Afrika’nın GSYİH açısından en büyük ekonomisi olan Nijerya, büyük nüfusu, genişleyen altyapısı ve öncelikli olarak petrol bağımlılığından çeşitliliğe geçiş yapan ekonomisi nedeniyle önemli bir mal ithalatçısıdır. Gümrük tarifeleri ithalatı düzenlemede, yerel endüstrileri korumada ve hükümet geliri oluşturmada önemli bir rol oynar. Nijerya hükümeti ithalat tarife sistemini, yerel üretimi teşvik etmek, ithalata aşırı bağımlılığı sınırlamak ve yerel işletmeler için rekabetçi bir ortam yaratmak üzere yapılandırmıştır. Ülke, Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) bir üyesidir ve bu durum, ECOWAS bölgesi için ortak dış tarifelerin (CET) uygulanması da dahil olmak üzere tarife politikalarını etkilemektedir.
Nijerya’ya İthal Edilen Ürünler İçin Gümrük Tarife Oranları
Nijerya’nın tarife sistemi, ithal mallar için gümrük vergilerini belirleyen Gümrük ve ÖTV Yönetimi Yasası (CEMA) tarafından genel olarak yönetilir. İthalat vergileri, Uyumlu Sistem (HS) kodları altında sınıflandırılır ve tarifeler, aksi belirtilmediği sürece genellikle ad valorem (gümrük değerinin bir yüzdesi olarak) olarak alınır. Çoğu ithalat standart tarifelere tabi olsa da, ECOWAS Ticaret Serbestleştirme Planı (ETLS) ve Afrika Kıta Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) gibi anlaşmalar kapsamındaki belirli ürünler ve ülkeler için tercihli tarifeler de dahil olmak üzere istisnalar vardır.
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Nijerya ekonomisi için hayati öneme sahiptir, ancak ülke pirinç, buğday ve şeker gibi belirli gıda maddelerinin ithalatına bağımlıdır. Hükümet, tarımsal ithalat ihtiyacını yerel üretimi artırma hedefiyle dengelemeye çalışmaktadır. Tarım ürünlerine uygulanan tarifeler, yerel tarımı teşvik etmek için genellikle daha yüksektir, ancak stratejik gıda ithalatları için istisnalar mevcuttur.
Tarım Ürünleri İçin Temel Tarife Kategorileri
- Pirinç (HS Kodu 1006)
- Tarife Oranı: %50
- Nijerya büyük bir pirinç ithalatçısıdır ve hükümet yerel pirinç üreticilerini korumak ve yerel üretimi teşvik etmek için yüksek tarifeler koymuştur. Ancak, pirinç ithalatı bazı yıllarda yerel çiftçileri desteklemek için ithalat kısıtlamalarına veya yasaklarına da tabidir.
- Buğday (HS Kodu 1001)
- Tarife Oranı: %10
- Buğday, Nijerya’nın ithal ettiği bir diğer temel gıda maddesidir. Tarifeler ılımlı olsa da, hükümet tarihsel olarak yerel buğday çiftçiliğini teşvik etmek ve gıda güvenliğini artırmak için kısıtlamalar koymuştur.
- Mısır (HS Kodu 1005)
- Tarife Oranı: %10
- Mısır üzerindeki tarifeler, özellikle mısır yetiştiriciliği için elverişli bir iklime sahip olan Nijerya’nın güney kesimlerinde yerel üretimi teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır.
- Şeker (HS Kodu 1701)
- Tarife Oranı: %10
- Şeker de önemli bir ithalat ürünü olup, yerel şeker sanayisini korumak için gümrük vergileri uygulanmaktadır; ancak bu vergiler, yerel üretim ihtiyaçlarına göre değişikliğe uğramaktadır.
- Sebzeler, Meyveler ve Bakliyatlar (HS Kodu 0701-0714)
- Tarife Oranı: %10-20
- Taze sebze ve meyveler ile işlenmiş bakliyatlar, farklı oranlarda gümrük vergilerine tabidir. İthal sebze ve meyveler, kategoriye bağlı olarak %20’ye kadar gümrük vergileriyle karşı karşıyadır.
Tarım Ürünlerine Özel İthalat Vergileri
- ECOWAS Üye Ülkelerinden İthalat
- ECOWAS Ticaret Serbestleştirme Planı (ETLS) kapsamında, diğer Batı Afrika ülkelerinden gelen tarım ürünleri ya ithalat vergilerinden muaftır ya da önemli ölçüde azaltılmış tarifelerle karşı karşıyadır. Bu, bölge içi ticareti teşvik etmek ve bölge içinde gıda güvenliğini artırmak içindir.
- Avrupa Birliği’nden (AB) ithalat
- Ekonomik Ortaklık Anlaşmaları’nın (EPA) bir parçası olarak, AB’den ithal edilen birçok tarım ürünü tercihli tarifelerden yararlanır. Örneğin, AB’den gelen meyve ve sebzeler, belirli ürüne bağlı olarak yaklaşık %5-10 oranında daha düşük vergilere tabi olabilir.
- Çin ve Diğer Ülkelerden İthalat
- Çin ve diğer tercihli olmayan ülkelerden gelen tarım ürünleri genellikle kategoriye göre uygulanan standart tarifelere veya tam ithalat vergilerine, genellikle %10-20 civarında, tabidir.
2. Üretilen Mallar ve Endüstriyel Ürünler
Nijerya, büyüyen ekonomisini desteklemek için çok çeşitli mamul mal ithal ediyor. Bu ürünler arasında elektronik, makine, tekstil ve inşaat malzemeleri yer alıyor. Nijerya’nın endüstriyel sektörü, ithalat ihtiyaçlarına kıyasla az gelişmiş durumda, bu nedenle endüstriyel ürünlere uygulanan tarifeler, yerel üreticileri korurken temel ithalatlara izin vermek için stratejik olarak tasarlanmıştır.
Üretilen Mallar İçin Temel Tarife Kategorileri
- Makine ve Ekipman (HS Kodu 84)
- Tarife Oranı: %5-20
- İnşaat, imalat ve tarımda kullanılan makineler orta düzeyde tarifelere tabidir. Tıbbi ekipman veya imalat makineleri gibi bazı kritik makineler daha düşük tarifelere (yaklaşık %5) sahip olabilir.
- Araçlar (HS Kodu 8701-8716)
- Tarife Oranı: %20-35
- İthal araçlara uygulanan tarifeler, türe ve motor boyutuna bağlı olarak %20’den %35’e kadar değişmektedir. Hükümet, özellikle otomobiller, kamyonlar ve motosikletler için yerel montaj ve üretimi teşvik etmek amacıyla araçlara yüksek tarifeler uygulamıştır.
- Elektronik ve Elektrikli Ev Aletleri (HS Kodu 85)
- Tarife Oranı: %10-20
- Televizyonlar, bilgisayarlar ve cep telefonları gibi elektronik cihazlar genellikle %10 ila %20 arasında değişen tarifelerle karşı karşıyadır. Tarifeler tıbbi cihazlar ve telekomünikasyon ekipmanları gibi temel elektronik cihazlarda daha düşük olabilir.
- Tekstil ve Giyim (HS Kodu 60-63)
- Tarife Oranı: %20-35
- Nijerya’nın tekstil endüstrisi büyük ölçüde gelişmemiştir ve ülke giyim ve tekstil ürünlerinin önemli bir kısmını ithal etmektedir. Tekstil ürünlerine uygulanan tarifeler, yerli tekstil üreticilerini korumayı amaçlamaktadır ancak belirli ürünler için %35’e kadar çıkabilmektedir.
Üretilen Mallar İçin Özel İthalat Vergileri
- ECOWAS Üye Ülkelerinden İthalat
- ECOWAS ülkelerinden gelen ürünler genellikle ECOWAS Ticaret Serbestleştirme Programı (ETLS) kapsamındaki azaltılmış vergilerden faydalanır. Örneğin, Gana, Fildişi Sahili ve diğer üyelerden gelen tekstil veya elektrik ürünleri gibi üretilen mallar daha düşük vergi veya gümrüksüz statüye uygundur.
- Çin’den ithalat
- Çin, elektronik ve tekstil ürünleri de dahil olmak üzere düşük maliyetli üretilen malların önemli bir tedarikçisidir. Çin, Nijerya ile herhangi bir tercihli anlaşmanın parçası olmasa da, Çin’den gelen bazı mallar AfCFTA veya diğer ticaret anlaşmaları kapsamında tarife indirimleri alabilir.
- ABD ve AB’den ithalat
- ABD ve AB, Nijerya ile çeşitli çerçeveler altında tercihli ticaret anlaşmalarına sahiptir. Bu bölgelerden elektronik ve makine ithalatları, azaltılmış tarifelerden faydalanabilir, ancak bunlar yine de belirli ürüne ve kategoriye bağlıdır.
3. Tüketim Malları
Tüketim malları, Nijerya’nın büyüyen kentsel nüfusu için olmazsa olmazdır. Elektronikten giyime ve işlenmiş gıdalara kadar, bu mallar ülkenin ithalatının büyük bir bölümünü oluşturur. Nijerya’nın tüketim mallarına uyguladığı tarifeler, yerel üretimi teşvik etmek ve tüketicilere uygun fiyatlı mallar sağlamak arasında bir denge kurmak için tasarlanmıştır.
Tüketim Malları İçin Temel Tarife Kategorileri
- Elektronik (HS Kodu 85)
- Tarife Oranı: %10-20
- Akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve televizyonlar gibi tüketici elektroniği ürünlerine genellikle %10 ila %20 arasında gümrük vergisi uygulanıyor; temel iletişim ekipmanlarına ise bazı muafiyetler tanınıyor.
- Giyim ve Ayakkabı (HS Kodu 61-62)
- Tarife Oranı: %20-40
- İthal giyim ve ayakkabı, ürüne bağlı olarak %20 ile %40 arasında değişen oranlarda nispeten yüksek tarifelere tabidir. Hükümet yerel tekstil endüstrisini korumayı amaçlamaktadır, ancak yabancı yapımı giyime olan yüksek talep bu tarifeleri haklı çıkarmaktadır.
- İşlenmiş Gıdalar ve İçecekler (HS Kodu 20-21)
- Tarife Oranı: %10-20
- Konserve ürünler, meşrubatlar ve paketlenmiş atıştırmalıklar dahil olmak üzere ithal edilen işlenmiş gıdalar orta düzeyde tarifelere tabidir. Ancak bu ürünler, ürün kategorizasyonuna bağlı olarak yine de özel vergiler veya harçlarla karşı karşıya kalabilir.
Tüketici Malları İçin Özel İthalat Vergileri
- ECOWAS Ülkelerinden İthalat
- Tarım ve endüstriyel mallarda olduğu gibi, ECOWAS ülkelerinden gelen tüketici malları da ECOWAS Ticaret Serbestleştirme Programı kapsamında azaltılmış vergilerden yararlanabilir. Bölgesel ticareti teşvik etmek için belirli tekstil veya ev eşyaları vergilerden muaf tutulabilir veya azaltılmış oranlarda ücretlendirilebilir.
- Çin’den ithalat
- Tüketici malları, özellikle elektronik ürünler çoğunlukla Çin’den ithal ediliyor ve Afrika Kıta Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) anlaşması kapsamında daha düşük tarifelerden veya gümrüksüz statüden yararlanıyor.
- ABD ve AB’den ithalat
- ABD ve AB’den gelen tüketim malları, özellikle yüksek kaliteli veya markalı ürünler, çeşitli ticaret anlaşmaları kapsamında daha düşük tarifelerden yararlanabilir, ancak yine de ECOWAS ülkelerine kıyasla daha yüksek vergilerle karşı karşıya kalabilirler.
4. Hammadde ve Enerji Ürünleri
Nijerya, kimyasallar, petrol ürünleri ve inşaat malzemeleri de dahil olmak üzere endüstrileri için gerekli ham maddeleri ithal ediyor. Ülkenin enerji ihtiyaçları önemli ve petrol birincil enerji kaynağı olmasına rağmen, diğer enerji ürünleri de ithal ediliyor.
Hammadde ve Enerji Ürünleri için Temel Tarife Kategorileri
- Petrol Ürünleri (HS Kodu 2709-2713)
- Tarife Oranı: 0-5%
- Ham petrol vergiye tabi değildir, ancak petrol ve dizel gibi rafine edilmiş petrol ürünleri yaklaşık %5 oranında tarifeye tabidir. Hükümet genellikle enerji ithalatına ilişkin politika kararlarını yerel üretim durumuna göre alır.
- Doğal Gaz (HS Kodu 2711)
- Tarife Oranı: 0%
- Nijerya dünyanın en büyük doğal gaz üreticilerinden biridir. Bu nedenle, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı nadirdir, ancak ithal edilmesi durumunda LNG için herhangi bir tarife yoktur.
- Yapı Malzemeleri (HS Kodu 6801-6815)
- Tarife Oranı: %5-20
- Nijerya, çimento, çelik ve cam gibi önemli miktarda inşaat malzemesi ithal ediyor. Tarifeler, malzemeye bağlı olarak %5 ile %20 arasında değişiyor.
Hammadde ve Enerji Ürünlerine Özel İthalat Vergileri
- ECOWAS Ülkelerinden İthalat
- ECOWAS ülkelerinden ithal edilen hammaddeler, özellikle inşaat veya imalat gibi sektörlerde, ECOWAS Ticaret Serbestleştirme Programı kapsamında muafiyet veya indirimli tarifelerden yararlanabilir.
- Çin’den ithalat
- Çin, inşaat ve endüstriyel malzemelerin önemli bir kaynağı olarak Nijerya’ya önemli miktarda hammadde tedarik ediyor. AfCFTA anlaşması uyarınca, bu mallar azaltılmış tarifelerden faydalanabilir.
Ülke Gerçekleri
- Ülke Resmi Adı: Nijerya Federal Cumhuriyeti
- Başkent: Abuja
- Üç Büyük Şehir:
- Lagos
- Kano
- İbadan
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 2.400 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: 220 milyondan fazla
- Resmi Dil: İngilizce
- Para birimi: Nijerya Nairası (NGN)
- Konum: Batı Afrika’da yer alan ülkenin batısında Benin, doğusunda Çad ve Kamerun, kuzeyinde Nijer ve güneyinde Gine Körfezi bulunmaktadır.
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
Nijerya, güneydeki kıyı ovaları ve yağmur ormanlarından kuzeydeki kurak Sahel’e kadar çeşitli coğrafi özelliklere sahip çeşitli bir ülkedir. Batı Afrika’nın en uzun nehri olan Nijer Nehri, ülkenin içinden geçerek ulaşım ve sulama için hayati bir su yolu sağlar.
Ekonomi
Nijerya, Afrika’nın en büyük ekonomisidir ve büyük ölçüde GSYİH’sinin önemli bir bölümünü oluşturan petrol ihracatıyla yönlendirilir. Ancak ülke tarım, hizmetler ve üretime doğru çeşitleniyor, ancak petrol hala baskın sektör olmaya devam ediyor. Petrol zenginliğine rağmen Nijerya, yolsuzluk, altyapı açıkları ve büyük bir gayrı resmi ekonomi gibi zorluklarla karşı karşıyadır.
Büyük Endüstriler
- Petrol ve Gaz: Nijerya, Afrika’nın en büyük petrol üreticilerinden biri olup, petrol ihracatına büyük ölçüde bağımlıdır.
- Tarım: Başlıca ürünleri arasında kakao, palmiye yağı, yer fıstığı ve manyok yer almaktadır.
- Telekomünikasyon: Nijerya, hizmet sağlayan çok sayıda küresel ve yerel şirketle hızla büyüyen bir telekomünikasyon sektörüne sahiptir.
- Üretim: Hükümet, çimento, gıda işleme ve tekstil gibi endüstrilerin önemli rol oynadığı üretim sektörünü büyütmek için çalışıyor.