El Salvador, Orta Amerika’da küçük ama stratejik bir konumda bulunan, açık ve büyüyen bir ithalat pazarına sahip bir ülkedir. Orta Amerika Ortak Pazarı (CACM) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) dahil olmak üzere çeşitli bölgesel ve uluslararası ticaret örgütlerinin üyesi olan El Salvador, ürünlere kategori ve kökenlerine göre çok çeşitli tarife oranları uygulamıştır. Bu tarife oranları, ülkeye mal ithal etmek isteyen hem yerel işletmeler hem de uluslararası tüccarlar için hayati önem taşımaktadır.
El Salvador, ABD ile Dominik Cumhuriyeti-Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (CAFTA-DR) ve Avrupa Birliği-Orta Amerika Ortaklık Anlaşması (EU-CAAA) dahil olmak üzere birden fazla serbest ticaret anlaşması imzaladı. Bu anlaşmalar, belirli ülkelerden gelen birçok ürüne uygulanan tarifeleri düşürmeye yardımcı olarak El Salvador’u rekabetçi bir ithalat pazarı haline getiriyor. Ayrıca ülke, menşe ülkesine ve yürürlükteki anlaşmalara bağlı olarak belirli mallara özel vergiler uyguluyor.
Ürün Kategorisine Göre Özel Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Salvador ekonomisinin kritik bir sektörü olmaya devam ediyor ve ithal edilen tarım ürünleri, ürün türüne göre çeşitli tarifelere tabi tutuluyor. Tarım ürünlerine uygulanan oranlar, CACM gibi bölgesel anlaşmalar ve CAFTA-DR gibi uluslararası anlaşmalar tarafından etkilenebilir.
A. Tahıllar ve Tahıllar
Tahıllar ve tahıllar, ülkenin temel gıda maddelerine olan talebi nedeniyle El Salvador’un ithalatının önemli bir bölümünü oluşturur. Bu ürünler için tarife oranları değişir:
- Buğday: Temel gıda maddesi olarak önemini yansıtan buğday ithalatına %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Mısır: Salvador mutfağında yaygın olarak kullanılan ithal mısıra %5 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Pirinç: Pirinç ithalatında %15 oranında daha yüksek gümrük vergisi uygulanıyor, ancak menşe ülkeye bağlı olarak bazı muafiyetler de bulunuyor.
Özel Görev Hususları: CAFTA-DR uyarınca, ABD’den yapılan tahıl ithalatı, anlaşmanın El Salvador ile ABD arasındaki birçok tarım tarifesini ortadan kaldırması nedeniyle azaltılmış veya sıfırlanmış tarifelerden yararlanmaktadır.
B. Meyve ve Sebzeler
Taze ürünler, ürünlerin yerel olarak yetiştirilip yetiştirilmediğine veya ithalat için elzem olup olmadığına bağlı olarak farklı tarife seviyelerine tabidir:
- Muz: Muz, yaygın olarak bulunabilen ve yerel ve bölgesel olarak üretilen bir ürün olduğundan, %0 gümrük vergisine tabidir.
- Domates: Yurt içi talebi karşılamak amacıyla yerli üretim yapılması nedeniyle ithal domatese %20 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Avokado: Yüksek talep gören ve yerel tedariği sınırlı bir ürün olması nedeniyle avokado ithalatına %12 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Özel Vergi Hususları: Diğer CACM ülkelerinden ithal edilen meyve ve sebzeler, bölgesel ticaret anlaşmaları nedeniyle gümrük vergilerinden muaftır ve bu da Orta Amerika içindeki mal akışını teşvik eder.
C. Et ve Hayvansal Ürünler
Et ürünleri, özellikle kümes hayvanları ve sığır eti önemli bir ithalat kalemi olup, gümrük vergileri yerel üretim ile ithalatın dengelenmesi ihtiyacını yansıtmaktadır.
- Kümes hayvanları (tavuk ve hindi): Yerli kümes hayvanı yetiştiricilerini korumak amacıyla kümes hayvanı ürünlerine %25 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Sığır Eti: Sığır eti üretimi El Salvador’da gelişmekte olan bir sektör olduğundan ithal sığır etine %30 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Domuz Eti: Domuz eti ithalatına %20 oranında gümrük vergisi uygulanıyor, ancak talep yerel üretime göre daha hızlı büyüyor.
Özel Vergi Hususları: ABD ve Meksika’dan yapılan kümes hayvanı ve sığır eti ithalatı, CAFTA-DR gibi ikili ticaret anlaşmaları ve Meksika ile yapılan ayrı bir anlaşma nedeniyle indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanmaktadır.
2. Tekstil ve Giyim
Tekstil ve giyim, hem büyük bir ithalat hem de ihracat sektörü olarak Salvador ekonomisinde ikili bir rol oynar. İthal tekstillere uygulanan tarifeler, yerel endüstriyi desteklerken uluslararası mallara erişime izin verecek şekilde yapılandırılmıştır.
A. Giyim
El Salvador’a yapılan giyim ithalatında aşağıdaki tarifeler uygulanmaktadır:
- Hazır giyim: Bu ithalatlar %15 tarifeye tabidir. Bu tarife, günlük giyim, resmi giyim ve spor giyim dahil olmak üzere her türlü giyim eşyasına uygulanır.
- Tekstil kumaşı: Kumaşlar, özellikle yerli giyim üretiminde kullanılanlar, %8 gümrük vergisine tabidir.
- Ayakkabı: İthal ayakkabılara, ayakkabı malzemesine ve türüne (örneğin deri ayakkabı, spor ayakkabı) bağlı olarak belirli oranlarda %10 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Özel Görev Hususları: CAFTA-DR kapsamında, Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen tekstil ve giysiler El Salvador’a gümrüksüz giriş hakkına sahiptir ve bu da bu önemli sektördeki ticareti teşvik eder. Ek olarak, diğer CACM ülkelerinden gelen tekstiller de gümrüksüz girebilir.
B. Pamuk
Pamuk, tekstil sektörünün önemli bir girdisi olup ithalatı aşağıdaki oranlara tabidir:
- Ham pamuk: İthal ham pamuğa, yerel işlemeyi teşvik eden %5 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- İşlenmiş pamuk: Eğrilmiş ve dokunmuş pamuğu da kapsayan işlenmiş pamuk, %12 oranında gümrük vergisine tabidir.
Özel Vergi Hususları: Avrupa Birliği gibi özel ticaret anlaşmaları olan ülkelerden yapılan pamuk ithalatı, yerel tekstil üretimini destekleyerek indirimli veya sıfır tarifelerden yararlanabilir.
3. Elektronik ve Makine
El Salvador, hem tüketici kullanımı hem de endüstriyel uygulamalar için kritik öneme sahip çok çeşitli elektronik ve makine ithal etmektedir. Bu kategorideki tarife oranları, ürün türüne ve amaçlanan kullanıma göre değişmektedir.
A. Tüketici Elektroniği
Tüketici elektroniği temel ithalat olup aşağıdaki tarife oranları uygulanır:
- Cep Telefonları: Ülkede akıllı telefonlara olan yüksek talep ve yaygın kullanımın bir yansıması olarak cep telefonu ithalatına %0 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar: Bu cihazlara da %0 gümrük vergisi uygulanıyor; bu sayede teknolojiye erişim teşvik ediliyor ve dijital okuryazarlık artırılıyor.
- Televizyonlar: İthal televizyonlara %5 oranında gümrük vergisi uygulanırken, daha büyük veya daha gelişmiş modeller için daha yüksek oranlar geçerli olabilir.
Özel Görev Hususları: El Salvador, Dünya Ticaret Örgütü Bilgi Teknolojileri Anlaşması’nın (ITA) imzacısı olarak, cep telefonları ve bilgisayarlar da dahil olmak üzere birçok bilgi teknolojisi ürününe sıfır gümrük vergisi uygulamaktadır.
B. Endüstriyel Makineler
Özellikle endüstriyel kullanıma yönelik makineler, farklı tarife oranlarına sahip önemli bir ithalat kategorisidir:
- Traktörler: Traktör gibi tarım makineleri %10 gümrük vergisine tabidir.
- Ağır ekipman: Buldozerler ve ekskavatörler gibi diğer ağır sanayi makineleri %12 oranında gümrük vergisine tabidir.
- Tarım makineleri: Tarımda kullanılan biçerdöver gibi özel ekipmanlara %5 oranında gümrük vergisi uygulanır.
Özel Vergi Hususları: CACM ülkelerinden gelen endüstriyel makineler genellikle gümrüksüz girerken, ABD’den gelen makineler CAFTA-DR kapsamında indirimli tarifelerden yararlanır.
4. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
İlaçlar ve tıbbi ekipmanlar kritik ithalat kalemleri arasında yer alıyor ve El Salvador bu temel ürünlere nispeten düşük tarifeler uyguluyor.
A. İlaçlar
- İlaçlar: Sağlık ürünlerine erişimin hükümet için bir öncelik olması nedeniyle ithal ilaçlara %0 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Vitaminler ve besin takviyeleri: Bu ürünlere %5 oranında gümrük vergisi uygulanıyor. Bu sayede yerli üretim teşvik edilirken, ithal mallara erişim de sağlanıyor.
- Tıbbi malzemeler ve cerrahi ekipmanlar: Hastanelerde ve kliniklerde kullanılan tıbbi ekipmanlara %3 oranında düşük bir tarife uygulanmaktadır.
Özel Vergi Hususları: CAFTA-DR uyarınca, Amerika Birleşik Devletleri’nden ithal edilen birçok ilaç ürünü gümrüksüz statüden veya önemli ölçüde azaltılmış tarifelerden yararlanıyor ve bu da sağlık ürünlerinin daha uygun fiyatlı olmasını sağlıyor.
5. Otomobiller ve Taşıma Ekipmanları
Otomotiv sektörü Salvador ithalat pazarının önemli bir parçasıdır. Tarife oranları tüketici ve ticari araçlar için farklılık gösterir.
A. Otomobiller
- Binek araçlar: İthal binek otomobillere %15 oranında gümrük vergisi uygulanır. Bu, sedanlar, SUV’lar ve lüks otomobiller dahil olmak üzere çoğu araç türü için geçerlidir.
- Ticari Araçlar: Ülkenin ulaşım altyapısı ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla hafif ve ağır ticari araçlara %10 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
- Motosikletler: Uygun fiyatları nedeniyle ilgi gören motosikletlere %12 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
Özel Vergi Hususları: Meksika’dan ithal edilen ticari araçlar, iki ülke arasındaki ticareti teşvik eden ikili ticaret anlaşması kapsamında indirimli tarifelerden yararlanıyor.
B. Yedek Parçalar
El Salvador’daki araç filosunun bakımı için otomotiv yedek parçaları olmazsa olmazdır:
- Araç yedek parçaları: İthal araç parçalarına %8 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Uçak parçaları: Uçak parçalarına gümrük vergisi uygulanmamaktadır (%0), bu durum havacılık endüstrisinin desteklenmesi ihtiyacını yansıtmaktadır.
- Nakliye ve ulaştırma ekipmanları: Bu ürünlere %5 oranında gümrük vergisi uygulanıyor ve bu sayede El Salvador’un ulaştırma altyapısının sorunsuz bir şekilde işlemesi sağlanıyor.
6. Kimyasallar ve Plastik Ürünler
A. Kimyasal Ürünler
El Salvador, özellikle tarım ve sanayide kullanılan çok çeşitli kimyasal ürünleri ithal ediyor:
- Gübreler: Tarımın ülke ekonomisindeki önemini yansıtan bir diğer husus da gübrelerde gümrük vergisi (%0) olmamasıdır.
- Pestisitler: İthal edilen pestisitlere %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Ev temizlik ürünleri: Bu ürünlere %12 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
B. Plastikler
Plastik ürünler, hem ham hem de mamul olarak, imalat açısından olmazsa olmaz ithalat kalemleridir:
- Plastik kaplar: İthal plastik kaplara %18 oranında gümrük vergisi uygulanarak yerli üretim teşvik ediliyor.
- Plastik Hammaddeler: Çeşitli tüketim mallarının üretiminde kullanılan plastik ham maddelere %5 oranında daha düşük gümrük vergisi uygulanmaktadır.
7. Metaller ve İnşaat Malzemeleri
A. Demir ve Çelik
Demir ve çelik ürünleri El Salvador’daki inşaat sektörü için hayati öneme sahiptir. Bu ürünlere uygulanan tarifeler, temel hammaddelere erişimi kolaylaştırırken yerel endüstrileri korumak için yapılandırılmıştır:
- Çelik çubuklar ve profiller: Bu ürünlere %5 gümrük vergisi uygulanır.
- Sac Metal: İthal edilen sac metale %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Özel Vergi Hususları: El Salvador’un serbest ticaret anlaşmaları yaptığı Meksika ve ABD gibi ülkelerden yapılan demir ve çelik ithalatı, özellikle endüstriyel kullanımda, indirimli tarifelerden yararlanmaktadır.
B. Çimento ve Beton
El Salvador’da devam eden altyapı geliştirme çalışmaları nedeniyle inşaat malzemelerine olan talep yüksektir:
- Çimento: İthal çimentoya %15 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Beton bloklar: Bu malzemelere %10 gümrük vergisi uygulanır.
8. Yiyecek ve İçecekler
A. İşlenmiş Gıdalar
Yerel olarak yaygın olarak üretilmeyen işlenmiş gıda ürünlerine, yerli üretimi teşvik etmek amacıyla daha yüksek gümrük vergileri uygulanıyor:
- Konserve Gıdalar: İthal edilen konserve gıdalara %15 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Süt Ürünleri: Süt sektöründe yerli üretimin güçlü olması nedeniyle süt ithalatına %25 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Atıştırmalık Gıdalar: İthal edilen atıştırmalık gıdalara %20 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Özel Vergi Hususları: CAFTA-DR uyarınca, Amerika Birleşik Devletleri’nden ithal edilen belirli gıda ürünleri, özellikle işlenmiş gıda kategorisinde, indirimli veya sıfır tarifelerden faydalanabilir.
B. İçecekler
İçeceklere, özellikle alkollü içeceklere uygulanan tarifeler diğer tüketim mallarına kıyasla nispeten yüksektir:
- Alkollü içecekler: Şarap, bira ve sert içkiler dahil olmak üzere ithal edilen alkollü içeceklere %30 oranında gümrük vergisi uygulanır.
- Alkolsüz içecekler: Meşrubat ve meyve suyu gibi ürünlere %20 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
9. Enerji ve Yakıt Ürünleri
A. Petrol ve Yakıt
Enerji ithalatı, özellikle petrol ürünleri, El Salvador’un enerji ihtiyaçları için kritik öneme sahiptir. Tarife oranları, ülkenin yabancı yakıt kaynaklarına olan bağımlılığını yansıtır:
- Benzin: Benzin ithalatına %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Dizel yakıtı: Dizel ithalatına, hem sanayide hem de ulaştırmada kullanılması nedeniyle %5 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Doğal gaz: El Salvador enerji kaynaklarını çeşitlendirmeyi hedeflediğinden ithal doğal gaza gümrük vergisi (%0) uygulanmamaktadır.
Özel Vergi Hususları: CACM ülkeleri ve ABD’den yapılan yakıt ithalatı, özellikle CAFTA-DR gibi anlaşmalar kapsamında, indirimli tarifelerden faydalanabilir.
B. Yenilenebilir Enerji Ekipmanları
El Salvador, yenilenebilir enerji teknolojilerinin benimsenmesini teşvik etmek amacıyla aşağıdaki ürünlere sıfır gümrük vergisi uygulamaktadır:
- Güneş panelleri: %0 tarife.
- Rüzgar türbinleri: %0 tarife.
10. Lüks Ürünler
A. Mücevher ve Değerli Taşlar
Lüks mallar, özellikle mücevherler, yerel üretim ve tüketimi teşvik etmek amacıyla daha yüksek gümrük vergilerine tabi tutuluyor:
- Altın takılar: İthal edilen altın takılara %10 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Elmas ve Diğer Değerli Taşlar: Değerli taş ithalatına %8 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
B. Parfümler ve Kozmetikler
Parfümler ve kozmetikler popüler ithalat ürünleridir ve tarifeler, yerel üreticileri korurken pazara erişime izin verecek şekilde yapılandırılmıştır:
- Parfümler: Bu ürünlere %20 gümrük vergisi uygulanıyor.
- Kozmetikler: Cilt bakımı ve saç bakım ürünleri de dahil olmak üzere ithal kozmetiklere %12 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Belirli Ülkelere Özel İthalat Vergileri
CAFTA-DR Üyeleri
El Salvador, Amerika Birleşik Devletleri ve birkaç Orta Amerika ülkesini içeren Dominik Cumhuriyeti-Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nın (CAFTA-DR) bir üyesidir. Sonuç olarak, bu ülkelerden gelen birçok mal, aşağıdakiler de dahil olmak üzere tercihli tarifelerden yararlanır:
- Tarım ürünleri: ABD’den gelen tarım ürünlerinin çoğu El Salvador’a gümrüksüz giriyor ve bu da ithalat maliyetlerini önemli ölçüde azaltıyor.
- Tekstil ve giyim: ABD ve diğer CAFTA-DR üyelerinden gelen tekstil ürünleri, indirimli tarifelere tabi tutulmakta veya gümrüksüz girmektedir; bu da tekstil sektörünü desteklemektedir.
- İlaçlar ve tıbbi ekipman: ABD ilaç ürünlerine uygulanan gümrüksüz veya indirimli tarifeler, sağlık malzemelerine daha iyi erişim sağlıyor.
Avrupa Birliği
El Salvador ayrıca AB ülkelerinden gelen birçok ürüne uygulanan tarifeleri azaltan Avrupa Birliği-Orta Amerika Ortaklık Anlaşması’nın (EU-CAAA) da imzacısıdır. Önemli kategoriler şunlardır:
- Tekstil ve hazır giyim: Avrupa Birliği’nden yapılan tekstil ithalatı, diğer AB dışı ülkelere kıyasla daha düşük tarifelerden yararlanmaktadır.
- Otomobiller: AB’den gelen otomobiller ve ulaşım ekipmanları daha düşük gümrük vergileriyle giriş yapabilir.
Meksika
El Salvador-Meksika Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında, Meksika’dan gelen belirli ürünler tercihli tarife oranlarından yararlanır. Önemli kategoriler şunlardır:
- Araçlar ve nakliye ekipmanları: Meksika’dan gelen ticari araçlar ve nakliye makineleri için indirimli tarifeler uygulanıyor.
- İşlenmiş gıdalar: Meksika’dan yapılan işlenmiş gıda ithalatı, ikili ticaret anlaşması kapsamında daha düşük tarifelere tabidir.
El Salvador Hakkında Ülke Bilgileri
- Resmi Adı: El Salvador Cumhuriyeti
- Başkent: San Salvador
- En Büyük Şehirler:
- San Salvador
- Santa Ana
- San Miguel
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 4.200 ABD Doları
- Nüfus: Yaklaşık 6,5 milyon kişi
- Resmi Dil: İspanyolca
- Para Birimi: ABD Doları (USD)
- Konum: Orta Amerika, batıda Guatemala, kuzeyde ve doğuda Honduras ve güneyde Pasifik Okyanusu ile çevrilidir
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
Orta Amerika’nın en küçük ve en yoğun nüfuslu ülkesi olan El Salvador, dağlar, volkanlar, kıyı ovaları ve verimli tarım bölgelerini içeren çeşitli bir coğrafyaya sahiptir. Ülke, batıda Guatemala ve kuzeyde ve doğuda Honduras ile sınırlanmış Pasifik Okyanusu kıyısında yer alır. Tropikal iklimi ve verimli volkanik toprağı onu tarım için ideal hale getirirken, kıyı ovaları balıkçılık ve turizm endüstrilerini destekler.
Ülke, yaylalardaki verimli topraklara katkıda bulunan birkaç aktif volkana ev sahipliği yaparken, alçak kıyı ovaları tarım ve kentsel gelişim için kullanılır. El Salvador, belirgin bir kuru ve yağmurlu mevsime sahip tropikal bir iklim yaşar.
Ekonomi
El Salvador, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ile ticarete büyük ölçüde bağımlı olan küçük ama açık bir ekonomiye sahiptir. 2001’de ABD dolarının ulusal para birimi olarak kabul edilmesi ekonomiyi istikrara kavuşturdu ancak ülkenin bağımsız para politikası yürütme yeteneğini sınırladı. El Salvador’un ekonomisi, ülke GSYİH’sinin yaklaşık %20’sini oluşturan yurtdışında yaşayan Salvadorluların para transferlerine büyük ölçüde bağımlıdır.
Ülkenin ekonomik faaliyeti bankacılık, telekomünikasyon ve perakendeyi içeren hizmet sektörü tarafından domine edilmektedir. Tarım ve imalat da önemli olmakla birlikte, hizmet sektörü son yıllarda önemli ölçüde büyümüştür. Hükümet, sanayileşmeyi teşvik ederek ve doğrudan yabancı yatırımı teşvik ederek ekonomiyi çeşitlendirmeye öncelik vermiştir.
Büyük Endüstriler
- Tarım: Kahve, şeker ve mısır gibi geleneksel ihracat kalemleri önemini korumaktadır, ancak tarım sektörü hizmetler ve imalat sektörü lehine küçülmüştür.
- Üretim: Tekstil ve giyim sektörü, El Salvador’un ihracat ekonomisinin kritik bir parçasıdır ve birçok ürün tercihli ticaret anlaşmaları kapsamında ABD’ye gönderilmektedir.
- Hizmetler: Finansal hizmetler, telekomünikasyon ve perakendeyi de kapsayan hizmet sektörü, güçlü tüketici talebi ve yurt dışından gelen para transferlerinin desteğiyle ülke GSYİH’sine en büyük katkıyı sağlayan sektördür.
- Turizm: Diğer sektörler kadar büyük olmasa da turizm, özellikle ekoturizm ve kültürel turizm olmak üzere El Salvador’da büyüyen bir endüstridir. Ülkenin güzel plajları, zengin tarihi ve arkeolojik alanları, giderek artan sayıda uluslararası ziyaretçiyi çekmektedir.