10-20%, mặc dù mức thuế này có thể thay đổi tùy theo quá trình chế biến sản phẩm và quốc gia xuất xứ.
- Sắt và thép: Thuế quan đối với các sản phẩm thép cơ bản thường dao động trong khoảng 5-10%.
- Loại 3 – Hàng tiêu dùng: Những sản phẩm này được dùng để tiêu dùng trực tiếp cho công chúng và thường phải chịu mức thuế nhập khẩu cao nhất.
- Ô tô: Xe nhập khẩu phải chịu mức thuế suất khoảng 20-30%, tùy thuộc vào loại xe (ví dụ: xe ô tô chở khách, xe tải, xe máy).
- Đồ điện tử: Các sản phẩm điện tử tiêu dùng như điện thoại thông minh, máy tính xách tay và tivi thường phải chịu thuế nhập khẩu từ 10-20%, tùy thuộc vào quốc gia xuất xứ và phân loại sản phẩm theo ECOWAS CET.
- Mỹ phẩm: Các sản phẩm làm đẹp và đồ dùng chăm sóc cá nhân thường phải chịu mức thuế 10-15%, một số mặt hàng xa xỉ cụ thể có khả năng phải chịu mức thuế cao hơn.
- Loại 4 – Hàng xa xỉ và không thiết yếu: Đây là những hàng hóa không được coi là thiết yếu cho cuộc sống hàng ngày. Những mặt hàng này thu hút mức thuế quan cao hơn để ngăn chặn việc tiêu thụ quá mức các sản phẩm xa xỉ.
- Đồ trang sức và đá quý: Thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng xa xỉ như đồ trang sức và đồng hồ có thể dao động từ 10-30%, tùy thuộc vào phân loại cụ thể của sản phẩm.
- Rượu và thuốc lá: Đồ uống có cồn và các sản phẩm thuốc lá phải chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt đáng kể ngoài mức thuế thông thường, điều này có thể khiến giá cuối cùng của chúng cao hơn đáng kể.
Thuế nhập khẩu đặc biệt cho một số sản phẩm
Một số hàng hóa nhập khẩu vào Bờ Biển Ngà có thể phải chịu thuế đặc biệt do các hiệp định thương mại, quy định khu vực hoặc các biện pháp bảo hộ kinh tế. Các loại thuế đặc biệt này bao gồm thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ và các biện pháp tạm thời khác được thiết kế để bảo vệ các ngành công nghiệp địa phương hoặc đảm bảo công bằng trong thương mại.
Thuế chống bán phá giá
Thuế chống bán phá giá được áp dụng khi các công ty nước ngoài bán hàng hóa với giá thấp hơn giá trị thị trường hợp lý, có thể gây tổn hại đến các ngành công nghiệp trong nước. Các loại thuế này được áp dụng dựa trên các cuộc điều tra do chính phủ Bờ Biển Ngà thực hiện, đôi khi kết hợp với các cơ quan thương mại khu vực.
- Ví dụ: Nếu chính phủ xác định thép Trung Quốc đang được bán với giá thấp một cách không công bằng trên thị trường Bờ Biển Ngà, họ có thể áp dụng thuế chống bán phá giá để tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà sản xuất trong nước.
Biện pháp bảo vệ
Bờ Biển Ngà, với tư cách là thành viên của ECOWAS, có thể áp dụng các biện pháp bảo vệ theo các quy định của khu vực để bảo vệ các ngành công nghiệp cụ thể khỏi sự gia tăng nhập khẩu có thể đe dọa đến sản xuất trong nước. Các biện pháp này là tạm thời và có thể liên quan đến việc tăng thuế quan đối với một số sản phẩm nhất định.
- Ví dụ: Nếu Bờ Biển Ngà đột nhiên phải nhập khẩu gạo từ các nước láng giềng, chính phủ có thể thực hiện các biện pháp bảo vệ để bảo vệ những người sản xuất gạo trong nước khỏi sự cạnh tranh.
Thuế quan ưu đãi từ các hiệp định thương mại
Bờ Biển Ngà đã ký nhiều hiệp định thương mại cung cấp thuế quan ưu đãi cho hàng nhập khẩu từ các quốc gia hoặc khu vực cụ thể. Các hiệp định này nhằm mục đích thúc đẩy hợp tác kinh tế bằng cách giảm rào cản thương mại và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường.
- Hiệp định Đối tác Kinh tế (EPA) với EU: Theo EPA, Bờ Biển Ngà được hưởng mức thuế quan giảm hoặc bằng 0 đối với nhiều loại hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu, đặc biệt là các sản phẩm công nghiệp và nông sản xuất khẩu.
- Hiệp định thương mại ECOWAS: Là thành viên của ECOWAS, Bờ Biển Ngà được hưởng chế độ ưu đãi trong giao dịch với các quốc gia thành viên khác, bao gồm cả việc giảm thuế đối với một số hàng hóa trong khu vực.
Các loại cụ thể và mức thuế suất của chúng
1. Sản phẩm nông nghiệp
Nhập khẩu nông sản chiếm phần lớn trong kim ngạch nhập khẩu của Bờ Biển Ngà và do đó, chúng phải chịu nhiều loại thuế quan khác nhau, được thiết kế để bảo vệ nông dân và các ngành công nghiệp địa phương, đồng thời đảm bảo người tiêu dùng có thể mua được các loại thực phẩm thiết yếu.
- Gạo: Gạo là một trong những mặt hàng thực phẩm nhập khẩu quan trọng nhất của Bờ Biển Ngà và mức thuế có thể dao động từ 0% đến 5%, tùy thuộc vào nguồn gốc của gạo và liệu có các thỏa thuận đặc biệt nào được áp dụng hay không (ví dụ: thỏa thuận ECOWAS hoặc WTO).
- Ca cao: Bờ Biển Ngà là một trong những nước sản xuất ca cao lớn nhất thế giới, do đó lượng nhập khẩu các sản phẩm ca cao là rất ít. Tuy nhiên, hạt ca cao thô và các sản phẩm phái sinh từ bên ngoài Châu Phi có thể phải chịu mức thuế từ 5% đến 10%.
- Trái cây và rau quả: Trái cây và rau quả tươi, thường được nhập khẩu từ châu Âu hoặc các quốc gia châu Phi khác, có thể phải chịu mức thuế khoảng 5-15%.
2. Hàng công nghiệp
Hàng công nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với ngành sản xuất đang phát triển của Bờ Biển Ngà. Thuế nhập khẩu trong danh mục này cao hơn so với các nhu cầu cơ bản nhưng nhằm mục đích cân bằng nhu cầu phát triển công nghiệp với việc bảo vệ các nhà sản xuất địa phương.
- Xi măng và vật liệu xây dựng: Những mặt hàng này thường chịu mức thuế từ 5% đến 15% vì chính phủ khuyến khích sản xuất vật liệu xây dựng trong nước.
- Máy móc và thiết bị: Máy móc dùng cho mục đích sản xuất và nông nghiệp có thể phải chịu thuế nhập khẩu từ 5% đến 10%, một số thiết bị chuyên dụng có khả năng chịu mức thuế thấp hơn.
- Đồ điện tử và thiết bị điện: Các thiết bị điện tử tiêu dùng nhập khẩu như tivi, máy điều hòa và tủ lạnh thường có mức thuế từ 10-20%.
3. Hàng xa xỉ và không thiết yếu
Hàng xa xỉ thường phải chịu mức thuế cao ở Bờ Biển Ngà, đặc biệt là để ngăn chặn tình trạng tiêu thụ quá mức và khuyến khích sử dụng các sản phẩm thay thế được sản xuất tại địa phương khi có thể.
- Xe hạng sang: Xe hạng sang nhập khẩu thường phải chịu mức thuế từ 20% đến 30%, tùy thuộc vào thương hiệu, kiểu xe và dung tích động cơ.
- Đồng hồ và đồ trang sức: Các mặt hàng xa xỉ như đồng hồ và đồ trang sức có thể phải chịu mức thuế lên tới 25%, phản ánh bản chất không thiết yếu của chúng trong bối cảnh ưu tiên kinh tế của Bờ Biển Ngà.
4. Hóa chất và Dược phẩm
Nhập khẩu dược phẩm phải chịu thuế quan nhưng thường được ưu tiên để đảm bảo rằng các loại thuốc thiết yếu có giá cả phải chăng. Nhập khẩu hóa chất, được sử dụng trong sản xuất hoặc nông nghiệp, phải đối mặt với nhiều loại thuế dựa trên mục đích sử dụng của chúng.
- Sản phẩm dược phẩm: Thuốc và thiết bị y tế thường được hưởng mức thuế suất thấp hơn hoặc thậm chí được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu, đảm bảo công chúng có thể tiếp cận các sản phẩm chăm sóc sức khỏe thiết yếu.
- Hóa chất công nghiệp: Hóa chất sử dụng trong quá trình sản xuất hoặc nông nghiệp có thể phải chịu mức thuế từ 5% đến 10%, tùy thuộc vào loại và chức năng của sản phẩm.
Sự thật về đất nước Bờ Biển Ngà
- Tên chính thức: Cộng hòa Côte d’Ivoire (République de Côte d’Ivoire)
- Thủ đô: Yamoussoukro (thủ đô chính trị), Abidjan (thủ đô kinh tế)
- Ba thành phố lớn nhất:
- Abidjan
- Bouaké
- Đà la
- Thu nhập bình quân đầu người: Khoảng 2.400 đô la (ước tính năm 2023)
- Dân số: Khoảng 27,5 triệu (ước tính năm 2023)
- Ngôn ngữ chính thức: Tiếng Pháp
- Tiền tệ: Franc CFA Tây Phi (XOF)
- Vị trí: Nằm ở Tây Phi, Bờ Biển Ngà giáp với Liberia và Guinea về phía tây, Mali và Burkina Faso về phía bắc, và Ghana về phía đông. Biên giới phía nam dọc theo Đại Tây Dương.
Địa lý của Bờ Biển Ngà
Bờ Biển Ngà có đặc điểm địa lý đa dạng, từ đồng bằng ven biển dọc theo Đại Tây Dương đến các vùng núi ở phía tây. Đất nước này có khí hậu nhiệt đới, với một phần đáng kể đất đai được bao phủ bởi rừng mưa nhiệt đới.
- Địa hình: Đất nước này có địa hình chủ yếu bằng phẳng đến gợn sóng nhẹ, với những ngọn núi ở phía tây. Đỉnh cao nhất, Núi Nimba, cao 1.752 mét (5.750 feet).
- Khí hậu: Khí hậu thay đổi từ nhiệt đới ẩm ở phía nam đến thảo nguyên ở phía bắc. Đất nước trải qua hai mùa mưa và vùng ven biển dễ có mưa lớn quanh năm.
Nền kinh tế của Bờ Biển Ngà
Bờ Biển Ngà có một trong những nền kinh tế lớn nhất ở Tây Phi, phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, sản xuất và dịch vụ.
- Nông nghiệp: Đất nước này là nhà sản xuất ca cao, cà phê và dầu cọ hàng đầu thế giới. Nông nghiệp vẫn là một ngành quan trọng, đóng góp đáng kể vào doanh thu xuất khẩu.
- Công nghiệp: Nền công nghiệp của Bờ Biển Ngà bao gồm sản xuất dầu mỏ, khai thác mỏ (vàng, kim cương) và dệt may.
- Dịch vụ: Ngành dịch vụ đang phát triển nhanh chóng, với sự đóng góp đáng kể từ viễn thông, ngân hàng và du lịch.
Các ngành công nghiệp chính
- Ca cao và cà phê: Bờ Biển Ngà là nước xuất khẩu hạt ca cao lớn nhất thế giới và cà phê cũng là một mặt hàng nông sản xuất khẩu quan trọng khác.
- Dầu khí: Đất nước này có trữ lượng dầu mỏ đáng kể và dầu mỏ là một trong những nguồn ngoại tệ chính.
- Dệt may: Ngành dệt may đang phát triển, Bờ Biển Ngà sản xuất nhiều loại hàng dệt may phục vụ cho cả nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
- Xây dựng: Ngành xây dựng và bất động sản đang mở rộng khi dân số đô thị tăng lên, đặc biệt là ở Abidjan.
