Dżibuti, położone na skrzyżowaniu Afryki i Bliskiego Wschodu, jest małym, ale strategicznie ważnym krajem na Rogu Afryki. Dzięki położeniu u wejścia do Morza Czerwonego, Dżibuti pełni funkcję głównego węzła żeglugowego dla handlu międzynarodowego, szczególnie dla pozbawionej dostępu do morza Etiopii. Kraj importuje szeroką gamę produktów, w tym produkty rolne, maszyny przemysłowe, dobra konsumpcyjne i produkty energetyczne. Dżibuti jest częścią kilku regionalnych organizacji handlowych, w tym Wspólnego Rynku Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA), który oferuje preferencyjne stawki taryfowe dla krajów członkowskich. System taryf celnych w Dżibuti jest skonstruowany tak, aby chronić lokalny przemysł, generować dochody i zapewnić dostęp ludności do podstawowych towarów. Taryfy są ustalane na podstawie kategorii produktu i jego pochodzenia, a specjalne cła importowe są stosowane do niektórych produktów w celu przeciwdziałania nieuczciwym praktykom handlowym lub ochrony lokalnej produkcji.
Stawki taryfowe według kategorii produktów w Dżibuti
1. Produkty rolne
Dżibuti jest w dużym stopniu uzależnione od importowanych produktów spożywczych ze względu na suchy klimat, który ogranicza krajową produkcję rolną. Cła na import produktów rolnych są na ogół umiarkowane, aby zapewnić ludności dostęp do niedrogiej żywności, jednocześnie chroniąc drobnych lokalnych rolników. Kraj importuje znaczne ilości zbóż, produktów mlecznych, owoców i warzyw.
1.1 Podstawowe produkty rolne
- Zboża i produkty zbożowe: Dżibuti importuje większość zbóż, w tym pszenicę, ryż i kukurydzę, aby zaspokoić krajowe zapotrzebowanie na żywność.
- Pszenica: Zwykle opodatkowana stawką od 8% do 12%, w zależności od gatunku i kraju pochodzenia.
- Ryż: Podlega stawkom celnym wynoszącym od 5% do 10%.
- Kukurydza: Stawki celne wynoszą od 8% do 12%, przy czym dla krajów COMESA obowiązują stawki preferencyjne.
- Owoce i warzywa: Dżibuti importuje różnorodne owoce i warzywa, głównie z krajów sąsiednich i rynków międzynarodowych.
- Owoce cytrusowe (pomarańcze, cytryny): Zazwyczaj opodatkowane stawką 10–15%.
- Warzywa liściaste i korzeniowe: Import jest objęty podatkiem wynoszącym od 5% do 12%, przy czym cła są obniżone w przypadku importu z państw członkowskich COMESA.
- Cukier i słodziki: Cukier jest towarem importowanym o dużej wartości, a stawki celne ustalane są w taki sposób, aby zapewnić równowagę między jego przystępnością cenową a generowaniem lokalnych dochodów.
- Cukier rafinowany: Generalnie opodatkowany stawką 10–15%, z obniżonymi stawkami dla importu regionalnego w ramach COMESA.
1.2 Zwierzęta gospodarskie i produkty mleczne
Hodowla zwierząt gospodarskich odgrywa ważną rolę w gospodarce wiejskiej Dżibuti, jednak kraj nadal importuje mięso i produkty mleczne, aby zaspokoić popyt w miastach.
- Mięso i drób: Dżibuti importuje mięso i drób, głównie z sąsiedniej Etiopii, a także od globalnych dostawców.
- Wołowina i jagnięcina: Zwykle opodatkowane stawką 12%–15%.
- Drób (kurczaki i indyki): Import jest opodatkowany stawką 10%, a regionalni partnerzy handlowi mają stawki preferencyjne.
- Produkty mleczne: Dżibuti importuje z Europy i Bliskiego Wschodu różne produkty mleczne, takie jak mleko w proszku, masło i ser.
- Mleko w proszku: Zazwyczaj opodatkowane stawką 5%, z obniżonymi taryfami dla krajów COMESA.
- Ser i masło: stawki celne wahają się od 10% do 15%, w zależności od kraju pochodzenia.
1.3 Specjalne cła importowe
Dżibuti może stosować cła antydumpingowe lub cła wyrównawcze na niektóre produkty rolne, jeśli okaże się, że import szkodzi lokalnej produkcji. Na przykład cła na drób z Brazylii lub produkty mleczne z Europy mogą być stosowane w celu ochrony rynków krajowych przed nieuczciwymi cenami.
2. Towary przemysłowe
Dżibuti importuje szeroką gamę dóbr przemysłowych, aby wspierać rozwój infrastruktury, sektor wytwórczy i branże usługowe. Ponieważ kraj nadal modernizuje swoją infrastrukturę, cła na maszyny i urządzenia przemysłowe są na ogół utrzymywane na niskim poziomie, aby zachęcić do inwestycji i rozwoju.
2.1 Maszyny i urządzenia
- Maszyny przemysłowe: Dżibuti importuje znaczne ilości maszyn, szczególnie do budownictwa i produkcji. Cła na te importy są stosunkowo niskie, aby ułatwić rozwój infrastruktury.
- Maszyny budowlane (dźwigi, spychacze): Zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, w zależności od rodzaju maszyny.
- Sprzęt produkcyjny: Cła wahają się od 0% do 5%, przy czym stawki są niższe w przypadku importu z krajów COMESA.
- Sprzęt elektryczny: Maszyny i urządzenia elektryczne, takie jak generatory i transformatory, są niezbędne do zasilania przemysłu kraju i obszarów miejskich.
- Generatory i transformatory: Zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, przy czym stawki są niższe w przypadku importu od partnerów regionalnych.
2.2 Pojazdy silnikowe i transport
Dżibuti importuje większość swoich pojazdów silnikowych i części samochodowych, szczególnie z Azji, Europy i Bliskiego Wschodu. Struktura taryfowa dla pojazdów silnikowych różni się w zależności od rodzaju pojazdu i pojemności silnika.
- Pojazdy osobowe: Cła importowe na samochody osobowe zależą od pojemności silnika i wieku pojazdu.
- Małe pojazdy osobowe (poniżej 1500 cm3): Zazwyczaj podatek wynosi od 10% do 15%.
- Samochody luksusowe i SUV-y: W przypadku większych, luksusowych pojazdów obowiązują wyższe cła wynoszące od 20% do 25%.
- Pojazdy użytkowe: Import ciężarówek, autobusów i innych pojazdów użytkowych ma kluczowe znaczenie dla infrastruktury logistycznej i transportowej Dżibuti.
- Ciężarówki i autobusy: Generalnie opodatkowane stawką 10%, z preferencyjnymi stawkami w przypadku importu z krajów COMESA.
- Części i akcesoria samochodowe: Części samochodowe, takie jak opony, akumulatory i silniki, są opodatkowane stawką od 5% do 15%, w zależności od rodzaju i kraju pochodzenia.
2.3 Specjalne cła importowe dla niektórych krajów
Dżibuti może nałożyć specjalne cła importowe na towary przemysłowe z krajów, w których stwierdzono nieuczciwe praktyki handlowe, takie jak dumping. Na przykład cła antydumpingowe mogą być stosowane do wyrobów stalowych z Chin lub podzespołów samochodowych z niektórych krajów azjatyckich w celu ochrony lokalnych przedsiębiorstw.
3. Tekstylia i odzież
Import tekstyliów i odzieży ma kluczowe znaczenie dla zaspokojenia popytu krajowego w Dżibuti, ponieważ lokalny przemysł tekstylny jest wciąż w początkowej fazie. Kraj importuje większość swoich tekstyliów i odzieży z Azji, w szczególności z Chin, Indii i Bangladeszu.
3.1 Surowce
- Włókna tekstylne i przędze: Dżibuti importuje surowce, takie jak bawełna, wełna i włókna syntetyczne, aby wspierać swój niewielki, ale rozwijający się przemysł tekstylny.
- Bawełna i wełna: Zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, z obniżonymi taryfami na import z krajów COMESA.
- Włókna syntetyczne: Stawki celne wahają się od 8% do 12%, w zależności od rodzaju włókna i kraju pochodzenia.
3.2 Ubrania gotowe i odzież
- Ubrania i odzież: Ubrania importowane objęte są umiarkowanymi taryfami celnymi, które mają chronić lokalny sektor tekstylny, a jednocześnie zapewnić konsumentom przystępny cenowo dostęp do nich.
- Ubrania codzienne i mundury: Ogólnie opodatkowane stawką od 10% do 15%, z preferencyjnymi stawkami dla importów z COMESA i Etiopii w ramach regionalnych umów handlowych.
- Ubrania luksusowe i markowe: W przypadku odzieży wysokiej jakości i markowych ubrań mogą obowiązywać wyższe stawki celne wynoszące 20–25%.
- Obuwie: Importowane obuwie objęte jest podatkiem wynoszącym od 10% do 15%, w zależności od materiału i pochodzenia.
- Obuwie skórzane: Zazwyczaj opodatkowane stawką 15%, przy czym niższe cła obowiązują w przypadku importu z COMESA i krajów sąsiednich.
3.3 Specjalne cła importowe
Dżibuti stosuje cła antydumpingowe na określone kategorie produktów tekstylnych i odzieżowych z krajów takich jak Chiny i Indie, jeśli okaże się, że produkty te obniżają ceny lokalnych producentów poprzez nieuczciwe praktyki cenowe.
4. Dobra konsumpcyjne
Dżibuti importuje szeroką gamę dóbr konsumpcyjnych, w tym elektronikę, sprzęt AGD i meble, aby zaspokoić popyt krajowy. Cła na te produkty różnią się w zależności od kategorii, przy czym niższe stawki dotyczą towarów podstawowych, a wyższe towarów luksusowych.
4.1 Elektronika i sprzęt AGD
- Sprzęt AGD: Dżibuti importuje większość sprzętu AGD, takiego jak lodówki, pralki i klimatyzatory, z Azji i Europy.
- Lodówki i zamrażarki: Zazwyczaj opodatkowane stawką 10–15%, przy czym niższe cła obowiązują w przypadku importu z krajów COMESA.
- Pralki i klimatyzatory: Obowiązują taryfy wynoszące od 10% do 15%, w zależności od marki i kraju pochodzenia.
- Elektronika użytkowa: Elektronika użytkowa, taka jak telewizory, smartfony i laptopy, stanowi w Dżibuti podstawową grupę towarów importowanych, a stawki celne różnią się w zależności od produktu i pochodzenia.
- Telewizory: Zazwyczaj opodatkowane stawką 10–15%, z preferencyjnymi taryfami na import z COMESA i Etiopii.
- Smartfony i laptopy: Generalnie opodatkowane stawką od 5% do 10%, w zależności od marki i kraju pochodzenia.
4.2 Meble i wyposażenie
- Meble: Importowane meble, w tym wyposażenie domów i biur, objęte są cłami wynoszącymi od 10% do 20%, w zależności od materiału i kraju pochodzenia.
- Meble drewniane: Zazwyczaj opodatkowane stawką 15%, z niższymi taryfami na import z sąsiednich krajów afrykańskich na mocy regionalnych umów handlowych.
- Meble plastikowe i metalowe: Obowiązują cła wynoszące od 10% do 15%, w zależności od kraju pochodzenia.
- Artykuły wyposażenia wnętrz: Na artykuły takie jak dywany, zasłony i artykuły dekoracyjne do domu nałożono zazwyczaj podatek w wysokości od 10% do 15%, przy czym niższe cła obowiązują w przypadku importu z krajów COMESA.
4.3 Specjalne cła importowe
Dżibuti może nałożyć cła antydumpingowe na niektóre dobra konsumpcyjne, np. elektronikę czy meble, pochodzące z krajów takich jak Chiny, jeśli okaże się, że towary te są sprzedawane po cenach niższych od rynkowych, co szkodzi lokalnemu przemysłowi.
5. Energia i produkty naftowe
Dżibuti jest w dużym stopniu uzależnione od importu w zakresie swoich potrzeb energetycznych, w szczególności produktów naftowych. Rząd dąży do zrównoważenia zapotrzebowania na niedrogą energię z generowaniem dochodów państwa za pośrednictwem ceł.
5.1 Produkty naftowe
- Ropa naftowa i benzyna: Dżibuti importuje większość produktów naftowych z Bliskiego Wschodu i sąsiednich krajów afrykańskich.
- Ropa naftowa: Zazwyczaj opodatkowana zerową stawką celną w celu zapewnienia dostaw niedrogiej energii.
- Benzyna i olej napędowy: Generalnie opodatkowane stawką 10%, choć w przypadku importu z państw członkowskich COMESA mogą mieć zastosowanie preferencyjne taryfy.
- Olej napędowy i inne rafinowane produkty naftowe: Produkty rafinowane są zazwyczaj opodatkowane stawką od 5% do 10%, przy czym stawki dla regionalnych partnerów handlowych są niższe.
5.2 Sprzęt do pozyskiwania energii odnawialnej
- Panele słoneczne i turbiny wiatrowe: Aby zachęcić do rozwoju infrastruktury energii odnawialnej, Dżibuti stosuje zerowe cła na urządzenia wykorzystujące energię odnawialną, takie jak panele słoneczne i turbiny wiatrowe.
6. Farmaceutyki i sprzęt medyczny
Dżibuti stawia na dostęp do niedrogiej opieki zdrowotnej, dlatego też stawki celne na podstawowe leki i sprzęt medyczny utrzymują się na niskim poziomie lub na zerowym poziomie, aby zapewnić dostępność i przystępność cenową dla ludności.
6.1 Produkty farmaceutyczne
- Leki: Leki podstawowe, w tym leki ratujące życie, są generalnie objęte zerowymi taryfami, aby zapewnić dostępność dla ludności. Produkty farmaceutyczne niebędące niezbędnymi mogą podlegać taryfom wynoszącym od 5% do 10%, w zależności od rodzaju i kraju pochodzenia.
6.2 Wyroby medyczne
- Sprzęt medyczny: Urządzenia medyczne, takie jak narzędzia diagnostyczne, instrumenty chirurgiczne i łóżka szpitalne, są na ogół objęte zerowymi lub niskimi stawkami celnymi (od 2% do 5%), w zależności od potrzeby i pochodzenia produktu.
7. Specjalne cła importowe i zwolnienia
7.1 Cła specjalne dla krajów niepreferencyjnych
Dżibuti stosuje cła antydumpingowe i wyrównawcze na niektóre importy z krajów niepreferencyjnych, które są dotowane lub sprzedawane poniżej cen rynkowych. Środki te chronią lokalne gałęzie przemysłu przed nieuczciwą konkurencją. Na przykład produkty stalowe i tekstylia z krajów takich jak Chiny i Indie mogą podlegać dodatkowym cłom, aby zapobiec zakłóceniom rynku.
7.2 Umowy dwustronne i wielostronne
- COMESA: Dżibuti korzysta z obniżonych lub zerowych stawek celnych na towary będące przedmiotem handlu w ramach Wspólnego Rynku Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA), co sprzyja regionalnej integracji gospodarczej.
- Ogólny System Preferencji (GSP): Dżibuti importuje niektóre produkty z krajów rozwijających się po obniżonych lub zerowych stawkach celnych w ramach GSP, aby wspierać handel z krajami mniej rozwiniętymi.
Fakty o kraju
- Nazwa oficjalna: Republika Dżibuti
- Stolica: Miasto Dżibuti
- Największe miasta:
- Miasto Dżibuti (stolica i największe miasto)
- Ali Sabieh
- Tadżura
- Dochód na mieszkańca: ok. 3500 USD (szacunki na 2023 r.)
- Populacja: ok. 1,1 mln (szacunki na 2023 r.)
- Języki urzędowe: francuski, arabski
- Waluta: Frank dżibutyjski (DJF)
- Lokalizacja: Dżibuti znajduje się we wschodniej Afryce, graniczy z Erytreą na północy, Etiopią na zachodzie i południu oraz Somalią na południowym wschodzie. Ma linię brzegową wzdłuż Morza Czerwonego i Zatoki Adeńskiej.
Geografia Dżibuti
Dżibuti to mały kraj położony na strategicznym skrzyżowaniu Afryki i Półwyspu Arabskiego. Zajmuje powierzchnię 23 200 kilometrów kwadratowych i charakteryzuje się różnorodnością krajobrazów, od równin przybrzeżnych po suche płaskowyże i formacje wulkaniczne.
- Linia brzegowa: Dżibuti posiada linię brzegową o długości około 370 kilometrów wzdłuż Zatoki Adeńskiej, co czyni je ważnym węzłem żeglugowym dla regionu.
- Jeziora: Jezioro Assal, najniższy punkt w Afryce, jest słonym jeziorem położonym w centralnym Dżibuti i znanym z niezwykle wysokiego stężenia soli.
- Góry: Pasmo górskie Mousa Ali stanowi najwyższy szczyt w Dżibuti, a jego szczyty osiągają wysokość 2028 metrów nad poziomem morza.
- Klimat: Dżibuti ma klimat suchy, charakteryzujący się wysokimi temperaturami i niewielkimi opadami deszczu, szczególnie na obszarach przybrzeżnych.
Gospodarka Dżibuti
Gospodarka Dżibuti opiera się przede wszystkim na strategicznym położeniu jako węzła morskiego i roli jako centrum logistycznego i usługowego dla regionu. Kluczowe gałęzie przemysłu w kraju obejmują usługi portowe, logistykę i telekomunikację, z rozwijającymi się sektorami w energetyce, bankowości i turystyce.
1. Usługi portowe i logistyczne
Gospodarka Dżibuti jest silnie uzależniona od infrastruktury portowej, która stanowi główną bramę dla importu i eksportu do i z Etiopii i innych krajów śródlądowych w regionie. Port Dżibuti jest jednym z najbardziej ruchliwych portów w Afryce Wschodniej, obsługującym znaczne ilości ładunków przewożonych między Afryką, Bliskim Wschodem i Europą.
2. Bankowość i usługi finansowe
Sektor usług finansowych w Dżibuti się rozwija, napędzany strategicznym położeniem kraju i wysiłkami na rzecz pozycjonowania się jako regionalnego centrum bankowości i inwestycji. Rząd wprowadził reformy, aby przyciągnąć zagraniczne inwestycje i promować wzrost sektora finansowego.
3. Energia
Dżibuti inwestuje w projekty energii odnawialnej, szczególnie w energię geotermalną, słoneczną i wiatrową. Kraj ma ambitne plany, aby stać się niezależnym energetycznie i eksportować energię odnawialną do sąsiednich krajów, takich jak Etiopia i Somalia.
4. Telekomunikacja i ICT
Sektor telekomunikacyjny jest rosnącą częścią gospodarki Dżibuti, a rząd ma zamiar przekształcić kraj w regionalne centrum technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Dżibuti korzysta ze swojego położenia jako punktu lądowania dla kilku podmorskich światłowodów łączących Afrykę, Bliski Wschód i Europę.
5. Turystyka
Mimo że turystyka w Dżibuti jest jeszcze słabo rozwinięta, ma się ona dobrze. Dzieje się tak dzięki unikalnym krajobrazom naturalnym tego kraju, takim jak jezioro Assal, Lac Abbé i Zatoka Tadżura, a także dzięki bioróżnorodności morskiej, która przyciąga nurków i ekoturystów.