Avrupa Birliği’nin (AB) en büyük ekonomilerinden biri olan Fransa, AB’nin Ortak Dış Tarife (CET) çerçevesi içinde faaliyet göstermektedir. AB Gümrük Birliği’nin bir üyesi olarak Fransa, Birlik içinde malların serbest dolaşımından faydalanırken AB dışındaki ülkelerden ithalat için standartlaştırılmış dış tarifelere uymaktadır. Fransa’nın tarife yapısı, uluslararası ticareti teşvik etme, yerel endüstrileri koruma ve tüketicilerin temel mallara erişimini sağlama arasında bir dengeyi yansıtmaktadır. Ayrıca Fransa, özel ticaret ilişkileri olan ülkelerden ithalat için tercihli tarife oranları sağlayan çeşitli ticaret anlaşmalarına katılmaktadır; belirli ülkelerden gelen belirli mallar ise özel vergiler veya kısıtlamalarla karşı karşıya kalabilir.
Fransa’da Gümrük Tarife Yapısı
Fransa’da Genel Tarife Politikası
AB Gümrük Birliği’nin bir parçası olarak Fransa, AB dışındaki ülkelerden ithal edilen mallara AB’nin Ortak Dış Tarifesini (CET) uygular. Bu tarife sistemi AB genelinde tutarlılığı sağlar, yani Fransa dahil tüm üye devletler AB dışından yapılan ithalatlara aynı tarife oranlarını uygular.
Fransa’nın gümrük tarifesi politikasının bazı temel yönleri şunlardır:
- Ortak Dış Tarife (ODT): AB dışındaki ülkelerden Fransa’ya giren mallara, ürün kategorisine ve Uyumlu Sistem (HS) kodları altındaki sınıflandırmaya göre belirlenen oranlarla tek tip tarifeler uygulanır.
- Tercihli Tarifeler: Fransa, AB’nin Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) imzaladığı ülkelerden ithal ettiği mallarda indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanmaktadır.
- Özel İthalat Vergileri: Belirli ülkelerden gelen ürünlerin haksız yere düşük fiyatlarla ithal edilmesi veya AB düzenlemelerinin ihlal edilmesi durumunda Fransa, anti-damping vergileri, telafi edici vergiler veya ek tarifeler uygulamaktadır.
Tercihli Tarife Anlaşmaları
Fransa, bir AB üyesi olarak, ortak ülkelerden yapılan ithalatlara tercihli tarife oranları sunan çeşitli ticaret anlaşmalarına katılmaktadır. Bu anlaşmalar ticareti teşvik etmeyi, ithal malların maliyetini düşürmeyi ve ekonomik ilişkileri güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Temel anlaşmalar şunlardır:
- Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA): Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn gibi ülkeler, Fransa’ya ithal edilen mallar üzerindeki tarifelerin düşürülmesinden yararlanmaktadır.
- Kapsamlı Ekonomi ve Ticaret Anlaşması (CETA): AB ile Kanada arasındaki bu anlaşma, iki ekonomi arasındaki mal ticaretindeki çoğu tarifeyi ortadan kaldırıyor.
- Ekonomik Ortaklık Anlaşmaları (EPA’lar): Fransa, EPA’lar aracılığıyla Afrika, Karayipler ve Pasifik (ACP) ülkelerinden gümrüksüz veya indirimli tarifeli ithalattan yararlanmaktadır.
- Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP): Gelişmekte olan ülkeler, özellikle tekstil, tarım ürünleri ve hammaddeler olmak üzere Fransa’ya ihraç edilen belirli ürünlerde indirimli tarifelerden yararlanmaktadır.
Özel İthalat Vergileri ve Kısıtlamaları
Belirli ülkelerden gelen belirli ürünlere, pazar bozulması, ticaret kurallarına uyulmaması veya jeopolitik nedenlerden dolayı özel ithalat vergileri uygulanabilir. Bunlar şunları içerir:
- Antidamping Vergileri: Çin gibi ülkelerden gelen çelik veya elektronik ürünler gibi AB’de piyasa fiyatının altında satılan mallara uygulanır.
- Telafi Edici Vergiler: İhracatçı ülkelerin özellikle tarım ve sanayi ürünlerine uyguladığı sübvansiyonları telafi etmek amacıyla konur.
- Yaptırımlar ve Ambargolar: Rusya veya Belarus gibi AB yaptırımlarına tabi ülkelerden gelen mallara ek tarifeler veya ithalat yasakları uygulanabilir.
Ürün Kategorileri ve İlgili Tarife Oranları
Tarım Ürünleri
1. Süt Ürünleri
Fransa, dünyadaki en büyük süt ürünleri üreticilerinden ve tüketicilerinden biridir. Yurt içi süt endüstrisini korumak için ithal süt ürünlerine uygulanan tarifeler nispeten yüksektir.
- Genel tarife: Süt, peynir ve tereyağı dahil olmak üzere süt ürünleri %15 ile %40 arasında değişen oranlarda tarifelerle karşı karşıyadır.
- Tercihli tarifeler: İsviçre ve Norveç gibi AB ile ticaret anlaşmaları olan ülkelerden yapılan süt ürünleri ithalatına indirimli veya sıfır tarifeler uygulanabilir.
- Özel vergiler: Yeni Zelanda’dan yapılan bazı ihracatlar gibi, sübvansiyonların piyasa rekabetini bozduğu ülkelerden gelen süt ürünlerine anti-damping vergileri uygulanabilir.
2. Et ve Kümes Hayvanları
Fransa, yerli hayvancılık sektörünü korumak için et ithalatına orta ila yüksek tarifeler uygular. Tarife oranları etin türüne ve sınıflandırmasına bağlıdır.
- Genel tarife: Sığır eti, domuz eti ve kümes hayvanı ithalatları %12 ile %35 arasında değişen oranlarda tarifelere tabidir; işlenmiş et ürünlerinde ise oranlar daha yüksektir.
- Tercihli tarifeler: Kanada ve Norveç gibi ülkeler, AB ile yapılan ticaret anlaşmaları kapsamında et ihracatında uygulanan tarifelerin düşürülmesinden yararlanmaktadır.
- Özel vergiler: Fransa, ABD ve Brezilya’dan gelen sığır eti gibi belirli et ürünlerine tarife kotası uygulayarak daha düşük tarife oranıyla ithal edilebilecek miktarı sınırlandırır. Kotanın ötesindeki ithalatlar daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalır.
3. Meyve ve Sebzeler
Fransa, meyve ve sebzenin önemli bir ithalatçısı olup, gümrük vergileri mevsimselliğe ve ürün türüne göre değişmektedir.
- Genel tarife: Taze meyve ve sebzelere genellikle %5 ile %20 arasında tarife uygulanır.
- Tercihli tarifeler: Avrupa-Akdeniz Ortaklık Anlaşmaları kapsamında Fas, Tunus ve Mısır gibi ülkelerden yapılan ithalatlarda indirimli tarifeler uygulanmaktadır.
- Özel vergiler: Mevsimsel tarifeler, hasat dönemlerinde yerel çiftçileri korumak için uygulanabilir. Örneğin, Fransız yetiştirme sezonunda yerel üreticileri korumak için domates ve salatalıklara daha yüksek tarifeler uygulanabilir.
Endüstriyel Mallar
1. Otomobiller ve Otomobil Parçaları
Fransa güçlü bir otomotiv endüstrisine ev sahipliği yapıyor ve ithal araçlara ve otomobil parçalarına uygulanan gümrük vergileri, yerel üreticileri koruma ihtiyacını yansıtıyor.
- Genel tarife: AB dışındaki ülkelerden ithal edilen motorlu taşıtlar %10 tarifeye tabidir. Otomobil parçaları %3 ile %5 arasında tarifelerle karşı karşıyadır.
- Tercihli tarifeler: Japonya ve Güney Kore’den ithal edilen araçlar, AB’nin bu ülkelerle yaptığı STA’lar kapsamında indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanmaktadır.
- Özel vergiler: Fransa, çevre dostu otomobillerin kullanımını teşvik etmek için yüksek emisyonlu araçlara ek tarifeler uygular. Ayrıca, pazar bozulmasının yaşandığı Çin gibi ülkelerden gelen otomobil parçalarına anti-damping vergileri uygulanabilir.
2. Elektronik ve Tüketim Malları
Elektronik, Fransa için önemli bir ithalat kategorisi olup ülke, tüketiciler için uygun fiyatları korurken rekabeti teşvik etmek amacıyla ılımlı tarifeler uygulamaktadır.
- Genel tarife: Akıllı telefonlar, televizyonlar ve bilgisayarlar da dahil olmak üzere tüketici elektroniği ürünleri %10 ile %14 arasında değişen tarifelerle karşı karşıyadır.
- Tercihli tarifeler: AB ticaret anlaşmaları kapsamında Güney Kore ve Vietnam gibi ülkelerden gelen elektronik ürünlere indirimli tarifeler uygulanmaktadır.
- Özel vergiler: Fransa, haksız fiyatlandırma uygulamaları tespit edildiğinde güneş panelleri ve diğer tüketici elektroniği gibi Çin’den gelen belirli elektronik ürünlere anti-damping vergisi uygulayabilir.
Tekstil ve Giyim
1. Giyim
Fransa büyük miktarda tekstil ve hazır giyim ürünü ithal ediyor ve uygun fiyatlı giyim ürünlerine erişimi korurken, iç tekstil sektörünü korumak için gümrük vergileri uygulanıyor.
- Genel tarife: AB dışındaki ülkelerden yapılan giyim ithalatına %12 ile %16 arasında değişen oranlarda tarife uygulanmaktadır.
- Tercihli tarifeler: Bangladeş ve Vietnam da dahil olmak üzere birçok gelişmekte olan ülke, Genel Tercihler Sistemi (GSP) kapsamında indirimli tarifelerden yararlanmaktadır.
- Özel vergiler: Çin gibi ülkelerden gelen hazır giyim ürünlerine, piyasada damping veya haksız ticaret uygulamalarına dair kanıt bulunması halinde anti-damping vergileri uygulanabilir.
2. Ayakkabı
Ayakkabı ithalatı da önemli bir kategori olup, yerli üreticileri korumak ve yerli üretimi teşvik etmek amacıyla gümrük vergileri uygulanıyor.
- Genel tarife: Ayakkabı ithalatında, ayakkabının malzemesine ve türüne bağlı olarak %10 ile %17 arasında değişen oranlarda tarife uygulanmaktadır.
- Tercihli tarifeler: AB-Vietnam Serbest Ticaret Anlaşması (EVFTA) kapsamında Vietnam ve Endonezya gibi ülkelerden gelen ayakkabılara indirimli tarifeler uygulanmaktadır.
- Özel vergiler: Çin ve diğer düşük maliyetli üreticiler gibi damping uygulamalarından şüphelenilen ülkelerden gelen düşük maliyetli ayakkabılara ek tarifeler uygulanabilir.
Hammaddeler ve Kimyasallar
1. Metal Ürünler
Fransa, inşaat ve imalat sektörlerine yönelik olarak çok çeşitli metal ürünleri ithal ediyor; gümrük vergileri metalin türüne ve menşeine göre değişiyor.
- Genel tarife: Çelik ve alüminyum gibi metal ürünlere %6 ile %12 arasında değişen oranlarda tarife uygulanmaktadır.
- Tercihli tarifeler: AB’nin ticaret anlaşması yaptığı Güney Kore ve Kanada gibi ülkelerden ithal edilen metallere indirimli tarifeler uygulanmaktadır.
- Özel vergiler: Çin ve Rusya gibi aşırı kapasite ve sübvansiyonlu üretimin AB’de piyasa bozulmalarına yol açtığı ülkelerden gelen çelik ve alüminyum ürünlerine sıklıkla anti-damping vergileri uygulanmaktadır.
2. Kimyasal Ürünler
Fransa, imalat ve tarım sektörleri için kritik öneme sahip kimyasalların büyük bir ithalatçısıdır. Kimyasallara uygulanan tarifeler, endüstriyel kullanım için ithalatlarını teşvik etmek amacıyla nispeten düşüktür.
- Genel tarife: Gübreler, ilaçlar ve endüstriyel kimyasallar da dahil olmak üzere kimyasallar %3 ile %6,5 arasında değişen tarifelerle karşı karşıyadır.
- Tercihli tarifeler: Kanada ve Japonya gibi ülkelerden belirli ticaret anlaşmaları kapsamında ithal edilen kimyasallara indirimli tarifeler uygulanır.
- Özel vergiler: Çin’den yapılan bazı ihracatlar gibi, sübvansiyonların piyasa fiyatlarını bozduğu ülkelerden gelen kimyasallara ek vergiler uygulanabilir.
Makine ve Ekipman
1. Endüstriyel Makineler
Fransa, inşaat, imalat ve tarım sektörlerine yönelik çeşitli endüstriyel makineler ithal ediyor ve ekonomik büyümeyi desteklemek için gümrük vergileri nispeten düşük tutuluyor.
- Genel tarife: Endüstriyel makine ithalatlarında, makinenin türüne ve kullanım amacına bağlı olarak genellikle %1 ile %4 arasında tarife uygulanmaktadır.
- Tercihli tarifeler: Japonya ve Güney Kore gibi AB ile ticaret anlaşması olan ülkelerden ithal edilen makineler için indirimli tarifeler uygulanmaktadır.
- Özel vergiler: AB yaptırımları altında olan ülkelerden veya haksız ticaret uygulamalarının tespit edildiği ülkelerden ithal edilen makinelere ek tarifeler veya kısıtlamalar uygulanabilir.
2. Tıbbi Ekipman
Fransa, sağlık ürünlerine uygun fiyat ve erişimi garanti altına almak amacıyla çok çeşitli tıbbi cihaz ve ekipman ithal ediyor.
- Genel tarife: Tıbbi ekipmanlar, ürün türüne ve sınıflandırmasına bağlı olarak %0 ile %5 arasında değişen tarifelerle karşı karşıyadır.
- Tercihli tarifeler: Ticaret anlaşmaları olan ülkelerden yapılan tıbbi ithalatlara, özellikle kamu sağlık hizmetlerinde kullanılan ekipmanlara, indirimli tarifeler veya muafiyetler uygulanır.
- Özel vergiler: COVID-19 salgını gibi sağlık krizleri sırasında Fransa, ventilatörler, kişisel koruyucu ekipman (KKE) ve teşhis araçları gibi kritik tıbbi malzemeler üzerindeki gümrük vergilerini kaldırabilir.
Menşe Ülkeye Göre Özel İthalat Vergileri
Belirli Ülkelerden Gelen Ürünlere Uygulanan İthalat Vergileri
Fransa, ticaret anlaşmazlıkları, piyasa bozulmaları veya jeopolitik sorunlara dayanarak belirli ülkelerden yapılan ithalatlara ek vergiler uyguluyor.
- Çin: Fransa, AB politikaları doğrultusunda, piyasadaki damping uygulamaları nedeniyle Çin’den ithal edilen çelik, güneş panelleri ve elektronik ürünlere anti-damping vergisi uyguluyor.
- Rusya: AB yaptırımları nedeniyle Rusya’dan yapılan ithalatta enerji kaynakları, metaller ve lüks mallar gibi ürünlerde kısıtlamalar ve daha yüksek gümrük vergileri söz konusu.
- Amerika Birleşik Devletleri: Fransa, özellikle havacılık sektöründe sübvansiyonlar konusunda yaşanan ticaret anlaşmazlıkları sonrasında, tarım ürünleri gibi bazı ABD mallarına misilleme niteliğinde gümrük vergileri uyguluyor.
Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Tarife Tercihleri
Fransa, gelişmekte olan ülkelerden yapılan ithalatlar için azaltılmış tarifeler sunan AB’nin Genel Tercihler Programı’na (GSP) katılmaktadır. Everything But Arms (EBA) girişimi kapsamında, En Az Gelişmiş Ülkeler (LDC’ler) silah ve mühimmat hariç tüm ürünler için AB pazarına gümrüksüz ve kotasız erişim hakkına sahiptir.
Bu tercihli düzenlemelerden yararlanan ülkeler şunlardır:
- Bangladeş: Tekstil ve konfeksiyon ihracatında sıfır gümrük vergisi.
- Kamboçya: Pirinç ve şeker gibi tarım ürünlerine uygulanan gümrük vergileri düşürüldü.
- Vietnam: AB-Vietnam Serbest Ticaret Anlaşması (EVFTA) kapsamında ayakkabı, tekstil ve elektronik ürünlere uygulanan tarifeler düşürüldü.
Fransa Hakkında Temel Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Fransız Cumhuriyeti
- Başkent: Paris
- En Büyük Şehirler:
- Paris
- Marsilya
- Lyon
- Kişi Başına Gelir: 39.000 € (2023 itibariyle)
- Nüfus: Yaklaşık 67 milyon
- Resmi Dil: Fransızca
- Para Birimi: Euro (EUR)
- Konum: Batı Avrupa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, İspanya ve Andorra ile komşudur.
Fransa’nın Coğrafyası, Ekonomisi ve Başlıca Endüstrileri
Fransa’nın Coğrafyası
Fransa, Batı Avrupa’da bulunan Avrupa Birliği’nin en büyük ülkesidir. Belçika, Almanya, İsviçre, İtalya, İspanya ve Lüksemburg gibi birçok ülkeyle sınır komşusudur. Ülke, Alpler ve Pireneler’in dağlarından kuzey Fransa’nın düz ovalarına kadar uzanan çeşitli bir manzaraya sahiptir. Ülke ayrıca güneyde Akdeniz, batıda Atlas Okyanusu ve kuzeyde Manş Denizi gibi çeşitli su kütleleriyle çevrilidir. Fransa’nın coğrafi çeşitliliği, verimli topraklardan ve ılıman iklimden faydalanan canlı tarım sektörüne katkıda bulunur.
Fransa Ekonomisi
Fransa, dünyanın en büyük ve en gelişmiş ekonomilerinden biridir. AB ve Avro Bölgesi üyesi olarak, özel teşebbüsü kilit sektörlerde önemli hükümet katılımıyla birleştiren karma bir ekonomiye sahiptir. Fransa, özellikle havacılık, otomotiv üretimi ve ilaçlarda güçlü bir endüstriyel temele sahiptir. Ayrıca, LVMH ve Chanel gibi şirketlerin merkez ofislerinin ülkede olmasıyla lüks mallar, moda ve kozmetiklerde küresel bir liderdir.
Fransız ekonomisi çeşitlendirilmiştir ve hizmetler GSYİH’nın en büyük payını oluşturur. Fransa, Eyfel Kulesi, Louvre ve Fransız Rivierası gibi simgesel yapılara milyonlarca turistin akın ettiği dünyanın en çok ziyaret edilen ülkesi olduğundan turizm ekonomiye önemli bir katkıda bulunur.
Fransa ayrıca şarap, süt ürünleri, tahıllar ve meyveler de dahil olmak üzere çok çeşitli ürünler üreten büyük bir tarım sektörüne sahiptir. Ülke, özellikle diğer AB ülkelerine olmak üzere, tarım ürünlerinin en büyük ihracatçılarından biridir.
Fransa’daki Başlıca Endüstriler
1. Havacılık ve Savunma
Fransa, dünyanın en büyük uçak üreticilerinden biri olan Airbus’a ev sahipliği yapmaktadır ve güçlü bir havacılık endüstrisine sahiptir. Ülke ayrıca askeri ekipman ve silah üreterek savunma sektöründe önemli bir rol oynamaktadır.
2. Otomotiv Üretimi
Fransa’nın güçlü bir otomotiv endüstrisi var; Renault, Peugeot ve Citroën gibi büyük şirketler yurtiçinde otomobil üretip bunları küresel pazarlara ihraç ediyor.
3. Lüks Ürünler ve Moda
Lüks ürünler sektörü, Louis Vuitton, Hermès ve Chanel gibi dünyaca ünlü markaların moda ve kozmetik endüstrilerine hakim olduğu Fransız ekonomisinin temel taşıdır. Fransa, haute couture, lüks parfümler ve üst düzey deri ürünleriyle bilinir.
4. Tarım ve Şarap
Fransa, süt ürünleri, şarap ve tahıl üretimiyle bilinen Avrupa’nın en büyük tarım üreticilerinden biridir. Özellikle şarap endüstrisi, Bordeaux, Burgonya ve Şampanya gibi bölgelerin dünyanın en iyi şaraplarından bazılarını üretmesiyle önemli bir ihracat geliri elde etmektedir.
5. İlaçlar
Fransa, Sanofi ve Ipsen gibi büyük şirketlerin ülkede bulunmasıyla ilaç ve sağlık alanında liderdir. İlaç endüstrisi hem iç sağlıkta hem de uluslararası ihracatta önemli bir rol oynar.