Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) bir üyesi olan Filipinler, ithalat ve ihracat için geçerli olan yapılandırılmış bir tarife sistemine uymaktadır. Bu tarife sistemi, ülkeye giren mallara uygulanan vergi ve harç oranlarını düzenleyen Filipin Tarife ve Gümrük Kanunu (PTCC) tarafından yönetilmektedir. Gümrük tarife oranları, ürün türüne göre farklılık gösterir ve bazı mallar ticaret anlaşmaları veya belirli ülke ilişkileri nedeniyle özel ithalat vergilerine tabidir.
Filipinler’de Genel Gümrük Tarife Yapısı
Filipinler, malları sınıflandırmak için küresel olarak tanınan bir tarife sınıflandırma sistemi olan Uyumlu Sistem’i (HS) kullanır. Ülkenin gümrük tarife yapısı birkaç temel kategoriden oluşur:
- Ad Valorem Vergileri
Bu vergiler ithal edilen malların değerine dayanır. Tarife oranı genellikle ürünün gümrük değerinin bir yüzdesidir. - Özel Vergiler
Özel vergiler, değerinden bağımsız olarak belirli malların ithalatına uygulanan sabit tutarlardır. - Bileşik Vergiler
Bazı ürünler hem ad valorem hem de spesifik vergilerin bir kombinasyonuna tabi olabilir. - Muafiyetler
Ticaret anlaşmaları veya belirli endüstrileri veya teknolojileri teşvik etmeyi amaçlayan hükümet politikaları temelinde belirli mallar gümrük vergilerinden muaf tutulabilir.
Ürün Kategorileri ve Tarife Oranları
Filipinler’e giren ürünler için tarife oranları, ürünün HS kodu altındaki sınıflandırmasına bağlı olarak değişir. Aşağıda, ithal edilen bazı yaygın ürün kategorileri için tarife yapısının bir taslağı verilmiştir.
1. Tarım Ürünleri
Filipinler’e tarımsal ithalatlar sıkı bir şekilde düzenlenir ve bu ürünler için tarife oranları genellikle yerel çiftçileri korumak için ayarlamalara tabi tutulur. Aşağıda tarımsal ürünler için genel gümrük tarife oranları verilmiştir:
- Pirinç
- Tarife Oranı: %35
- ASEAN ülkelerinden yapılan ithalat, ASEAN Serbest Ticaret Alanı (AFTA) anlaşması kapsamında daha düşük tarifelerden faydalanabilir.
- Et (Sığır eti, Domuz eti, Kümes hayvanları)
- Tarife Oranı:
- Sığır eti: %20-25
- Domuz eti: %20-25
- Kümes hayvanları: %5-20
- ABD, Kanada ve Avustralya’dan yapılan ithalatlar özel ticaret anlaşmalarından faydalanabilir.
- Tarife Oranı:
- Meyve ve Sebzeler
- Tarife Oranı: %10-15
- Muz, ananas ve mango gibi belirli ürünler ASEAN anlaşmaları kapsamında daha düşük oranlara sahip olabilir.
- Süt ürünleri
- Tarife Oranı: %5-30
- Yeni Zelanda ve Avustralya ile yapılan ticaret anlaşmaları kapsamında süt ürünleri ithalatında tarife indirimleri uygulanıyor.
2. Üretilen Ürünler
Filipinler’e ithal edilen en yaygın ürünler arasında mamul mallar yer almakta olup, bu kategorideki ürünlerin çeşitliliği nedeniyle tarife oranları da daha çeşitlidir.
- Elektronik
- Tarife Oranı: 0-10%
- Akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve televizyonlar gibi ürünler genellikle bu aralıkta yer alır; ancak ASEAN veya AFTA anlaşmaları kapsamında bazı muafiyetler vardır.
- Giyim ve Tekstil
- Tarife Oranı: %10-30
- ASEAN ülkelerinden ithalatçılar giyim ürünlerinde tarife indirimlerinden faydalanabilir.
- Otomobiller
- Tarife Oranı: %30-60
- Filipinler’in yerel otomobil endüstrisini koruma politikası var, bu nedenle otomobillere ve otomobil parçalarına daha yüksek tarifeler uygulanıyor.
- Mobilya
- Tarife Oranı: %5-10
- Bazı mobilya ürünleri, belirli malzemeler kullanılarak üretildiği takdirde muafiyet veya indirimli vergilerden yararlanabilir.
3. Kimyasallar ve İlaçlar
Filipinler, hem endüstriyel hem de sağlık amaçlı çok sayıda kimyasal ve ilaç ürünü ithal ediyor. Bu ürünler, istikrarlı bir tedarik sağlamak için genellikle nispeten düşük tarife oranlarından yararlanıyor.
- İlaçlar
- Tarife Oranı: 0-10%
- Temel ilaçlar, sağlık hizmetlerinin daha uygun fiyatlı olmasını sağlamak amacıyla genellikle gümrük vergisinden muaf tutuluyor.
- Endüstriyel Kimyasallar
- Tarife Oranı: %3-15
- Üretim sürecinde kullanılan bazı kimyasalların oranları daha düşük olabilir.
4. Yakıt ve Enerji Ürünleri
Ham petrol, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve rafine edilmiş petrol ürünleri gibi yakıt ve enerji ürünleri aşağıdaki tarifelere tabidir:
- Ham petrol
- Tarife Oranı: %0
- Filipinler, istikrarlı enerji tedarikini sağlamak amacıyla ham petrole hiçbir vergi uygulamıyor.
- Rafine Petrol Ürünleri
- Tarife Oranı: %3-10
- Bu ürünler arasında ülkenin ulaşım ve sanayi sektörü için olmazsa olmaz olan benzin, motorin ve gazyağı da yer alıyor.
5. Tüketim Malları
Gıda, içecek ve ev eşyaları gibi tüketim malları büyük miktarlarda Filipinler’e ithal ediliyor ve bunlar için farklı tarife oranları uygulanıyor.
- İçecekler
- Tarife Oranı: %5-30
- Alkollü içecekler, özellikle de sert içkiler, daha yüksek vergiler gerektirir.
- Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri
- Tarife Oranı: 0-10%
- Bazı sağlık ve zindelik ürünleri gümrük vergilerinden muaf olabilir.
- Ev Aletleri
- Tarife Oranı: %10-20
- Klima, buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi elektronik ürünlerde tarifeler genellikle daha düşüktür.
Belirli Ülkelerden Gelen Bazı Ürünlere Yönelik Özel İthalat Vergileri
Filipinler, belirli ülkelerden veya bölgelerden ithal edilen ürünler için tarife oranlarını etkileyen çeşitli ticaret anlaşmaları yapmıştır. Bazı ürünler, özel ticaret düzenlemeleri kapsamında bu ülkelerden ithal edildiğinde azaltılmış veya sıfır tarifelerden faydalanır.
1. ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi (AFTA)
AFTA üyesi olarak Filipinler, diğer ASEAN ülkeleriyle tercihli tarifelerden yararlanmaktadır. ASEAN üye ülkelerinden (Tayland, Vietnam, Malezya, Endonezya, Singapur ve Brunei gibi) ithal edilen önemli sayıda tarım ve endüstriyel mal, ASEAN Mal Ticareti Anlaşması (ATIGA) kapsamındaki indirimli tarifelerden yararlanmaktadır. Örneğin:
- Pirinç: Tayland ve Vietnam gibi ASEAN ülkeleri Filipinler’e en çok pirinç ihraç eden ülkeler arasında yer alıyor ve bu ihracat AFTA kapsamında daha düşük tarifelere tabi.
- Otomobiller: ASEAN ülkelerinden ithal edilen otomobil ve otomobil parçalarına uygulanan gümrük vergileri düşürüldü.
2. Diğer Ülkelerle Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA)
Filipinler ayrıca ASEAN dışındaki ülkelerle de özel tarife indirimleri sağlayan serbest ticaret anlaşmaları imzaladı:
- Amerika Birleşik Devletleri: ABD-Filipinler ticaret anlaşmaları nedeniyle sığır eti, kümes hayvanları ve domuz eti gibi ürünlere indirimli tarifeler uygulanıyor.
- Japonya: Japonya-Filipinler Ekonomik Ortaklık Anlaşması (JPEPA) uyarınca, balık ve sebzeler de dahil olmak üzere bazı tarım ürünlerine indirimli tarifeler uygulanabilir.
- Avustralya ve Yeni Zelanda: Bu ülkeler, ASEAN-Avustralya-Yeni Zelanda Serbest Ticaret Alanı (AANZFTA) kapsamında süt ve tarım ürünlerine yönelik tarifelerde indirimlerden yararlanmaktadır.
3. En Çok Kayrılan Millet (MFN) Statüsü
DTÖ kuralları uyarınca Filipinler, ticaret ortaklarının çoğuna En Çok Kayrılan Ülke (MFN) muamelesini uygular, bu da ülkenin en çok kayrılan ticaret ortaklarıyla aynı tarife oranlarına hak kazandıkları anlamına gelir. Ancak, MFN oranları ikili ticaret anlaşmaları veya diğer düzenlemeler kapsamında değiştirilebilir.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Filipinler Cumhuriyeti
- Başkent: Manila
- En Büyük Şehirler:
- Quezon Şehri
- Manila
- Davao Şehri
- Kişi Başına Düşen Gelir: 3.500 ABD Doları (yaklaşık)
- Nüfus: Yaklaşık 114 milyon (2023)
- Resmi Dil: Filipince (Tagalogca temel alınarak) ve İngilizce
- Para Birimi: Filipin Pesosu (PHP)
- Konum: Güneydoğu Asya, Batı Pasifik Okyanusu’nda, 7.000’den fazla adadan oluşur
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
Filipinler, Güney Çin Denizi ve Pasifik Okyanusu arasında yer alan 7.000’den fazla adadan oluşan bir takımadadır. Ülke üç ana coğrafi bölüme ayrılmıştır: Luzon, Visayas ve Mindanao. Arazi öncelikle dağlıktır, zengin mineral kaynakları, yoğun ormanlar ve verimli ovalar vardır. Filipinler ayrıca Pasifik Ateş Çemberi boyunca yer alması nedeniyle tayfunlar, depremler ve volkanik patlamalar gibi doğal afetlere de eğilimlidir.
Ekonomi
Filipinler, güçlü bir hizmet sektörü, önemli üretim endüstrileri ve büyüyen bir tarım tabanına sahip karma bir ekonomiye sahiptir. Ülke, GSYİH’ye önemli ölçüde katkıda bulunan iş süreci dış kaynak kullanımı (BPO) sektörüne güçlü bir vurgu yaparak Asya’nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biridir. Filipin ekonomisi ayrıca birçok hane için önemli bir gelir kaynağı olan Yurtdışı Filipinli İşçiler (OFW’ler) tarafından gönderilen para transferlerinden de faydalanmaktadır.
Büyük Endüstriler
- Elektronik ve Yarı İletken Üretimi: Filipinler, özellikle yarı iletkenler ve elektronik bileşenlerin üretimi alanında küresel elektronik tedarik zincirinde önemli bir oyuncudur.
- İş Süreçleri Dış Kaynak Kullanımı (BPO): Filipinler, özellikle müşteri hizmetleri, BT ve finansla ilgili hizmetler açısından dünyanın en büyük dış kaynak kullanım destinasyonlarından biridir.
- Tarım: Pirinç, Hindistan cevizi, şeker ve tropikal meyveler ülkenin başlıca tarım ürünleridir.
- Madencilik: Filipinler nikel, bakır, altın ve gümüş gibi mineral kaynakları açısından zengindir.
- Turizm: Ülke, bozulmamış plajları, doğal harikaları ve tarihi mekanlarıyla her yıl milyonlarca ziyaretçiyi kendine çeken popüler bir turizm merkezidir.