Basra Körfezi’nde bulunan küçük bir ada ülkesi olan Bahreyn, stratejik konumu, çeşitlendirilmiş ekonomisi ve güçlü ticaret bağlantıları nedeniyle küresel ekonomide önemli bir rol oynamaktadır. Körfez İşbirliği Konseyi’nin (GCC) bir üyesi olarak Bahreyn, diğer GCC üyeleriyle ticaret anlaşmaları ve tercihli tarife yapıları kurmuş ve bu da bu ülkelerden gelen mallar için serbest veya indirimli tarifelerle sonuçlanmıştır. GCC dışındaki ülkeler için Bahreyn, ithal edilen ürünlerin doğasına dayalı yapılandırılmış bir tarife sistemi uygulamaktadır. Tarifeler kategorilere göre değişse de Bahreyn’in ticaret politikaları, ülkeye temel malların akışını sürdürürken yerel endüstrileri desteklemek için tasarlanmıştır.
İthal Ürünler İçin Tarife Kategorileri
Bahreyn’in gümrük tarife sistemi, ithal ürünleri çeşitli geniş kategorilere ayırır ve her biri mal türüne, menşeine ve geçerli ticaret anlaşmalarına bağlı olarak farklı tarife oranlarına sahiptir. Aşağıda, ana tarife kategorilerinin ve bunlara karşılık gelen oranların ayrıntılı bir dökümü yer almaktadır.
1. Tarım Ürünleri
Tarım, sınırlı ekilebilir arazi nedeniyle Bahreyn ekonomisinde nispeten küçük bir rol oynar. Sonuç olarak, Bahreyn gıda ürünlerinin çoğunu ithal eder. Tarımsal ürünlere uygulanan tarifeler, mümkün olduğunca yerel üretimi korumak ve gerekli gıda maddelerine erişimi garantilemek için tasarlanmıştır.
1.1 Başlıca Tarım Ürünlerine İlişkin Tarife Oranları
- Meyve ve Sebzeler:
- Taze meyveler (örneğin elma, muz, üzüm): %5
- Sebzeler (örneğin domates, salatalık, patates): %5
- Dondurulmuş meyve ve sebzeler: %5
- Kurutulmuş meyveler: 0%
- Tahıllar ve Hububatlar:
- Buğday: %0 (gıda güvenliğini sağlamak için muaf)
- Pirinç: %0
- Mısır: %5
- Arpa: %5
- Et ve Kümes Hayvanları:
- Sığır eti: %5
- Kümes hayvanları (tavuk, hindi): %5
- İşlenmiş etler: %5
- Süt Ürünleri:
- Süt: %5
- Peynir: %5
- Tereyağı: %5
- Yenilebilir Yağlar:
- Ayçiçek yağı: 0%
- Palmiye yağı: %5
- Zeytinyağı: %5
- Diğer Tarım Ürünleri:
- Şeker: %5
- Çay ve kahve: %5
1.2 Tarım Ürünlerine İlişkin Özel İthalat Vergileri
- GCC Tercihli Tarifeleri: Körfez İşbirliği Konseyi’nin (GCC) bir üyesi olarak Bahreyn, Suudi Arabistan, BAE, Umman, Katar ve Kuveyt gibi diğer GCC üye ülkelerinden ithal edilen tarım ürünlerine azaltılmış veya sıfır tarifeler uygular. Örneğin, bu ülkelerden gelen meyve ve sebzeler Bahreyn’e tarifesiz girerken, et ve kümes hayvanları daha düşük tarifelerden faydalanır.
- Körfez İşbirliği Konseyi Dışı Ülkeler: Körfez İşbirliği Konseyi dışı ülkelerden, özellikle Avrupa, Asya ve Amerika’dan yapılan tarımsal ithalatlar, genellikle %5 ila %10 arasında değişen standart tarifelere tabidir. Organik gıda gibi özel tarım ürünleri, belirli ülkelerle yapılan ikili ticaret anlaşmalarının bir parçası olarak azaltılmış tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
2. Endüstriyel Ürünler
Bahreyn, büyüyen üretim ve inşaat sektörleri için gerekli olan makine, ekipman ve hammaddeler de dahil olmak üzere çok çeşitli endüstriyel mallar ithal ediyor. Ülke, mümkün olduğunca yerel üretimi teşvik ederken endüstriyel malların bulunabilirliğini sağlamak için ılımlı tarife oranları kullanıyor.
2.1 Makine ve Ekipman
- Ağır Makineler:
- Ekskavatörler, buldozerler ve vinçler: %5
- İnşaat ve madencilik ekipmanları: %5
- Endüstriyel Ekipmanlar:
- Üretim makineleri (örneğin, tekstil makineleri, gıda işleme ekipmanları): %5
- Enerjiyle ilgili ekipmanlar (örneğin jeneratörler, türbinler): %0-%5
- Elektrik Ekipmanları:
- Elektrik motorları: %5
- Transformatörler: %5
- Kablolar ve kablolama: %5
2.2 Otomobiller ve Otomobil Parçaları
Bahreyn, iç talebini karşılamak için çok sayıda araç ve otomobil parçası ithal ediyor. Otomobillere uygulanan tarifeler, yerel montaj işletmelerinin teşvikini uygun fiyatlı araçların bulunabilirliğini garantilemekle dengelemek için ayarlandı.
- Binek Araçlar:
- Yeni araçlar: %5
- Kullanılmış araçlar: %5 (yaşa ve çevre standartlarına tabidir)
- Ticari Araçlar:
- Kamyon ve otobüsler: %5
- Otomobil Parçaları:
- Motorlar ve şanzıman sistemleri: %5
- Lastikler ve fren sistemleri: %5
- Araç elektroniği (örneğin aydınlatma, ses sistemleri): %5
2.3 Endüstriyel Mallar İçin Özel İthalat Vergileri
- GCC Serbest Ticareti: Diğer GCC ülkelerinden ithal edilen endüstriyel mallar, Bahreyn pazarına tarifesiz erişimden yararlanır. Bu, GCC ülkelerinde üretilen veya monte edilen makine, ekipman ve araçlar için geçerlidir ve bu ithalatları GCC dışındaki mallara kıyasla daha rekabetçi hale getirir.
- Körfez İşbirliği Konseyi Dışı Ülkeler: Çin, AB ve ABD dahil Körfez İşbirliği Konseyi dışındaki ülkelerden gelen endüstriyel mallar genellikle %5 ila %10 arasında değişen tarifelerle karşı karşıyadır. İnşaat ve enerji gibi belirli sektörler için, tercihli olmayan ülkelerden gelen mallar daha yüksek tarifelerle veya ek ithalat vergileriyle karşı karşıya kalabilir.
3. Tüketici Elektroniği ve Ev Aletleri
Bahreyn, tüketici elektroniği ve ev aletlerinin çoğunu, öncelikle Asya ve Avrupa’dan ithal ediyor. Yüksek kaliteli ürünlere erişimi garantilemek için, elektronik ve aletler üzerindeki tarifeler ılımlı olup, iç pazarda rekabeti ve bulunabilirliği teşvik ediyor.
3.1 Tüketici Elektroniği
- Akıllı telefonlar: %5
- Dizüstü Bilgisayarlar ve Tabletler: %5
- Televizyonlar: %5
- Ses Ekipmanları:
- Hoparlörler ve ses sistemleri: %5
- Ev sinema sistemleri: %5
- Kulaklık ve aksesuarlar: %5
3.2 Ev Aletleri
- Buzdolapları: %5
- Çamaşır Makineleri: %5
- Mikrodalga Fırınlar: %5
- Klimalar: %5
- Bulaşık Makineleri: %5
3.3 Elektronik ve Ev Aletleri İçin Özel İthalat Vergileri
- Körfez İşbirliği Konseyi Ülkeleri için Tercihli Oranlar: Körfez İşbirliği Konseyi üye ülkelerinden ithal edilen tüketici elektroniği ve cihazlar genellikle gümrüksüzdür ve bu ürünlerin rekabetçi bir şekilde fiyatlandırılmasını sağlar. Örneğin, Suudi Arabistan veya BAE’de üretilen ev aletleri herhangi bir gümrük vergisiyle karşılaşmadan Bahreyn’e girebilir.
- Asya İthalatı: Tüketici elektroniği ve ev aletlerinin büyük bir kısmı Çin, Güney Kore ve Japonya gibi Asya ülkelerinden ithal edilmektedir. Bu ürünler genellikle standart %5 tarifeye tabidir ve bu da yerel perakendecileri korurken tüketicilere erişilebilir hale getirir.
4. Tekstil, Giyim ve Ayakkabı
Bahreyn, uluslararası pazarlardan, özellikle Güney Asya ve Avrupa’dan önemli miktarda tekstil, giyim ve ayakkabı ithal ediyor. Bu mallara uygulanan tarifeler, yerel üreticileri korurken küresel moda markalarına erişim sağlamak için tasarlanmıştır.
4.1 Giyim ve Konfeksiyon
- Standart Giyim (örneğin, tişörtler, kot pantolonlar, takım elbiseler): %5
- Lüks ve Tasarımcı Markalar: %5-10
- Spor Giyim ve Atletik Giyim: %5
4.2 Ayakkabı
- Standart Ayakkabı: %5
- Lüks Ayakkabı: %10
- Spor Ayakkabı: %5
4.3 Ham Tekstil ve Kumaşlar
- Pamuk: %5
- Yün: %5
- Sentetik Elyaflar: %5
4.4 Tekstil Ürünlerine İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Körfez İşbirliği Konseyi Serbest Ticareti: Diğer Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinden ithal edilen tekstil, giyim ve ayakkabı ürünleri genellikle gümrük vergilerinden muaftır ve bu sayede hammadde ve mamul malların uygun maliyetli ithalatı sağlanır.
- Avrupa’dan Lüks Markalar: Avrupa ülkelerinden ithal edilen tasarımcı moda ve lüks giyim ürünleri, özellikle İtalya, Fransa ve İngiltere’den gelen üst düzey ürünler için daha yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabilir. Bu ülkelerde gümrük vergileri %5 ile %10 arasında değişebilmektedir.
5. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Bahreyn’in sağlık sistemi, nüfusuna hizmet sağlamak için ithal ilaçlara ve tıbbi ekipmanlara bağlıdır. Temel sağlık ürünlerinin karşılanabilirliğini sağlamak için tıbbi ithalatlardaki tarifeler düşük tutulur veya tamamen kaldırılır.
5.1 Farmasötik Ürünler
- İlaçlar (jenerik ve markalı): 0%
- Aşılar: 0%
- Takviyeler ve Vitaminler: %5
5.2 Tıbbi Ekipman
- Tanı Araçları (örneğin, X-ışınları, MRI makineleri): %0
- Cerrahi Aletler: 0%
- Hastane Yatakları ve İzleme Ekipmanları: %5
5.3 Tıbbi Ürünlere İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Halk Sağlığı Muafiyetleri: Sağlık acil durumları sırasında Bahreyn, kişisel koruyucu ekipman (KKE), vantilatörler ve teşhis kitleri gibi kritik tıbbi malzemeler üzerindeki tarifeleri kaldırabilir veya azaltabilir.
- Körfez İşbirliği Konseyi Ticaret Anlaşmaları: Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinden ithal edilen ilaçlar ve tıbbi ekipmanlar genel olarak gümrük vergilerinden muaftır ve bu sayede Bahreyn’deki sağlık hizmeti sağlayıcıları için daha uygun fiyatlı ve erişilebilirdir.
6. Alkol, Tütün ve Lüks Ürünler
Bahreyn’de alkol, tütün ve lüks mallar sıkı bir şekilde düzenlenir ve tüketimi caydırmak ve gelir elde etmek için daha yüksek tarifeler uygulanır. Bu ürünler standart gümrük vergilerine ek olarak tüketim vergilerine tabidir.
6.1 Alkollü İçecekler
- Bira: %100
- Şarap: %100
- İçkiler (viski, votka, rom): %125
- Alkolsüz İçecekler: %5
6.2 Tütün Ürünleri
- Sigaralar: %100
- Purolar: %100
- Diğer Tütün Ürünleri: 100%
6.3 Lüks Ürünler
- Saatler ve Mücevherler: %5-%10
- Tasarımcı Çantalar ve Aksesuarlar: %10
- Üst Düzey Elektronikler: %5
6.4 Alkol, Tütün ve Lüks Ürünlere İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Avrupa İthalatı: Avrupa’dan gelen lüks ürünler, örneğin lüks moda, mücevher ve elektronik eşyalar, %5 ila %10 arasında standart tarifelere tabidir; bu ülkelerden gelen alkol ve tütün ürünleri ise tüketimi düzenlemek için daha yüksek ÖTV’ye tabidir.
- Özel ÖTV: Bahreyn, standart tarifelere ek olarak, alkol ve tütün ürünlerine ÖTV uygulayarak, bu malların tüketimini azaltmak için nihai maliyeti önemli ölçüde artırıyor.
Bahreyn Hakkında Ülke Bilgileri
- Resmi Adı: Bahreyn Krallığı
- Başkent: Manama
- Üç Büyük Şehir:
- Manama
- Rifa
- Muharrak
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 25.000 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 1,7 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Arapça
- Para birimi: Bahreyn Dinarı (BHD)
- Konum: Bahreyn, Suudi Arabistan’ın doğusunda ve Katar’ın batısında, Basra Körfezi’nde yer alan bir ada ülkesidir.
Bahreyn Coğrafyası
Bahreyn, ana adasının kara kütlesinin çoğunu oluşturduğu 33 adadan oluşan bir takımadadır. Ülke, Arap Yarımadası’nın ana nakliye yollarının yakınında, Basra Körfezi’nde stratejik bir konuma sahiptir ve bu da ona bölgesel ticaret ve lojistikte önemli bir rol verir. Ülke, yaklaşık 780 kilometrekarelik toplam alanı kaplar ve bu da onu Orta Doğu’nun en küçük ülkelerinden biri yapar.
- Topoğrafya: Bahreyn’in arazisi çoğunlukla düz ve kuraktır, alçak çöl ovaları ve kıyı tuz düzlükleri vardır. En yüksek noktası olan Jebel Dukhan tepesi deniz seviyesinden sadece 134 metre yüksekliğe ulaşır.
- İklim: Bahreyn, sıcak yazlar, ılıman kışlar ve düşük yıllık yağışlarla karakterize bir çöl iklimine sahiptir ve bu da tatlı su kaynaklarını kıt hale getirir. Ülkenin Basra Körfezi boyunca stratejik konumu, özellikle kıyı boyunca deniz meltemleriyle aşırı sıcağı hafifletmeye yardımcı olur.
Bahreyn Ekonomisi ve Başlıca Endüstriler
Bahreyn’in ekonomisi, finans, petrol ve gaz, alüminyum üretimi ve turizm gibi kilit sektörlerle diğer birçok Körfez ülkesine kıyasla oldukça çeşitlendirilmiştir. Hükümet, ekonomik çeşitliliği teşvik etmek ve petrol gelirlerine olan bağımlılığı azaltmak için çeşitli reformlar uygulamıştır.
1. Petrol ve Gaz Endüstrisi
- Bahreyn, 1932’de petrol keşfeden ilk Körfez ülkesiydi ve sektör ulusal ekonominin önemli bir bileşeni olmaya devam ediyor. Ancak, petrol rezervleri komşularına kıyasla daha sınırlı olduğundan, Bahreyn rafineri ve petrokimyasallar gibi alt akış faaliyetlerine odaklanıyor.
- İhracat: Ham petrol ve rafine petrol ürünleri Bahreyn’in en önemli ihracat kalemleri arasında yer almakta olup, hükümet gelirlerine önemli katkı sağlamaktadır.
2. Finansal Hizmetler
- Bahreyn, özellikle İslami finans alanında, köklü bir bankacılık sektörüyle bölgesel bir finans merkezidir. Ülke, Orta Doğu’nun finansal manzarasında önemli bir rol oynayan çok sayıda uluslararası banka ve finans kuruluşuna ev sahipliği yapmaktadır.
3. Alüminyum Üretimi
- Bahreyn’de alüminyum üretimi, dünyanın en büyük alüminyum izabe tesislerinden biri olan Alba tarafından desteklenen önemli bir endüstridir. Ülke, endüstriyel çeşitliliğine katkıda bulunarak küresel olarak alüminyum ürünleri ihraç etmektedir.
4. Turizm ve Gayrimenkul
- Bahreyn, kültürel simge yapıları, alışveriş merkezleri ve Formula 1 Grand Prix gibi spor etkinlikleriyle ziyaretçileri çekerek turizm sektörünü aktif olarak geliştiriyor. Ayrıca, ülkenin gayrimenkul sektörü hem yerel hem de uluslararası yatırımcıların desteğiyle hızla büyüdü.