Güney Afrika’da bulunan Zimbabve, tarım, madencilik ve imalat gibi ana sektörleri olan çeşitlendirilmiş bir ekonomiye sahiptir. Ülke çeşitli mallar ithal eder ve bu ithalatları düzenlemek için ürün kategorisine bağlı olarak çeşitli tarife oranları uygular. Zimbabve Gelir İdaresi (ZIMRA), Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) yönergeleriyle uyumlu olan bu tarifeleri denetler. Ayrıca Zimbabve, yerel endüstrilerini korumak ve gelir elde etmek için belirli ülkelerden gelen belirli ürünlere özel ithalat vergileri uygular.
Kategoriye Göre Ürünler İçin Özel Tarife Oranları
1. Tarım Ürünleri
Tarım, Zimbabve’de önemli bir sektördür ve yerel çiftçiliği teşvik etmek için gümrük vergileriyle sıkı bir şekilde korunmaktadır.
1.1 Gıda Ürünleri
- Temel Gıda Maddeleri:
- Mısır ve mısır ürünleri: %5 ithalat vergisi
- Pirinç: %25 ithalat vergisi
- Buğday unu: %20 ithalat vergisi
- İşlenmiş Gıdalar:
- Makarna: %30 ithalat vergisi
- Bisküvi: %35 ithalat vergisi
- Soslar, ketçap ve benzeri çeşniler: %25 ithalat vergisi
- Özel İthalat Vergileri:
- COMESA üye ülkeleri: Çoğu tarım ürününde gümrük muafiyeti
- SADC üye ülkeleri: Ticaret anlaşmalarına dayalı olarak azaltılmış tarifeler
1.2 Meyve ve Sebzeler
- Taze meyveler (örneğin elma, muz): %40 ithalat vergisi
- Kurutulmuş meyveler: %25 ithalat vergisi
- Taze sebzeler: %25 ithalat vergisi
1.3 Et ve Süt Ürünleri
- Et Ürünleri:
- Taze veya dondurulmuş sığır eti: %40 ithalat vergisi
- İşlenmiş etler (sosis, pastırma): %35 ithalat vergisi
- Süt Ürünleri:
- Süt ve krema: %20 ithalat vergisi
- Peynir ve yoğurt: %25 ithalat vergisi
2. Üretilen Ürünler
2.1 Tekstil ve Giyim
Tekstil endüstrisi yerel istihdam için önemli bir sektördür. Yerel üreticileri korumak için yüksek tarifeler uygulanmaktadır.
- Giyim:
- İthal giyim: %40 ithalat vergisi
- İkinci el giyim: %30 ithalat vergisi
- Tekstil Malzemeleri:
- Pamuklu kumaşlar: %15 ithalat vergisi
- Sentetik kumaşlar: %25 ithalat vergisi
- Özel İthalat Vergileri:
- COMESA Ürünleri: Üye ülkeler için indirimli veya sıfır tarifeler
2.2 Ayakkabı ve Deri Ürünleri
- Deri ayakkabılar: %35 ithalat vergisi
- Sentetik ayakkabılar: %25 ithalat vergisi
- Çantalar ve cüzdanlar: %30 ithalat vergisi
2.3 Elektronik ve Ev Aletleri
- Tüketici Elektroniği:
- Cep telefonları: %0 ithalat vergisi (ancak KDV’ye tabi)
- Dizüstü bilgisayarlar ve tabletler: %0 ithalat vergisi
- Televizyonlar: %25 ithalat vergisi
- Ev Aletleri:
- Buzdolapları: %30 ithalat vergisi
- Çamaşır makineleri: %25 ithalat vergisi
- Mikrodalga fırınlar: %20 ithalat vergisi
3. Araçlar ve Taşıma Ekipmanları
3.1 Motorlu Taşıtlar
- Yeni Araçlar:
- Binek otomobiller: %20 ithalat vergisi
- Ticari araçlar: %15 ithalat vergisi
- Kullanılmış Araçlar:
- Binek otomobiller (5 yıldan eski): %40 ithalat vergisi
- Ticari araçlar (5 yıldan eski): %30 ithalat vergisi
- Özel İthalat Vergileri:
- SADC ülkelerinden gelen araçlar: Tercihli tarifeler uygulanır
3.2 Yedek Parçalar ve Aksesuarlar
- Motor parçaları: %10 ithalat vergisi
- Lastikler: %20 ithalat vergisi
- Piller: %25 ithalat vergisi
4. Endüstriyel Makine ve Ekipmanlar
4.1 Ağır Makineler
- Traktörler ve tarım makineleri: %5 ithalat vergisi
- Madencilik ekipmanları: %0 ithalat vergisi (madencilik yatırımlarına teşvik)
- İnşaat makineleri: %15 ithalat vergisi
4.2 Üretim Ekipmanları
- Tekstil makineleri: %5 ithalat vergisi
- Gıda işleme ekipmanı: %10 ithalat vergisi
- Elektrikli makineler: %15 ithalat vergisi
5. İlaçlar ve Tıbbi Ekipmanlar
5.1 İlaçlar ve Eczacılık Ürünleri
- Temel ilaçlar (antibiyotikler, aşılar): %0 ithalat vergisi
- Gerekli olmayan ilaçlar (kozmetik ilaçlar): %10 ithalat vergisi
5.2 Tıbbi Ekipman
- Tanı ekipmanları (örneğin, X-ray makineleri): %0 ithalat vergisi
- Tıbbi tek kullanımlıklar (eldivenler, şırıngalar): %5 ithalat vergisi
6. Kimyasal Ürünler
6.1 Gübreler ve Pestisitler
- Kimyasal gübreler: %0 ithalat vergisi
- Organik gübreler: %5 ithalat vergisi
- Pestisitler: %10 ithalat vergisi
6.2 Kozmetik ve Kişisel Bakım
- Cilt bakım ürünleri: %30 ithalat vergisi
- Saç bakım ürünleri: %25 ithalat vergisi
- Parfümler: %35 ithalat vergisi
7. Plastik ve Kauçuk Ürünleri
- Plastik poşetler: %40 ithalat vergisi (çevre koruma önlemi)
- Kauçuk lastikler: %25 ithalat vergisi
- Plastik ev eşyaları (kovalar, kaplar): %30 ithalat vergisi
8. Mineraller ve Metal Ürünleri
8.1 Temel Metaller
- Demir-çelik ürünleri: %10 ithalat vergisi
- Alüminyum ürünleri: %5 ithalat vergisi
- Bakır ürünleri: %5 ithalat vergisi
8.2 Değerli Metaller
- Altın ve gümüş (ham): %0 ithalat vergisi (madencilik sektörünün ihracatını desteklemek için)
- Mücevher ve süs eşyaları: %15 ithalat vergisi
9. Belirli Ülkelerden Özel İthalat Vergileri
Zimbabve’nin ithalat tarifelerini etkileyen çeşitli bölgesel kuruluşlarla ticaret anlaşmaları bulunmaktadır:
- GELİN:
- COMESA üyesi ülkelerden gelen mallara, özellikle tarım ve imalat ürünlerinde, genellikle indirimli veya sıfır gümrük tarifeleri uygulanmaktadır.
- SADC:
- SADC üye ülkelerinden gelen mallar için azaltılmış tarifeler. Örneğin, makine, tekstil ve gıda ürünleri tercihli oranlara sahiptir.
- İkili Ticaret Anlaşmaları:
- Zimbabve’nin Güney Afrika, Botsvana ve Namibya ile belirli ürünlerde ithalat vergilerinin azaltılmasını içeren özel tarife anlaşmaları bulunmaktadır.
Zimbabve Hakkında Ülke Gerçekleri
- Resmi Adı: Zimbabve Cumhuriyeti
- Başkent: Harare
- En Büyük Şehirler:
- Harare
- Bulawayo
- Chitungwiza
- Kişi Başına Gelir: Yaklaşık 1.400 ABD Doları (2023 tahmini)
- Nüfus: Yaklaşık 16 milyon kişi
- Resmi Dil: İngilizce (Shona ve Ndebele yaygın olarak konuşulur)
- Para birimi: Zimbabve Doları (ZWL), yaygın olarak USD kullanılıyor
- Konum: Güney Afrika, denize kıyısı olmayan; Zambiya, Mozambik, Güney Afrika ve Botsvana ile sınır komşusu
Zimbabve’nin Coğrafyası
Zimbabve’nin arazisi büyük ölçüde savanla kaplı Highveld olarak bilinen yüksek merkezi plato tarafından belirlenir. Ülkede ayrıca ormanlık dağlar ve daha serin sıcaklıklarla karakterize edilen Doğu Yaylaları da bulunur. Zambezi ve Limpopo gibi büyük nehirler sırasıyla kuzey ve güney sınırlarını belirler. Zimbabve, dünyanın en büyük ve en muhteşem şelalelerinden biri olan ünlü Victoria Şelaleleri’ne ev sahipliği yapmaktadır. Ülkede tropikal bir iklim vardır, Kasım’dan Mart’a kadar yağışlı bir mevsim ve yılın geri kalanında kurak bir mevsim vardır.
Zimbabve Ekonomisi
Zimbabve’nin ekonomisi tarım, madencilik ve hizmetlerle yönlendirilir. Ülke önemli bir tütün, pamuk ve bahçe ürünleri üreticisidir. Ancak, tarımsal üretim tekrarlayan kuraklıklar ve ekonomik istikrarsızlık nedeniyle zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Madencilik sektörü, altın, platin, elmas ve kömürün temel mineral ihracatı olduğu ihracat gelirlerine önemli bir katkıda bulunmaktadır. Bir zamanlar ekonominin güçlü bir bileşeni olan üretimde bir düşüş yaşanmıştır, ancak tarımsal işleme, tekstil ve metal ürünlerine odaklanarak onu canlandırma çabaları vardır.
Büyük Endüstriler
- Tarım:
- Tütün, mısır, pamuk ve bahçe ürünleri
- Hayvancılık (sığır eti, kümes hayvanı)
- Madencilik:
- Altın, platin, elmas, kömür
- Nikel ve lityum (gelişmekte olan sektörler)
- Üretme:
- Tarımsal işleme (gıda ve içecek)
- Tekstil ve giyim
- Metal ürünleri ve makineleri
- Turizm:
- Başlıca turistik yerler arasında Victoria Şelaleleri, Hwange Milli Parkı ve Büyük Zimbabve bulunmaktadır
- Yaban hayatı safarileri ve kültürel miras alanları önemli çekim alanlarıdır
Ticaret Genel Bakışı
Zimbabve, makine, araç, elektronik ve belirli gıda ürünleri dahil olmak üzere çeşitli mallar için ithalata büyük ölçüde bağımlıdır. Başlıca ticaret ortakları arasında Güney Afrika, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Avrupa Birliği yer alır. Ülkenin ticaret açığı vardır, ihracat ağırlıklı olarak mineraller ve tarım ürünleri gibi ham maddelerden oluşurken ithalatlar bitmiş mallar ve endüstriyel ekipmanları içerir.