Güneydoğu Avrupa’da bulunan Yunanistan, Avrupa Birliği’nin (AB) bir üyesi ve Avro Bölgesi’nin bir parçasıdır. Bir AB üye devleti olarak Yunanistan, AB dışındaki ülkelerden ithalat söz konusu olduğunda AB’nin Ortak Gümrük Tarifesi’ni (CCT) takip eder. Yunanistan’a yapılan ithalatlar için tarife oranları, Uyumlu Sistem (HS) kod sınıflandırması tarafından belirlenir ve ürün kategorisine ve menşe ülkesine bağlı olarak değişebilir. Diğer AB ülkelerinden ithal edilen mallar gümrük vergilerine tabi değildir, ancak AB dışındaki ülkelerden gelen ürünler özel ithalat vergileri de dahil olmak üzere çeşitli tarife oranlarıyla karşılaşabilir.
Yunanistan’da Tarife Yapısı
Yunanistan, Avrupa Birliği’nin Ortak Gümrük Tarifesi’ne (CCT) uymaktadır; bu, AB dışındaki ülkelerden ithal edilen ürünlerin tüm AB üye ülkelerinde uygulanan aynı tarife oranlarına tabi olduğu anlamına gelir. Uygulanan tarife türleri şunlardır:
- Ad Valorem Vergisi: İthal edilen malın değerine dayalı bir yüzdedir (örneğin; ürünün değerinin %10’u).
- Özel Vergi: İthal edilen malların miktarına veya ağırlığına göre belirlenen sabit bir tutar (örneğin; kilogram başına 2 €).
- Kombine Vergi: Ürüne bağlı olarak ad valorem ve özel vergilerin bir karışımıdır.
Gümrük vergilerinin yanı sıra ithal edilen mallar Katma Değer Vergisi’ne (KDV) de tabidir ve özellikle alkol, tütün ve enerji ürünleri gibi ürünlerde ÖTV’ye tabi tutulabilir.
Yunanistan ayrıca, gelişmekte olan ülkelerden belirli ürünlere daha düşük tarifeler veya gümrüksüz erişim sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP) de dahil olmak üzere AB’nin bir parçası olarak tercihli ticaret anlaşmalarından da yararlanıyor.
Ürün Kategorisine Göre Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri ve Gıda Maddeleri
Tarım ürünleri ve gıda maddeleri, özellikle tarımın ülkenin yerel üretiminde önemli bir rol oynaması nedeniyle, Yunanistan ekonomisi için önemleri nedeniyle genellikle daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalmaktadır. Gıda ürünlerinin ithalatı, yerel üreticileri korumak için sıkı bir şekilde düzenlenmektedir.
1.1. Meyve ve Sebzeler
- Taze meyveler: Taze meyveler için ithalat vergileri, meyvenin türüne bağlı olarak %5 ile %15 arasında değişmektedir. Örneğin, turunçgiller yaklaşık %10 oranında vergilendirilirken, muz gibi tropikal meyveler daha yüksek oranlara tabidir.
- Sebzeler: Taze ve dondurulmuş sebzelerde %0 ile %14 arasında ithalat vergisi bulunmaktadır.
- İşlenmiş meyve ve sebzeler: Konserve veya dondurulmuş meyve ve sebzelere genellikle %10 ila %20 oranında vergi uygulanır.
Özel İthalat Vergileri:
- AB dışı ülkelerden gelen muzlar için: Ton başına yaklaşık 75 avro tutarında özel tarife uygulanmaktadır.
- Belirli ülkelerden gelen bazı meyveler: Tercihli olmayan ülkelerden gelen turunçgiller gibi ürünlere kotalara bağlı olarak özel tarifeler uygulanabilir.
1.2. Süt Ürünleri
- Süt: Süt ithalatı, türüne ve taze veya toz olmasına bağlı olarak %20 ile %30 arasında değişen oranlarda vergilendirilmektedir.
- Peynir: Peynir ithalatları %5 ile %25 arasında değişen oranlarda tarifelere tabidir ; beyaz peynir gibi yumuşak peynirler genellikle sert peynirlere kıyasla daha düşük oranlarda vergilendirilir.
- Tereyağı ve krema: Bu ürünlere %10 ile %30 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Özel İthalat Vergileri:
- AB dışı ülkelerden gelen peynirler: Serbest ticaret anlaşması olmayan ülkelerden gelen peynirlere, bazen 100 kilogram başına 140 avroyu aşan daha yüksek vergiler uygulanabilir.
1.3. Et ve Kümes Hayvanları
- Sığır Eti: İthal sığır etine, taze, dondurulmuş veya işlenmiş olmasına bağlı olarak %12 ile %30 arasında vergi uygulanır.
- Domuz Eti: Domuz eti ithalatına genellikle %10 ile %20 arasında değişen oranlarda gümrük vergileri uygulanmaktadır.
- Kümes Hayvanları: Kümes hayvanı ürünlerine %15 ila %20 arasında gümrük vergisi uygulanıyor ; işlenmiş kümes hayvanlarında ise oranlar daha yüksek.
Özel İthalat Koşulları:
- ABD’den sığır eti: AB’nin hormonlu ete ilişkin düzenlemeleri nedeniyle ABD’den yapılan sığır eti ithalatı ek kısıtlamalar ve tarifelerle karşı karşıya kalıyor; kotayı aşan sığır eti için ise önemli tarifeler uygulanıyor.
2. Üretilen Ürünler
Üretilen mallar, tekstil, makine ve tüketici elektroniği de dahil olmak üzere Yunanistan’a yapılan başlıca ithalatlardan biridir. Bu mallar için tarife oranları, sınıflandırmalarına göre belirlenir ve genellikle işleme düzeyine göre değişir.
2.1. Tekstil ve Giyim
- Pamuklu tekstiller: Pamuklu kumaşlar ve giysiler genellikle ham madde mi yoksa mamul ürün mü olduklarına bağlı olarak %8 ila %12 arasında gümrük vergilerine tabidir.
- Sentetik tekstiller: Polyester veya naylon gibi sentetik elyaflardan üretilen ürünler %5 ile %10 arasında değişen oranlarda vergilendirilir.
- Ayakkabı: Ayakkabı, deri ve sentetik, genel olarak %12 ila %17 oranında gümrük vergisine tabidir.
Özel İthalat Vergileri:
- Gelişmekte olan ülkelerden (örneğin Bangladeş) gelen tekstiller: AB’nin Genel Tercihler Sistemi (GSP) kapsamında, belirli gelişmekte olan ülkelerden yapılan ithalata avantaj sağlayan tercihli tarifeler veya gümrüksüz erişim uygulanabilir.
2.2. Makine ve Elektronik
- Endüstriyel makineler: Endüstriyel ve tarımsal makinelerin ithalatı genellikle %0 ile %5 arasında vergilendirilir ; bu, bunların Yunanistan’ın endüstriyel altyapısı için önemini yansıtır.
- Tüketici elektroniği: Televizyonlar, radyolar ve cep telefonları, ürüne bağlı olarak %5 ila %10 arasında gümrük vergilerine tabidir.
- Bilgisayarlar ve çevre birimleri: Bilgisayarlar ve ilgili ekipmanlar, birçok yüksek teknoloji ürününde tarifeleri ortadan kaldıran Bilişim Teknolojileri Anlaşması (BTA) nedeniyle genellikle %0 tarifeye tabidir.
Özel İthalat Koşulları:
- Gelişmekte olan ülkelerden gelen makineler: Gelişmekte olan ülkelerden ithal edilen makinelere, endüstriyel gelişmeyi teşvik etmek amacıyla indirimli tarifeler uygulanabilir.
2.3. Otomobiller ve Otomotiv Parçaları
- Binek araçlar: Otomobillerde ithalat vergisi %10 olarak belirlenirken, lüks araçlara ek vergi uygulanıyor.
- Kamyonlar ve ticari araçlar: Kamyonlar ve diğer ticari araçlar için tarifeler, motor hacmine ve kapasitesine bağlı olarak %5 ile %10 arasında değişmektedir.
- Otomotiv parçaları: Motor ve fren gibi otomotiv bileşenleri %4 ila %8 oranında gümrük vergisine tabidir.
Özel İthalat Vergileri:
- Japon otomobilleri: AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA) kapsamında, bazı Japon otomobillerine uygulanan gümrük vergileri düşürüldü ve bazı kategorilerde gümrük vergisi muafiyeti uygulandı.
3. Kimyasal Ürünler
İlaçlar ve plastikler de dahil olmak üzere kimyasal ürünler Yunanistan için hayati önem taşıyan ithalatlardır. Bu ürünlere uygulanan tarifeler, endüstriyel amaçlar için mi yoksa bitmiş tüketim malları olarak mı kullanıldıklarına bağlı olarak değişir.
3.1. İlaçlar
- İlaçlar: İlaç ürünlerine genel olarak %0 gümrük vergisi uygulanıyor ve bu sayede temel ilaçlara uygun fiyatlı erişim sağlanıyor.
- Tıbbi olmayan kimyasal bileşikler: Endüstriyel amaçlı kimyasalların ithalatında, sınıflandırmaya bağlı olarak %3 ile %6 arasında gümrük vergileri uygulanmaktadır.
Özel İthalat Vergileri:
- AB dışı ülkelerden gelen ilaçlar: Ürünler AB sağlık ve güvenlik yönetmeliklerine uygun değilse bazı kısıtlamalar veya daha yüksek tarifeler uygulanabilir.
3.2. Plastikler ve Polimerler
- Ham plastik malzemeler: Polimerler gibi ham plastik girdilere uygulanan tarifeler genellikle %6,5 civarındadır.
- Plastik ürünler: Ambalaj ve tüketici ürünleri de dahil olmak üzere mamul plastik ürünler %3 ile %8 arasında vergilendiriliyor.
4. Ahşap ve Kağıt Ürünleri
4.1. Kereste ve Tomruk
- Ham odun: İşlenmemiş kereste üzerindeki ithalat vergileri %0 ile %2 arasında değişmekte olup, bu vergiler kerestenin inşaat ve imalatta kullanımını teşvik etmektedir.
- İşlenmiş ahşap: Kontrplak ve kaplama gibi işlenmiş ahşap ürünlerine uygulanan tarifeler genellikle %4 ile %6 arasındadır.
Özel İthalat Vergileri:
- Belirli ülkelerden gelen kereste: Sürdürülemez kerestecilik uygulamaları olan ülkelerden yapılan kereste ithalatına ek vergiler uygulanabilir.
4.2. Kağıt ve Mukavva
- Gazete Kağıdı: Gazete kağıdı ithalatı, yerel yayıncılık sektörünü desteklemek amacıyla genellikle gümrüksüzdür.
- Kuşe kağıt: Kuşe veya parlak kağıt ürünlerine %3 ila %7 arasında ithalat vergisi uygulanmaktadır.
- Ambalaj malzemeleri: Karton ve ambalaj malzemeleri genellikle %5 ila %8 oranında vergilendirilir.
5. Metaller ve Metal Ürünleri
5.1. Demir ve Çelik
- Ham çelik: Ham çelik ithalatı genellikle %0 ila %3 arasında tarifelere tabidir.
- Mamul çelik ürünleri: Kiriş ve boru gibi işlenmiş çelik ürünlerine uygulanan tarifeler %3 ile %6 arasında değişmektedir.
- Paslanmaz Çelik: Paslanmaz çelik ürünler, ürün türüne bağlı olarak %0 ile %5 arasında gümrük vergilerine tabidir.
Özel İthalat Vergileri:
- Çin’den çelik ithalatı: Piyasanın düşük fiyatlı ürünlerle dolması endişesi nedeniyle, Çin’den gelen bazı çelik ürünlerine %25’e varan anti-damping vergileri uygulanıyor.
5.2. Alüminyum
- Ham alüminyum: Ham alüminyuma uygulanan tarifeler genellikle %2 ila %4 arasında belirlenmektedir.
- Alüminyum ürünleri: Kutu ve ambalajlar dahil olmak üzere mamul alüminyum ürünlere %5 ila %8 oranında gümrük vergisi uygulanır.
6. Enerji Ürünleri
6.1. Fosil Yakıtlar
- Ham Petrol: Ham petrol ithalatı genellikle %0 gümrük vergisiyle karşı karşıyadır, çünkü enerji ithalatı Yunanistan ekonomisi için kritik öneme sahiptir.
- Doğal gaz: Doğal gaz, özellikle belirli ticaret anlaşmaları kapsamında, genellikle gümrüksüzdür.
- Kömür: Kömür ithalatına genellikle menşe ülkeye bağlı olarak %0 ile %2 arasında vergi uygulanır.
6.2. Yenilenebilir Enerji Ekipmanları
- Güneş panelleri: Yunanistan’ın yenilenebilir enerjiyi teşvik etme çabaları doğrultusunda, güneş paneli ithalatına genellikle %0 ile %2 arasında gümrük vergileri uygulanmaktadır.
- Rüzgâr türbinleri: Rüzgâr enerjisi ekipmanları, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmek amacıyla genellikle tarifelerden muaf tutulur.
Ülkeye Göre Özel İthalat Vergileri
1. Avrupa Birliği (AB)
Avrupa Birliği üyesi olan Yunanistan, malların serbest dolaşımına olanak tanıyan Avrupa Tek Pazarı nedeniyle diğer AB ülkelerinden ithalata gümrük vergisi uygulamamaktadır.
2. Amerika Birleşik Devletleri
Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen ürünler standart AB tarifelerine tabidir. Ancak, ticaret anlaşmazlıkları nedeniyle, özellikle çelik ve alüminyum olmak üzere belirli ABD malları %10 ila %25 arasında değişen ek tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
3. Çin
Çin ithalatları standart Gümrük Vergisi tarifelerine tabidir, ancak tekstil ve çelik gibi bazı mallar, haksız ticaret uygulamaları ve düşük maliyetli ürünlerin dampingi konusundaki endişeler nedeniyle %25’e kadar anti-damping vergileriyle karşı karşıyadır.
4. Gelişmekte Olan Ülkeler
AB’nin bir parçası olan Yunanistan, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP) kapsamında gelişmekte olan ülkelerden yapılan ithalatlar için tercihli tarife oranları uygulamaktadır. Bu, özellikle tekstil, tarım ürünleri ve hammaddeler için uygun ülkelerden gelen mallara düşük veya sıfır tarife uygulanmasına olanak tanır.
5. Japonya
AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA) kapsamında, otomobiller ve elektronik ürünler de dahil olmak üzere pek çok Japon ürünü, Yunan pazarına indirimli tarifelerle veya gümrüksüz erişimle girebiliyor.
Ülke Bilgileri: Yunanistan
- Resmi Adı: Helenik Cumhuriyeti (Ελληνική Δημοκρατία)
- Başkent: Atina
- En Büyük Şehirler:
- Atina
- Selanik
- Patras
- Kişi Başına Gelir: 22.000 $ (2023 tahmini)
- Nüfus: 10,4 milyon (2023 tahmini)
- Resmi Dil: Yunanca
- Para Birimi: Euro (€)
- Konum: Güneydoğu Avrupa, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Bulgaristan ve Türkiye ile komşu, Ege, İyon ve Akdeniz’e kıyısı olan bir ülke.
Yunanistan’ın Coğrafyası, Ekonomisi ve Başlıca Endüstrilerinin Açıklaması
Coğrafya
Yunanistan, güneydoğu Avrupa’da yer alır ve dağlık bir ana kara ile Ege, İyon ve Akdeniz denizleri boyunca uzanan geniş bir kıyı şeridine sahiptir. Girit, Rodos ve Kiklad Adaları’nın en ünlülerinden bazıları olduğu çok sayıda adasıyla ünlüdür. Yunanistan’ın engebeli arazisi, tarihi olarak tarımını ve ticaretini şekillendirmiştir ve stratejik konumu, onu Avrupa, Asya ve Afrika arasındaki ticaret ve alışveriş için kritik bir merkez haline getirir.
Ekonomi
Yunanistan’ın ekonomisi karma ve gelişmiştir, büyük ölçüde hizmet tabanlıdır ve turizm ile nakliye en kritik iki sektördür. Ülkenin zengin bir kültürel geçmişi vardır ve bu da onu uluslararası ziyaretçiler için birinci sınıf bir destinasyon haline getirir. Ayrıca Yunanistan’ın güçlü bir tarım sektörü vardır ve zeytin, zeytinyağı, şarap ve deniz ürünleri başlıca ihracat ürünleri arasındadır.
Ancak Yunan ekonomisi, 2009’da başlayan borç krizi de dahil olmak üzere önemli zorluklarla da karşı karşıya kaldı. Bunu takiben Yunanistan, ekonomisini istikrara kavuşturmak için sıkı kemer sıkma önlemleri, ekonomik reformlar ve mali yardım programları uyguladı. Avrupa Birliği üyesi olarak Yunanistan, mal ve hizmetlerin sınırlar arasında serbestçe dolaşmasına izin veren tek pazardan faydalanmaktadır.
Büyük Endüstriler
- Turizm: Yunanistan’ın zengin tarihi mirası ve doğal güzellikleri her yıl milyonlarca turisti cezbetmektedir. Sektör ülkenin GSYİH’sine önemli ölçüde katkıda bulunmakta ve nüfusun büyük bir kısmına istihdam sağlamaktadır.
- Nakliye: Yunanistan dünyanın en büyük ticaret filolarından birine sahiptir. Ülkenin stratejik konumu onu küresel nakliye ve lojistikte önemli bir oyuncu yapmaktadır.
- Tarım: Yunanistan zeytin, zeytinyağı, meyve, sebze ve şarap üretimiyle bilinir. Tarım sektörü hem iç tüketim hem de ihracat için hayati önem taşır.
- Üretim: Yunanistan’daki üretim sektörü gıda işleme, tekstil ve kimyasalları içerir. Ulusal ekonomiye önemli bir katkıda bulunur.
- Enerji: Yunanistan yenilenebilir enerjiye, özellikle güneş ve rüzgar enerjisine yaptığı yatırımları artırıyor. Ülkenin güneşli iklimi ve rüzgarlı adaları bu endüstrilerin gelişmesi için ideal koşullar sağlıyor.