Kuzey-Batı Afrika’da bulunan bir ülke olan Moritanya, çeşitli ülkelerden ithal edilen mallar için karmaşık bir tarife sistemine sahiptir. İthalat tarife oranları Moritanya’nın gümrük makamları tarafından düzenlenir ve mallara, tarife kodlarının Uyumlu Sistemi (HS) kapsamındaki sınıflandırmalarına göre uygulanır. İthalat vergileri, yerel endüstrileri korumak, hükümet için gelir elde etmek ve uluslararası ticaret anlaşmalarına uymak üzere yapılandırılmıştır. Ancak, belirli ülkelerden veya bölgelerden ithal edilen bazı ürünler, ikili veya çok taraflı ticaret anlaşmaları nedeniyle azaltılmış tarife oranlarından veya özel vergilerden faydalanabilir.
Moritanya’da İthalat Tarife Yapısı
Moritanya’nın tarife sistemi Dünya Gümrük Örgütü’nün (WCO) yönergelerini takip eder ve Batı Afrika Ekonomik ve Para Birliği’nin (WAEMU) Ortak Dış Tarifesine (CET ) uygundur. Ülkeye ithal edilen mallar için tarife oranları, HS sistemi altındaki ürün sınıflandırmasına göre belirlenir ve ham maddelerden mamul mallara kadar farklı kategorilere ayrılır.
Tarife Oranlarının Temel Yapısı
- Gümrük Vergisi (İthalat Vergisi):
- İthal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergileri, malların sınıflandırmasına göre değişir. Oranlar genellikle %5 ile %20 arasında değişir.
- Gıda, giyim ve elektronik eşya gibi temel tüketim mallarına ılımlı gümrük vergileri uygulanırken, lüks mallar ve temel olmayan ürünlere daha yüksek vergiler uygulanabiliyor.
- Üretim için gerekli olan temel mallar ve hammaddeler, iç sanayi büyümesini teşvik etmek amacıyla daha uygun oranlar veya hatta gümrük muafiyetleri alabilir.
- Katma Değer Vergisi (KDV):
- Gümrük vergilerine ek olarak çoğu mal ve hizmete %18 oranında KDV uygulanmaktadır.
- Bazı mallar, özellikle temel gıda maddeleri ve tarım ürünleri, KDV’den muaf tutulabilir veya indirimli oranlara tabi tutulabilir.
- ÖTV:
- Alkollü içecekler, tütün ve petrol ürünleri gibi belirli ürünlerde gümrük vergisi ve KDV’nin yanı sıra ÖTV’ye de tabi olunabilir.
- Bu vergiler tüketimi caydırmak veya hükümetin çevre veya halk sağlığı politikasının bir parçası olarak konulmuştur.
Kategoriye Göre Ürün Sınıflandırması
1. Tarım Ürünleri
- Tarım ürünlerine uygulanan tarife oranları genellikle düşük ila orta düzeydedir ; yerel üreticileri korumak amacıyla daha yüksek vergiler uygulanabilecek belirli kategoriler için bazı istisnalar bulunmaktadır.
- Yerel tarımın rekabet gücünü koruyabilmesi için pirinç, şeker ve buğday gibi bazı ürünlere ithalat kotası ve daha yüksek tarifeler uygulanıyor.
Tarım Ürünleri ve Görevlerine Örnekler:
- Pirinç: %15 gümrük vergisi
- Buğday: %10 gümrük vergisi
- Meyve ve Sebzeler: %5-10 gümrük vergisi
2. Tekstil ve Giyim
- Moritanya’ya ithal edilen tekstil ve giyim ürünleri, malzeme ve nihai ürün sınıflandırmasına bağlı olarak farklı oranlarda vergilendirilmektedir.
- Kumaş: %10 gümrük vergisi
- Giysiler: Ürün türüne bağlı olarak %15-20 gümrük vergisi.
3. Elektronik ve Elektrikli Ekipmanlar
- Moritanya’ya ithal edilen elektronik cihazlar (bilgisayarlar, akıllı telefonlar, televizyonlar) ve elektrikli cihazlar (buzdolapları, klimalar) genellikle %15-25 oranında vergiye tabidir.
- Bu ürünlere, hükümetin yerli üretimi teşvik etme ve ithalata bağımlılığı sınırlama politikasının bir parçası olarak daha yüksek oranda vergi uygulanıyor.
4. Makine ve Endüstriyel Ekipmanlar
- Yerel üretim ve altyapı gelişimi için gerekli olan makine ve endüstriyel ekipmanlara daha düşük ithalat vergileri veya muafiyetleri uygulanabilir.
- Bu, üretim ve geliştirme yapan işletmelerin maliyetlerini düşürmek için tasarlanmıştır.
- Endüstriyel makineler: %5-10 gümrük vergisi (belirli türe göre değişiklik gösterebilir)
5. Kimyasallar ve İlaçlar
- Gübreler, pestisitler ve endüstriyel kimyasallar da dahil olmak üzere kimyasallara %10-15 oranında vergi uygulanıyor.
- İlaçlar ve tıbbi ekipmanlar genellikle sağlık hizmetlerini daha uygun fiyatlı hale getirmek için gümrük muafiyetlerinden veya daha düşük tarifelerden yararlanır.
Görev Örnekleri:
- İlaçlar: Muaf veya düşük gümrük vergisi
- Gübreler: %5 gümrük vergisi
6. Araçlar ve Taşıma Ekipmanları
- İthal otomobiller ve diğer kişisel taşıtlar ile kamyonlar, otobüsler ve inşaat araçları genellikle %20-40 aralığında yüksek ithalat vergilerine tabidir.
- Araçlara konulan vergiler, ithalatı kontrol altına almak ve daha az gelişmiş olan yerli otomobil sanayini korumak amacıyla konuluyor.
7. Gıda Ürünleri
- Buğday, mısır ve pirinç gibi temel gıda ürünleri ile konserve ürünler, temel ihtiyaç maddelerine uygun fiyatlı erişimi garanti altına almak için genellikle daha düşük gümrük vergilerine tabi tutulur.
- Konserve yiyecek ve içeceklerin vergileri biraz daha yüksek olabilir.
Özel İthalat Vergileri ve Ticaret Anlaşmaları
Moritanya, belirli ülkelerden gelen mallara uygulanan ithalat vergilerini etkileyen ikili ve çok taraflı ticaret anlaşmalarına sahiptir. Ayrıca, ülkenin tarife yapısını etkileyebilecek belirli sektörleri teşvik etmeyi amaçlayan özel politikaları vardır.
1. Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (WAEMU)
- Moritanya, WAEMU üyesi olarak birliğin Ortak Dış Tarifesine (CET) uymaktadır. Bu, diğer WAEMU ülkelerinden ithal edilen ürünlerin gümrük vergilerinden muaf olduğu veya asgari tarifelere tabi olduğu anlamına gelir ve bu da bölge içi ticareti teşvik eder.
- Örneğin, Senegal, Mali veya diğer WAEMU ülkelerinden gelen mallar, bölge dışındaki ülkelerden gelen mallarla aynı yüksek tarifelere tabi olmayabilir.
2. Bazı Ülkelere Tercihli Muamele
- Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) anlaşması kapsamında Moritanya, diğer Afrika ülkelerinden gelen mallara tercihli tarife oranları sağlıyor.
- AB ülkeleri ve Arap ülkelerinden gelen ürünlere, AB-Moritanya Ortaklığı ve Arap Mağrip Birliği (MAB) anlaşmaları gibi ticaret anlaşmaları temelinde de tercihli tarifeler uygulanabiliyor.
- Çin, Hindistan ve diğer büyük ticaret ortakları bazen ikili ticaret anlaşmaları kapsamında veya Moritanya’nın kilit sektörlerindeki yatırım teşvikleri yoluyla özel tarifeler sunmaktadır.
3. Lüks Mallar İçin Özel Tarifeler
- Moritanya, üst düzey araçlar, pahalı elektronik eşyalar ve mücevherler gibi lüks mallara yüksek tarifeler uygular. Bu ürünler, belirli ürüne bağlı olarak %40-60 kadar yüksek vergilere tabi olabilir.
4. Çevre ve Sağlık Tarifeleri
- Özellikle çevreye zararlı olduğu düşünülen bazı ürünlere (örneğin kimyasallar, plastikler) aşırı ithalatı önlemek amacıyla daha yüksek oranda vergi uygulanıyor.
- Moritanya’nın sağlık ve kamu politikası girişimlerinin bir parçası olarak tütün ürünleri ve alkol de yüksek ÖTV’ye tabidir.
Moritanya hakkında gerçekler
- Resmi Adı: Moritanya İslam Cumhuriyeti
- Başkent: Nuakşot
- Üç Büyük Şehir:
- Nouadhibu
- Kiffa
- Kırmızı
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 1.500 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 4,5 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Arapça (iş ve hükümet için Fransızca ikinci dil olarak kullanılır)
- Para Birimi: Ouguiya (MRU)
- Konum: Moritanya, Kuzeybatı Afrika’da yer alır ve batıda Atlas Okyanusu, kuzeyde Batı Sahra, kuzeydoğuda Cezayir, doğu ve güneydoğuda Mali ve güneybatıda Senegal ile çevrilidir.
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
- Coğrafya: Moritanya, Sahra Çölü’nün bir parçası olan büyük ölçüde kurak veya yarı kurak bir çöl manzarasıyla karakterize edilir. Ülkenin, balıkçılık endüstrisi için hayati önem taşıyan Atlantik Okyanusu boyunca uzun bir kıyı şeridi vardır.
- Arazi yapısı: Çöller, bozkırlar ve Senegal Nehri boyunca uzanan dar bir verimli toprak şeridi.
- İklim: Sıcak ve kuru, özellikle iç kesimlerde çok az yağış. Kıyı kesimlerinde daha ılıman bir iklim vardır.
Ekonomi
- Ekonomi: Moritanya’nın karma bir ekonomisi vardır ve büyük ölçüde madencilik sektörüne, tarıma ve balıkçılığa bağlıdır.
- Madencilik: Moritanya, özellikle en büyük ihracat ürünü olan demir cevheri olmak üzere doğal kaynaklar açısından zengindir. Ülkede ayrıca önemli miktarda altın, bakır ve fosfat yatakları vardır.
- Balıkçılık: Balıkçılık sektörü Moritanya ekonomisinin önemli bir parçasıdır ve GSYİH’ya ve ihracata önemli katkıda bulunmaktadır.
- Tarım: Tarım çoğunlukla geçimliktir, ancak hükümet özellikle Senegal Nehri boyunca bazı bölgelerde sulama ve mekanizasyona yatırım yapmıştır.
Büyük Endüstriler
- Madencilik: Demir cevheri, Moritanya ekonomisinin omurgasını oluşturur ve ülke küresel olarak en büyük üreticilerden biridir. Altın ve bakır madenciliği de önemli katkılarda bulunur.
- Balıkçılık: Moritanya, özellikle uskumru ve ton balığı gibi pelajik balıkların Afrika’daki en büyük ihracatçılarından biridir.
- Tarım: Büyük ölçüde kurak olmasına rağmen, darı, sorgum ve pirinç gibi ürünler de dahil olmak üzere tarım, Senegal Nehri boyunca daha verimli alanlarda yapılmaktadır.