Afrika’nın güneybatı kıyısında yer alan Angola, kıtanın en büyük petrol üreticilerinden biridir ve çeşitli mallara olan iç talebini karşılamak için ithalata büyük ölçüde bağımlı olan büyüyen bir ekonomiye sahiptir. Birçok gelişmekte olan ülke gibi Angola da mal ithalatını düzenlemek, yerel endüstrileri teşvik etmek ve gelir elde etmek için yapılandırılmış bir tarife sistemi uygulamaktadır. Ülke, ürün kategorilerine dayalı uyumlu bir tarife sistemi kullanmaktadır ve uygulanan oranlar ithal edilen malların türüne bağlıdır. Angola’nın gümrük vergileri ayrıca ülkenin ticaret politikaları ve anlaşmalarından, özellikle Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) gibi bölgesel örgütlere üyeliğinin bir sonucu olarak, belirli ülkeler için özel ithalat vergileri dahil olmak üzere etkilenir.
İthal Ürünler İçin Tarife Kategorileri
Angola ithal ürünleri birkaç kategoriye ayırır ve her kategorinin malların doğasına göre farklı gümrük tarife oranları vardır. Aşağıda bu kategorilerin ve geçerli oranların bir dökümü verilmiştir.
1. Tarım Ürünleri
1.1 Başlıca Tarım Ürünlerine İlişkin Tarife Oranları
Angola, altyapı ve lojistik zorluklar nedeniyle yerel üretimin sınırlı olması nedeniyle gıdasının büyük bir bölümünü ithal ediyor. Tarım ürünlerine yönelik gümrük tarifeleri, gıda güvenliğini sağlarken yerel üretimi teşvik etmek için tasarlanmıştır.
- Meyve ve Sebzeler:
- Taze meyveler: %10
- Sebzeler: %12
- Tahıllar ve Hububatlar:
- Buğday: %5
- Mısır: %7
- Pirinç: %4
- Et ve Kümes Hayvanları:
- Sığır eti: %15
- Domuz eti: %12
- Kümes hayvanları: %10
- Süt Ürünleri:
- Süt: %8
- Peynir: %12
- Tereyağı: %10
- Yenilebilir Yağlar:
- Palmiye yağı: %7
- Ayçiçek yağı: %5
1.2 Özel İthalat Vergileri
- SADC Üye Devletleri: Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) içindeki ülkelerden (Güney Afrika ve Namibya gibi) yapılan tarım ürünleri ithalatı, indirimli tarifelerden yararlanır. Örneğin, SADC üyelerinden gelen meyve ve sebzeler, SADC dışındaki ülkelerden yapılan ithalatlara kıyasla gümrük vergilerinde %5 indirimden yararlanabilir.
- SADC Dışı Ülkeler: Avrupa ve Asya ülkeleri de dahil olmak üzere SADC bölgesi dışındaki ülkelerden gelen tarımsal ithalatlar genellikle daha yüksek tarifelere tabidir. Afrika dışındaki ülkelerden gelen kümes hayvanları ve sığır eti gibi ürünler %2 ila %5 daha yüksek tarifelerle karşı karşıyadır.
2. Endüstriyel Ürünler
Angola, yerel üretim ve inşaat sektörlerinin gelişimi için gerekli olan makine ve hammaddeler de dahil olmak üzere çok çeşitli endüstriyel mallar ithal etmektedir. Endüstriyel mallar için tarife oranları genellikle yüksek kaliteli ekipman ithalatı ihtiyacı ile yerel üretimi teşvik etme isteği arasında denge kuracak şekilde yapılandırılmıştır.
2.1 Makine ve Ekipman
- Ağır Makineler (örneğin ekskavatörler, vinçler): %5
- Endüstriyel Ekipman (örneğin jeneratörler, kompresörler): %7
- Üretim Araçları:
- Metal işleme makineleri: %6
- Elektrikli makineler: %8
- İnşaat ekipmanları: %10
2.2 Otomobiller ve Otomobil Parçaları
- Binek Araçlar:
- Yeni araçlar: %20
- Kullanılmış araçlar: %30
- Ticari Araçlar (kamyon, otobüs):
- Tarife oranı: %15
- Otomobil Parçaları:
- Motorlar ve mekanik parçalar: %10
- Lastikler ve diğer bileşenler: %8
2.3 Endüstriyel Mallar İçin Özel İthalat Vergileri
- SADC İthalatı: SADC üyesi ülkelerden gelen makine ve endüstriyel ekipmanlar, genellikle standart oranların %2 ila %3 altında olan daha düşük tarifelerden yararlanmaktadır.
- Çin İthalatı: Çin, Angola’nın en büyük ticaret ortaklarından biridir ve Çin endüstriyel mallarının ithalatı özel tarifelerle karşı karşıya kalabilir. Bazı ağır makine ve araçlar için yerel pazarı korumak amacıyla %5’e kadar ek vergiler uygulanabilir.
3. Tüketim Malları
3.1 Elektronik ve Ev Aletleri
Angola, yerel üretimin yetersizliği nedeniyle tüketici elektroniği ve ev aletlerinin çoğunu yurt dışından ithal ediyor.
- Akıllı telefonlar: %15
- Dizüstü Bilgisayarlar ve Bilgisayarlar: %12
- Televizyonlar: %10
- Buzdolapları: %12
- Klimalar: %10
3.2 Giyim ve Ayakkabı
Angola’nın tüketici pazarı için tekstil ve giyim ithalatı hayati önem taşıyor, ancak hükümet yerel giyim üretimini teşvik etmek için ılımlı tarifeler uyguluyor.
- Giyim: %15
- Ayakkabı: %12
- Lüks Ürünler (tasarımcı kıyafetleri, saatler): %20
3.3 Tüketim Malları İçin Özel İthalat Vergileri
- AB’den ithalat: Avrupa ithalatı, özellikle elektronik ve lüks mallar, SADC ülkelerinden gelen benzer ürünlere göre daha yüksek tarifelerle karşı karşıyadır. Örneğin, Avrupa’dan gelen lüks moda ürünleri %25’e kadar yüksek tarifelere sahip olabilir.
- Afrika Mallarına Tercihli Muamele: Angola, Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) gibi ticaret anlaşmaları kapsamında Afrika ülkelerinden yapılan giyim ve tekstil ithalatına gümrük vergilerinde indirim sağlıyor ve belirli ürünler için gümrük vergisini %5 ila %10 arasında düşürüyor.
4. Hammaddeler ve Kimyasallar
Angola’nın büyüyen sanayi sektörü, ülkenin petrol rafinerisi, madencilik ve inşaat gibi alanlardaki kalkınması için olmazsa olmaz olan hammadde ithalatına büyük ölçüde bağımlıdır.
4.1 Metaller ve Mineraller
- Demir ve Çelik: %5
- Alüminyum: %7
- Bakır: %6
- Diğer Metaller (çinko, kalay): %8
4.2 Kimyasallar ve Plastikler
- Endüstriyel Kimyasallar: %7
- Plastikler (ham ve yarı mamul ürünler): %10
- Gübreler: %5
4.3 Hammaddeler için Özel İthalat Vergileri
- Petrol ve Gaz Ekipmanları: Angola’nın geniş petrol rezervleri göz önüne alındığında, petrol ve gaz sektörüyle ilgili ekipman ve malzemeler genellikle daha düşük tarifelerden faydalanır. Petrol arama ve çıkarma makinelerinin ithalatı, azaltılmış tarifelere veya hatta muafiyetlere tabi olabilir.
5. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Angola’daki sağlık sektörü büyük ölçüde ithal ilaçlara ve tıbbi ekipmanlara dayanmaktadır. Bu malların halk sağlığı açısından önemi göz önüne alındığında, tarife oranları genellikle diğer ürün kategorilerine göre daha düşüktür.
5.1 Farmasötik Ürünler
- İlaçlar: %2
- Aşılar: %0 (kamu sağlığı girişimlerinin bir parçası olarak tarife uygulanmaz)
- Vitaminler ve Takviyeler: %5
5.2 Tıbbi Ekipman
- Tanı Araçları (Röntgen, MRI): %5
- Cerrahi Aletler: %4
- Hastane Ekipmanları (yatak, izleme cihazları): %6
5.3 Tıbbi Ürünlere İlişkin Özel İthalat Vergileri
- Halk Sağlığı Girişimleri: Pandemiler gibi sağlık acil durumlarında Angola, kritik tıbbi malzemeler üzerindeki tarifeleri geçici olarak azaltabilir veya askıya alabilir. Örneğin, COVID-19 pandemisi sırasında maskeler, eldivenler ve vantilatörler üzerindeki vergiler kaldırıldı.
- Bağışçı Yardımı: Uluslararası bağışçı yardım programlarının bir parçası olan tıbbi ithalatlar genellikle gümrük vergilerinden tamamen muaftır.
6. Alkol, Tütün ve Lüks Ürünler
6.1 Alkollü İçecekler
Angola, özellikle şarap ve içkiler olmak üzere önemli miktarda alkol ithal ediyor ve bu ürünlere daha yüksek gümrük vergileri uygulanıyor.
- Bira ve Şarap: %15
- İçki ve Alkollü İçecekler: %25
- Alkolsüz İçecekler: %10
6.2 Tütün Ürünleri
- Sigaralar: %30
- Purolar: %25
- Diğer Tütün Ürünleri: %20
6.3 Lüks Ürünler
- Mücevher ve Değerli Metaller: %20
- Saatler: %20
- Tasarımcı Çantalar ve Aksesuarlar: %25
7. Bazı Ülkelere Özel İthalat Vergileri
7.1 Uygun Ticaret Anlaşmalarına Sahip Ülkeler
- Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC): Angola, Güney Afrika, Namibya ve Zimbabve’yi içeren SADC üye ülkelerinden ithal edilen çeşitli mallar üzerindeki tarife indirimlerinden yararlanmaktadır. Bu anlaşmalar kapsamında, belirli tarım ve endüstriyel mallar gümrük vergilerinde %50’ye kadar indirim almaktadır.
- Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA): Angola, AfCFTA’nın bir parçasıdır ve diğer Afrika ülkelerinden yapılan ithalatlar genellikle azaltılmış tarifelerden faydalanır. Örneğin, AfCFTA üyesi ülkelerden gelen tekstil, hammadde ve tarım ürünleri gümrük vergilerinde %10 ila %20 oranında azalma görebilir.
7.2 Daha Yüksek İthalat Vergileriyle Karşı Karşıya Kalan Ülkeler
- Avrupa Birliği: AB, Angola için önemli bir ticaret ortağı olmasına rağmen, Avrupa ülkelerinden lüks mallar, araçlar ve elektronik eşya ithalatı daha yüksek tarifelerle karşı karşıyadır. Bu durum özellikle tarifelerin %30’a kadar çıkabildiği lüks moda ürünleri ve otomobiller için geçerlidir.
- Amerika Birleşik Devletleri: ABD’den yapılan ithalat, özellikle endüstriyel ekipman ve tüketici elektroniği alanlarında, Çin veya Afrika ülkelerinden yapılan mallara kıyasla biraz daha yüksek tarifelere tabidir; makine ve ağır ekipman gibi belirli ürünlerde %5 ek vergi vardır.
- Çin: Çin, Angola’nın önemli bir ticaret ortağıdır ve Çin’den gelen malların çoğu standart tarifelere tabi olsa da, bazı yüksek talep gören tüketici elektroniği ve araçlara %3 ila %5 arasında ek vergiler uygulanmaktadır.
Angola Hakkında Ülke Bilgileri
- Resmi Adı: Angola Cumhuriyeti
- Başkent: Luanda
- Üç Büyük Şehir:
- Luanda
- Huambo
- Benguela
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 3.400 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 35 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Portekizce
- Para birimi: Angola Kvanzası (AOA)
- Konum: Güneybatı Afrika’da, güneyde Namibya, doğuda Zambiya ve kuzeyde Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile komşudur.
Angola’nın Coğrafyası
Angola, Güney Afrika’nın batı kıyısında yer alır ve 1,2 milyon kilometrekareden fazla bir alanı kaplar. Ülkenin coğrafyası, Atlantik Okyanusu boyunca uzanan kıyı ovalarından güney bölgesindeki yaylalara, platolara ve Namib Çölü’ne kadar geniş bir yelpazede manzarayı kapsar. Orta plato ve yaylalar tarım için önemlidir, kuzey kısmı ise tropikal ormanlar açısından zengindir. Cuanza ve Cunene dahil olmak üzere Angola’nın nehirleri sulama, hidroelektrik güç ve ulaşım için hayati öneme sahiptir.
Angola’nın kıyısı boyunca tropikal bir iklim vardır ve iç kesimlerde daha kuru, yarı kurak bir iklime geçiş yapar. Ülkenin doğal kaynakları, özellikle petrol ve elmaslar, ekonomik manzarasına hakimdir.
Angola Ekonomisi ve Başlıca Endüstriler
Angola’nın ekonomisi Afrika’nın en büyüklerinden biridir ve özellikle petrol olmak üzere doğal kaynaklara büyük ölçüde bağımlıdır. Ülke, Nijerya’dan sonra Afrika’nın ikinci büyük petrol üreticisidir ve petrol ülkenin ihracat gelirinin %90’ından fazlasını oluşturmaktadır.
1. Petrol ve Gaz Endüstrisi
- Angola’nın petrol üretimi açık deniz sondajına odaklı olup, ülke 2007’den bu yana OPEC üyesidir.
- Ülkede ayrıca önemli doğalgaz rezervleri de bulunuyor.
2. Elmaslar
- Angola, özellikle yüksek kaliteli mücevherler olmak üzere elmas üretiminde önde gelen bir üretici olup ekonomiye önemli katkılarda bulunmaktadır.
- Madencilik sektörü ayrıca demir, bakır, altın gibi diğer mineralleri de üretmektedir.
3. Tarım
- Tarım, yerel ekonomide önemli bir rol oynar, ancak ülke gıdasının büyük bir bölümünü ithal eder. Başlıca ürünler arasında kahve, muz, manyok ve mısır bulunur.
4. Üretim ve İnşaat
- Angola hükümeti, altyapı, üretim ve petrol ve madenciliğin ötesinde çeşitliliğe odaklanarak sanayileşmeye yatırım yapıyor. Temel sektörler arasında çimento üretimi, çelik imalatı ve gıda işleme yer alıyor.