Orta Afrika’da bulunan Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC), dünyanın en büyük ve en kaynak zengini ülkelerinden biridir. Bakır, kobalt ve elmas gibi geniş mineral yataklarına sahip olan ülke, önemli bir ekonomik potansiyele sahiptir. Ancak, DRC’nin ekonomisi hala gelişmektedir ve tarım ve ticaret önemli roller oynamaktadır. DRC, büyüyen nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak için tarım ürünlerinden endüstriyel ekipmanlara ve tüketici ürünlerine kadar çok çeşitli ürünler ithal etmektedir. DRC’deki gümrük tarifesi rejimi, gelir elde etme ihtiyacını, yeni kurulan yerel endüstrilerin korunması ve temel mallara uygun fiyatlı erişimin sağlanmasıyla dengelemek üzere yapılandırılmıştır.
DRC’de Ürün Kategorisine Göre Özel Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, nüfusun çoğunluğunu istihdam eden Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde önemli bir sektör olmaya devam ediyor. Ancak ülke, özellikle temel ürünler ve işlenmiş gıdalar olmak üzere, iç talebi karşılamak için önemli miktarda gıda ürünü ithal ediyor. Tarımsal ithalatlara uygulanan tarifeler, yerel çiftçileri korurken temel gıda ürünlerinin nüfusa ulaşmasını sağlamak için tasarlanmıştır.
1.1 Temel Tarım Ürünleri
- Tahıllar ve Tahıllar: DRC, iç üretimi desteklemek için pirinç, mısır ve buğday gibi tahılları büyük miktarlarda ithal ediyor. Bu temel ürünlere uygulanan tarifeler, nüfusun karşılayabilmesi için ılımlı.
- Pirinç: Genellikle %5 ila %10 oranında vergilendirilir.
- Mısır ve buğday: Tarifeler, türe ve işleme seviyesine bağlı olarak %5 ile %15 arasında değişmektedir.
- Meyve ve Sebzeler: Kongo Demokratik Cumhuriyeti, özellikle düşük sezonda çok çeşitli meyve ve sebze ithal etmektedir.
- Turunçgiller (portakal, limon): Genellikle %10 oranında vergilendirilir.
- Yapraklı sebzeler ve kök sebzeler: İthalatlar genellikle mevsime ve bulunabilirliğe bağlı olarak %5 ila %15 arasında vergilendirilir.
- Şeker ve Tatlandırıcılar: Şeker ithalatı, yerel şeker üretimini korumak için vergilendirilir, ancak uygun fiyatlı olmasını sağlamak için tarifeler ılımlıdır.
- Rafine şeker: Genellikle %10 ila %20 arasında vergilendirilir, bölgedeki belirli ticaret ortaklarından yapılan ithalatlarda oranlar düşürülür.
1.2 Hayvancılık ve Süt Ürünleri
- Et ve Kümes Hayvanları: Et ithalatı, özellikle kentsel alanlarda, yerel hayvancılık üretimini destekler. Et ithalatındaki tarifeler ürün türüne göre değişir.
- Sığır eti ve domuz eti: Genellikle %10 ila %15 oranında vergilendirilir.
- Kümes hayvanları (tavuk ve hindi): İthalatlar %10 oranında vergilendirilir ; SADC (Güney Afrika Kalkınma Topluluğu) üye ülkelerinden yapılan ithalatlarda ise oranlar düşürülür.
- Süt Ürünleri: Süt tozu, tereyağı ve peynir gibi süt ürünlerinin ithalatı kentsel tüketim açısından önemlidir.
- Süt tozu: Genellikle %5 oranında vergilendirilir, COMESA (Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı) ülkelerinden yapılan ithalatlarda tercihli oranlar uygulanır.
- Peynir ve tereyağı: Gümrük vergileri, tür ve menşeine bağlı olarak %10 ile %20 arasında değişmektedir.
1.3 Özel İthalat Vergileri
Yerel tarımı korumak için DRC, gerekli görüldüğünde belirli tarım ürünlerine özel ithalat vergileri uygular. Örneğin, yerel üretimi baltaladığı tespit edilirse Brezilya’dan gelen kümes hayvanlarına veya Asya’dan gelen meyvelere anti-damping vergileri uygulanabilir.
2. Endüstriyel Ürünler
DRC, altyapı gelişimini ve büyüyen imalat sektörünü desteklemek için önemli miktarda endüstriyel mal, özellikle makine ve inşaat malzemesi ithal ediyor. Hükümet, yerel endüstriyi teşvik ederken gelir elde etmek için bu ithalatlara tarifeler uyguluyor.
2.1 Makine ve Ekipman
- Endüstriyel Makineler: DRC, özellikle madencilik ve inşaat endüstrileri için çok çeşitli makineler ithal ediyor. Makine ithalatındaki tarifeler genellikle altyapı gelişimini teşvik etmek için düşüktür.
- İnşaat makineleri (ekskavatörler, buldozerler): Genellikle %5 ila %10 oranında vergilendirilir.
- Üretim ekipmanları: Tarifeler, ekipmanın türüne ve menşeine bağlı olarak %0 ile %5 arasında değişmektedir.
- Elektrik Ekipmanları: Jeneratörler ve trafolar gibi elektrikli makine ve ekipmanlar, ülkenin sanayi ve kent merkezlerine güç sağlamak için hayati öneme sahiptir.
- Jeneratörler ve trafolar: Genellikle %5 ila %10 arasında vergilendirilir, SADC ve COMESA üye ülkelerinden yapılan ithalatlarda ise oranlar düşürülür.
2.2 Motorlu Taşıtlar ve Taşımacılık
DRC, motorlu taşıtlarının ve otomotiv parçalarının çoğunu özellikle Avrupa, Japonya ve Çin’den ithal ediyor. Araçlar için tarife yapısı, uygun fiyatlı ulaşıma erişimi garanti altına alırken yerel araç montaj endüstrisini korumak için tasarlanmıştır.
- Binek Araçlar: Otomobillerdeki ithalat vergileri, motor hacmine ve menşe ülkeye göre değişmektedir.
- Küçük yolcu araçları (1.500 cc altı): Genellikle %10 ila %20 oranında vergilendirilir.
- Lüks otomobiller ve SUV’lar: Lüks ithalattan pazarı korumak için %25 ila %30 oranında daha yüksek gümrük vergileri uygulanıyor.
- Ticari Araçlar: Kamyon, otobüs ve diğer ticari araçların ithalatı ülkenin lojistik ve ulaştırma altyapısı için olmazsa olmazdır.
- Kamyonlar ve otobüsler: Genellikle %10 oranında vergilendirilir, SADC ve COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda tercihli oranlar uygulanır.
- Araç Parçaları ve Aksesuarları: Lastikler, aküler ve motorlar dahil olmak üzere araç parçalarının ithalatı, parçanın türüne ve menşeine bağlı olarak %5 ile %15 arasında vergilendirilir.
2.3 Bazı Ülkelere Yönelik Özel İthalat Vergileri
DRC, damping veya aşırı sübvansiyon gibi haksız ticaret uygulamaları yaptığı tespit edilen ülkelerden gelen belirli endüstriyel mallara özel ithalat vergileri uygular. Örneğin, yerel endüstrileri korumak için Çin’den gelen çelik ürünlerine veya belirli ülkelerden gelen otomotiv bileşenlerine anti-damping vergileri uygulanabilir.
3. Tekstil ve Giyim
Tekstil ve giyim ürünleri, özellikle Asya ülkelerinden DRC’de önemli ithalatlardır. Ülke büyüyen bir tekstil endüstrisine sahiptir, ancak iç talebi karşılamak için hala büyük ölçüde ithalata bağımlıdır. Tekstil ürünleri için tarife yapısı, tüketici satın alınabilirliğini yerel üreticiler için koruma ile dengelemek üzere tasarlanmıştır.
3.1 Hammaddeler
- Tekstil Elyafları ve İplikleri: Kongo Demokratik Cumhuriyeti, tekstil sektörünü desteklemek için pamuk, yün ve sentetik elyaf gibi hammaddeler ithal etmektedir.
- Pamuk ve yün: Genellikle %5 ila %10 arasında vergilendirilir, COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda oranlar düşürülür.
- Sentetik elyaflar: Tarifeler, menşe ülkesine ve elyaf türüne bağlı olarak %10 ile %15 arasında değişmektedir.
3.2 Bitmiş Giyim ve Konfeksiyon
- Giyim ve Konfeksiyon: Yerel tekstil endüstrisini korumak ve tüketicilerin uygun fiyatlı giyim ürünlerine erişimini sağlamak amacıyla ithal giysilere makul tarifeler uygulanıyor.
- Günlük giyim ve üniformalar: Genellikle %10 ila %20 arasında vergilendirilir, SADC ve COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda tercihli tarifeler uygulanır.
- Lüks ve markalı giyim: Lüks segmentte yerli üreticileri rekabetten korumak için %20 ila %25 oranında daha yüksek tarifeler uygulanmaktadır.
- Ayakkabı: İthal ayakkabılara, malzemeye ve menşe ülkeye bağlı olarak %15 ila %20 oranında vergi uygulanmaktadır.
3.3 Özel İthalat Vergileri
DRC, Çin gibi ülkelerden gelen tekstil ve giyim ürünlerine, bu ürünlerin damping veya düşük fiyatlandırma yoluyla yerel üreticilere zarar verdiği tespit edilirse özel ithalat vergileri uygulayabilir. Bu vergiler, yerel üreticiler için oyun alanını eşitlemeyi amaçlamaktadır.
4. Tüketim Malları
DRC, büyüyen kentsel nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak için elektronik, ev aletleri ve mobilya gibi çok çeşitli tüketim malları ithal ediyor. Bu ürünlerdeki tarife oranları genellikle makul olup, SADC ve COMESA içindeki ticaret ortaklarından gelen mallar için tercihli tarifeler uygulanıyor.
4.1 Elektronik ve Ev Aletleri
- Ev Aletleri: Kongo Demokratik Cumhuriyeti, buzdolabı, çamaşır makinesi ve klima gibi ev aletlerinin çoğunu Çin, AB ve Güney Afrika gibi ülkelerden ithal ediyor.
- Buzdolapları ve dondurucular: Genellikle %15 ila %20 oranında vergilendirilir, ancak SADC ülkelerinden yapılan ithalatlar için daha düşük tarifeler uygulanır.
- Çamaşır makineleri ve klimalar: COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda %15 oranında gümrük vergisi uygulanmakta olup, tercihli tarife uygulanmaktadır.
- Tüketici Elektroniği: Televizyon, akıllı telefon ve dizüstü bilgisayar gibi elektronik cihazlar temel ithalat kalemleridir ve gümrük vergileri genellikle makul düzeydedir.
- Televizyonlar: Genellikle %10 ila %15 arasında vergilendirilir, SADC üyesi ülkelerden yapılan ithalatlarda ise oranlar düşürülür.
- Akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar: Genellikle menşei ülkeye bağlı olarak %5 ila %10 arasında vergilendirilir.
4.2 Mobilya ve Döşemeler
- Mobilya: Ev ve ofis mobilyaları da dahil olmak üzere ithal mobilyalar, malzemeye ve menşe ülkeye bağlı olarak %10 ile %20 arasında değişen oranlarda gümrük vergilerine tabidir.
- Ahşap mobilyalar: Genellikle %15 oranında vergilendirilir, SADC ve COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda daha düşük tarifeler uygulanır.
- Plastik ve metal mobilyalar: %10 ila %15 oranında gümrük vergisi uygulanır.
- Ev Eşyaları: Halı, perde ve ev dekorasyon ürünleri gibi ürünler genellikle malzemeye ve menşe ülkeye bağlı olarak %10 ila %15 arasında vergilendirilir.
4.3 Özel İthalat Vergileri
DRC, Çin ve Hindistan gibi ülkelerden gelen belirli tüketici malları kategorilerine yerel üreticileri haksız rekabetten korumak için anti-damping vergileri uygular. Bu vergiler, piyasa değerinin altında satılan elektronik eşyalara ve mobilyalara uygulanabilir.
5. Enerji ve Petrol Ürünleri
DRC, enerji ihtiyaçları için, özellikle petrol ürünleri olmak üzere, ithalata büyük ölçüde bağımlıdır. Hükümet, gelir elde etmek ve bu temel ürünlerin işletmeler ve tüketiciler için uygun fiyatlı kalmasını sağlamak için enerji ithalatına tarifeler uygular.
5.1 Petrol Ürünleri
- Ham Petrol ve Benzin: Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Angola, Güney Afrika ve Orta Doğu dahil olmak üzere çeşitli ülkelerden petrol ürünleri ithal etmektedir.
- Ham petrol: Genellikle enerji ithalatını teşvik etmek için sıfır gümrük vergisiyle vergilendirilir.
- Benzin ve dizel: Genellikle %10 oranında vergilendirilir, ancak SADC ve COMESA ülkelerinden yapılan ithalatlarda tercihli tarifeler uygulanır.
- Dizel ve Diğer Rafine Petrol Ürünleri: Rafine petrol ürünleri, ürünün türüne ve kökenine bağlı olarak %5 ila %10 arasında vergilendirilir.
5.2 Yenilenebilir Enerji Ekipmanları
- Güneş Panelleri ve Rüzgâr Türbinleri: Yenilenebilir enerjinin gelişimini teşvik etmek amacıyla DRC, güneş panelleri ve rüzgâr türbinleri gibi yenilenebilir enerji ekipmanlarına sıfır gümrük vergisi uygulamaktadır.
6. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Uygun fiyatlı sağlık hizmetlerine erişim, Demokratik Kongo Cumhuriyeti için bir önceliktir ve bu nedenle, erişilebilirliği garanti altına almak amacıyla temel ilaçlar ve tıbbi ekipmanlara uygulanan tarifeler düşük tutulmaktadır.
6.1 İlaçlar
- İlaçlar: Hayat kurtarıcı ilaçlar da dahil olmak üzere temel ilaçlar, uygun fiyatlılığı garantilemek için genellikle sıfır tarifeye tabidir. Temel olmayan ilaç ürünleri, türe ve kökene bağlı olarak %5 ila %10 arasında tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
6.2 Tıbbi Cihazlar
- Tıbbi Ekipman: Tanı aletleri, cerrahi aletler ve hastane yatakları gibi tıbbi cihazlar, ürünün gerekliliğine ve menşeine bağlı olarak genellikle sıfır gümrük vergisi veya düşük gümrük vergisi (%5) uygulamasına tabidir.
7. Özel İthalat Vergileri ve Muafiyetler
7.1 COMESA ve SADC Dışı Ülkeler İçin Özel Görevler
DRC, sübvansiyonlu olduğu veya piyasa fiyatlarının altında satıldığı tespit edilen, imtiyazlı olmayan ülkelerden yapılan belirli ithalatlara anti-damping vergileri ve telafi edici vergiler uygular. Bu önlemler, özellikle çelik, tekstil ve tarım gibi sektörlerde yerel endüstrileri haksız rekabetten korumak için tasarlanmıştır.
7.2 İkili ve Çok Taraflı Anlaşmalar
- SADC: DRC, bölge içerisinde ticareti yapılan birçok malda gümrük vergilerinin düşürülmesini veya sıfırlanmasını sağlayan Güney Afrika Kalkınma Topluluğu’nun (SADC) bir üyesidir.
- COMESA: DRC, COMESA üyesi olarak, özellikle tarım ve sanayi mallarında diğer COMESA üye ülkelerinden yapılan ithalatta tarifeleri azaltan tercihli ticaret anlaşmalarından yararlanmaktadır.
- Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP): Kongo Demokratik Cumhuriyeti, GSP kapsamında gelişmekte olan ülkelerden belirli ürünleri ithal ederek, temel sanayi ve tarım ürünlerinde indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanmaktadır.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Demokratik Kongo Cumhuriyeti
- Başkent: Kinşasa
- En Büyük Şehirler:
- Kinşasa (Başkent ve en büyük şehir)
- Lubumbaşi
- Mbuji-Mayıs
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 580 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 100 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Fransızca (Ulusal diller Lingala, Swahili, Kikongo ve Tshiluba’yı içerir)
- Para Birimi: Kongo Frangı (CDF)
- Konum: Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika’da yer alır ve Angola, Zambiya, Tanzanya, Burundi, Ruanda, Uganda, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti ile komşudur.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Coğrafyası
Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 2,34 milyon kilometrekarelik bir alanı kaplayan Afrika’nın ikinci büyük ülkesidir. Yoğun yağmur ormanları, geniş savanlar, dağlar ve büyük nehirleri içeren çeşitli bir coğrafya ile karakterize edilir.
- Nehirler: Kongo Nehri, Afrika’nın ikinci en uzun nehri olup ulaşım ve hidroelektrik enerjisi için hayati önem taşıyan bir su yoludur.
- Dağlar: Ruwenzori Sıradağları ve Virunga Dağları ülkenin doğu kesiminde önemli coğrafi özelliklerdir.
- İklim: Ülkede ekvatoral iklim hakimdir; yağmur ormanları bölgelerinde yüksek yağış görülürken, güney ve doğuda daha kuru bir savan iklimi görülür.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Ekonomisi
DRC ekonomisi doğal kaynaklar, özellikle bakır, kobalt, elmas ve altın gibi mineraller açısından zengindir. Ancak ülke altyapı, yönetim ve yoksulluk açısından önemli zorluklarla karşı karşıyadır. Temel sektörler arasında madencilik, tarım ve ticaret yer almaktadır.
1. Madencilik
DRC, elektronik ve yenilenebilir enerji gibi küresel endüstriler için kritik öneme sahip olan bakır ve kobaltın dünyanın en büyük üreticilerinden biridir. Madencilik sektörü, ihracat gelirinin büyük bir bölümünü oluşturan ekonominin omurgasıdır.
2. Tarım
Tarım, nüfusun çoğunluğunu istihdam eden hayati bir sektördür. Başlıca ürünler arasında manyok, mısır, pirinç ve kahve bulunur. Ancak sektör, düşük verimlilik, altyapı eksikliği ve gıda güvenliği için ithalata bağımlılık gibi zorluklarla karşı karşıyadır.
3. Enerji
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin, özellikle Kongo Nehri üzerindeki Inga Barajı’ndan gelen hidroelektrik enerjisi için önemli bir potansiyeli vardır. Ülke ayrıca enerji ihtiyaçlarını karşılamak için petrol ürünleri ithal etmektedir. Güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerjinin gelişimi ivme kazanmaktadır.
4. Ormancılık
Kongo Demokratik Cumhuriyeti, dünyanın en büyük ikinci tropikal yağmur ormanı olan Kongo Havzası Yağmur Ormanı’na ev sahipliği yapmaktadır. Ormancılık sektörü hem iç kullanım hem de ihracat açısından önemlidir, ancak ormansızlaşma ve yasadışı ağaç kesimiyle ilgili zorluklara tabidir.
