Hint Okyanusu’nda bulunan küçük bir ada ülkesi olan Mauritius, iç tüketimi ve endüstriyel ihtiyaçları için ithalata önemli ölçüde bağımlı olarak nispeten açık ve verimli bir ticaret rejimi geliştirmiştir. Bölgesel ticaret ağında kilit bir oyuncu olan Mauritius, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) üyeliği de dahil olmak üzere hem ulusal politikalar hem de uluslararası ticaret taahhütleri tarafından yönlendirilen yapılandırılmış ve şeffaf bir gümrük tarifeleri sistemini takip etmektedir.
Mauritius gümrük sistemi, vergilerin ve harçların belirlenmiş tarife kodlarına uygun olarak tahsil edilmesini sağlayan Mauritius Gelir İdaresi (MRA) tarafından yönetilir. Mauritius hükümeti bu tarifeleri yalnızca gelir elde etmek için değil aynı zamanda hassas yerel endüstrileri korumak ve çeşitli uluslararası ticaret anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek için kullanır. İthalat vergileri ürün kategorisine göre değişir ve menşe ülkeye bağlı olarak farklılık gösterebilir; Mauritius’un özel anlaşmaları olan ticaret ortaklarından gelen belirli mallara tercihli oranlar uygulanır.
Mauritius Gümrük Tarife Sistemine Giriş
Mauritius’un gümrük tarife sistemi, malları doğalarına ve amaçlanan kullanımlarına göre kategorilere ayıran Uyumlu Sistem (HS) Kodlarına dayanmaktadır. Tarifeler, adanın ekonomik önceliklerini yansıtacak şekilde yapılandırılmıştır: yerel endüstrileri korumak, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve ticareti kolaylaştırmak. Genel ilke, tarım, imalat ve hizmetler gibi temel endüstrileri desteklerken ekonomik büyümeye izin veren makul tarifeler uygulamaktır.
Standart ithalat vergilerine ek olarak, belirli mallara uygulanabilen Katma Değer Vergisi (KDV) veya ÖTV gibi vergiler de sıklıkla vardır. Gıda maddeleri, üretim için hammaddeler ve yakıt gibi temel kabul edilen ürünler genellikle daha düşük veya sıfır ithalat vergilerinden yararlanırken, temel olmayan veya lüks ürünler daha yüksek tarifelere tabidir. Mauritius ayrıca Avrupa Birliği (AB), Amerika Birleşik Devletleri ve diğer bölgesel ortaklarla yapılanlar gibi tercihli ticaret anlaşmaları kapsamında özel tarifeler uygular.
Aşağıda Mauritius’taki çeşitli ürün kategorilerine ilişkin gümrük vergilerine ilişkin genel bir bakış sunulmakta olup, ardından özel ithalat vergileri ve muafiyetlerine ilişkin özel notlar verilmektedir.
Tarife Kategorileri ve Görev Oranları
Mauritius ithal malları doğalarına göre çeşitli kategorilere ayırır. Her kategorinin, uluslararası ticareti teşvik ederken yerel üreticilerin ve tüketicilerin çıkarlarını dengelemeyi amaçlayan karşılık gelen bir tarife oranı vardır.
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Mauritius ekonomisinin temel bir sektörüdür, ancak ülke yerel talebi karşılamak için gıda ve tarım ürünlerinin önemli bir bölümünü ithal etmektedir. Tarımsal ithalatlara uygulanan tarifeler genellikle yerel çiftçiliği korumak ve temel ürünlerin uygun fiyatlı kalmasını sağlamak için tasarlanmıştır.
Başlıca Tarım Ürünleri ve Görevleri
- Pirinç (Beyaz, Kahverengi):
- İthalat Vergisi: 0–15%
- Özel Notlar: Mauritius’ta temel gıda maddesi olan pirinç, yerel halk için fiyatların uygun kalmasını sağlamak amacıyla genellikle daha düşük ithalat vergilerinden faydalanır. Ancak, temel olmayan pirinç türlerine daha yüksek tarifeler uygulanabilir.
- Sebzeler (Domates, Havuç, Patates):
- İthalat Vergisi: %5–15
- Özel Notlar: İthal edilen taze sebzelere orta düzeyde gümrük vergileri uygulanacaktır, ancak yerel üretimi korumak amacıyla yerel olarak yetiştirilen bazı sebzelere uygulanan gümrük vergileri azaltılabilir.
- Meyveler (Muz, Elma, Portakal):
- İthalat Vergisi: %10–20
- Özel Notlar: Bazı meyveler yıl boyunca ithal edilmektedir ve ithalat vergileri, yıl boyunca tedarik ihtiyacı ile yerel üretimi dengelemek amacıyla tasarlanmıştır.
- Şeker:
- İthalat Vergisi: %0–5
- Özel Notlar: Şeker, yurtiçinde üretilse de, belirli pazar taleplerini karşılamak veya fiyatları istikrara kavuşturmak için ithal edilebilir. Pazar istikrarını sağlamak için ithalat vergileri genellikle düşüktür veya muaftır.
2. Makine ve Endüstriyel Ekipmanlar
Mauritius, imalat, inşaat ve tarım gibi sektörlerini desteklemek için çeşitli makine ve endüstriyel ekipman ithal ediyor. Adanın altyapı gelişimi büyük ölçüde yabancı makinelere bağımlıdır ve bu mallara uygulanan tarifeler genellikle endüstriyel büyümeyi teşvik etmek için düşüktür.
Başlıca Makine Ürünleri ve Görevleri
- İnşaat Makinaları (Ekskavatörler, Vinçler, Buldozerler):
- İthalat Vergisi: %5-10
- Özel Notlar: İnşaat sektöründe büyümeyi teşvik etmek amacıyla altyapı geliştirme ekipmanlarına uygulanan vergilerde indirim yapılabilir.
- Tarım Makinaları (Traktörler, Ekiciler):
- İthalat Vergisi: %10
- Özel Notlar: Yerel çiftçilik tekniklerinin modernizasyonunu teşvik etmek amacıyla tarım makinelerine genellikle daha düşük oranlarda vergi uygulanır.
- Elektrik Ekipmanları (Transformatörler, Jeneratörler):
- İthalat Vergisi: %5–12
- Özel Notlar: Elektrikli makineler ve jeneratörler enerji sektörünü desteklemek için hayati öneme sahiptir ve genellikle daha düşük oranlarda vergilendirilirler.
3. Otomobiller ve Araçlar
Mauritius’taki otomobil pazarı, hem binek otomobillerin hem de ticari araçların yoğun bir şekilde ithal edilmesiyle önemlidir. Bu mallara uygulanan tarifeler, öncelikle çevre dostu araçların kullanımını teşvik etmek ve trafik sıkışıklığını yönetmek için diğer kategorilere kıyasla nispeten yüksektir.
Başlıca Otomobil Ürünleri ve Vergileri
- Binek Araçlar (Otomobiller, SUV’lar):
- İthalat Vergisi: %30–40
- Özel Notlar: Lüks araçlar veya yüksek motor kapasiteli otomobiller için ithalat vergileri genellikle daha yüksek uçtadır, ancak daha küçük veya daha çevre dostu araçlar için daha düşük oranlarda vergi uygulanabilir.
- Ticari Araçlar (Kamyon, Otobüs):
- İthalat Vergisi: %20-25
- Özel Notlar: Kamu hizmetlerini desteklemek amacıyla toplu taşıma veya altyapı projelerinde kullanılan bazı ticari araçlara indirimli tarifeler uygulanabilir.
- Motosikletler ve Scooterlar:
- İthalat Vergisi: %10–15
- Özel Notlar: Kişisel taşımacılıkta ve turizm sektöründe yaygın olarak kullanılan motosikletlere daha düşük vergiler uygulanmaktadır.
4. Kimyasallar ve İlaçlar
Kimyasallar ve ilaçlar hem tarım hem de sağlık sektörleri için kritik ithalatlardır. Mauritius çoğu kimyasala orta düzeyde vergi uygular, ancak ilaçlar gibi bazı temel ürünler genellikle ithalat vergilerinden muaftır.
Başlıca Kimyasallar ve İlaç Ürünleri ve Görevleri
- İlaçlar (İlaçlar, Aşılar):
- İthalat Vergisi: %0–5
- Özel Notlar: Temel ilaçların uygun fiyatlı olmasını sağlamak amacıyla ilaçlara büyük oranda gümrük vergisi uygulanmamaktadır.
- Gübreler ve Tarım İlaçları:
- İthalat Vergisi: %5-10
- Özel Notlar: Tarım sektörünü desteklemek ve gıda güvenliğini sağlamak amacıyla gübre ve tarım kimyasallarına nispeten düşük oranlarda vergi uygulanmaktadır.
- Endüstriyel Kimyasallar:
- İthalat Vergisi: %5–15
- Özel Notlar: Endüstriyel kimyasallar, kullanım amaçlarına ve yerel üretim için elzem olup olmadıklarına bağlı olarak farklı oranlarda vergilendirilir.
5. Elektronik ve Elektrikli Eşyalar
Bilgisayarlar, ev aletleri ve cep telefonları gibi elektronik ürünler Mauritius için önemli bir ithalat kategorisidir. Teknolojideki ve tüketici talebindeki hızlı büyüme göz önüne alındığında, bu mallar üzerindeki ithalat vergileri genellikle makuldür.
Başlıca Elektronik ve Elektrikli Ürünler ve Görevleri
- Tüketici Elektroniği (TV, Radyo, Telefon):
- İthalat Vergisi: %15–25
- Özel Notlar: Elektronik ürünlere makul oranlarda vergi uygulanırken, lüks ürünlere veya daha yüksek çevresel etkiye sahip olanlara daha yüksek vergiler uygulanır.
- Elektrikli Ev Aletleri (Buzdolapları, Klimalar):
- İthalat Vergisi: %20-25
- Özel Notlar: Enerji verimliliği yüksek veya çevre dostu cihazlar, ulusal çevre girişimleri kapsamında indirimli tarifelerden yararlanabilir.
6. Giyim ve Tekstil
Mauritius, yerel tekstil endüstrisinin esas olarak ihracat için üretime odaklanması nedeniyle büyük miktarda giyim ve tekstil ithal ediyor. Giyim ithalatının çoğu orta düzeyde vergiye tabidir.
Başlıca Giyim ve Tekstil Ürünleri ve Görevleri
- Giyim (Erkek, Kadın, Çocuk Giyim):
- İthalat Vergisi: %20-30
- Özel Notlar: Giyim ithalatı makul oranlarda vergilendirilirken, yerel ihtiyaçlar açısından kritik öneme sahip ürünlere bazı muafiyetler uygulanmaktadır.
- Tekstil Malzemeleri (Kumaşlar, İplikler):
- İthalat Vergisi: %5-10
- Özel Notlar: Bazı tekstil hammaddelerinin yerli üretimde kullanılması durumunda gümrük vergileri düşürülebilir.
7. Alkol ve Tütün
Mauritius’ta alkollü içecekler ve tütün ürünlerine ağır vergiler uygulanıyor. Bu durum, hükümetin tüketimi azaltma ve gelir artırma çabalarının bir yansıması.
Başlıca Alkol ve Tütün Ürünleri ve Vergileri
- Alkollü İçecekler (Bira, Şarap, İçkiler):
- İthalat Vergisi: %40–70
- Özel Notlar: Kamu sağlığı çalışmaları kapsamında alkol, özellikle de sert içkilere yüksek ÖTV uygulanmaktadır.
- Tütün Ürünleri (Sigara, Puro):
- İthalat Vergisi: %25–40
- Özel Notlar: Tütün ürünlerine de ağır vergiler uygulanmakta olup, özellikle tüketimin kontrol altına alınmasına önem verilmektedir.
8. Bazı Ülkelere Özel İthalat Vergileri
Mauritius, belirli ülkelerden gelen mallar için ithalat vergisi oranlarını etkileyen birkaç tercihli ticaret anlaşmasına sahiptir. Bu anlaşmalar, belirli bölgelerden veya uluslardan gelen ürünler için tarifeleri azaltarak veya ortadan kaldırarak ticareti kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Tercihli Ticaret ve Vergi İndirimleri:
- Avrupa Birliği (AB):
- Özel Notlar: Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA) kapsamında, Avrupa Birliği’nden (AB) ithal edilen mallar genellikle indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanır. Bu, makine, ilaç ve gıda maddeleri gibi yüksek kaliteli mallar için özellikle geçerlidir.
- Amerika Birleşik Devletleri:
- Özel Notlar: ABD’den ithal edilen mallar, Mauritius’un Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (AGOA) kapsamında ABD ile olan ticaret ilişkisi nedeniyle tercihli oranlardan yararlanmaktadır.
- Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC):
- Özel Notlar: Mauritius’un SADC üyesi ülkelerden (örneğin Güney Afrika, Zimbabve) yaptığı ithalat, özellikle tarım ve sanayi ürünlerinde, azaltılmış vergilerden faydalanabilir.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Mauritius Cumhuriyeti
- Başkent: Port Louis
- En Büyük Üç Şehir: Port Louis, Beau Bassin-Rose Hill, Vacoas-Phoenix
- Kişi Başına Düşen Gelir: 11.000 ABD Doları (yaklaşık)
- Nüfus: 1,3 milyon (yaklaşık)
- Resmi Dil: İngilizce (resmi), Fransızca (yaygın olarak konuşulur)
- Para birimi: Mauritius Rupisi (MUR)
- Konum: Mauritius, Hint Okyanusu’nda, Afrika’nın güneydoğu kıyılarından yaklaşık 2.000 kilometre uzaklıkta, Madagaskar’ın yaklaşık 900 kilometre doğusunda yer almaktadır.
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
Mauritius, ana ada olan Mauritius, Rodrigues Adası ve birkaç küçük adadan oluşan bir ada ülkesidir. Ülke, güzel plajlar, mercan resifleri ve dağlarla çevrili merkezi bir plato ile karakterize edilir. Tropikal iklimi, yoğun yağmur ormanları, şeker kamışı tarlaları ve kıyı mangrovları dahil olmak üzere çeşitli ekosistemleri destekler.
Ekonomi
Mauritius, hizmetlere, turizme, tarıma ve üretime güçlü bir şekilde odaklanan nispeten çeşitlendirilmiş bir ekonomiye sahiptir. Ülke, gelişen bir finansal hizmetler sektörü geliştirmiştir ve iyi düzenlenmiş borsası, bölgesel ekonominin önemli bir bileşenidir. Ülke geleneksel olarak şeker ihracatına bağımlı olsa da, tekstil, bilgi teknolojisi ve biyoteknoloji gibi diğer endüstrilere de genişlemiştir.
Büyük Endüstriler
- Şeker: Çeşitliliğe rağmen şeker, Mauritius’un başlıca tarımsal ihracat ürünlerinden biri olmaya devam ediyor.
- Turizm: Mauritius, özellikle lüks tatil köyleri ve bozulmamış plajları nedeniyle küresel turizm açısından popüler bir destinasyondur.
- Finansal Hizmetler: Ada, offshore bankacılık ve yatırım yönetimi için önemli bir merkez haline gelmiştir.
- Tekstil ve Konfeksiyon: Tekstil ve konfeksiyon sektörü, özellikle Avrupa pazarlarına gümrüksüz erişimi nedeniyle ihracat ekonomisine önemli katkıda bulunmaktadır.
Mauritius, stratejik konumu, açık ekonomisi ve iş dostu ortamından yararlanarak bölgesel ticaret ve yatırım merkezi olarak konumunu güçlendirmeye devam ediyor.