Romanya, Avrupa Birliği’nin (AB) bir üyesi olarak, tüm AB üye devletleri için birleşik bir gümrük düzenlemeleri ve tarifeleri seti oluşturan AB’nin Ortak Gümrük Birliği (CCU) altında faaliyet göstermektedir. Bu, Romanya’ya ithal edilen malların AB genelindeki tarife oranlarına ve gümrük prosedürlerine tabi olduğu anlamına gelir. Ancak, Romanya’nın bir AB üye devleti olarak rolü, belirli ülkelerden veya bölgelerden kaynaklanan ürünler için azaltılmış tarifeler veya muafiyetler sunan tercihli ticaret anlaşmalarına katıldığı anlamına da gelir.
Romanya’nın gümrük vergileri büyük ölçüde AB Gümrük Kanunu, Birleşik Nomenklatür (CN) ve Tarife Entegre Topluluk Kanunu (TARIC) tarafından yönetilir ve bu kanunlar AB üye devletleri arasında tarife oranlarını standartlaştırır. Romanya, farklı ürün kategorileri için belirli ithalat tarife oranlarına sahip olsa da, AB’nin ticaret anlaşmaları olan ülkelere, örneğin AB-Kanada Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması (CETA), AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA) ve belirli mallar üzerindeki tarifeleri düşüren veya ortadan kaldıran diğer anlaşmalara ayrıcalıklı muamele de sunmaktadır.
Romanya’nın Tarife Sistemine Genel Bakış
Avrupa Birliği’nin bir parçası olarak Romanya, AB’nin Birleşik Gümrük Yasası’nı takip eder. Romanya’ya ithal edilen mallara uygulanan gümrük tarifeleri genellikle tüm AB üye ülkelerinde aynıdır. Gümrük vergileri, AB tarafından ithal edilen mallar için belirlenen ve Uyumlu Sistem (HS) kodları tarafından belirlenen gümrük tarifesine göre hesaplanır. Bu kodlar, ürünleri her biri belirli ithalat vergisi oranlarına tabi olan çeşitli tarife sınıflandırmalarına ayırır.
Çeşitli Ürün Kategorileri İçin İthalat Tarife Oranları
Romanya, ithalat için genel gümrük vergisi oranını belirleyen AB’nin Ortak Gümrük Tarifesi’ni (CCT) takip eder. Genel En Çok Kayrılan Millet (MFN) oranı genellikle %4 ila %12’dir, ancak bu, belirli ürün kategorisine ve ticaret anlaşmalarına göre değişebilir. Aşağıda, birkaç önemli ürün kategorisi için ithalat tarife oranlarını açıklıyoruz:
Tüketim Malları
- Giyim & Giyim:
- Giyim ve tekstil ürünlerindeki ithalat vergileri genellikle kumaş türüne, ürüne ve menşe ülkeye bağlı olarak %0 ile %12 arasında değişmektedir.
- Gelişmekte olan ülkelerden veya en az gelişmiş ülkelerden (LDC) gelen giysiler, AB’nin Genel Tercihler Sistemi (GSP) kapsamında sıfır gümrük vergisinden yararlanabilir.
- Elektronik & Ev Aletleri:
- Cep telefonları, bilgisayarlar, televizyonlar ve ev aletleri gibi tüketici elektroniği ürünleri genellikle %0 ila %14 arasında gümrük vergilerine tabi tutulurken, bilgisayarlar ve tıbbi cihazlar gibi ileri teknoloji ürünlerine ayrıcalıklı muamele uygulanabilir.
- AB’nin serbest ticaret anlaşması yaptığı Japonya veya Güney Kore gibi ülkelerden gelen elektronik ürünlere daha düşük veya sıfır gümrük vergisi uygulanabilir.
- Mobilya & Ev Dekorasyonu:
- Mobilya ve ev dekorasyon ürünleri için ithalat vergileri, malzeme türüne ve ürün kategorisine bağlı olarak genellikle %0 ile %5 arasındadır.
- Lüks mobilya ürünleri daha yüksek oranlara tabi olabilir, ancak genellikle %5 aralığında kalırlar.
Gıda ve Tarım Ürünleri
- Et ve Et Ürünleri:
- Taze ve dondurulmuş etler (örneğin sığır eti, kümes hayvanları, kuzu eti) genellikle etin türüne ve menşe ülkeye bağlı olarak %12 ila %20 arasında ithalat vergilerine tabidir.
- Türkiye gibi ülkelerden ithal edilen helal et ürünleri, AB dışındaki ülkelerle yapılan anlaşmalar kapsamında tercihli fiyatlara sahip olabiliyor.
- Tahıllar, Hububatlar ve Un:
- Buğday, mısır ve pirinç gibi tahıllar, genellikle %0 ile %10 arasında değişen ithalat vergilerine tabidir ; ancak AB ülkeleri veya tercihli ticaret anlaşmaları olan ülkeler için muafiyetler vardır.
- Süt Ürünleri:
- Peynir, süt, tereyağı ve yoğurt gibi süt ürünleri genellikle %5 ile %20 arasında ithalat vergisine tabidir.
- Yeni Zelanda ve Avustralya gibi ülkelerden yapılan süt ithalatı, AB’nin ticaret anlaşmaları kapsamında ayrıcalıklı muamele görebilir.
Kimyasal Ürünler
- İlaçlar ve Tıbbi Cihazlar:
- AB’nin uygun fiyatlı sağlık çözümleri sağlama taahhüdü nedeniyle ilaçlar ve tıbbi cihazlar genellikle sıfır gümrük vergisinden yararlanıyor.
- Bazı tıbbi cihazlar tıbbi amaçla ithal edildiğinde KDV ve gümrük vergilerinden de muaf tutulabiliyor.
- Kozmetikler:
- Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine genellikle AB Ortak Gümrük Tarifesi kapsamında %6 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
- Özellikle “tıbbi” veya terapötik olarak değerlendirilen bazı ürünler, indirimli oranlardan veya muafiyetlerden yararlanabilir.
Makine ve Endüstriyel Ekipmanlar
- Endüstriyel Makineler ve Aletler:
- Ağır makineler, endüstriyel ekipmanlar ve elektrik üretim ekipmanları genellikle ürüne bağlı olarak %0 ile %5 arasında gümrük vergilerine tabidir.
- Yenilenebilir enerji makineleri, AB yeşil enerji girişimleri kapsamında muafiyetlerden veya azaltılmış vergilerden yararlanabilir.
- Araçlar ve Otomotiv Parçaları:
- Otomobil, kamyon ve diğer motorlu taşıtlar %10 oranında ithalat vergisine tabidir.
- Otomotiv yedek parçalarında genellikle %0 ile %5 arasında değişen tarifeler uygulanıyor ve AB, Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri veya Güney Kore’den gelen bazı parçalara tercihli erişim sağlıyor.
Plastikler ve Kimyasallar
- Plastik ve Kauçuk Ürünler:
- Plastiklere uygulanan ithalat vergileri, plastiğin veya kauçuğun türüne ve kullanım amacına bağlı olarak genellikle %3 ile %7 arasında değişmektedir.
- Geri dönüştürülmüş plastikler, AB sürdürülebilirlik politikaları kapsamında indirimli tarifelerden faydalanabilir.
- Organik Kimyasallar:
- Endüstriyel kimyasallar, gübreler ve pestisitler de dahil olmak üzere organik kimyasalların gümrük vergileri genellikle %3 ile %6 arasında değişmektedir.
- Özellikle AB ile ticaret anlaşması olan ülkelerden gelen, ilaç veya gıda sanayiine hizmet eden özel kimyasalların oranları daha düşük olabilir.
Belirli Ülkelerden Bazı Ürünlere Yönelik Özel İthalat Vergileri
Romanya, AB’nin bir parçası olarak, belirli ülkelerden veya bölgelerden gelen belirli ürünler için tarifeleri azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yardımcı olan çok çeşitli tercihli ticaret anlaşmalarından ve uluslararası anlaşmalardan yararlanmaktadır. Bu anlaşmalar ticaret akışlarını artırmayı ve ekonomik iş birliğini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Serbest Ticaret Anlaşmaları ve Tercihli Tarifeler
AB Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA’lar)
AB’nin Romanya’daki ithalatçılara fayda sağlayan ülkeler ve bölgesel bloklarla birkaç serbest ticaret anlaşması vardır. Bu anlaşmalar çok çeşitli mallardaki tarifeleri azaltır veya ortadan kaldırır.
- AB-Japonya Ekonomik Ortaklık Anlaşması (EPA):
- 2019’da yürürlüğe giren AB -Japonya EPA, makine, elektronik ve otomobil gibi endüstriyel mallardaki tarifeleri önemli ölçüde azaltıyor. Bu ürünler artık, genellikle yüksek teknolojili ürünler için sıfıra düşürülen tercihli vergi oranlarından yararlanıyor.
- AB-Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması:
- 2011’de imzalanan AB-Güney Kore STA, araçlar, makineler ve elektronikler dahil olmak üzere birçok Kore ürünündeki tarifeleri ortadan kaldırıyor. Sonuç olarak, Güney Kore’den gelen mallar genellikle Romanya’ya düşük veya sıfır gümrük vergisiyle ithal ediliyor.
- AB-Kanada Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması (CETA):
- CETA kapsamında, tarım ürünleri ve endüstriyel makineler de dahil olmak üzere birçok mal, Kanada’dan Romanya’ya ithal edildiğinde azaltılmış tarifelerden yararlanır. Domuz eti, sığır eti ve diğer tarım ürünleri gibi ürünlerin tarifeleri azaltıldı veya kaldırıldı.
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP)
GSP , gelişmekte olan ülkelerle ticareti teşvik etmek için tasarlanmış bir ticaret programıdır ve bu ülkelerden gelen ürünlere daha düşük veya sıfır tarifeler sunar. GSP programına uygun ülkeler arasında Hindistan, Bangladeş, Vietnam ve diğerleri bulunur. Bu sistem altında:
- Pirinç, baharat ve meyve gibi tarım ürünleri, GSP’ye uygun ülkelerden ithal edildiğinde Romanya’ya daha düşük tarifelerle girebilir.
- Özellikle Pakistan ve Bangladeş’ten gelen tekstil ve hazır giyim ürünleri de GSP’den yararlanarak ithalattaki vergi yükünü azaltıyor.
En Az Gelişmiş Ülkeler (LDC’ler) – Silahlar Hariç Her Şey (EBA)
Romanya, AB aracılığıyla, en az gelişmiş ülkelerden (LDC) gelen tüm ürünlere (silahlar hariç) gümrüksüz ve kotasız erişim sağlayan Everything But Arms (EBA) girişimine katılmaktadır. Bu ülkeler, öncelikle Afrika, Asya ve Karayipler’de olmak üzere, Romanya da dahil olmak üzere Avrupa pazarına tercihli erişimden yararlanmaktadır.
Anti-Damping Vergileri
AB düzenlemelerine uygun olarak Romanya, genellikle üretim maliyetinin veya piyasa değerinin altında satış fiyatı olan AB dışı ülkelerden gelen, haksız yere düşük fiyatlarla satılan ürünlere anti-damping vergisi uygulayabiliyor.
- Çelik Ürünleri: Özellikle Çin ve Rusya gibi ülkelerden gelen çelik gibi ürünler, AB üreticilerini haksız rekabetten korumak için sıklıkla %20 ila %40 arasında değişen oranlarda anti-damping vergilerine tabi tutulmaktadır.
- Güneş Panelleri: Başta Çin olmak üzere güneş panelleri, AB pazarında fiyat düşürme iddiaları nedeniyle anti-damping vergilerine tabi tutuluyor.
Romanya: Ülke Bilgileri ve Genel Bilgiler
- Resmi Adı: Romanya (România)
- Başkent: Bükreş
- En Büyük Şehirler:
- Bükreş (Başkent)
- Cluj-Napoca
- Timișoara
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 13.000 ABD Doları
- Nüfus: Yaklaşık 19,3 milyon kişi
- Resmi Dil: Rumence
- Para birimi: Rumen Leyi (RON)
- Konum: Güneydoğu Avrupa, Karadeniz kıyısında, Bulgaristan, Sırbistan, Macaristan, Ukrayna ve Moldova ile komşudur.
Romanya’nın Coğrafyası
Romanya, Güneydoğu Avrupa’da bulunan ve güneydoğuda Karadeniz ile sınırlanan karayla çevrili bir ülkedir. Ülkenin manzarası çeşitlidir; merkezde dağ sıraları ( Karpat Dağları ), güneyde verimli ovalar ve Karadeniz boyunca uzanan bir kıyı şeridi bulunur.
- Yüzölçümü: 238.397 kilometrekare
- İklim: Soğuk kışlar ve sıcak yazlarla ılıman karasal iklim, bazı bölgelerde hafif Akdeniz etkileri görülür.
- Doğal Özellikler: Romanya zengin ormanlara, nehirlere (özellikle Tuna Nehri ) ve UNESCO Dünya Mirası Alanı olan Tuna Deltası gibi ünlü bir deltaya sahiptir.
Romanya Ekonomisi
Romanya, 1989’da Komünist rejimin yıkılmasından bu yana önemli bir ekonomik dönüşüm geçirdi. Ülke, düşük işçilik maliyetleri, stratejik konumu ve büyüyen endüstriyel tabanı nedeniyle yatırım için cazip bir yer haline geldi.
- GSYİH: Yaklaşık 330 milyar ABD doları (nominal)
- Ana Endüstriler:
- Otomotiv: Romanya’nın güçlü bir otomotiv endüstrisi var; Dacia ve Ford gibi büyük şirketler ülkede üretim tesisleri işletiyor.
- Bilgi Teknolojileri: Romanya, gelişen teknoloji sektörüyle BT hizmetleri ve yazılım geliştirme konusunda bir merkez haline geliyor.
- Tarım: Romanya’nın güçlü bir tarım sektörü vardır ve büyük miktarlarda tahıl, meyve ve sebze üretilmektedir.
- Üretim: Romanya, makine, elektronik ve tüketim malları alanında önemli bir üretim merkezidir.