Łotwa, członek Unii Europejskiej (UE) i Światowej Organizacji Handlu (WTO), znajduje się w regionie bałtyckim w Europie Północnej. Strategiczne położenie kraju i silne relacje handlowe z krajami sąsiadującymi, takimi jak Estonia, Litwa, Rosja i Finlandia, czynią go istotnym węzłem handlu i logistyki na rynku europejskim. Łotwa jest częścią jednolitego rynku UE, co oznacza, że stosuje wspólną politykę celną UE, która harmonizuje stawki taryfowe dla wszystkich państw członkowskich.
Jako członek UE Łotwa stosuje Wspólną Taryfę Celną UE (CCT), która ujednolica cła importowe dla towarów wwożonych na Łotwę spoza UE. CCT ustala jednolite stawki celne w oparciu o kategorię produktu, z określonymi wyjątkami dla niektórych towarów, takich jak produkty rolne, chemikalia i maszyny. Oznacza to, że stawki celne są generalnie takie same dla wszystkich krajów UE, zapewniając równe warunki działania dla przedsiębiorstw w całej Unii.
Łotwa oferuje jednak również preferencyjne traktowanie towarów importowanych z krajów, z którymi UE podpisała umowy o wolnym handlu (FTA), takich jak Kanada, Japonia i Korea Południowa, a także krajów objętych unijnym Ogólnym Systemem Preferencji (GSP).
Łotewski system taryf celnych
Przegląd Wspólnej Taryfy Celnej UE (CCT)
Łotwa, jako część Unii Europejskiej, stosuje się do Wspólnej Taryfy Celnej (CCT), systemu regulującego cła pobierane od towarów importowanych do UE. CCT ma na celu standaryzację taryf importowych, minimalizację barier administracyjnych i uproszczenie procedur celnych we wszystkich państwach członkowskich UE. System ten opiera się na Zharmonizowanym Systemie (HS), globalnej klasyfikacji produktów stosowanej przez organy celne do określania ceł na podstawie cech produktu i kodów klasyfikacyjnych.
- Cła ad valorem: Większość towarów importowanych do Łotwy podlega cłom ad valorem, które są obliczane jako procent wartości celnej produktu. Wartość celna obejmuje koszt towarów, ubezpieczenie i fracht (CIF).
- Cła szczegółowe: Oprócz ceł ad valorem, cła szczegółowe mogą również dotyczyć niektórych produktów. Cła te są obliczane na podstawie czynników takich jak waga, objętość lub ilość towarów, a nie ich wartości.
- Cła akcyzowe: Niektóre towary, takie jak alkohol, tytoń i produkty energetyczne, podlegają dodatkowym cłom akcyzowym. Zazwyczaj są one pobierane jako stałe kwoty za jednostkę (np. za litr, za kilogram).
- Określenie wartości celnej: Wartość celna importowanych towarów jest określana metodą wartości transakcyjnej, która jest ceną zapłaconą za towary przy sprzedaży na eksport do UE. Obejmuje to koszty transportu, ubezpieczenia i inne wydatki dodatkowe.
Stawki celne dla różnych kategorii produktów
Łotewskie taryfy importowe mają taką samą strukturę jak reszta UE, opartą na Wspólnej Taryfie Celnej. Poniżej znajdują się główne kategorie produktów, które są powszechnie importowane do Łotwy, wraz z powiązanymi stawkami taryfowymi.
Produkty rolne
Łotwa, podobnie jak większość krajów UE, opiera się na połączeniu wewnętrznej produkcji rolnej i importu, aby zaspokoić popyt krajowy. Podczas gdy UE ma wspólną politykę rolną (WPR), która wspiera rolnictwo krajowe, import jest nadal konieczny, aby zaspokoić popyt, szczególnie w przypadku produktów, których nie można produkować lokalnie lub które są poza sezonem. Cła importowe na produkty rolne mogą się różnić w zależności od rodzaju produktu i tego, czy kraj pochodzenia korzysta z jakichkolwiek preferencyjnych umów handlowych.
Zboża i ziarna
- Pszenica, żyto, jęczmień i kukurydza: Importowane zboża i ziarna są zazwyczaj obciążone cłami ad valorem wynoszącymi od 0% do 5%, w zależności od rodzaju zboża. Jednakże cła te mogą podlegać obniżkom w zależności od warunków dostaw w UE lub na podstawie umów z partnerami handlowymi.
- Ryż: Ryż, zwłaszcza z krajów takich jak Indie i Tajlandia, jest zazwyczaj objęty taryfą celną w wysokości od 10% do 20%. Wynika to z wysiłków UE mających na celu ochronę własnej produkcji zbóż.
Owoce i warzywa
- Świeże owoce (jabłka, owoce cytrusowe, winogrona): Cła importowe na świeże owoce wynoszą od 0% do 8% w przypadku większości produktów, choć niektóre owoce, np. banany, mogą być objęte wyższym cłem, sięgającym nawet 15%.
- Przetworzone owoce: Na przetwory owocowe i soki owocowe naliczane są zazwyczaj cła wynoszące od 10% do 15%, w zależności od produktu.
Mięso i produkty zwierzęce
- Wołowina: Produkty wołowe są zazwyczaj obciążone cłem importowym w wysokości od 12% do 20% w celu ochrony producentów z UE. Dokładna stawka zależy od konkretnych kawałków mięsa.
- Wieprzowina: Import wieprzowiny jest zazwyczaj obciążony cłem wynoszącym ok. 12%.
- Drób: Import produktów drobiowych, na przykład kurczaków, objęty jest cłem wynoszącym od 12% do 17%.
- Produkty mleczne: Produkty mleczne, w tym mleko, ser i masło, objęte są taryfami wynoszącymi około 10% do 20%.
Cukier i słodziki
- Cukier: Import cukru podlega wysokim taryfom, zwykle wynoszącym od 15% do 30%, szczególnie w przypadku cukru surowego, jako część wysiłków UE mających na celu ochronę własnych producentów cukru. Cukier rafinowany ma taryfę wynoszącą 5%.
Produkty i maszyny przemysłowe
Łotwa importuje znaczną ilość dóbr przemysłowych, w tym maszyny, chemikalia i surowce dla swojego sektora produkcyjnego. Cła importowe na dobra przemysłowe są generalnie niższe niż na produkty rolne, ponieważ UE zachęca do handlu przemysłowego i inwestycji.
Maszyny i urządzenia mechaniczne
- Maszyny przemysłowe: Cło na maszyny przemysłowe wynosi zazwyczaj od 0% do 5%, co odzwierciedla zaangażowanie UE w ułatwianie importu maszyn niezbędnych do rozwoju gospodarczego.
- Sprzęt elektryczny: Import maszyn elektrycznych, w tym transformatorów i silników elektrycznych, jest zazwyczaj objęty cłami wynoszącymi od 0% do 5%.
Samochody i pojazdy
- Pojazdy osobowe: Samochody osobowe podlegają taryfie celnej w wysokości 10% zgodnie ze Wspólną Taryfą Celną UE.
- Pojazdy użytkowe: W przypadku ciężarówek, autobusów i innych pojazdów użytkowych stawki celne wynoszą zazwyczaj od 10% do 20% w zależności od wagi i klasyfikacji pojazdu.
Dobra konsumpcyjne
Łotwa, będąc rozwiniętą gospodarką, importuje różnorodne dobra konsumpcyjne, od elektroniki po odzież. Taryfy na dobra konsumpcyjne mogą się różnić w zależności od produktu i tego, czy obowiązują jakieś specjalne umowy handlowe.
Elektronika i Towary Elektryczne
- Smartfony, komputery i telewizory: Elektronika użytkowa jest zazwyczaj objęta niskimi taryfami, wynoszącymi od 0% do 5%. Jest to zgodne z celem UE, jakim jest zachęcanie do importu produktów technologicznych.
- Sprzęt AGD: Na duże sprzęty AGD, takie jak lodówki, pralki i klimatyzatory, nałożono cła wynoszące około 5%.
Odzież i tekstylia
- Odzież: Import odzieży i wyrobów tekstylnych jest zazwyczaj objęty cłami wynoszącymi od 10% do 20%, w zależności od materiałów i klasyfikacji produktu.
- Obuwie: Importowane obuwie objęte jest zazwyczaj cłem wynoszącym od 8% do 17%.
Specjalne cła importowe i preferencje handlowe
Jako członek UE Łotwa korzysta z umów o wolnym handlu (FTA) UE i preferencyjnego traktowania towarów pochodzących z określonych krajów lub regionów. Umowy te zmniejszają lub eliminują cła na wiele produktów z krajów, które podpisały umowy handlowe z UE. Niektóre z tych krajów obejmują:
Kraje z preferencyjnym traktowaniem taryfowym
- Europejski Obszar Gospodarczy (EOG): Produkty pochodzące z krajów EOG (Islandia, Norwegia, Liechtenstein) zazwyczaj są objęte zerowymi cłami przy wwozie na Łotwę.
- Kraje z umowami o wolnym handlu (FTA): Łotwa oferuje preferencyjne taryfy celne na towary pochodzące z krajów takich jak Korea Południowa, Kanada, Japonia i Szwajcaria. Na mocy tych umów towary mogą być wwożone na Łotwę bezcłowo lub po obniżonej stawce celnej.
- Uogólniony System Preferencji (GSP): Łotwa stosuje unijny GSP do towarów z krajów rozwijających się. Dzięki temu produkty z tych krajów mogą być importowane po obniżonych stawkach celnych lub bezcłowo.
Produkty specjalne z wyjątkami
- Produkty rolne: Niektóre wrażliwe produkty rolne, takie jak cukier, ryż oraz niektóre owoce i warzywa, objęte są wyższymi taryfami celnymi, natomiast towary z krajów korzystających z inicjatywy „Wszystko oprócz broni” (EBA), takich jak kraje najsłabiej rozwinięte (LDC), mogą być wwożone z obniżonymi lub zerowymi taryfami celnymi.
- Produkty energetyczne: Import produktów energetycznych, takich jak ropa naftowa i gaz ziemny, jest zazwyczaj objęty stawką celną 0%, choć mogą obowiązywać cła akcyzowe.
Fakty o kraju
- Nazwa oficjalna: Republika Łotwy
- Stolica: Ryga
- Populacja: około 1,85 miliona (2023)
- Dochód na mieszkańca: około 20 000 USD (2023)
- Język urzędowy: łotewski
- Waluta: Euro (EUR)
- Lokalizacja: Łotwa znajduje się w regionie bałtyckim w Europie Północnej, graniczy z Estonią na północy, Rosją na wschodzie, Białorusią na południowym wschodzie i Litwą na południu. Na zachodzie ma linię brzegową wzdłuż Morza Bałtyckiego.
Geografia
- Łotwa ma zróżnicowaną geografię z gęstymi lasami, jeziorami i rozległą linią brzegową. Teren jest w większości płaski, a znaczna część lądu pokryta jest lasami.
- Łotwa ma klimat umiarkowany, z zimnymi zimami i łagodnymi latami. Kraj doświadcza umiarkowanych opadów deszczu przez cały rok.
Gospodarka
- Gospodarka Łotwy jest otwarta i silnie uzależniona od handlu międzynarodowego, a jej kluczowe sektory to produkcja, rolnictwo, usługi i transport.
- Sektor usług jest największym czynnikiem przyczyniającym się do PKB Łotwy, a następnie przemysł i rolnictwo. Kraj jest znaczącym graczem w logistyce, handlu i usługach finansowych w regionie bałtyckim.
Główne branże
- Produkcja: Łotewski sektor produkcji jest zróżnicowany i obejmuje elektronikę, maszyny, chemikalia i przetwórstwo żywności.
- Rolnictwo: Łotwa produkuje zboża, produkty mleczne, mięso i warzywa. Kraj jest znany z przemysłu leśnego, który odgrywa znaczącą rolę w jego gospodarce.
- Transport i logistyka: Ze względu na strategiczne położenie Łotwa jest kluczowym węzłem tranzytowym dla towarów przewożonych między Europą, Rosją i Azją.