Güney Pasifik’te bir ada ülkesi olan Samoa, hem tüketim malları hem de endüstriyel kullanım için hammaddeler için ithalata büyük ölçüde bağımlı olan küçük ve açık bir ekonomiye sahiptir. Sınırlı yerel üretim kapasitesi nedeniyle, Samoa’nın gümrük ve tarife sistemi ticareti düzenlemede, ekonomik kalkınmayı teşvik etmede ve yerel pazarların istikrarını sağlamada önemli bir rol oynar. Hükümet tarife sistemini yalnızca gelir elde etmek için değil aynı zamanda yerel endüstrileri korumak ve sürdürülebilir ticaret uygulamalarını teşvik etmek için de kullanır.
Samoa’nın gümrük tarife sistemi, uluslararası ticarette ürünleri sınıflandırmak için küresel olarak standartlaştırılmış bir sistem olan Uyumlu Sistem (HS) ile uyumludur. Samoa’daki gümrük departmanı, tarife kodlarını uygulamaktan ve yürürlüğe koymaktan, uluslararası anlaşmalara ve yerel ekonomik hedeflere uyumu sağlamaktan sorumludur.
Samoa, ithalat vergilerine ek olarak çoğu mala %15 Katma Değer Vergisi (KDV) uygular. Gümrük vergileri, malların HS kodlarına göre sınıflandırılmasına göre alınır ve oranlar genellikle ürün türüne bağlı olarak %0 ile %35 arasında değişir. Ancak hükümet, özellikle Yakın Ekonomik İlişkilere İlişkin Pasifik Anlaşması (PACER Plus) olmak üzere bölgesel ticaret anlaşmaları kapsamında belirli ülkelerden ithal edilen mallar için tercihli tarife oranları sunar.
Samoa’nın gümrük sistemi, temel malların akışını sürdürürken yeni endüstrileri korumak, mümkün olduğunda yerel üretimi teşvik etmek ve ulusal bütçe için gelir yaratmak üzere tasarlanmıştır. Aşağıdaki bölümler, temel ürün kategorilerini parçalara ayıracak, bu mallar için belirli gümrük oranları sağlayacak ve belirli kategoriler için özel ithalat vergilerini inceleyecektir.
Samoa’da Ürün Kategorileri ve Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım ürünleri Samoa’ya en önemli ithalatlar arasındadır, çünkü yerel tarımsal üretim tüm iç talebi karşılayamaz. Hükümet, gıda ithalatını düzenlemek ve iç tarımı korumak için tarifeler kullanırken aynı zamanda nüfusun uygun fiyatlı ve çeşitli gıda maddelerine erişimini sağlar.
Temel Tarım Ürünlerine Uygulanan Tarifeler:
- Taze Meyve ve Sebzeler: Domates, patates ve yapraklı sebzeler gibi taze ürünler %5 ila %10 arasında değişen ithalat vergilerine tabidir. Bu ürünler, yerel olarak yetiştirilen alternatiflerle doğrudan rekabet ederlerse genellikle daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalırlar.
- İşlenmiş Gıdalar: Konserve fasulye veya dondurulmuş tavuk gibi konserve ve dondurulmuş gıdalar genellikle %10 ile %20 arasında tarifelere tabidir. Daha yüksek tarife oranları yerel tarım sektörünü korumak ve yerel gıda işleme endüstrilerinin gelişimini teşvik etmek için tasarlanmıştır.
- Pirinç ve Un: Pirinç, buğday ve un, temel gıda maddeleri olduklarından genellikle %5 ila %10 civarında daha düşük vergilere tabidir. Bu, tüketiciler için uygun fiyatlılığın korunmasına yardımcı olur.
- Süt Ürünleri: Süt, peynir ve tereyağı gibi süt ithalatları genellikle %15 ile %25 arasında vergilendirilir ; daha yüksek kaliteli veya özel süt ürünlerine daha yüksek oranlar uygulanır.
Samoa, Pasifik Adaları Forumu (PIF) ve PACER Plus ülkeleri ile özel ticaret anlaşmalarından yararlanıyor ; bu da bu ülkelerden gelen belirli tarım ürünlerinin indirimli tarifeler veya muafiyetler dahil olmak üzere tercihli muameleye uygun olabileceği anlamına geliyor.
2. Tekstil, Giyim ve Ayakkabı
Samoa, giyim sektöründeki sınırlı yerel üretim kapasitesi nedeniyle büyük miktarda tekstil ve giyim ithal ediyor. Tekstil ve giyime uygulanan tarifeler, düşük maliyetli malların akışını kontrol etmek ve yerel perakendecileri ve potansiyel üretim girişimlerini korumak için tasarlanmıştır.
Tekstil, Giyim ve Ayakkabı Ürünlerine Uygulanan Tarifeler:
- Giyim ve Konfeksiyon: İthal giyim ürünleri genellikle malzemeye, kaliteye ve giysinin türüne bağlı olarak %10 ila %20 arasında değişen vergilerle karşı karşıyadır. Üst düzey moda ürünleri genellikle daha yüksek oranlarla karşı karşıya kalırken, tişört veya pantolon gibi daha temel ürünler spektrumun daha düşük ucunda vergilendirilebilir.
- Tekstil Kumaşları: Giyim ve ev tekstili üretmek için kullanılan kumaşlar genellikle %5 ile %15 arasında vergilendirilir ; kesin oran, malzemeye (örneğin pamuk, yün, sentetik elyaf) bağlıdır.
- Ayakkabı: Ayakkabı ve sandaletlere uygulanan ithalat vergileri %15 ile %25 arasında değişmektedir. Bu durum, hem bazı ayakkabı ürünlerinin lüks yapısını hem de yerel işletmelerin aleyhine olabilecek kitle pazarına yönelik, düşük maliyetli ürünlerin ithalatını sınırlama isteğini yansıtmaktadır.
Yeni Zelanda ve Avustralya’dan gelen tekstil ve giyim ürünleri, PACER Plus kapsamındaki tercihli tarifelerden yararlanıyor ve bu ülkelerin mallarına uygulanan vergiler azaltılıyor.
3. Elektronik ve Ev Aletleri
Elektronik, ev aletleri ve tüketici elektroniği Samoa’ya yapılan en önemli ithalatlardan bazılarıdır ve televizyon, buzdolabı, klima ve akıllı telefon gibi ürünlere olan talep yüksektir. Bu ithalatlar Samoa’nın giderek modernleşen toplumundaki artan tüketici ihtiyaçlarını karşılamak için olmazsa olmazdır.
Elektronik ve Ev Aletlerine Uygulanan Tarifeler:
- Tüketici Elektroniği: Akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve televizyonlar gibi ürünler %10 ila %20 arasında ithalat vergisine tabidir ; üst düzey modeller veya lüks ürün olarak kabul edilen ürünlere daha yüksek oranlar uygulanır.
- Ev Aletleri: Buzdolapları, çamaşır makineleri ve mikrodalga fırınlar gibi büyük ev aletleri genellikle %15 ila %20 oranında vergilendirilir ; bu, yerel altyapıya yük olabilecek enerji yoğun ürünlerin ithalatını kontrol etme ihtiyacını yansıtır.
- Elektrikli Ekipman ve Bileşenler: Telefon şarj cihazları, piller ve kablolar gibi daha küçük elektronik ve elektrikli parçalar genellikle %5 ila %15 arasında vergilendirilir.
Elektronik ve ev aletlerine uygulanan tarifeler nispeten makul düzeydeyken, Samoa’nın PACER Plus kapsamında bu ülkelerle yaptığı ticaret anlaşmaları nedeniyle Yeni Zelanda ve Avustralya bu ürünlere yönelik daha düşük tarifelerden yararlanıyor.
4. Otomobiller ve Taşıma Ekipmanları
Samoa pazarının nispeten küçük olması göz önüne alındığında, araç ve ulaşım ekipmanlarının ithalatı ülkenin kalkınması için elzem olmakla birlikte, hükümetin ithalatı düzenlemek ve yerel pazarı korumak için daha yüksek vergiler uyguladığı bir alan da bulunmaktadır.
Araçlar ve Taşıma Ekipmanlarına İlişkin Tarifeler:
- Yeni Araçlar: Samoa’ya ithal edilen yeni otomobiller, motor hacmine, araç tipine ve çevre standartlarına bağlı olarak genellikle %20 ile %25 arasında değişen tarifelere tabidir.
- Kullanılmış Araçlar: Kullanılmış arabalar, özellikle beş yıldan eski araçlar için genellikle %30 ile %35 arasında daha yüksek vergilere tabidir. Bu, eski araçların çevresel etkisini azaltmak ve araçların modern güvenlik ve emisyon standartlarını karşılamasını sağlamak için tasarlanmıştır.
- Motosikletler: Motosikletler için ithalat vergileri genellikle %15 ile %20 arasında değişmektedir.
Samoa, yakıt tasarruflu ve çevre dostu araçların ithalatını teşvik eder. Bunun bir parçası olarak, emisyon standartlarını karşılamayan kullanılmış arabalar ya ağır vergilendirilir ya da tamamen yasaklanır.
5. Kimyasallar ve İlaçlar
Samoa’nın sağlık sistemi endüstriyel amaçlar için ithal edilen ilaç ürünlerine ve kimyasallara dayanmaktadır. Bu malların halk sağlığı ve endüstriyel gelişim açısından önemi göz önüne alındığında, ilaç ve kimyasallara uygulanan tarife oranları nispeten düşük tutulmaktadır.
Kimyasallar ve İlaçlara İlişkin Tarifeler:
- İlaç Ürünleri: Temel ilaçlar ve aşılar da dahil olmak üzere ilaç ithalatının çoğu, %0 ile %5 arasında bir gümrük oranına tabidir ; bu da bunları halkın karşılayabileceği ve erişebileceği hale getirir.
- Endüstriyel Kimyasallar: Tarım, imalat ve diğer endüstriyel sektörlerde kullanılan kimyasallar, özel kullanımlarına bağlı olarak genellikle %5 ila %10 arasında gümrük vergilerine tabidir.
İlaç ithalatına uygulanan düşük gümrük vergileri, ülke genelinde halk sağlığı standartlarının korunması açısından hayati önem taşıyan temel sağlık ürünlerinin uygun fiyatlı kalmasını sağlıyor.
6. İnşaat Malzemeleri ve İnşaat Ekipmanları
Hem kentsel hem de kırsal alanlarda devam eden altyapı projeleri ve geliştirmelerle, inşaat malzemeleri ve inşaat ekipmanları Samoa için önemli ithalatlardır. Hükümet, bu malların akışını düzenlemek ve yerel inşaat şirketlerinin uygun fiyatlı malzemelere erişebilmesini sağlamak için tarifeler getirmiştir.
Yapı Malzemelerine Uygulanan Tarifeler:
- Çimento ve Beton: Çimento ithalat vergileri genellikle %5 ila %10 civarında olup, inşaat maliyetlerinin kontrol edilebilir düzeyde kalmasını sağlar.
- Çelik ve Metaller: İnşaatta kullanılan çelik ürünleri ve diğer metallere uygulanan ithalat vergileri genellikle %10 ile %15 arasında değişmektedir.
- İnşaat Makineleri: Buldozer, vinç ve ekskavatör gibi ağır ekipmanlar genellikle %15 ila %20 arasında ithalat vergisine tabidir.
Yerel tedarikçileri korumak ve büyük altyapı projelerinin yeterli malzeme ve makine ile devam etmesini sağlamak amacıyla inşaat ekipmanlarına daha yüksek tarifeler uygulanıyor.
7. Lüks Ürünler ve Temel Olmayan Ürünler
Samoa, ithalatı kontrol altına almanın ve hükümet geliri elde etmenin bir yolu olarak lüks mallara ve temel olmayan ürünlere daha yüksek tarifeler koydu. Bu mallar, ekonomik aktiviteye katkıda bulunurken, ülkenin kalkınma hedefleri için temel olarak görülmüyor.
Lüks Mallara Uygulanan Tarifeler:
- Mücevher, Saat ve Tasarımcı Ürünleri: Bu lüks ürünler, değerlerine ve kategorilerine bağlı olarak %20 ila %35 oranında vergilendirilir. Yüksek gümrük vergisi oranı, lüks ürünlerin aşırı tüketimini sınırlamak ve bu ürünlerin niş bir pazar olarak kalmasını sağlamak için tasarlanmıştır.
- Alkol ve Tütün: Hem alkol hem de tütün ürünleri, alkol için %20 ila %30 ve tütün için %30 ila %35 arasında değişen yüksek ithalat vergilerine tabidir. Bu vergiler hem bir gelir kaynağı hem de aşırı tüketimi engellemek için bir sağlık önlemi olarak hizmet eder.
Lüks mallara uygulanan nispeten yüksek gümrük vergileri, bu tür ürünlerin ulusal ekonomi üzerindeki etkisinin azaltılmasına da yardımcı oluyor ve temel ve sürdürülebilir ithalata daha fazla odaklanılmasını teşvik ediyor.
8. Çevre ve Sürdürülebilirlik Tarifeleri
Samoa, özellikle plastik atık veya karbon emisyonlarına katkıda bulunan ürünler söz konusu olduğunda sürdürülebilirliği teşvik etmeye ve çevresel ayak izini azaltmaya kendini adamıştır. Sonuç olarak, ülkenin sürdürülebilirlik kriterlerini karşılamayan ürünlere tarifeler uygulanmaktadır.
Çevreye Duyarlı Ürünlere İlişkin Tarifeler:
- Plastik Ürünler: Plastik poşetler, pipetler ve paketleme malzemeleri gibi tek kullanımlık plastiklere, biyolojik olarak parçalanabilir alternatiflerin kullanımını teşvik etmek amacıyla %30 ila %40 oranında ağır vergiler uygulanıyor.
- Şişelenmiş Su: Şişelenmiş su ithalatı genellikle %5 ila %10 oranında ithalat vergisine tabidir. Bu verginin amacı, plastik şişelerden kaynaklanan atıkları azaltmak ve yeniden kullanılabilir su kaplarının kullanımını teşvik etmektir.
Bu çevre tarifeleri, Samoa’nın karbon ayak izini azaltma ve çevre dostu ticaret uygulamalarını teşvik etme konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Özel İthalat Vergileri ve Muafiyetler
Samoa ayrıca, özellikle PACER Plus gibi uluslararası ticaret anlaşmaları kapsamında, belirli mal kategorileri için özel muafiyetler ve tercihli tarife oranları sunmaktadır.
Temel Mallar İçin Muafiyetler
- İnsani Yardım: Afet yardımı veya insani amaçlarla ithal edilen mallar genellikle gümrük vergilerinden muaftır.
- Eğitim Materyalleri: Eğitime erişimi teşvik etmek amacıyla ders kitapları ve diğer eğitim materyalleri tarifelerden muaf tutulabilir.
- Kâr Amacı Gütmeyen İthalat: Kayıtlı kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından hayır amaçlı ithal edilen mallar genellikle muafiyetlerden veya indirimli tarifelerden yararlanır.
PACER Plus Ülkeleri için Tercihli Tarifeler
PACER Plus üyesi olan Samoa, Avustralya, Yeni Zelanda ve diğer Pasifik Ada ülkelerinden ithal edilen mallar için tercihli tarife uygulaması sunmaktadır. Bu düzenleme, tarım ürünleri, endüstriyel mallar ve bazı tüketici ürünleri dahil olmak üzere bu ülkelerden gelen belirli ürünler için azaltılmış tarifeler veya muafiyetler sağlamaktadır.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Bağımsız Samoa Devleti
- Başkent: Apia
- Nüfus: Yaklaşık 200.000
- Resmi Diller: Samoa, İngilizce
- Para birimi: Samoa Talası (WST)
- Konum: Samoa, Güney Pasifik Okyanusu’nda, Hawaii ile Yeni Zelanda’nın yaklaşık olarak ortasında yer alır ve Upolu ve Savai’i olmak üzere iki ana adadan oluşur.
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 4.500 ABD Doları
- 3 En Büyük Şehir:
- Apia (Başkent)
- Vaitelle
- Lalomalava
Coğrafya, Ekonomi ve Başlıca Endüstriler
Coğrafya: Samoa, toplam kara alanı yaklaşık 2.944 kilometrekare olan Upolu ve Savai’i
olmak üzere iki ana adadan oluşur. Adalar, kumlu plajlar ve mercan resifleri de dahil olmak üzere dağlık arazi, yemyeşil yağmur ormanları ve güzel kıyı bölgelerine sahiptir.
Ekonomi:
Samoa’nın ekonomisi tarım, hizmetler, turizm ve yurtdışındaki Samoalıların gönderdiği paralara dayanmaktadır. Tarım önemli olmaya devam ederken, turizm en hızlı büyüyen sektördür. Ekonomi, ithalat ve uluslararası ticarete büyük ölçüde bağımlıdır ve birincil ithalatlar gıda maddeleri, yakıt ve tüketim mallarıdır.
Başlıca Endüstriler:
- Tarım: Başlıca tarım ürünleri arasında hindistan cevizi, muz, taro ve kakao yer alır.
- Turizm: Eko-turizm, kültürel miras turizmi ve sahil tatil köyleri önemli gelir kaynaklarıdır.
- Havaleler: Yurt dışında, özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Yeni Zelanda ve Avustralya’da çalışan Samoalılar, ekonomik açıdan önemli katkı sağlayan havaleler gönderiyorlar.
- Üretim: Gıda, içecek ve el sanatlarının küçük ölçekli üretimini içerir.
Samoa’nın gümrük tarife sistemi, ticaretini yönetmek, yerel endüstrileri korumak ve kalkınma hedeflerini desteklemek için olmazsa olmazdır. Hükümet, ithalatı düzenleyerek ve sürdürülebilir uygulamaları teşvik ederek, nüfusunun ihtiyaçlarını uzun vadeli ekonomik hedefleriyle dengelemektedir.