Esvatini, eski adıyla Swaziland, Güney Afrika’da Güney Afrika ve Mozambik ile sınır paylaşan küçük, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke, Güney Afrika, Botsvana, Lesotho, Namibya ve Esvatini dahil olmak üzere üye devletler arasındaki ticaret politikalarını ve tarifelerini uyumlu hale getiren Güney Afrika Gümrük Birliği’nin (SACU) bir üyesidir. Sonuç olarak, Esvatini SACU tarafından kararlaştırılan ortak dış tarife yapısını uygular. Ayrıca ülke, Amerika Birleşik Devletleri ile Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (AGOA) ve belirli ülkelerden yapılan ithalatlardaki tarifeleri düşüren Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) serbest ticaret anlaşmaları da dahil olmak üzere tercihli ticaret anlaşmalarından faydalanır.
Esvatini’nin ekonomisi, şeker, ormancılık ve tekstile güçlü bir şekilde odaklanarak, tarım, imalat ve hizmetler tarafından yönlendirilir. Gelişmekte olan bir ülke olarak Esvatini, özellikle endüstriyel makineler, tarım ürünleri ve tüketim malları olmak üzere ekonomisini desteklemek için çok çeşitli ithalatlara güvenir. Bu belge, Esvatini’ye ithal edilen ürünler için kategoriye göre gümrük tarife oranlarına genel bir bakış sunar ve belirli ülkelerden yapılan ithalatlara uygulanan özel vergileri vurgular. Ek olarak, ülkenin coğrafyası, ekonomisi ve başlıca endüstrileri hakkında önemli gerçekler sunulur.
Ürün Kategorisine Göre Özel Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Eswatini ekonomisinde önemli bir sektördür ve şeker kamışı en önemli üründür. Ülke, yerel üretimi tamamlamak için çeşitli tarım ürünleri ithal etmektedir.
A. Tahıllar ve Tahıllar
- Buğday: %5 gümrük vergisi, Esvatini’de temel gıda maddesi olarak önemini yansıtıyor, buğdayın çoğu ithal ediliyor.
- Mısır: %0 gümrük vergisi, mısır yerel olarak yoğun olarak üretildiği ve temel bir gıda ürünü olarak kabul edildiği için.
- Pirinç: İthal pirince, alternatif tahılların yerel üretimini teşvik etmek amacıyla %10 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
Özel İthalat Vergileri: SADC kapsamında, diğer SADC üyesi ülkelerden ithal edilen tahıllar gümrüksüz veya indirimli tarifelerle ülkeye girebilir.
B. Meyve ve Sebzeler
- Muz: Önemli miktarda yerel üretim ve yakın ülkelerden bölgesel ithalat nedeniyle %0 gümrük vergisi.
- Domates: Domatesler yerel olarak yetiştirildiğinden ve gümrük vergisi yerel üreticileri teşvik ettiğinden %15 gümrük vergisi uygulanıyor.
- Avokado: Yerli üretimi desteklemek amacıyla ithal avokadolara %10 gümrük vergisi uygulanıyor.
C. Et ve Hayvansal Ürünler
- Kanatlı (tavuk, hindi): Yerli kanatlı üreticilerini korumayı amaçlayan %25 gümrük vergisi.
- Sığır eti: Ülkenin ithalata olan bağımlılığını yansıtan %20 gümrük vergisi, ancak ülkede büyüyen bir sığır eti sektörü var.
- Domuz Eti: İthal domuz ürünlerine %18 gümrük vergisi uygulanır.
Özel İthalat Vergileri: Bölgesel anlaşmalar kapsamında SADC ülkelerinden yapılan et ithalatına daha düşük tarifeler uygulanabilirken, SACU ve SADC dışındaki ülkelerden yapılan ithalata daha yüksek tarifeler uygulanabilir.
2. Tekstil ve Giyim
Tekstil endüstrisi, özellikle ülkenin AGOA kapsamında ABD pazarına erişimi nedeniyle Esvatini ekonomisinde önemlidir. Tekstil ve giyim ithalatına uygulanan tarifeler, yerel üreticileri korurken iç talebi karşılamak için tasarlanmıştır.
A. Giyim
- Hazır giyim: Yerli tekstil sektörünü korumak amacıyla %25 gümrük vergisi uygulanıyor.
- Tekstil kumaşları: Yerli giyim imalatında kullanılan kumaşlara %10 gümrük vergisi.
- Ayakkabı: İthal ayakkabılara %20 gümrük vergisi uygulanarak yerli ayakkabı üretimi destekleniyor.
Özel İthalat Vergileri: AGOA’ya uygun ülkelerden (örneğin Amerika Birleşik Devletleri) ithal edilen tekstiller, tercihli ticaret anlaşmaları kapsamında gümrüksüz girebilir. SADC üyelerinden gelen ürünler de indirimli tarifelerden veya gümrüksüz erişimden faydalanır.
B. Pamuk
- Ham pamuk: %0 gümrük vergisi, yerel tekstil sektörünün uygun fiyatlı hammaddelere erişimini teşvik ediyor.
- İşlenmiş pamuk: Tekstil imalatında kullanılan işlenmiş pamuk ürünlerine %12 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
3. Elektronik ve Makine
Eswatini, sınırlı yerel üretim kapasitesi nedeniyle elektronik ve makinelerinin çoğunu ithal ediyor. Ülke, endüstriyel makineler, tüketici elektroniği ve tarım ekipmanları için ithalata güveniyor.
A. Tüketici Elektroniği
- Cep telefonları: %0 tarife, telekomünikasyon ve dijital bağlantıya erişimi teşvik ediyor.
- Dizüstü ve masaüstü bilgisayarlar: %5 tarife, teknolojik ilerlemeyi ve erişilebilirliği destekliyor.
- Televizyonlar: Evlerde kullanılan tüketici elektroniğine %15 gümrük vergisi uygulanıyor.
Özel İthalat Vergileri: Esvatini’nin tercihli ticaret anlaşmaları olan ülkelerden (SADC ve SACU üye ülkeleri gibi) ithal edilen tüketici elektroniği ürünleri daha düşük tarifelerden faydalanabilir.
B. Endüstriyel Makineler
- Traktörler ve tarım makineleri: %5 gümrük vergisi, Esvatini’de tarımsal mekanizasyonu destekliyor.
- Ağır sanayi ekipmanları: İnşaat ve madencilik sektöründe kullanılan makinelere %10 gümrük vergisi uygulanır.
- Diğer makineler: Makinelerin cinsine ve kullanım amacına bağlı olarak %8 gümrük vergisi.
Özel İthalat Vergileri: SACU ve SADC ülkelerinden yapılan makine ithalatları, ticaret anlaşmaları kapsamında indirimli veya gümrüksüz statüden yararlanabilir.
4. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
Eswatini, yerel üretim asgari düzeyde olduğundan ilaçlarının ve tıbbi ekipmanlarının çoğunu ithal ediyor. Hükümet, halkın erişimini sağlamak için temel sağlık ürünlerine düşük tarifeler uyguluyor.
A. İlaçlar
- İlaçlar: Sağlık hizmetlerine uygun fiyatlı erişimi garanti altına almak için temel ilaçlara %0 gümrük vergisi uygulanıyor.
- Vitaminler ve besin takviyeleri: %5 gümrük vergisi, mümkün olduğunca yerel üretimi teşvik ederek sağlıklı yaşamı ve refahı teşvik ediyor.
- Tıbbi Malzemeler ve Cerrahi Ekipmanlar: Hastane ve kliniklerde ihtiyaç duyulan tıbbi ekipmanlara %3 oranında gümrük vergisi uygulanır.
Özel İthalat Vergileri: SADC ve SACU ülkelerinden ithal edilen ilaçlar gümrüksüz girebildiğinden, uygun fiyatlı sağlık malzemelerine erişim kolaylaşmaktadır.
5. Otomobiller ve Taşıma Ekipmanları
Esvatini’deki otomotiv endüstrisi büyük ölçüde ithalata bağımlıdır, çünkü yerel araç üretimi çok azdır veya hiç yoktur. Tarife oranları araç ithalatını düzenlemek ve yerel ulaşım altyapısı gelişimini desteklemek için yapılandırılmıştır.
A. Otomobiller
- Binek araçlar: İthal otomobillere, SUV’lara ve diğer binek araçlara %20 gümrük vergisi uygulanır.
- Ticari araçlar: Taşımacılık sektöründe kullanılan kamyon, otobüs ve diğer ticari araçlara %15 gümrük vergisi.
- Motosikletler: %10 gümrük vergisi, özellikle kırsal alanlarda uygun fiyatlı ulaşıma erişimi teşvik ediyor.
Özel İthalat Vergileri: SACU ve SADC üyesi ülkelerden ithal edilen araçlar, ticaret anlaşmalarına bağlı olarak gümrüksüz veya indirimli tarifelerle ülkeye girebilir.
B. Yedek Parçalar
- Araç yedek parçaları: Araç bakımı için gerekli olan zorunlu yedek parçalara %8 oranında gümrük vergisi.
- Uçak parçaları: %0 gümrük vergisi, havacılık sektörünü destekliyor.
- Nakliye ve taşıma ekipmanları: Lojistik ve taşımacılıkta kullanılan nakliye konteynerleri ve diğer taşıma ekipmanlarına %5 gümrük vergisi.
6. Kimyasallar ve Plastik Ürünler
A. Kimyasal Ürünler
Esvatini, endüstriyel, tarımsal ve tüketici kullanımına yönelik çok çeşitli kimyasal ürünler ithal ediyor.
- Gübreler: %0 gümrük vergisi, tarımsal verimliliği ve gıda güvenliğini teşvik ediyor.
- Pestisitler: Bitki koruma amaçlı kullanılan tarımsal kimyasallara %10 gümrük vergisi uygulanır.
- Temizlik ürünleri: Ev temizlik malzemeleri ve diğer kimyasal ürünleri kapsayan %12 gümrük vergisi.
B. Plastikler
Plastikler, ülkenin ambalajlama, tüketici ürünleri ve endüstriyel kullanımda kullandığı önemli bir ithalat kategorisidir.
- Plastik kaplar: Kaplar ve ambalajlar gibi mamul plastik ürünlere %18 gümrük vergisi.
- Plastik Hammaddeler: Yerli üretimde kullanılan plastik ham maddelere %5 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
7. Metaller ve İnşaat Malzemeleri
A. Demir ve Çelik
Esvatini’de inşaat sektörü ekonomik büyümenin temel itici gücü olup, demir-çelik ürünlerinin ithalatına dayanmaktadır.
- Çelik çubuklar ve barlar: Çelik çubuklar ve barlar gibi inşaat malzemelerine uygulanan %5 gümrük vergisi.
- Sac Metal: İnşaat ve endüstriyel uygulamalarda kullanılan sac metallere %10 gümrük vergisi uygulanır.
B. Çimento ve Beton
Altyapının gelişmesi nedeniyle çimento ve beton ürünlerine olan talep yüksek olup, ülkenin çimento ihtiyacının büyük kısmı ithal edilmektedir.
- Çimento: İthalat talebini karşılarken yerli üretimi teşvik eden %10 gümrük vergisi.
- Beton bloklar: İnşaatta kullanılan ithal yapı malzemelerine %8 gümrük vergisi uygulanır.
8. Yiyecek ve İçecekler
A. İşlenmiş Gıdalar
Yerel gıda üretiminin temel olarak temel gıda ürünlerine odaklı olması nedeniyle işlenmiş gıda ürünleri ağırlıklı olarak Esvatini’ye ithal ediliyor.
- Konserve gıdalar: Konserve sebzeler, etler ve diğer paketlenmiş ürünler gibi işlenmiş gıdalara uygulanan %15 gümrük vergisi.
- Süt ürünleri: Yerel talebi karşılamak için ithal süt ürünlerine olan bağımlılığı yansıtan %25 gümrük vergisi.
- Atıştırmalık gıdalar: İthal atıştırmalık ve şekerleme ürünlerine %20 gümrük vergisi.
Özel İthalat Vergileri: SADC ülkelerinden ithal edilen işlenmiş gıdalar, bölgesel ticaret anlaşmaları kapsamında daha düşük tarifelerden veya gümrüksüz erişimden yararlanabilir.
B. İçecekler
Alkollü ve alkolsüz içecekler Esvatini’de önemli bir ithalat kalemi olup, hükümet piyasayı düzenlemek için gümrük vergileri kullanmaktadır.
- Alkollü içecekler: Şarap, bira ve içkiler dahil olmak üzere ithal edilen alkollü içeceklere %30 gümrük vergisi uygulanır.
- Alkolsüz içecekler: %20 tarife, meşrubatları, meyve sularını ve şişelenmiş suyu kapsar.
9. Enerji ve Yakıt Ürünleri
A. Petrol ve Yakıt
Güney Afrika’nın önemli bir rafine petrol üreticisi olmasına rağmen Esvatini, petrol ve yakıt ürünlerinin çoğunu ithal ediyor.
- Benzin: Ulaştırma ve sanayi amaçlı benzin ithalatına %5 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Dizel yakıtı: Ulaşım ve sanayide dizelin yaygın olarak kullanılmasını yansıtan %5 tarife.
- Doğalgaz: %0 tarife, daha temiz enerji kaynaklarının kullanımını teşvik ediyor.
B. Yenilenebilir Enerji Ekipmanları
Yenilenebilir enerjiye geçişi desteklemek amacıyla Esvatini, temel yenilenebilir enerji teknolojilerinde düşük tarifeler uyguluyor.
- Güneş panelleri: %0 tarife, güneş enerjisinin benimsenmesini teşvik ediyor.
- Rüzgar türbinleri: %0 tarife, rüzgar enerjisi projelerinin büyümesini destekliyor.
10. Lüks Ürünler
A. Mücevher ve Değerli Taşlar
Mücevher ve değerli taşlar gibi lüks mallara, lüks ithalatı düzenlemek ve gelir elde etmek amacıyla yüksek gümrük vergileri uygulanıyor.
- Altın takılar: İthal altın takılar ve diğer lüks ürünlere %10 gümrük vergisi.
- Elmas ve değerli taşlar: İthal elmas ve diğer değerli taşlara %8 oranında gümrük vergisi uygulanır.
B. Parfümler ve Kozmetikler
Özellikle lüks markalara ait parfüm ve kozmetik ürünleri popüler ithalat ürünleri olup, hükümet bu ürünlerin pazarını kontrol etmek için gümrük vergileri kullanmaktadır.
- Parfümler: İthal parfümlere ve lüks kişisel bakım ürünlerine %25 gümrük vergisi.
- Kozmetikler: İthal cilt bakımı ve güzellik ürünlerine %15 gümrük vergisi uygulanıyor.
Belirli Ülkelere Özel İthalat Vergileri
SACU Üyeleri
Güney Afrika Gümrük Birliği’nin (SACU) bir üyesi olarak Esvatini, SACU üyesi olmayan ülkelerden yapılan ithalatlar için ortak bir dış tarife sistemi uygular. SACU üye ülkeleri (Güney Afrika, Botsvana, Namibya, Lesotho ve Esvatini) arasında ticareti yapılan mallar genellikle gümrüksüz veya düşük tarife statüsünden yararlanır ve bu da bölge içi ticareti kolaylaştırır.
SADC Üyeleri
Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) serbest ticaret anlaşması kapsamında Esvatini, diğer SADC üye ülkelerinden ithal edilen mallarda tercihli tarife oranlarından yararlanmaktadır. Buna birçok tarım ürünü, tekstil, makine ve endüstriyel ekipmanda azaltılmış veya sıfır tarifeler dahildir.
AGOA (Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası)
Esvatini, özellikle tekstil ve giyim sektöründe Esvatini’den Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilen birçok ürün için gümrüksüz giriş sağlayan AGOA kapsamında ABD pazarına erişebilmektedir. AGOA öncelikli olarak ihracata fayda sağlarken, aynı zamanda Esvatini’nin tamamlayıcı mallar için ithalat tarifesi yapısını da etkilemektedir.
Eswatini Hakkında Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Esvatini Krallığı
- Başkent: Mbabane (idari başkent), Lobamba (kraliyet ve yasama başkenti)
- En Büyük Şehirler:
- Mbabane
- Manzini
- Büyük Viraj
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 4.000 ABD Doları
- Nüfus: Yaklaşık 1,2 milyon kişi
- Resmi Dil: Siswati ve İngilizce
- Para birimi: Lilangeni (SZL), ayrıca Güney Afrika Randı (ZAR) da kullanılıyor
- Konum: Güney Afrika, batıda Güney Afrika ve doğuda Mozambik ile sınır komşusudur
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya
Esvatini, Güney Afrika’da dağlar, savanlar ve nehir vadileri içeren çeşitli bir manzaraya sahip küçük, karayla çevrili bir ülkedir. Batıda Güney Afrika ve doğuda Mozambik ile sınır komşusudur. Ülkenin iklimi, yaylalarda ılımandan ovalarda subtropikale kadar değişir ve bu da onu çeşitli tarım biçimleri için uygun hale getirir.
Ekonomi
Eswatini’nin ekonomisi büyük ölçüde tarıma, üretime ve hizmetlere bağımlıdır. Ülkenin hem geçimlik tarım hem de büyük ölçekli ticari tarım olmak üzere ikili bir tarım ekonomisi vardır. Şeker kamışı en önemli üründür ve şeker endüstrisi ihracat gelirlerine önemli bir katkıda bulunur. Üretim sektörü, özellikle tekstil, ABD pazarına gümrüksüz erişim sağlayan AGOA gibi tercihli ticaret anlaşmalarından faydalanır.
Göçmen işçilerden, özellikle Güney Afrika’da çalışanlardan gelen para transferleri ekonomiyi desteklemede hayati bir rol oynuyor. Eswatini’nin perakende, bankacılık ve turizm gibi hizmet sektörü, hükümetin tarıma bağımlılığı azaltmak ve Güney Afrika ile ticareti teşvik etmek için çeşitlendirmeyi teşvik etmesiyle büyüyor.
Büyük Endüstriler
- Tarım: Tarım sektörü, özellikle şeker kamışı üretimi, ekonominin merkezinde yer alır. Esvatini, şeker ve ilgili ürünlerin önemli bir ihracatçısıdır.
- Üretim: Tekstil ve giyim endüstrisi, AGOA kapsamında ABD gibi pazarlara ayrıcalıklı erişimden yararlanarak ihracat büyümesi için hayati öneme sahiptir. Diğer üretim endüstrileri arasında gıda işleme, kereste ve kağıt hamuru üretimi yer alır.
- Hizmetler: Perakende, bankacılık, telekomünikasyon ve turizmi kapsayan hizmet sektörü, GSYİH’ye giderek daha önemli bir katkıda bulunmaktadır.
- Turizm: Esvatini’nin doğal güzellikleri, kültürel mirası ve Güney Afrika’ya yakınlığı onu özellikle eko-turizm ve kültürel turizm açısından yükselen bir turizm merkezi haline getiriyor.