Hint Okyanusu’nda bulunan küçük bir ada ülkesi olan Seyşeller, nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak ve ekonomisini desteklemek için ithalata büyük ölçüde güvenmektedir. Özellikle gıda maddeleri, makineler ve hammaddelerde sınırlı yerel üretim kapasitesine sahip olan Seyşeller, ithalatını yönetmek ve ekonomik istikrarı korumak için iyi düzenlenmiş bir gümrük tarifesi sistemi geliştirmiştir. Bu sistem, hükümet için gelir elde etmek üzere tasarlanmış olsa da, aynı zamanda yerel endüstrileri korumayı, sürdürülebilir ticaret uygulamalarını teşvik etmeyi ve ülke ekonomisi için hayati önem taşıyan belirli sektörlerin gelişimini desteklemeyi amaçlamaktadır.
Seyşeller Gümrük ve Tarife Sistemine Genel Bakış
Seyşeller, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC), Hint Okyanusu Komisyonu (IOC) ve COMESA (Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı) dahil olmak üzere çeşitli bölgesel örgütlerin üyesidir. Bu bölgesel taahhütlerin bir parçası olarak ülke, bölge içi ticaret için tarife oranlarını uyumlu hale getiren belirli ticaret düzenlemelerine uymaktadır. Seyşeller ayrıca gümrük vergilerini küresel standartlarla, özellikle de küresel olarak ticaret mallarını kategorize etmek için kullanılan tarife sınıflandırmasının Uyumlu Sistemi (HS) ile uyumlu hale getirir.
Ülke, ürün kategorisine bağlı olarak genellikle %0 ile %30 arasında değişen oranlara sahip kademeli bir tarife sistemine sahiptir. Gümrük Vergisi’ne ek olarak, ithalatlar ayrıca çoğu malda %15 Katma Değer Vergisi’ne (KDV) tabidir. Seyşeller Gümrük Dairesi, malları sınıflandırmak, vergileri değerlendirmek ve ulusal ve uluslararası düzenlemelere uyumu sağlamak için açık ve şeffaf bir süreç uygular.
Seyşeller’deki gümrük vergileri çeşitli amaçlara hizmet eder:
- Gelir yaratma: Ülkenin ithalata bağımlılığı göz önüne alındığında, tarifeler hükümet için önemli bir gelir kaynağıdır.
- Yerel endüstrilerin korunması: Tarifeler, özellikle yerel üretimin uygulanabilir olduğu sektörlerde, yerel endüstrilerin küresel piyasaların rekabet baskılarından korunmasına yardımcı olur.
- Sürdürülebilir uygulamaları teşvik etmek: Seyşeller çevre dostu ürünlerin ithalatına önem vermektedir ve bazı tarifeler çevreye zarar veren ürünlerin kullanımını caydırmak için tasarlanmıştır.
Seyşeller’deki Ürün Kategorileri ve Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Seyşeller ekonomisinin önemli bir parçasıdır, ancak ekilebilir arazinin kısıtlılığı ve iklim kısıtlamaları nedeniyle ülke çok çeşitli gıda ürünleri ithal etmektedir. Tarım ürünlerine uygulanan tarifeler, temel gıda mı yoksa lüks ürün mü olarak kabul edildiklerine ve tüketim veya endüstriyel kullanım amaçlı olup olmadıklarına bağlı olarak değişmektedir.
Temel Tarım Ürünlerine Uygulanan Tarifeler:
- Pirinç ve Tahıllar: Pirinç, Seyşeller’de temel bir gıdadır ve genellikle %5 oranında vergilendirilir. Ancak, sınırlı iç pirinç üretimi nedeniyle, hükümet tüketiciler için uygunluğu korumak amacıyla tarifelerin düşük kalmasını sağlar.
- Taze Ürünler (Meyve ve Sebzeler): Taze meyve ve sebze ithalatları genellikle %5 ila %15 arasında bir gümrük vergisi oranına tabidir. Gümrük vergisi, ürünün yerel ürünlerle doğrudan rekabet edip etmediğine bağlı olarak değişir. Örneğin, muz veya mango gibi meyveler daha düşük oranlara tabidir, ancak domates gibi ürünler yerel üretim mevcutsa daha yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabilir.
- İşlenmiş Gıdalar: Konserve ton balığı, et ve dondurulmuş sebzeler gibi konserve ve dondurulmuş gıdalar, ürün türüne ve yerel rekabet düzeyine bağlı olarak değişen tarifelerle %10 ila %20 arasında vergiye tabidir.
- Süt Ürünleri: Süt, peynir ve tereyağı gibi süt ithalatları genellikle %15 oranında vergilendirilir ; bu, yerel tarım sektörünü koruma ve tüketicilere uygun fiyatlı süt ürünlerinin sunulmasını sağlama ihtiyacını yansıtır.
Seyşeller’in bölgesel ticaret anlaşmalarına üyeliği doğrultusunda, diğer SADC veya COMESA ülkelerinden gelen tarım ürünlerine genellikle indirimli veya sıfır tarife uygulanmakta ve bu durum bölge içi ticaretin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
2. Tekstil, Giyim ve Ayakkabı
Seyşeller’deki tekstil ve giyim sektörü hala gelişmemiş durumdadır ve ülke giyim ve ayakkabılarının çoğunu ithal etmektedir. Hükümet, uygun fiyatlı ithalat ihtiyacını yerel perakende işletmelerinin korunmasıyla dengelemeyi amaçladığından, bu mallara uygulanan tarifeler genellikle ılımlıdır.
Tekstil, Giyim ve Ayakkabı Ürünlerine Uygulanan Tarifeler:
- Giyim ve Konfeksiyon: İthal giyim ve konfeksiyon ürünleri, malzemeye ve giysinin türüne bağlı olarak %10 ila %20 arasında değişen tarifelere tabidir. Lüks ve yüksek moda ürünleri genellikle daha yüksek oranlara tabi tutulurken, tişört ve pantolon gibi temel giyim ürünleri spektrumun daha düşük ucunda vergilendirilebilir.
- Tekstil Kumaşları: Giyim, perde ve döşemelik kumaş üretiminde kullanılan ithal tekstil ürünlerine, içeriklerine (pamuk, sentetik elyaf vb.) bağlı olarak genellikle %10 ile %15 arasında gümrük vergileri uygulanır.
- Ayakkabı: Ayakkabılar ve sandaletler genellikle değerlerine ve malzemelerine bağlı olarak %15 ila %25 oranında vergilendirilir. İthal lüks ayakkabılar, yerel olarak üretilen veya seri üretim ayakkabılara kıyasla daha yüksek vergilerle karşı karşıya kalabilir.
3. Elektronik ve Ev Aletleri
Elektronik ve ev aletleri Seyşeller için olmazsa olmaz ithalatlardır, çünkü ülkenin altyapısı ve modern yaşam tarzı en son teknolojiye erişimi gerektirir. Hükümet, tüketicilerin uygun fiyatlı elektroniklere erişmesine izin veren ve rekabetçi olmayan sektörlerde yerel endüstri gelişimini destekleyen tarifeler uyguladı.
Elektronik ve Ev Aletlerine Uygulanan Tarifeler:
- Tüketici Elektroniği: Televizyonlar, bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve diğer tüketici elektroniği ürünleri genellikle %10 ila %15 oranında vergilendirilir. Lüks ürünler veya üst düzey elektronik ürünler bu aralığın daha yüksek ucunda tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
- Ev Aletleri: Buzdolapları, çamaşır makineleri ve mikrodalga fırınlar gibi büyük ev aletleri genellikle %15 ila %20 oranında gümrük vergisine tabidir ; bu durum hem bu ürünlere olan talebi hem de sürdürülebilir tüketim kalıplarını korumak için ithalatlarının düzenlenmesi ihtiyacını yansıtır.
- Elektrikli Bileşenler ve Aksesuarlar: Telefon şarj cihazları, kablolar ve piller gibi daha küçük elektronik ürünler genellikle %5 ila %10 arasında gümrük vergilerine tabidir.
Seyşeller’de teknolojiye olan bağımlılığın giderek artması göz önüne alındığında, elektronik ürünlere uygulanan tarifeler, tüketiciler için uygun fiyatlılık ile yerel elektronik onarım ve servis sektörünün gelişimini teşvik etme hedefi arasında denge sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
4. Otomobiller ve Taşıma Ekipmanları
Seyşeller’deki otomotiv sektörü ithalat tarafından domine ediliyor çünkü ülkede yerli araç üretimi yok. Hükümet, otomobil ve ulaşım ekipmanı akışını yönetmek için gelir elde ederken çevre dostu araçların kullanımını teşvik eden ithalat vergileri uyguluyor.
Araçlar ve Taşıma Ekipmanlarına İlişkin Tarifeler:
- Yeni Arabalar: Yeni araçlar genellikle %20 ila %25 oranında vergilendirilir ; kesin oran, aracın motor hacmine, yakıt verimliliğine ve karbon emisyonlarına göre değişir.
- Kullanılmış Arabalar: Kullanılmış arabalar genellikle %25 ila %30 oranında daha yüksek vergilere tabidir ; daha çevre dostu, modern araçların ithalatını teşvik etmek için eski araçlara (beş yaşından büyük) daha yüksek oranlar uygulanır.
- Motosikletler ve Scooter’lar: Motosikletler, Seyşeller’deki birçok kişi için uygun fiyatlı bir ulaşım aracı haline gelen %15 ila %20 arasında biraz daha düşük bir gümrük oranına sahiptir.
- Ticari Araçlar: Otobüsler, kamyonlar ve diğer ticari araçlar, boyutlarına ve kullanım amaçlarına bağlı olarak %15 ile %20 arasında değişen oranlarda vergiye tabidir.
Seyşeller, son dönemde sürdürülebilir ulaşımın önemini vurgulayarak, elektrikli araçların (EV) ülkenin karbon ayak izini azaltmayı amaçlayan hükümet teşvikleri kapsamında düşük veya sıfır gümrük vergilerinden faydalanabileceğini belirtti.
5. Kimyasallar ve İlaçlar
Kimyasallar ve ilaçlar Seyşeller’de hem endüstriyel hem de sağlık amaçları için hayati öneme sahiptir. Hükümet, bu kritik malların karşılanabilirliğini sağlamak için temel kimyasallar ve ilaçlar üzerindeki ithalat vergilerini düşük tutar.
Kimyasallar ve İlaçlara İlişkin Tarifeler:
- İlaç Ürünleri: İlaçlar, aşılar ve tıbbi malzemeler, halkın karşılayabileceği düzeyde kalmasını sağlamak için genellikle %0 ile %5 arasında değişen çok düşük vergilere tabidir.
- Tarım Kimyasalları: Gübreler ve böcek ilaçları ülkenin tarım sektörü için olmazsa olmaz olup, fiyatların rekabetçi kalması için genellikle %5 ila %10 oranında vergilendirilmektedir.
- Endüstriyel Kimyasallar: Üretim süreçlerinde kullanılan kimyasallara, özel türlerine ve bu kimyasallara olan yerel talebe bağlı olarak genellikle %5 ila %15 arasında vergi uygulanır.
6. İnşaat Malzemeleri ve İnşaat Ekipmanları
İnşaat, Seyşeller ekonomisinin önemli bir parçasıdır, özellikle de konaklama ve konut sektörlerinde. Altyapıya olan talebin artması ve ülkenin küçük arazi alanı nedeniyle, hükümet yapı malzemelerinin ithalatını teşvik ederken aynı zamanda kum ve taş gibi hammaddelerin yerel tedarikçilerini de desteklemektedir.
İnşaat Malzemeleri ve İnşaat Ekipmanlarına İlişkin Tarifeler:
- İnşaat Malzemeleri: Çimento, çelik ve kereste gibi ithal malzemeler genellikle %5 ila %10 arasında değişen oranlarda vergilere tabidir ve bu durum inşaat sektörü için uygun fiyatların korunmasına yardımcı olur.
- İnşaat Makineleri: Yol, bina ve diğer altyapı projelerinin yapımında kullanılan ağır makineler, ekipmanın türüne ve kullanım amacına bağlı olarak genellikle %15 ila %20 oranında vergilendirilir.
7. Lüks Ürünler ve Temel Olmayan Ürünler
Seyşeller, hükümet için gelir yaratırken aşırı tüketimi sınırlamak için lüks mallara daha yüksek tarifeler uygular. Bu ürünler genellikle nüfusun çoğunluğu için temel olmayan şeyler olarak görülür ve tarifeler hem ekonomik hem de sosyal politika amacına hizmet eder.
Lüks Mallara Uygulanan Tarifeler:
- Mücevher, Saat ve Tasarımcı Ürünleri: Bu ürünler genellikle piyasa değerlerine bağlı olarak %25 ila %35 arasında yüksek gümrük vergilerine tabidir.
- Alkol ve Tütün: Tüketimi azaltmak ve gelir elde etmek için alkol ve tütün ürünlerine %30 ile %40 arasında değişen oranlarda ağır vergiler uygulanmaktadır.
Özel İthalat Vergileri ve Muafiyetler
ECOWAS ve COMESA Ülkeleri için Özel Hükümler
COMESA ve SADC ticaret bloklarının bir üyesi olarak Seyşeller, COMESA Serbest Ticaret Alanı (FTA) ve SADC Serbest Ticaret Alanı (SADC FTA) kapsamında diğer üye ülkelerden ithal edilen mallara indirimli veya sıfır tarifeler uygular. Bu tercihli tarifeler, Afrika ülkeleri arasındaki ticareti teşvik etmek ve bölgesel ekonomik entegrasyonu desteklemek için tasarlanmıştır.
Temel Mallar İçin Muafiyetler
Doğal afetler veya halk sağlığı acil durumları gibi ekonomik veya çevresel kriz zamanlarında Seyşeller, gıda, tıbbi malzeme ve inşaat malzemeleri gibi temel mallar için ithalat vergilerinde geçici muafiyetler tanıyabilir.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Seyşeller Cumhuriyeti
- Başkent: Victoria
- Nüfus: Yaklaşık 100.000
- Resmi Diller: Seyşeller Kreolü, İngilizce, Fransızca
- Para Birimi: Seyşeller Rupisi (SCR)
- Konum: Seyşeller, Hint Okyanusu’nda, Madagaskar’ın kuzeydoğusunda ve Afrika anakarasının yaklaşık 1.600 kilometre doğusunda yer alan 115 adadan oluşan bir takımadadır.
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 16.000 ABD Doları
- 3 En Büyük Şehir:
- Victoria (Başkent)
- Güzel Vallon
- Anse Royale
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya: Seyşeller 115 adadan oluşur ve nüfusun çoğunluğu başkent Victoria’nın bulunduğu en büyük ada olan Mahé’de yaşar. Ülke, benzersiz tropikal ekosistemleri, mercan resifleri ve beyaz kumlu plajlarıyla bilinen Batı Hint Okyanusu’nda yer almaktadır.
Ekonomi: Seyşeller, turizm, balıkçılık ve tarıma güçlü bir şekilde bağımlı olan hizmet odaklı bir ekonomiye sahiptir. Ülkenin ekonomisi, nispeten küçük ama oldukça karlı turizm endüstrisi ve balık ve deniz ürünlerinin ihracatı ile Afrika’nın en yüksek gelir seviyelerinden biri olarak kabul edilir.
Başlıca Endüstriler:
- Turizm: Seyşeller’in bozulmamış plajları ve mercan resifleri sayesinde GSYİH’ye en büyük katkıyı sağlayan sektör.
- Balıkçılık: Özellikle ihracatımızın büyük kısmını oluşturan ton balığı avcılığı.
- Tarım: Sınırlı, ağırlıklı olarak Hindistan cevizi, vanilya ve diğer tropikal meyvelere odaklanmış.
- İnşaat: Artan turizm altyapısı ve konut talebi nedeniyle patlama yaşanıyor.
Seyşeller’deki gümrük tarife sistemi, ithalatı yönetmek, yerel endüstrileri korumak ve hükümet geliri elde etmek için önemli bir araçtır. Seyşeller, stratejik tarife politikaları ve bölgesel ticaret anlaşmaları aracılığıyla ekonomik kalkınmayı sürdürülebilir uygulamalarla dengelemeye çalışmaktadır.