Amerika Birleşik Devletleri (ABD), dünyanın en büyük ve en çeşitli ekonomilerinden birine sahiptir ve bunun sonucunda uluslararası ticarette kritik bir rol oynar. ABD, ticareti düzenlemek, yerel endüstrileri korumak ve hükümet geliri elde etmek için ithal mallara çok çeşitli tarifeler uygular. Bu tarifeler, malları doğasına ve kullanımına göre sınıflandıran Uyumlu Tarife Cetveli (HTS) tarafından belirlenir ve ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) tarafından uygulanır. Tarife oranları, ürünün türüne, kökenine ve ABD ile ihracatçı ülke arasındaki ticaret anlaşmalarının doğasına bağlı olarak önemli ölçüde değişir.
ABD gümrük tarifelerinin yapısı karmaşık olabilir; çünkü belirli ürünler, Genel Tercihler Sistemi (GSP) veya ülkelerle yapılan belirli serbest ticaret anlaşmaları (STA’lar) gibi özel ticaret anlaşmaları veya programları temelinde ek vergilere veya muafiyetlere tabi olabilir.
Ürün Kategorisine Göre Özel Tarife Oranları
ABD tarife sistemi, ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu (USITC) tarafından yönetilen Uyumlu Tarife Cetveli (HTS) tarafından yönetilir. HTS, çeşitli bölümler altında düzenlenen binlerce mal üzerindeki ithalat vergilerini kategorilere ayıran ve derecelendiren kapsamlı bir sistemdir. Aşağıda, çoğu ithal mala uygulanan temel ürün kategorilerinin ve karşılık gelen tarife oranlarının bir dökümü yer almaktadır.
1. Tarım Ürünleri
ABD, ülkenin büyük tüketici pazarı ve yurt içinde üretilmeyen gıda ürünlerine olan talep göz önüne alındığında önemli miktarda tarım ürünü ithal etmektedir. Tarımsal tarifeler, ürüne ve işlenme düzeyine bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. ABD ayrıca gıda güvenliği konusunda katı düzenlemeler uygular ve bu da tarife oranlarını ve ithalat koşullarını etkileyebilir.
Ortak Tarım Tarife Oranları:
- Tahıllar (Buğday, Pirinç, Arpa):
- Buğday: Buğday ithalatına genellikle tür ve kökenine bağlı olarak %0 ile %10 arasında gümrük vergisi uygulanır.
- Pirinç: Türüne (örneğin uzun taneli veya kısa taneli) bağlı olarak tarifeler %2,5 ile %10 arasında değişebilmektedir.
- Arpa: Arpa ithalatına genellikle %0 ile %6,5 arasında vergi uygulanmaktadır.
- Et (Sığır eti, Domuz eti, Kümes hayvanları):
- Sığır Eti: Sığır eti ithalatları genellikle etin türüne bağlı olarak %26,4 ile %30 arasında değişen oranlarda tarifelere tabidir.
- Domuz Eti: Domuz eti ithalatları, ticaret anlaşmalarına (örneğin ABD-Kanada-Meksika Anlaşması) dayalı bazı istisnalar dışında, %12 ile %20 arasında değişen oranlarda vergilendirilir.
- Kümes Hayvanları: Kümes hayvanı ithalatında, menşe ülkeye bağlı olarak işlenmiş tavuk için yaklaşık %20, bütün tavuklar için ise %0 ila %25 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.
- Süt Ürünleri (Süt, Peynir, Tereyağı):
- Süt: Sıvı süt ithalatına yaklaşık %0 ila %5 arasında gümrük vergisi uygulanıyor, ancak ithalatı sınırlamak için gümrük vergisi kotası uygulanabilir.
- Peynir: Peynir ürünlerine uygulanan tarifeler genellikle %5 ile %25 arasında değişmektedir ve bazı peynir türleri daha yüksek vergilere tabidir.
- Tereyağı: Tereyağı ithalatına yaklaşık %10 oranında vergi uygulanır, bazı yüksek yağlı çeşitlere daha yüksek oranlar uygulanır.
- Meyve ve Sebzeler:
- Taze Meyveler: Elma, muz ve turunçgiller gibi meyveler, ürüne ve menşe ülkeye bağlı olarak %0 ile %30 arasında değişen oranlarda gümrük vergilerine tabi olabilir.
- Taze Sebzeler: Patates, domates ve havuç gibi sebzelerin ithalat vergileri genellikle %0 ile %20 arasındadır.
Özel Tarım Tarifeleri:
- Şeker: Şeker ithalatı, türüne (ham veya rafine) bağlı olarak %15 ile %30 arasında değişen önemli tarifelere tabidir.
- Şarap ve Alkollü İçecekler: İthal şaraplar ve alkollü içecekler önemli miktarda tüketim vergisi ve tarifelerle karşı karşıya kalabilir; şaraplarda vergiler genellikle %5 ila %20 arasında değişirken, alkollü içeceklerde %10’a kadar çıkabilmektedir.
2. Tekstil ve Giyim
ABD, Çin, Bangladeş, Vietnam ve Meksika gibi ülkelerden gelen mallarla tekstil ve giyim ürünlerinin en büyük ithalatçılarından biridir. ABD, çok çeşitli giyim ürünlerine ve tekstil ürünlerine tarifeler uygular, ancak bu tarifeler ürünün türüne ve kökenine göre değişebilir.
Tekstilde Ortak Tarife Oranları:
- Giyim ve Konfeksiyon:
- Tişört ve kot pantolon gibi temel giysilerde, kullanılan malzemeye (pamuklu, sentetik, yün vb.) bağlı olarak %15 ile %32 arasında vergi uygulanabiliyor.
- Takım elbise gibi daha karmaşık veya yüksek kaliteli giysiler, %10 ile %28 arasında değişen daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kalabilir.
- Tekstil Kumaşları (Pamuk, Yün, Polyester):
- Kumaşlar da dahil olmak üzere ham tekstil ürünleri, genellikle malzemeye ve işleme bağlı olarak %7 ile %14 arasında değişen tarifelere tabidir.
- Pamuklu kumaş ithalatında genellikle %12 civarında gümrük vergileri uygulanırken, polyester kumaşlarda bu oran %16’ya kadar çıkabiliyor.
- Ayakkabı:
- ABD’ye ithal edilen ayakkabı ve botlara genellikle kullanılan malzemelere (örneğin deri veya sentetik) ve ayakkabı türüne bağlı olarak %15 ila %37 arasında vergi uygulanır.
Özel İthalat Vergileri:
- İkinci El Giyim: Genellikle İngiltere veya Japonya gibi ülkelerden ithal edilen ikinci el giyim ürünleri, yerel tekstil endüstrisini korumak için biraz daha yüksek vergilerle karşı karşıya kalabilir. İthalat vergileri %10 ile %25 arasında değişmektedir.
3. Elektronik ve Elektrikli Ev Aletleri
ABD, cep telefonları, bilgisayarlar, televizyonlar ve ev aletleri gibi büyük miktarlarda mal ithal eden oldukça gelişmiş bir tüketici elektroniği pazarına sahiptir. Bu ürünler tarifelere tabidir, ancak birçok elektronik belirli ticaret anlaşmaları kapsamında düşük veya sıfır vergilerden faydalanır.
Elektronik Ürünlerde Ortak Tarife Oranları:
- Cep Telefonları ve Tabletler:
- Çoğu cep telefonu ve tablet %0 tarifeye tabidir ; ancak bu, menşe ülkeye ve ürünün ticaret anlaşmaları kapsamında tercihli muamele için belirli şartları taşıyıp taşımadığına bağlı olabilir.
- Bilgisayarlar ve Dizüstü Bilgisayarlar:
- Bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlar genellikle %0 ila %2 arasında bir gümrük vergisine tabi tutulurken, özel yüksek performanslı bilgi işlem aygıtlarına genellikle muafiyet veya indirimli vergiler uygulanır.
- Ev Aletleri (Buzdolapları, Çamaşır Makineleri, Mikrodalgalar):
- Buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi ev aletleri genellikle %2 ila %5 oranında vergiye tabidir. Ancak bulaşık makinesi gibi ürünler %10’a kadar yüksek vergilerle karşı karşıya kalabilir.
Özel İthalat Vergileri:
- Kullanılmış Elektronikler: Yenilenmiş veya ikinci el elektronikler, ürüne ve durumuna bağlı olarak ek vergilere veya harçlara tabi olabilir. Harçlar %0 ile %20 arasında değişebilir ve kullanılmış cep telefonları veya bilgisayarlar gibi belirli ürünler ek vergilere veya harçlara tabidir.
4. Araçlar ve Otomotiv Parçaları
ABD otomotiv endüstrisi büyük bir ekonomik sektördür ve otomobil, kamyon ve otomotiv parçalarının ithalatı ticaret dengesinin temel bir bileşenidir. ABD, yerli otomobil üreticilerini korumak için hem bitmiş araçlara hem de otomotiv bileşenlerine tarifeler uygular.
Araçlar İçin Ortak Tarife Oranları:
- Binek Araçlar:
- ABD’ye ithal edilen binek araçların çoğu %2,5 oranında gümrük vergisine tabidir; ancak bu oran, ticaret anlaşmaları olmayan ülkelerden (örneğin AB veya Kuzey Amerika ülkeleri dışındaki ülkeler) gelen araçlar için daha yüksek olabilir.
- Kamyon ve Kamyonetler:
- Kamyonetler ve minibüsler, uzun süredir uygulanan bir ticaret koruma önlemi olan ABD’nin “Tavuk Vergisi” kapsamında genellikle %25 oranında gümrük vergisiyle karşı karşıya kalıyor.
- Otomotiv Parçaları:
- Motor, lastik ve şanzıman gibi araç parçalarına, parçanın türüne ve kritik bir bileşen mi yoksa lüks bir parça mı olduğuna bağlı olarak genellikle %2 ile %5 arasında vergi uygulanır.
Özel İthalat Vergileri:
- Elektrikli Araçlar (EV’ler): ABD hükümeti, çevre politikaları doğrultusunda sürdürülebilir ulaşıma geçişi teşvik etmek amacıyla elektrikli araçlar (EV’ler) için belirli muafiyetler veya indirimli tarifeler uyguladı.
5. Kimyasallar ve İlaçlar
ABD, endüstriyel ve farmasötik amaçlar için büyük miktarda kimyasal ithal ediyor. Bu mallar çeşitli tarifelere tabidir, ancak üretim veya sağlık hizmetleri için hayati önem taşıyan birçok kimyasal muaf olabilir veya düşük oranlara tabi olabilir.
Kimyasallar İçin Ortak Tarife Oranları:
- İlaçlar:
- Temel ilaçlar da dahil olmak üzere ilaçlar, sağlık ürünlerinin uygun fiyatlı olmasını sağlamak için genellikle %0 gümrük vergisiyle karşı karşıyadır.
- Endüstriyel Kimyasallar:
- Gübre, plastik ve organik bileşikler gibi endüstriyel kimyasallar genellikle %0 ile %6 arasında vergilendiriliyor.
Özel İthalat Vergileri:
- Kontrollü Maddeler: İlaç veya diğer kontrollü maddelerin üretiminde kullanılan bazı kimyasallar ek vergilere veya ithalat kısıtlamalarına tabi olabilir.
6. Lüks Mallar
Mücevher, saat, kaliteli şaraplar ve tasarımcı kıyafetleri gibi lüks mallar, diğer mallara kıyasla nispeten yüksek olabilen gümrük vergilerine tabidir.
Lüks Mallar İçin Ortak Tarife Oranları:
- Mücevher ve Saatler:
- ABD’ye ithal edilen mücevher ve saatlere genellikle %5 ila %10 oranında gümrük vergisi uygulanıyor; altın veya platin gibi kıymetli metallerden yapılan ürünlere ise daha yüksek oranlar uygulanıyor.
- Şarap ve Alkollü İçecekler:
- Şarap ithalatında vergiler %5 ile %20 arasında değişirken, alkollü içeceklerde genellikle %10 civarında vergi uygulanmaktadır.
- Tasarımcı Çantalar ve Moda Aksesuarları:
- Tasarımcı çantalar da dahil olmak üzere lüks moda aksesuarları, markaya ve kullanılan malzemelere bağlı olarak %5 ile %12 arasında gümrük vergilerine tabi tutulabilir.
Bazı Ülkeler İçin Özel Tarife Hükümleri
ABD, belirli mallar için tarife oranlarını etkileyen ülkeler ve bölgelerle bir dizi ticaret anlaşması yapmıştır. Bu anlaşmalar genellikle belirli kriterleri karşılayan ürünler için tarifelerin azaltılmasına veya kaldırılmasına olanak tanır.
Ticaret Anlaşmaları ve Tercihli Tarife Programları:
- Amerika Birleşik Devletleri-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA): Bu anlaşma uyarınca, Kanada veya Meksika menşeli mallar, anlaşmada belirtilen menşe kurallarına uymaları koşuluyla ABD’ye indirimli veya sıfır tarifelerle girebilmektedir.
- Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP): Bu program, uygun gelişmekte olan ülkelerden yapılan ithalatların ABD’ye gümrüksüz veya indirimli oranlarda girmesine izin verir. Ancak, belirli ürünler ve ülkelerle sınırlıdır.
- Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA): ABD, Güney Kore, Kolombiya ve Avustralya gibi ülkelerle tarifeler açısından tercihli muamele sağlayan çok sayıda STA imzalamıştır.
Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Amerika Birleşik Devletleri
- Başkent: Washington, DC
- En Büyük Üç Şehir: New York City, Los Angeles, Chicago
- Nüfus: Yaklaşık 334 milyon (2024 itibariyle)
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 74.000 ABD Doları (2023 tahmini)
- Resmi Dil: İngilizce
- Para Birimi: ABD Doları (USD)
- Konum: Kuzey Amerika’da yer alır, kuzeyinde Kanada, güneyinde Meksika, doğusunda Atlas Okyanusu ve batısında Pasifik Okyanusu ile çevrilidir.
Coğrafya
Amerika Birleşik Devletleri, kara alanı bakımından dünyanın üçüncü büyük ülkesidir ve coğrafyası oldukça çeşitlidir. Dağlar, çöller, ovalar ve geniş bir kıyı şeridine sahiptir. Ülke kuzeyde Kanada, güneyde Meksika ile sınır komşusudur ve Atlantik ve Pasifik Okyanusları boyunca geniş kıyı şeritlerine sahiptir. ABD, Alaska’nın Arktik koşullarından Hawaii’nin tropikal iklimine kadar çok çeşitli ekosistemleri içerir.
Ekonomi
ABD, finans, teknoloji, üretim, tarım ve hizmetlerde önemli endüstrilere sahip oldukça çeşitlendirilmiş bir ekonomiye sahiptir. Nominal GSYİH’ye göre dünyanın en büyük ekonomisidir ve küresel ticaret ve finans üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. ABD, teknoloji, havacılık ve ilaç gibi son teknoloji sektörlerinin ekonomik büyümesinin çoğunu yönlendirmesiyle inovasyonda küresel bir liderdir.
Büyük Endüstriler
- Teknoloji: Silikon Vadisi ve diğer teknoloji merkezleri, yazılım, donanım ve internet hizmetlerinde küresel liderlere sahip olarak ABD ekonomisine büyük katkı sağlıyor.
- Finans: New York şehri dünyanın finans merkezlerinden biridir ve ABD çok sayıda küresel banka ve yatırım şirketine ev sahipliği yapmaktadır.
- Üretim: ABD, otomobil, makine, kimyasallar ve tüketim mallarının önemli bir üreticisidir.
- Tarım: ABD, soya fasulyesi, mısır ve et gibi tarım ürünlerinin önde gelen ihracatçılarından biridir.
