Avrupa Birliği’nin (AB) merkezi bir merkezi olan Belçika, AB dışındaki ülkelerden yapılan ithalatlara uygulanan AB’nin Ortak Gümrük Tarifesi’ni (CCT) takip eder. AB Gümrük Birliği’nin bir parçası olarak Belçika, tüm üye devletlerde birleşik bir tarife sistemine bağlı kalarak, AB pazarına giren ithalatlara aynı tarife oranlarının eşit şekilde uygulanmasını sağlar. Belçika’nın gümrük tarifeleri, uluslararası ticareti düzenleme ve temel yerel endüstrileri koruma gibi ikili bir amaca hizmet ederken, aynı zamanda temel mallar üzerinde rekabetçi ithalat vergileri sağlayarak ekonomik büyümeyi teşvik eder.
Belçika’da Ürün Kategorisine Göre Özel Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Belçika ekonomisinde süt ürünleri, hayvancılık ve mahsul çiftçiliğine odaklanarak önemli ancak nispeten küçük bir rol oynar. Belçika dünyanın dört bir yanından çok çeşitli tarım ürünleri ithal eder ve bu ürünlere uygulanan tarifeler AB’nin Ortak Tarım Politikası (CAP) ile uyumludur. Bu tarifeler, temel gıda ürünlerinin uygun fiyatlı kalmasını sağlarken AB çiftçilerini korumayı amaçlamaktadır.
1.1 Temel Tarım Ürünleri
- Tahıllar ve Hububat: Belçika buğday, mısır, pirinç ve diğer tahılları ithal ediyor; tarife oranları AB içindeki pazar talebine ve üretim seviyelerine göre değişiyor.
- Buğday ve mısır: Genellikle %0 ile %10 arasında değişen tarifelere tabidir.
- Pirinç: Pirinç ithalatında ton başına 65 avroya kadar tarifeler uygulanabilir, ancak çeşitli ticaret anlaşmaları kapsamında tercihli oranlar uygulanmaktadır.
- Meyve ve Sebzeler: Belçika, hasat dönemlerinde yerli çiftçileri korumak amacıyla gümrük vergileriyle önemli miktarda taze ürün ithal ediyor.
- Turunçgiller (portakal, limon, greyfurt): Genellikle %5 ila %10 arasında gümrük vergisi uygulanır.
- Elma, armut ve diğer ılıman iklim meyveleri: Yerel üretime ve yılın zamanına bağlı olarak %10 ila %15 arasında gümrük vergisi uygulanır.
- Sebzeler (patates, soğan, domates): Genellikle %5 ila %20 arasında vergilendirilir.
- Şeker ve Tatlandırıcılar: Şekerin ithalat tarifesi genellikle ton başına 40 EUR civarında olup, belirli ülkeler veya ticaret anlaşmaları için özel ithalat kotaları ile tarife indirimleri sağlanmaktadır.
1.2 Hayvancılık ve Süt Ürünleri
- Et ve Kümes Hayvanları: Belçika’ya yapılan et ithalatına, yerel hayvancılık sektörünü korumak amacıyla gümrük vergileri uygulanıyor.
- Sığır eti ve domuz eti: Gümrük vergileri genellikle %12 ile %20 arasında değişmektedir, ancak bazı ürünler gümrük vergisi oranı kotasından (TRQ) faydalanabilir.
- Kümes Hayvanları: İthal edilen kümes hayvanı ürünlerine, ürüne bağlı olarak %15 ile %25 arasında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Balık ve Deniz Ürünleri: Belçika çok çeşitli deniz ürünleri ithal etmektedir ve bu ithalatlar %5 ila %10 tarifelere tabidir. Serbest ticaret anlaşmaları (STA) olan ülkelerden yapılan ithalatlarda tercihli oranlar uygulanabilir.
- Süt Ürünleri: Süt, tereyağı ve peynir gibi süt ithalatları, AB süt çiftçilerini korumak amacıyla gümrük vergilerine tabidir.
- Peynir: İthal peynirlere uygulanan tarifeler genellikle %8 ile %15 arasında değişmektedir.
- Tereyağı ve krema: Genellikle %10 ila %15 arasında gümrük vergisi uygulanır.
1.3 Özel İthalat Vergileri
Belçika, belirli ülkelerden gelen tarım ürünlerine uygulanan tarifeleri azaltan veya ortadan kaldıran AB’nin ticaret anlaşmaları ağından faydalanmaktadır. Örneğin:
- AB-Güney Kore STA ve AB-Kanada Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması (CETA) kapsamında, bu ülkelerden gelen birçok tarım ürününe indirimli veya sıfır gümrük vergisi uygulanıyor.
- Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP), gelişmekte olan ülkelerden ithal edilen tarım ürünlerine indirimli veya sıfır tarife uygulanmasını sağlar.
2. Endüstriyel Ürünler
Belçika’nın, makine, kimyasallar ve otomotiv ürünleri gibi önemli ithalat ürünleriyle oldukça gelişmiş bir sanayi sektörü vardır. Endüstriyel mallar Belçika ekonomisi için olmazsa olmazdır ve tarifeler, bitmiş ürün veya hammadde olup olmadığına bağlı olarak ürün türüne göre değişir.
2.1 Makine ve Ekipman
- Endüstriyel Makineler: İnşaat, imalat ve tekstil gibi sektörlerde kullanılan endüstriyel makinelere uygulanan gümrük vergileri, ülkenin endüstriyel altyapısı açısından kritik öneme sahip olduğundan genellikle düşüktür.
- İnşaat ve imalat makineleri: Makine türüne bağlı olarak gümrük vergileri %1 ile %5 arasında değişmektedir.
- Tekstil makineleri: Gümrük vergileri genellikle düşüktür, %2-%4 civarındadır.
- Elektrikli Ekipmanlar: Jeneratörler, transformatörler ve endüstriyel elektronik cihazlar gibi elektrikli makine ve ekipmanlar genellikle %0 ile %4,5 arasında tarifelere tabidir.
2.2 Motorlu Taşıtlar ve Taşımacılık
Belçika, Avrupa otomotiv endüstrisinin önemli bir merkezi olup, çok çeşitli motorlu taşıtlar ve taşıt parçaları ithal etmektedir.
- Binek Araçlar: AB dışındaki ülkelerden ithal edilen otomobillere %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır. Güney Kore ve Japonya gibi serbest ticaret anlaşmaları olan ülkelerden ithal edilen araçlara bu anlaşmalar kapsamında sıfır gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Elektrikli araçlar (EA): EA’lar, AB’nin yeşil enerji politikaları doğrultusunda indirimli tarifelerden faydalanabilir.
- Ticari Araçlar: Kamyon ve otobüs gibi ticari araçlara uygulanan vergiler, aracın büyüklüğüne ve türüne bağlı olarak %5 ile %10 arasında değişmektedir.
- Araç Parçaları ve Bileşenleri: Motorlar, lastikler ve elektrik sistemleri gibi parça ve bileşenlere uygulanan tarifeler, belirli parçaya bağlı olarak %2 ile %4 arasında değişmektedir.
2.3 Özel İthalat Vergileri
Belçika, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli AB ticaret anlaşmalarından yararlanmaktadır:
- CETA: Kanada’dan ithal edilen birçok endüstriyel ürün sıfır gümrük vergisinden yararlanıyor.
- AB-Güney Kore STA: Güney Kore’den ithal edilen makine, otomotiv ürünleri ve diğer endüstriyel mallara sıfır gümrük vergisi uygulanıyor.
- AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA): Japon otomotiv ürünleri ve makinelerine indirimli veya sıfır tarifeler sağlıyor.
3. Tekstil ve Giyim
Belçika, özellikle Asya’dan önemli miktarda tekstil ve giyim eşyası ithal ediyor. AB’nin tarife sistemi, ithalatın rekabetçi kalmasını sağlarken yerel tekstil endüstrisini korumayı amaçlıyor.
3.1 Hammaddeler
- Tekstil Elyafları ve İplikleri: Belçika, yerel tekstil üretimini desteklemek için pamuk, yün ve sentetik elyaf gibi hammaddeleri düşük gümrük vergileriyle (%0 ila %5) ithal ediyor.
3.2 Bitmiş Giyim ve Giyim Eşyaları
- Giyim ve Konfeksiyon: İthal giyim ürünlerine, AB genelinde eşit olarak uygulanan %12 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Lüks giyim: Malzemeye ve markaya bağlı olarak daha yüksek gümrük vergileri uygulanabilir.
- Ayakkabı: Ayakkabılara uygulanan tarifeler genellikle malzemeye (örneğin deri veya sentetik) bağlı olarak %8 ile %17 arasında değişmektedir.
3.3 Özel İthalat Vergileri
AB’nin STA’ları olan ülkelerden ithal edilen tekstil ve konfeksiyon ürünleri , azaltılmış veya sıfır tarifelerden yararlanır. Örneğin:
- GSP: Bangladeş ve Kamboçya gibi gelişmekte olan ülkeler, Belçika’ya yapılan tekstil ve hazır giyim ihracatında indirimli tarifelerden veya gümrüksüz kotalardan yararlanmaktadır.
- AB-Japonya EPA: Japon tekstil ürünlerine tercihli tarifeler sağlar.
4. Tüketim Malları
Belçika’nın ithalatının önemli bir kısmını elektronik, ev aletleri ve mobilya gibi tüketim malları oluşturmaktadır. Bu mallara uygulanan tarife oranları, yerel üreticilerin ihtiyaçlarını tüketiciler için ithalatın uygunluğuyla dengelemek üzere tasarlanmıştır.
4.1 Elektronik ve Ev Aletleri
- Ev Aletleri: Buzdolabı, çamaşır makinesi, klima gibi büyük ev aletleri %2 ile %4,5 arasında değişen oranlarda tarifelere tabidir.
- Tüketici Elektroniği: Televizyonlar, akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar gibi elektronik ürünler genellikle %0 ile %3 arasında gümrük vergilerine tabidir.
4.2 Mobilya ve Döşemeler
- Mobilya: Ev ve ofis mobilyaları da dahil olmak üzere ithal mobilyalara genellikle %5 ila %10 arasında gümrük vergisi uygulanır.
- Ev Eşyaları: Halılar, perdeler ve ev dekorasyon ürünleri gibi ürünler genellikle %5 ila %12 oranında gümrük vergilerine tabidir.
4.3 Özel İthalat Vergileri
Belçika, elektronik ve mobilya gibi birçok tüketim malının sıfır tarifeden yararlandığı Kanada ve Güney Kore gibi ülkelerle AB’nin STA’larından yararlanmaktadır. GSP şeması ayrıca gelişmekte olan ülkelerden ithal edilen tüketim mallarındaki tarifeleri de azaltmaktadır.
5. Enerji ve Petrol Ürünleri
Belçika, özellikle petrol ve doğal gaz olmak üzere ithal enerjiye büyük ölçüde bağımlıdır. Ülke, AB enerji politikaları doğrultusunda enerji ithalatına tarifeler uygular.
5.1 Petrol Ürünleri
- Ham Petrol: Ham petrol üzerindeki tarifeler genellikle düşüktür (%0 ila %5), bu da AB’nin enerji tedarikini güvence altına alma ihtiyacını yansıtır.
- Rafine Petrol Ürünleri: Benzin, dizel ve diğer rafine ürünlere genellikle %2 ila %5 arasında gümrük vergisi uygulanır.
5.2 Yenilenebilir Enerji Ekipmanları
- Güneş Panelleri ve Rüzgâr Türbinleri: Belçika, yenilenebilir enerji kullanımını teşvik etmek amacıyla, AB iklim eylemi hedefleri doğrultusunda güneş panelleri ve rüzgâr türbinleri gibi yenilenebilir enerji ekipmanlarına sıfır gümrük vergisi uygulamaktadır.
6. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Belçika, güçlü ilaç sektörüyle tanınıyor ve hükümet, erişilebilirliği ve uygun fiyatı garanti altına almak için ithal ilaçlar ve tıbbi ekipmanlara uygulanan tarifelerin düşük veya sıfır olmasını sağlıyor.
6.1 İlaçlar
- İlaçlar: Temel ilaçlar genellikle sıfır gümrük vergisine tabidir, ancak temel olmayan ilaçlar %5’e kadar gümrük vergilerine tabi olabilir.
6.2 Tıbbi Cihazlar
- Tıbbi Ekipman: Tanı araçları, cerrahi aletler ve hastane ekipmanları gibi tıbbi cihazlar genellikle sıfır tarife veya düşük tarifelere (0% ila %2) tabidir.
7. Özel İthalat Vergileri ve Muafiyetler
Belçika, AB dışındaki ülkelerden yaptığı ithalatta AB’nin Ortak Dış Tarifesini uygularken, bir dizi ikili ve çok taraflı ticaret anlaşmasından da yararlanıyor.
7.1 AB Dışı Ülkelere Yönelik Özel Vergiler
AB dışındaki ve Çin gibi STA’ları olmayan ülkelerden yapılan ithalatlar, tam AB Ortak Gümrük Tarifesi’ne tabidir. Örneğin, birçok Çin elektronik ve makinesi, mallar belirli ticaret programları kapsamında tercihli erişime hak kazanmadığı sürece standart tarifelere tabidir.
7.2 İkili ve Çok Taraflı Anlaşmalar
- CETA (AB-Kanada Kapsamlı Ekonomi ve Ticaret Anlaşması): Kanada’dan ithal edilen çoğu endüstriyel ve tarımsal ürüne sıfır gümrük vergisi uygulanmasını sağlar.
- AB-Güney Kore STA: Elektronik, makine ve otomobiller de dahil olmak üzere Güney Kore’den ithal edilen çok çeşitli mallara uygulanan tarifeleri ortadan kaldırır veya azaltır.
- AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA): Otomobil, makine ve tekstil gibi Japon mallarına uygulanan gümrük vergilerini azaltır.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Belçika Krallığı
- Başkent: Brüksel
- En Büyük Şehirler:
- Brüksel (Başkent ve en büyük şehir)
- Anvers
- Gent
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 50.000 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 11,6 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Diller: Felemenkçe, Fransızca, Almanca
- Para Birimi: Euro (EUR)
- Konum: Belçika, Batı Avrupa’da yer alır ve Hollanda, Almanya, Lüksemburg, Fransa ve Kuzey Denizi ile çevrilidir.
Belçika Coğrafyası
Belçika, 30.528 kilometrekarelik bir alanı kaplayan küçük, yoğun nüfuslu bir ülkedir. Arazisi çeşitlidir; kuzeybatıda düz kıyı ovaları, merkezi engebeli tepeler ve güneydoğuda Ardennes bölgesinde ormanlık yaylalar bulunur.
- Bölgeler: Belçika üç ana bölgeye ayrılır: Flanders (Felemenkçe konuşulan), Valonya (Fransızca konuşulan) ve Brüksel Başkent Bölgesi (Fransızca ve Felemenkçe’nin her ikisinin de konuşulduğu çift dilli).
- Nehirler: Başlıca nehirler arasında ulaşım ve ticaret açısından hayati önem taşıyan Meuse ve Scheldt nehirleri yer alır.
- İklim: Belçika, Kuzey Denizi ve Atlas Okyanusu’nun etkisi altında, serin kışlar ve ılıman yazlar geçiren ılıman bir deniz iklimine sahiptir.
Belçika Ekonomisi
Belçika, Avrupa’daki stratejik konumu nedeniyle güçlü bir endüstriyel temele, köklü bir hizmet sektörüne ve kapsamlı ticaret bağlantılarına sahip, oldukça gelişmiş ve çeşitlendirilmiş bir ekonomiye sahiptir.
1. Üretim ve Sanayi
Belçika, kimyasallar, otomobiller, makineler ve çelik üretimi gibi imalat sektörüyle tanınır. Antwerp, Avrupa’nın en büyük limanlarından biri ve petrokimya endüstrisi için önemli bir merkezdir.
2. Finans ve Hizmetler
Brüksel önemli bir finans merkezidir ve Avrupa Birliği ve NATO dahil olmak üzere büyük uluslararası örgütlerin merkezlerine ev sahipliği yapar. Bankacılık, sigortacılık ve lojistik sektörleri Belçika ekonomisine önemli katkılarda bulunur.
3. Tarım
Tarım baskın bir sektör olmasa da Belçika süt ürünleri, patates, sebze ve meyve üretimiyle bilinir. Ülke ayrıca ünlü Belçika biraları üreten güçlü bir biracılık geleneğine sahiptir.
4. Turizm ve Kültür
Belçika’nın ortaçağ kasabaları, tarihi simge yapıları ve sanat müzeleri gibi zengin kültürel mirası, onu turistler için popüler bir yer haline getiriyor. Ülke , Bruges, Brüksel ve Anvers gibi tarihi mimarisiyle tanınıyor.