Pasifik Okyanusu’nda bulunan küçük bir ada ülkesi olan Tuvalu, ülkenin küçük boyutu, sınırlı kaynakları ve coğrafi izolasyonu nedeniyle yerel üretimin kısıtlandığı ithalata büyük ölçüde bağımlı olan sınırlı bir ekonomiye sahiptir. Tuvalu’daki gümrük tarifesi sistemi, ülkeye mal akışını düzenlemede önemli bir rol oynar ve bu da ekonomik istikrar ve kalkınma için elzemdir. Ülkenin ithalat vergileri, mal girişini yönetmek ve izlemek, yerel işletmeleri korumak ve hükümet geliri oluşturmak için yapılandırılmıştır.
Tuvalu’nun sınırlı yerel üretimi göz önüne alındığında, ülkede tüketilen malların önemli bir kısmı, temel gıda maddeleri ve makinelerden inşaat malzemeleri ve lüks mallara kadar ithal edilmek zorundadır. Tarifeler genellikle yasaklayıcı olmasa da, ülkenin ticaret politikalarının bölgesel ekonomik çerçeveler ve belirli mallar için ayrıcalıklı muamele sağlayan Pasifik Adaları Ticaret Anlaşması (PICTA) gibi uluslararası anlaşmalarla uyumlu olmasını sağlamaya hizmet eder.
Tuvalu’nun Gümrük ve Tarife Sistemi
Tuvalu, Dünya Ticaret Örgütü (WTO) dahil olmak üzere çeşitli uluslararası ticaret örgütlerinin üyesidir ve Pasifik Adaları ülkeleriyle bölgesel ticaret anlaşmaları imzalamıştır. En az gelişmiş bir ülke (LDC) olarak Tuvalu, coğrafi izolasyonu, sınırlı doğal kaynakları ve küçük iç pazarı gibi benzersiz ekonomik zorluklarla karşı karşıyadır. Ülkenin gümrük ve tarife sistemi, mal ithalatını düzenlemeyi, hükümet için gelir elde etmeyi ve gerektiğinde yerel endüstrileri yabancı rekabetten korumayı amaçlamaktadır.
Tuvalu Tarife Sisteminin Temel Özellikleri
- Gümrük Vergileri: Bunlar Tuvalu’ya giren mallara uygulanan vergilerdir. Vergiler ürün kategorisine göre değişir ve genellikle malların Gümrük değerinin (mal maliyeti, nakliye ve sigortayı içerir) bir yüzdesi olarak uygulanır.
- Mal ve Hizmet Vergisi (GST): Tuvalu, ithal edilen malların çoğuna Mal ve Hizmet Vergisi (GST) uygular. Standart oran %15’tir ve ithal edilen ürünlerin maliyetine eklenir.
- Özel İthalat Vergileri: Lüks ürünler, alkol, tütün ve araçlar gibi belirli ürünler, standart tarife oranlarının ötesinde ek vergilerle karşı karşıya kalabilir. Bu vergiler hem ek gelir elde etmek hem de zararlı veya temel olmayan malların tüketimini caydırmak için kullanılır.
- Muafiyetler ve İndirimler: Bazı mallar, özellikle kalkınma yardımı veya insani yardım için gerekli olanlar, gümrük vergilerinden muaftır. Ek olarak, Tuvalu, ikili veya çok taraflı ticaret anlaşmaları olan ülkelerden kaynaklanan belirli mallar için tarifeleri düşürebilir.
- Bölgesel Anlaşmalar: Tuvalu, üye ülkeler arasında ticareti yapılan ürünlere tercihli erişim sağlayan Pasifik Ada Ülkeleri Ticaret Anlaşması’nın (PICTA) bir üyesidir. Bu, diğer Pasifik Ada ülkelerinden kaynaklanan malların Tuvalu’ya ithal edildiğinde azaltılmış veya hiç vergi ödemeden karşılaşabileceği anlamına gelir.
Ürün Kategorisine Göre İthalat Tarife Oranları
Tuvalu’nun ithalat tarife yapısı, malları çeşitli sektörlere ayıran Uyumlu Sistem (HS) kodları tarafından düzenlenir. Aşağıda bazı temel ürün kategorilerinin ve ilişkili tarife oranlarının genel bir görünümü verilmiştir.
1. Tarım Ürünleri
Tuvalu’nun sınırlı ekilebilir arazisi ve tarımsal kapasitesi göz önüne alındığında, ülkenin gıda arzının önemli bir kısmı, temel gıdalar, işlenmiş gıdalar ve hayvancılık ürünleri dahil olmak üzere ithal edilmektedir. Bu mallara uygulanan tarifeler, yerel tarımsal faaliyetleri korumaya ve gıda güvenliğini teşvik etmeye yardımcı olur.
Temel Gıdalar (HS Kodu 10 – 11)
- Pirinç: %10 gümrük vergisi
- Pirinç Tuvalu’da en çok tüketilen temel gıdalardan biridir ve %10 ithalat vergisine tabidir. Tuvalu’ya pirinç ihraç eden başlıca ülkeler arasında Tayland, Hindistan ve Vietnam yer almaktadır.
- Buğday Unu: %10 gümrük vergisi
- Buğday unu da bir diğer önemli ithalat kalemi olup, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerden gelen una %10 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
Taze Ürünler ve Sebzeler (HS Kodu 07)
- Taze Meyveler (örneğin muz, ananas): %15 gümrük vergisi
- Muz ve ananas gibi taze meyvelerin ithalatına %15 oranında gümrük vergisi uygulanıyor çünkü bu meyveler çoğunlukla Fiji, Yeni Zelanda ve Papua Yeni Gine gibi komşu ülkelerden geliyor.
- Sebzeler: %10 gümrük vergisi
- Soğan, patates ve domates gibi sebzelerin ithalatına %10 oranında gümrük vergisi uygulanıyor ve bu vergiler çoğunlukla Avustralya, Yeni Zelanda ve Fiji’den geliyor.
Süt ve Et Ürünleri (HS Kodu 02, 04)
- Taze Süt ve Süt Ürünleri: %15 gümrük vergisi
- Peynir ve tereyağı gibi süt ve süt ürünleri %15 ithalat vergisine tabidir. Başlıca tedarikçiler Yeni Zelanda ve Avustralya’dır.
- Sığır eti ve kümes hayvanları: %15 gümrük vergisi
- Hem sığır eti hem de kümes hayvanı ürünleri %15 ithalat vergisine tabidir. Tuvalu’ya sığır etinin ana tedarikçileri Avustralya ve Yeni Zelanda iken, kümes hayvanı öncelikli olarak Tayland ve Brezilya’dan temin edilmektedir.
2. Tekstil ve Giyim
Tuvalu, ülkenin sınırlı yerel tekstil üretimi nedeniyle çeşitli tekstil ve giyim ürünleri ithal ediyor. Bu mallar üzerindeki tarife sistemi, ülkenin uygun fiyatlı ithalata erişimini sağlarken yerel endüstrileri korumaya yardımcı oluyor.
Tekstil Hammaddeleri (HS Kodu 52, 54)
- Pamuk: %5 gümrük vergisi
- Yerel tekstil üretimi için ithal edilen pamuk, yerel sanayi küçük olmasına rağmen %5 oranında gümrük vergisine tabidir.
Bitmiş Giyim (HS Kodu 61, 62)
- Tişörtler ve Gömlekler: %15 gümrük vergisi
- İthal edilen tişört ve gömleklere %15 oranında gümrük vergisi uygulanıyor ; bu ürünlerin büyük çoğunluğu Çin, Bangladeş ve Vietnam’dan geliyor.
- Kot ve Pantolonlar: %20 gümrük vergisi
- Kot pantolon ve pantolonlara %20 oranında gümrük vergisi uygulanıyor ve bu ürünlerin en büyük ihracatçıları Çin, Bangladeş ve Hindistan.
- Elbiseler ve Diğer Giysiler: %25 gümrük vergisi
- Elbiseler ve ceket gibi dış giyim ürünleri %25 oranında gümrük vergisine tabi olup genellikle Çin, Vietnam ve Endonezya’dan ithal edilmektedir.
3. Elektronik ve Elektrikli Ekipmanlar
Tuvalu modernleşmeye devam ederken, cep telefonları, bilgisayarlar ve ev aletleri gibi elektronik ürünleri giderek daha fazla ithal ediyor. Bu ürünler için tarife oranları, erişilebilirliği iç pazar için korumayla dengelemek üzere tasarlanmıştır.
Tüketici Elektroniği (HS Kodu 85)
- Cep Telefonları: %0 gümrük vergisi
- Tuvalu’da iletişim için kritik öneme sahip oldukları için cep telefonları vergiden muaftır. Çin, Güney Kore ve Japonya başlıca tedarikçilerdir.
- Dizüstü Bilgisayarlar ve Bilgisayarlar: %0 gümrük vergisi
- Dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar da iş, eğitim ve kişisel kullanım için olmazsa olmaz ürünler olduğundan gümrük vergisinden muaftır.
Ev Aletleri (HS Kodu 84)
- Buzdolapları ve Dondurucular: %10 gümrük vergisi
- İthal buzdolapları ve dondurucular %10 gümrük vergisiyle karşı karşıya kalırken, tedarikçiler arasında Çin, Güney Kore ve Japonya yer alıyor.
- Klimalar: %10 gümrük vergisi
- Klimalar %10 oranında vergilendiriliyor ve çoğunlukla Çin, Japonya ve Güney Kore’den ithal ediliyor.
4. Otomobiller ve Otomobil Parçaları
Araçlar Tuvalu’nun altyapısının önemli bir parçasıdır, ancak genellikle hükümet gelirini artırmak ve yerel ulaşım sektörlerini korumak için daha yüksek tarifelere tabi tutulurlar. Sınırlı yerel üretim kapasitesi nedeniyle otomobil parçaları da ithal edilmektedir.
Motorlu Taşıtlar (HS Kodu 87)
- Binek Araçlar: %50 gümrük vergisi
- Binek otomobiller %50 ithalat vergisine tabidir ve ana tedarikçiler Japonya, Avustralya ve Güney Kore’dir. Kullanılmış otomobiller genellikle yeni araçlara kıyasla daha yüksek tarifelerle karşı karşıyadır.
- Ticari Araçlar: %30 gümrük vergisi
- Otobüs, minibüs ve kamyonlara, başta Japonya ve Güney Kore olmak üzere ithalatta %30 oranında gümrük vergisi uygulanıyor.
Otomobil Parçaları (HS Kodu 87)
- Otomobil Parçaları: %5 gümrük vergisi
- Motorlar, aküler ve lastikler dahil olmak üzere otomobil parçaları %5 oranında vergilendirilir. Tedarikçiler arasında Çin, Japonya ve ABD yer alır.
5. Lüks Ürünler ve Özel Ürünler
Lüks mallar, alkol ve tütün gibi bazı ürünler, temel olmayan ürünlere olan talebi azaltmak ve hükümete gelir sağlamak amacıyla yüksek ithalat vergilerine tabidir.
Alkol (HS Kodu 22)
- Şarap: %30 gümrük vergisi
- Şarap ithalatına %30 oranında vergi uygulanıyor ve başlıca tedarikçiler arasında Avustralya, Fransa ve Yeni Zelanda yer alıyor.
- Bira: %40 gümrük vergisi
- Bira %40 ithalat vergisine tabi olup, başlıca ihracatçılar Avustralya ve Yeni Zelanda’dır.
Tütün Ürünleri (HS Kodu 24)
- Sigaralar: %100 gümrük vergisi
- Sigaralar, sigara içmeyi caydırmak ve gelir elde etmek amacıyla %100 oranında çok yüksek bir vergiye tabi tutuluyor ve bu konuda en önemli tedarikçiler Avustralya ve Yeni Zelanda oluyor.
Özel İthalat Vergileri ve Ticaret Anlaşmaları
Ticaret Anlaşmaları
- Pasifik Ada Ülkeleri Ticaret Anlaşması (PICTA): Tuvalu, PICTA üyesi olarak diğer Pasifik Ada ülkelerinden gelen ürünlere tercihli erişimden yararlanır. Bu, birçok üründe azaltılmış veya ortadan kaldırılmış tarifeleri içerir.
- Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ): Tuvalu, DTÖ üyesidir ve ayrımcılık yapmama ve adil ticaret ilkelerine uymaktadır.
Özel Muafiyetler ve İndirimler
- Kalkınma Yardımı: Uluslararası kalkınma yardım programlarının bir parçası olarak Tuvalu’ya getirilen mallar genellikle gümrük vergilerinden ve vergilerden muaftır.
- İnsani Yardım: Gıda ve tıbbi malzemeler gibi insani nedenlerle ithal edilen mallara genellikle gümrük muafiyeti tanınır.
Ülke Bilgileri: Tuvalu
- Resmi Adı: Tuvalu
- Başkent: Funafuti
- En Büyük Şehirler:
- Funafuti (Başkent)
- Vaiaku
- Fongafale
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 4.200 ABD Doları
- Nüfus: Yaklaşık 11.000
- Resmi Dil: Tuvaluan, İngilizce
- Para Birimi: Avustralya Doları (AUD), Tuvaluan Doları (TVD)
- Konum: Tuvalu, Hawaii ve Avustralya’nın yaklaşık olarak ortasında, Pasifik Okyanusu’nun ortasında yer alan dokuz küçük adadan oluşur.
Coğrafya
Tuvalu, toplamda sadece 26 kilometrekarelik bir kara alanına sahip dokuz küçük ada ve mercan adasından oluşur ve bu da onu dünyanın en küçük ülkelerinden biri yapar. Ülke, ıslak ve kuru mevsimlerin bir karışımı olan tropikal bir iklime sahiptir ve iklim değişikliği nedeniyle yükselen deniz seviyelerine karşı oldukça savunmasızdır.
Ekonomi
Tuvalu’nun ekonomisi balıkçılık, dış yardım ve yurtdışından gelen para transferlerine dayanmaktadır. Sınırlı kaynakları ve küçük bir yerel sanayisi vardır, ihtiyaçlarını karşılamak için büyük ölçüde ithalata güvenmektedir. Kopra (kurutulmuş hindistan cevizi) ve balıkçılık ekonominin en önemli sektörleridir, yurtdışında çalışan Tuvaluluların para transferleri ise yerel ekonominin sürdürülmesine yardımcı olmaktadır.
Büyük Endüstriler
- Balıkçılık: Balıkçılık kritik bir sektördür ve Tuvalu’nun münhasır ekonomik bölgesi (MEB), ton balığı avcılığı lisanslarından önemli bir gelir sağlamaktadır.
- Turizm: Tuvalu’nun uzak ve bozulmamış çevresi, turizmin ekonominin küçük bir parçası olmasına rağmen, giderek daha fazla eko-turistin ilgisini çekiyor.
- Hindistan Cevizi ve Kopra: Tuvalu bir miktar kopra üretiyor, ancak bunun milli gelire katkısı küçük kalıyor.