Brunei Darussalam, mały, ale bogaty kraj położony na wyspie Borneo w Azji Południowo-Wschodniej, ma ustrukturyzowany system taryf celnych mający na celu regulację importu i ochronę krajowego przemysłu. Jako członek Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) i Światowej Organizacji Handlu (WTO), Brunei przestrzega międzynarodowych zasad handlowych, korzystając jednocześnie z regionalnych umów handlowych, które obniżają stawki taryfowe na towary importowane z określonych krajów. Brunei jest w dużym stopniu uzależnione od importu szerokiej gamy towarów, biorąc pod uwagę niewielką populację i ograniczone krajowe możliwości produkcyjne. Rząd stosuje taryfy selektywnie, aby zrównoważyć potrzebę niedrogich towarów z ochroną lokalnych firm i przemysłu.
Stawki celne według kategorii produktu w Brunei
1. Produkty rolne
Rolnictwo odgrywa niewielką rolę w gospodarce Brunei, ponieważ kraj ten w dużym stopniu opiera się na imporcie, aby zaspokoić swoje potrzeby żywnościowe i rolnicze. Stawki celne na import produktów rolnych są ustalane w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego przy jednoczesnej ochronie lokalnej produkcji rolnej.
1.1 Podstawowe produkty rolne
- Zboża i ziarna: Brunei importuje duże ilości ryżu, pszenicy i innych zbóż, aby zaspokoić krajowe potrzeby konsumpcyjne. Stawki celne są na ogół niskie, aby zapewnić przystępność cenową.
- Ryż: Jako podstawowy produkt spożywczy, ryż jest na ogół importowany bez cła, choć niektóre rodzaje mogą być objęte cłem w wysokości 5%, w zależności od pochodzenia.
- Pszenica i inne zboża: Zazwyczaj opodatkowane stawką 5%, choć import z krajów ASEAN może być objęty zerowym cłem ze względu na regionalne umowy handlowe.
- Owoce i warzywa: Brunei importuje szeroką gamę owoców i warzyw, szczególnie z krajów sąsiednich. Taryfy na te produkty różnią się w zależności od sezonowości i produkcji krajowej.
- Owoce cytrusowe (pomarańcze, cytryny): Zazwyczaj opodatkowane stawką 5%, jednak produkty pochodzące z ASEAN mogą być objęte zerowym cłem.
- Warzywa liściaste i ziemniaki: Cła wynoszą zazwyczaj od 5% do 10%, przy czym niższe stawki dotyczą artykułów pierwszej potrzeby.
1.2 Zwierzęta gospodarskie i produkty mleczne
- Mięso i drób: Brunei importuje większość swoich produktów mięsnych i drobiowych. Struktura taryfowa ma na celu zapewnienie przystępności cenowej przy jednoczesnym wspieraniu lokalnych producentów zwierząt gospodarskich.
- Wołowina i jagnięcina: Import podlega zazwyczaj stawkom celnym wynoszącym od 5% do 10%, choć mięso posiadające certyfikat halal z niektórych krajów może korzystać z obniżonych stawek celnych.
- Drób (kurczak, indyk): Import drobiu jest opodatkowany stawką 5%, z możliwością zwolnienia z podatku lub obniżonych stawek w przypadku importu z krajów ASEAN.
- Produkty mleczne: Rynek mleczarski w Brunei jest w dużej mierze uzależniony od importu, szczególnie z takich krajów jak Australia, Nowa Zelandia i Malezja.
- Mleko w proszku i mleko płynne: Zazwyczaj objęte stawką celną wynoszącą 5%, przy czym niższe stawki obowiązują w przypadku podstawowych produktów przeznaczonych do żywienia niemowląt.
- Ser i masło: stawki celne wahają się od 5% do 10%, w zależności od produktu.
1.3 Specjalne cła importowe
Brunei korzysta z umów o wolnym handlu ASEAN (FTA), które przewidują zerowe cła na produkty rolne importowane z państw członkowskich. Ponadto, w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP), Brunei importuje produkty rolne z niektórych krajów rozwijających się po obniżonych lub zerowych cłach.
2. Towary przemysłowe
Brunei importuje szeroką gamę dóbr przemysłowych, aby wspierać swoją gospodarkę krajową, szczególnie w sektorach takich jak budownictwo, produkcja oraz ropa i gaz. Rząd stosuje taryfy celne selektywnie, aby wspierać rozwój przemysłu, jednocześnie utrzymując podstawowe towary w przystępnej cenie.
2.1 Maszyny i urządzenia
- Maszyny przemysłowe: Import maszyn przemysłowych Brunei jest krytyczny dla rozwoju przemysłu naftowego i gazowego, a także projektów infrastrukturalnych. Cła na te importy są na ogół niskie, aby promować wzrost przemysłu.
- Maszyny budowlane (koparki, spychacze): Zwykle opodatkowane stawką od 0% do 5%, w zależności od źródła.
- Sprzęt naftowy i gazowy: Większość maszyn i urządzeń związanych z ropą i gazem jest objęta zerowymi taryfami celnymi, co ma na celu wsparcie wiodącej branży w kraju.
- Sprzęt elektryczny: Maszyny i urządzenia elektryczne, takie jak transformatory, generatory i elektronika przemysłowa, są niezbędne dla sektorów energetycznego i budowlanego Brunei.
- Maszyny elektryczne: Zazwyczaj opodatkowane stawką od 0% do 5% w celu zachęcenia przemysłu do inwestycji.
2.2 Pojazdy silnikowe i transport
Brunei importuje większość swoich pojazdów, zarówno do użytku osobistego, jak i komercyjnego. Rząd nakłada cła na import pojazdów, aby regulować rynek i promować efektywność energetyczną.
- Pojazdy osobowe: Cła importowe na samochody różnią się w zależności od pojemności silnika, typu pojazdu i czynników środowiskowych.
- Małe pojazdy osobowe (poniżej 1500 cm3): Zazwyczaj opodatkowane stawką 10%.
- Samochody luksusowe i SUV-y: Mogą obowiązywać wyższe taryfy dochodzące do 20%, a dodatkowe opłaty zależą od pojemności silnika.
- Pojazdy użytkowe: Ciężarówki, autobusy i inne pojazdy użytkowe podlegają taryfom wynoszącym od 5% do 15%, w zależności od ich wielkości i przeznaczenia.
- Części i akcesoria samochodowe: Części zamienne, takie jak opony, silniki i akumulatory, są zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, przy czym stawki te są niższe w przypadku podstawowych części wykorzystywanych w transporcie publicznym lub w zastosowaniach przemysłowych.
2.3 Specjalne cła importowe dla niektórych krajów
Brunei korzysta z zerowych lub obniżonych taryf na towary przemysłowe importowane z państw członkowskich ASEAN na mocy Porozumienia ASEAN w sprawie handlu towarami (ATIGA). Towary importowane z krajów, z którymi Brunei ma dwustronne umowy handlowe, takich jak Chiny na mocy Porozumienia o wolnym handlu ASEAN-Chiny, również korzystają z obniżonych taryf.
3. Tekstylia i odzież
Brunei importuje szeroką gamę tekstyliów i odzieży, głównie z krajów ASEAN i Chin. Struktura taryfowa dla produktów tekstylnych ma na celu ochronę lokalnych producentów odzieży, zapewniając jednocześnie konsumentom niedrogi dostęp do odzieży.
3.1 Surowce
- Włókna tekstylne i przędza: Brunei importuje surowce takie jak bawełna, wełna i włókna syntetyczne, a stosowane przez nie niskie cła mają zachęcać do lokalnej produkcji odzieży.
- Bawełna i wełna: Zazwyczaj opodatkowane stawką 5%.
- Włókna syntetyczne: Stawki celne wahają się od 5% do 10%.
3.2 Ubrania gotowe i odzież
- Ubrania i odzież: Ubrania importowane objęte są umiarkowanymi stawkami celnymi, przy czym wyższe stawki obowiązują w przypadku artykułów luksusowych.
- Ubrania codzienne i mundury: Generalnie opodatkowane stawką 10%.
- Odzież luksusowa i markowa: Cła na odzież wysokiej jakości mogą sięgać 15–20%.
- Obuwie: Obuwie importowane jest opodatkowane stawkami od 5% do 15%, w zależności od materiału i fasonu.
3.3 Specjalne cła importowe
Brunei korzysta z zerowych taryf na tekstylia i odzież importowaną z państw członkowskich ASEAN w ramach Strefy Wolnego Handlu ASEAN (AFTA). Ponadto produkty z krajów takich jak Indie i Chiny korzystają z obniżonych taryf w ramach różnych umów o wolnym handlu ASEAN.
4. Dobra konsumpcyjne
Dobra konsumpcyjne, takie jak elektronika, sprzęt AGD i meble, stanowią znaczną część importu Brunei. Cła na te produkty są stosowane w celu zapewnienia przystępności cenowej przy jednoczesnej ochronie krajowych przedsiębiorstw.
4.1 Elektronika i sprzęt AGD
- Sprzęt AGD: Duże sprzęty AGD, takie jak lodówki, pralki i klimatyzatory, podlegają umiarkowanym taryfom mającym na celu zrównoważenie przystępności cenowej z ochroną lokalnych sprzedawców detalicznych.
- Lodówki i zamrażarki: Zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%.
- Pralki i klimatyzatory: Obowiązują taryfy wynoszące od 10% do 15%, w zależności od marki i kraju pochodzenia.
- Elektronika użytkowa: Elektronika taka jak telewizory, smartfony i laptopy to podstawowe towary importowane, na które obowiązują cła mające na celu regulację rynku.
- Telewizory: Zazwyczaj opodatkowane stawką 5%.
- Smartfony i laptopy: Cła importowe wynoszą zazwyczaj od 0% do 5%.
4.2 Meble i wyposażenie
- Meble: Importowane meble, w tym meble domowe i biurowe, objęte są taryfami celnymi wynoszącymi od 5% do 15%, w zależności od materiału i wzoru.
- Meble drewniane: Zazwyczaj opodatkowane stawką 10%–15%.
- Meble plastikowe i metalowe: Obowiązują cła w wysokości od 5% do 10%.
- Artykuły wyposażenia wnętrz: Na artykuły takie jak dywany, zasłony i artykuły dekoracyjne do domu nałożono zazwyczaj podatek w wysokości od 5% do 10%.
4.3 Specjalne cła importowe
Towary konsumpcyjne importowane z krajów członkowskich ASEAN korzystają z zerowych taryf w ramach Strefy Wolnego Handlu ASEAN (AFTA). Towary importowane z krajów niepreferencyjnych podlegają standardowym taryfom określonym w harmonogramie taryf celnych Brunei.
5. Energia i produkty naftowe
Energia jest kluczowym sektorem gospodarki Brunei, a kraj opiera się na imporcie, aby uzupełnić krajową produkcję energii, szczególnie w przypadku rafinowanych produktów naftowych. Rząd stosuje taryfy na import energii, aby zapewnić przystępność cenową, jednocześnie zachęcając do efektywności energetycznej.
5.1 Produkty naftowe
- Ropa naftowa i benzyna: Jako duży producent ropy naftowej Brunei stosuje niskie cła na import ropy naftowej i benzyny, aby zapewnić przystępność cenową na rynku krajowym.
- Ropa naftowa: Zwykle nie podlega żadnym taryfom celnym.
- Benzyna i olej napędowy: Stawki cła wynoszą zazwyczaj od 0% do 5%, przy czym stawki za użytkowanie przemysłowe są niższe.
- Olej napędowy i inne rafinowane produkty naftowe: Produkty rafinowane są zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, w zależności od ich zastosowania i pochodzenia.
5.2 Sprzęt do pozyskiwania energii odnawialnej
- Panele słoneczne i turbiny wiatrowe: Aby wesprzeć rozwój energii odnawialnej, Brunei stosuje zerowe cła na urządzenia wykorzystujące energię odnawialną, takie jak panele słoneczne i turbiny wiatrowe, zgodnie z zaangażowaniem kraju w zrównoważony rozwój energetyczny.
6. Farmaceutyki i sprzęt medyczny
Zapewnienie dostępu do niedrogiej opieki zdrowotnej jest dla Brunei priorytetem, w związku z czym rząd stosuje niskie lub zerowe cła na podstawowe leki i sprzęt medyczny.
6.1 Produkty farmaceutyczne
- Leki: Leki podstawowe, w tym te stosowane w leczeniu chorób przewlekłych i leki ratujące życie, są generalnie objęte zerowym cłem, co zapewnia przystępność cenową dla ludności.
6.2 Wyroby medyczne
- Sprzęt medyczny: Urządzenia medyczne, takie jak narzędzia diagnostyczne, instrumenty chirurgiczne i sprzęt szpitalny, podlegają zerowym lub niskim stawkom celnym (od 5% do 10%), w zależności od potrzeby i pochodzenia produktu.
7. Specjalne cła importowe i zwolnienia
System taryf celnych Brunei obejmuje szereg specjalnych ceł importowych i zwolnień, których podstawą są umowy handlowe i kraj pochodzenia importowanych towarów.
7.1 Cła specjalne dla krajów spoza ASEAN
Importy z krajów spoza ASEAN, w tym Chin, Stanów Zjednoczonych i Japonii, podlegają standardowym taryfom celnym określonym w harmonogramie taryfowym Brunei. Towary te mogą podlegać wyższym taryfom w porównaniu z importem z państw członkowskich ASEAN.
7.2 Porozumienia dwustronne i wielostronne
- Strefa Wolnego Handlu ASEAN (AFTA): Brunei korzysta z zerowych stawek celnych na towary będące przedmiotem handlu w ramach ASEAN, co sprzyja regionalnej integracji gospodarczej.
- Umowa o wolnym handlu ASEAN-Chiny (ACFTA): Na mocy tej umowy Brunei korzysta z obniżonych stawek celnych na towary importowane z Chin.
- Światowa Organizacja Handlu (WTO): Jako członek WTO Brunei przestrzega międzynarodowych zasad handlowych i korzysta z taryf najwyższego uprzywilejowania (MFN) nałożonych na import z państw członkowskich WTO.
Fakty o kraju
- Nazwa oficjalna: Naród Brunei, Siedziba Pokoju (Negara Brunei Darussalam)
- Stolica: Bandar Seri Begawan
- Największe miasta:
- Bandar Seri Begawan (stolica i największe miasto)
- Kuala Belait
- Seria
- Dochód na mieszkańca: ok. 28 000 USD (szacunki na 2023 r.)
- Populacja: ok. 460 000 (szacunki na 2023 r.)
- Język urzędowy: malajski
- Waluta: Dolar Brunei (BND)
- Położenie: Brunei leży na północnym wybrzeżu wyspy Borneo, w Azji Południowo-Wschodniej, graniczy z Malezją i Morzem Południowochińskim.
Geografia Brunei
Brunei zajmuje powierzchnię 5765 kilometrów kwadratowych i jest podzielone na dwie części przez malezyjski stan Sarawak. Kraj ma klimat tropikalny, z wysokimi temperaturami i wilgotnością przez cały rok.
- Klimat: Brunei ma klimat tropikalny z całorocznymi opadami deszczu i wysoką wilgotnością. Pora monsunowa występuje od listopada do marca.
- Rzeki: Do najważniejszych rzek należą rzeka Brunei i rzeka Belait, które pełnią ważną rolę w transporcie i zasobach wodnych.
- Lasy: Brunei jest silnie zalesione, a lasy tropikalne pokrywają znaczną część jego powierzchni. Kraj ten podejmuje wysiłki w celu ochrony lasów poprzez surowe przepisy dotyczące ochrony środowiska.
Gospodarka Brunei
Gospodarka Brunei jest zdominowana przez sektor ropy naftowej i gazu, który odpowiada za większość dochodów rządowych i zysków z eksportu. Kraj ten ma jeden z najwyższych standardów życia w Azji, napędzany bogactwem zasobów naturalnych i roztropną polityką gospodarczą.
1. Ropa i gaz
Sektor ropy naftowej i gazu jest kręgosłupem gospodarki Brunei, przyczyniając się do ponad 90% przychodów z eksportu. Kraj jest głównym eksporterem ropy naftowej i skroplonego gazu ziemnego (LNG), głównie do Japonii i Korei Południowej.
2. Rolnictwo i Rybołówstwo
Podczas gdy rolnictwo odgrywa stosunkowo niewielką rolę w gospodarce Brunei, rząd inwestuje w inicjatywy mające na celu zwiększenie samowystarczalności w produkcji żywności. Sektor rybołówstwa jest również ważny, przyczyniając się do krajowego zaopatrzenia w żywność i eksportu.
3. Finanse i usługi
Brunei ma rozwijający się sektor usług finansowych, ze szczególnym uwzględnieniem bankowości islamskiej i zarządzania majątkiem. Strategiczne położenie kraju i stabilność polityczna sprawiają, że jest to atrakcyjne miejsce dla inwestycji zagranicznych.
4. Turystyka i kultura
Brunei promuje ekoturystykę i turystykę kulturalną, wykorzystując swoje bogate dziedzictwo i dziewicze lasy deszczowe. Kraj ten jest znany ze swojej architektury islamskiej, w tym meczetu Omara Ali Saifuddiena i Istana Nurul Iman, oficjalnej rezydencji sułtana.