Doğu Avrupa’da bulunan Belarus, Rusya, Ukrayna ve Avrupa Birliği arasındaki stratejik konumu nedeniyle bölgesel ekonomide önemli bir rol oynayan karayla çevrili bir ülkedir. Devlet kontrollü sektörler ve özel işletmeleri içeren karma bir ekonomiye sahip olan Belarus, endüstriyel makinelerden tüketici ürünlerine kadar çok çeşitli mallar için ithalata güvenir. Belarus, ürün kategorilerine, malların niteliğine ve menşe ülkesine göre değişen yapılandırılmış bir gümrük tarifesi sistemi uygular. Belarus, üye devletler arasında tercihli ticaret anlaşmaları sağlayan Rusya, Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan’ı içeren Avrasya Ekonomik Birliği’nin (EAEU) bir üyesidir.
İthal Ürünler İçin Tarife Kategorileri
Belarus ithal ürünleri çeşitli kategorilere ayırır ve her kategorinin kendine özgü tarife oranları vardır. Bu oranlar yerel endüstrileri korumak, gelir elde etmek ve temel mallara erişimi garantilemek için tasarlanmıştır. Aşağıda başlıca tarife kategorilerinin ve bunlara karşılık gelen oranların ayrıntılı bir dökümü bulunmaktadır.
1. Tarım Ürünleri
Belarus’un güçlü bir tarım sektörü vardır, ancak ülke hala çeşitli tarım ürünlerini, özellikle de yurt içinde yaygın olarak üretilmeyenleri ithal etmektedir. Tarım ürünleri, yerel çiftçileri korumayı ve gerekli gıda ürünlerinin ithalatına izin vermeyi amaçlayan tarifelere tabidir.
1.1 Başlıca Tarım Ürünlerine İlişkin Tarife Oranları
- Meyve ve Sebzeler:
- Taze meyveler (örneğin elma, muz, üzüm): %10-%15
- Sebzeler (örneğin patates, havuç, domates): %10-%20
- Dondurulmuş meyve ve sebzeler: %10
- Kurutulmuş meyveler: %5
- Tahıllar ve Hububatlar:
- Buğday: %5
- Pirinç: %10
- Mısır: %7
- Arpa: %7
- Et ve Kümes Hayvanları:
- Sığır eti: %15
- Domuz eti: %15
- Kümes hayvanları: %20
- İşlenmiş etler (sosis, pastırma): %15
- Süt Ürünleri:
- Süt: %10
- Peynir: %15
- Tereyağı: %12
- Yenilebilir Yağlar:
- Ayçiçek yağı: %7
- Palmiye yağı: %5
- Zeytinyağı: %10
- Diğer Tarım Ürünleri:
- Şeker: %20
- Çay ve kahve: %5
1.2 Tarım Ürünlerine İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) Avantajları: EAEU üyesi olarak Belarus, Rusya, Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan dahil olmak üzere diğer EAEU üye ülkeleriyle gümrüksüz ticaretin keyfini çıkarır. Bu ülkelerden ithal edilen et, tahıl ve süt ürünleri gibi tarım ürünleri genellikle gümrük vergilerinden muaftır.
- EAEU Dışı Ülkeler: EAEU dışı ülkelerden ithal edilen tarım ürünleri genellikle daha yüksek olan standart tarife oranlarına tabidir. Örneğin, Avrupa veya Amerika’dan gelen meyve ve et ürünleri %20’ye kadar tarifelere tabidir.
2. Endüstriyel Ürünler
Belarus, ülkenin büyüyen endüstriyel tabanı için gerekli olan makine, ekipman ve hammaddeler de dahil olmak üzere önemli miktarda endüstriyel mal ithal ediyor. Endüstriyel mallar için tarife oranları, mal türüne ve menşe ülkesine bağlı olarak değişir.
2.1 Makine ve Ekipman
- Ağır Makineler (örneğin vinçler, ekskavatörler, buldozerler): %5-10
- Endüstriyel Ekipmanlar:
- Üretim makineleri (örneğin, tekstil makineleri, paketleme ekipmanları): %5
- İnşaat ekipmanları: %5-%10
- Enerji ile ilgili ekipmanlar (jeneratörler, türbinler): %0-%5
- Elektrik Ekipmanları:
- Elektrik motorları: %5-%7
- Transformatörler: %7
- Kablolar ve kablolama: %5
2.2 Otomobiller ve Otomobil Parçaları
Belarus, iç ihtiyaçlarını karşılamak için önemli sayıda araç ve otomobil parçası ithal ediyor. Otomobil ve otomobil parçalarına uygulanan tarifeler, yerel araç üretim endüstrisini korurken modern araçlara erişim sağlamak için yapılandırılmıştır.
- Binek Araçlar:
- Yeni araçlar: %15-%30 (motor büyüklüğüne bağlı olarak)
- Kullanılmış araçlar: %25-%35 (yaşa ve çevre standartlarına tabidir)
- Ticari Araçlar:
- Kamyon ve otobüsler: %15-%20
- Otomobil Parçaları:
- Motorlar ve şanzıman sistemleri: %10
- Lastikler ve fren sistemleri: %10-%15
- Araç elektroniği (örneğin aydınlatma, ses sistemleri): %10
2.3 Endüstriyel Mallar İçin Özel İthalat Vergileri
- AEB Muafiyetleri: Diğer AEB ülkelerinden ithal edilen sanayi malları genellikle gümrük vergilerinden muaftır; bu da Rusya ve Kazakistan’dan makine, araç ve diğer sanayi ürünlerinin ithalatını kolaylaştırır.
- Avrupa ve Asya’dan ithalat: Avrupa, Çin ve Japonya dahil olmak üzere EAEU dışındaki ülkelerden gelen mallar standart tarifelere tabidir. Örneğin, Almanya’dan gelen inşaat makineleri veya Japonya’dan gelen otomobil parçaları %10-%15’e kadar tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
3. Tüketici Elektroniği ve Ev Aletleri
Belarus, tüketici elektroniği ve ev aletlerinin çoğunda ithalata güveniyor. Bu ürünlere uygulanan tarifeler, yerel montaj ve üretimi teşvik ederken erişilebilirliği sağlamak için tasarlanmıştır.
3.1 Tüketici Elektroniği
- Akıllı telefonlar: %5-%10
- Dizüstü Bilgisayarlar ve Tabletler: %5-%10
- Televizyonlar: %10-%15
- Ses Ekipmanları (örneğin, hoparlörler, ses sistemleri): %10-%15
- Kameralar ve Fotoğraf Ekipmanları: %10
3.2 Ev Aletleri
- Buzdolapları: %10
- Çamaşır Makineleri: %10
- Mikrodalga Fırınlar: %10
- Klimalar: %10-%15
- Bulaşık Makineleri: %10
3.3 Elektronik ve Ev Aletleri İçin Özel İthalat Vergileri
- AEB Tercihleri: AEB ülkelerinden (Rusya ve Kazakistan gibi) ithal edilen tüketici elektroniği ve cihazlar genellikle gümrük vergilerinden muaftır veya indirimli oranlarla karşı karşıyadır, bu da bu malların daha uygun fiyatlı olmasını sağlar.
- Asya İthalatı: Çin, Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerden ithal edilen tüketici elektroniği ürünleri, ürüne bağlı olarak genellikle %5-%15 arasında standart tarife oranlarıyla karşı karşıyadır. Bu ürünler, rekabetçi fiyatlandırmaları nedeniyle Belarus elektronik pazarına hakimdir.
4. Tekstil, Giyim ve Ayakkabı
Belarus, yerel tekstil endüstrisinin nispeten sınırlı kapasitesi göz önüne alındığında önemli miktarda tekstil, giyim ve ayakkabı ithal ediyor. Bu sektördeki tarifeler, uluslararası moda markalarına erişimi korurken yerel üreticileri desteklemek için tasarlanmıştır.
4.1 Giyim ve Konfeksiyon
- Standart Giyim (örneğin, tişörtler, kot pantolonlar, takım elbiseler): %10-%20
- Lüks ve Tasarımcı Markalar: %20-%30
- Spor Giyim ve Atletik Giyim: %15-%20
4.2 Ayakkabı
- Standart Ayakkabı: %15-%20
- Lüks Ayakkabı: %20-%30
- Spor Ayakkabıları ve Spor Ayakkabıları: %15-%20
4.3 Ham Tekstil ve Kumaşlar
- Pamuk: 0%-5%
- Yün: 0%-5%
- Sentetik Elyaflar: %10-%15
4.4 Tekstil Ürünlerine İlişkin Özel İthalat Vergileri
- AEB’ye Gümrük Vergisi Muafiyeti: Diğer AEB üye ülkelerinden ithal edilen tekstil, giyim ve ayakkabı ürünleri genel olarak gümrük vergilerinden muaftır ve bu sayede Belaruslu üreticiler komşu ülkelerden uygun fiyatlı hammaddelere ve giyim ürünlerine erişebilmektedir.
- Avrupa’dan Lüks İthalatlar: Avrupa ülkelerinden ithal edilen tasarımcı kıyafetleri ve lüks markalar genellikle daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalır ve bazı ürünler %30’a kadar vergiye tabi tutulur. Bu tarifeler, yerel tekstil üreticilerini korurken yüksek kaliteli modaya erişim sağlamayı amaçlamaktadır.
5. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Belarus, sağlık sistemini desteklemek için çok çeşitli ilaçlar ve tıbbi ekipman ithal ediyor. Bu temel mallara uygulanan tarifeler, sağlık hizmeti sağlayıcıları ve halk için karşılanabilirliği sağlamak amacıyla genellikle düşüktür.
5.1 Farmasötik Ürünler
- İlaçlar (jenerik ve markalı): %0-%5
- Aşılar: 0%
- Takviyeler ve Vitaminler: %5
5.2 Tıbbi Ekipman
- Tanı Araçları (örneğin, X-ışınları, MRI makineleri): %5
- Cerrahi Aletler: %5
- Hastane Yatakları ve İzleme Ekipmanları: %5-10
5.3 Tıbbi Ürünlere İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Halk Sağlığı Muafiyetleri: Halk sağlığı acil durumlarında Belarus, kişisel koruyucu ekipman (KKE), vantilatörler ve teşhis kitleri gibi kritik tıbbi malzemeler üzerindeki tarifeleri kaldırabilir veya azaltabilir.
- AEB Tıbbi Ticareti: AEB ülkelerinden ithal edilen ilaçlar ve tıbbi ekipmanlar genel olarak gümrük vergilerinden muaftır ve bu durum Belarus sağlık sektörünün temel sağlık ürünlerine uygun maliyetli bir şekilde erişebilmesini sağlar.
6. Alkol, Tütün ve Lüks Ürünler
Belarus, tüketimi düzenlemenin ve gelir elde etmenin bir yolu olarak alkol, tütün ve lüks mallara daha yüksek tarifeler uygular. Bu ürünler standart gümrük vergilerine ek olarak tüketim vergileriyle de karşı karşıyadır.
6.1 Alkollü İçecekler
- Bira: %20
- Şarap: %25
- İçkiler (viski, votka, rom): %30
- Alkolsüz İçecekler: %10
6.2 Tütün Ürünleri
- Sigaralar: %25
- Purolar: %25
- Diğer Tütün Ürünleri (örneğin, pipo tütünü): %20
6.3 Lüks Ürünler
- Saatler ve Mücevherler: %20-%30
- Tasarımcı Çantalar ve Aksesuarlar: %20-%30
- Üst Düzey Elektronik: %15-%20
6.4 Lüks Mallar İçin Özel İthalat Vergileri
- Avrupa İthalatı: Avrupa ülkelerinden ithal edilen tasarımcı modası, mücevher ve üst düzey elektronik ürünler gibi lüks ürünler genellikle daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalıyor ve bazı mallara %30’a varan vergiler uygulanıyor.
- ÖTV: Belarus, tarifelere ek olarak, tüketimi daha da düzenlemek ve temel olmayan malların ithalatını sınırlamak amacıyla alkol ve tütün ürünlerine ÖTV uygulamaktadır.
Belarus Hakkında Ülke Bilgileri
- Resmi Adı: Belarus Cumhuriyeti
- Başkent: Minsk
- Üç Büyük Şehir:
- Minsk
- Gomel
- Mogilev
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 6.000 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 9,4 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Belarusça, Rusça
- Para Birimi: Belarus Rublesi (BYN)
- Konum: Belarus, Doğu Avrupa’da denize kıyısı olmayan bir ülke olup, kuzeydoğusunda Rusya, güneyinde Ukrayna, batısında Polonya ve kuzeybatısında Litvanya ve Letonya ile komşudur.
Belarus coğrafyası
Belarus, yaklaşık 207.600 kilometrekarelik bir alana sahip nispeten düz ve alçak bir ülkedir. Manzarası, çok sayıda nehir ve göle dağılmış ovalar, ormanlar ve sulak alanlar tarafından yönetilir. Ülke, soğuk kışlar ve sıcak yazlar ile ılıman bir karasal iklime sahiptir ve bu da onu tarım ve ormancılık için uygun hale getirir.
- Topoğrafya: Belarus’un düz arazisi Doğu Avrupa Ovası’nın bir parçasıdır. Ülkenin en yüksek noktası deniz seviyesinden sadece 345 metre yüksekliğe ulaşan Dzyarzhynskaya Hara’dır.
- Nehirler ve Göller: Dinyeper, Neman ve Batı Dvina gibi büyük nehirler Belarus’tan geçerek ülkeyi önemli bir ulaşım merkezi haline getirir. Narach ve Svityaz gibi çok sayıda göl, rekreasyon ve turizm için popülerdir.
- İklim: Belarus, uzun ve soğuk kışlar ve nispeten kısa ve sıcak yazlar ile ılıman bir karasal iklime sahiptir. Yağışlar orta düzeydedir ve ülkenin ormancılık ve tarım sektörlerini destekler.
Belarus Ekonomisi ve Başlıca Endüstriler
Belarus, imalat, enerji ve tarım gibi temel endüstriler üzerinde önemli kontrole sahip, devlet tarafından yönetilen bir ekonomiye sahiptir. Ülkenin çeşitli bir endüstriyel tabanı vardır ve hükümet, pazar odaklı reformları başarmada zorluklar devam etse de endüstriyel gelişimi teşvik etmeye devam etmektedir.
1. Üretim
- Üretim, özellikle makine, kimyasallar, tekstil ve gıda işleme gibi sektörlerde Belarus ekonomisinin kritik bir bileşenidir. Belarus, özellikle Rusya olmak üzere komşu ülkelere ihraç edilen traktör, kamyon ve diğer ağır makinelerin önemli bir üreticisidir.
2. Enerji
- Belarus, özellikle Rusya’dan gelen petrol ve doğal gaz olmak üzere enerji ithalatına oldukça bağımlıdır. Ülkenin gelişmiş bir enerji altyapısı vardır ve ham petrolü petrol ürünlerine rafine etmek Belarus’taki önde gelen endüstriyel faaliyetlerden biridir.
3. Tarım
- Tarım, Belarus’ta önemli bir sektör olmaya devam ediyor, gıda güvenliğine katkıda bulunuyor ve nüfusun büyük bir kısmına istihdam sağlıyor. Başlıca tarım ürünleri arasında tahıllar, patatesler, süt ürünleri ve et yer alıyor. Belarus, önemli miktarda peynir ve tereyağı ihraç ederek dünyanın en büyük süt ürünleri üreticilerinden biridir.
4. Bilişim Teknolojileri
- Belarus, yazılım geliştirme ve teknoloji girişimlerine odaklanarak büyüyen bir BT sektörü geliştirdi. Minsk, ülkenin yetenekli iş gücüne uluslararası müşteriler ve yatırımcılar çeken çeşitli teknoloji parklarına ve kuluçka merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır.