Litouwen, lid van de Europese Unie (EU) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO), hanteert het gemeenschappelijke douanetariefsysteem van de EU voor alle invoerrechten en belastingen. Invoerrechten in Litouwen worden gereguleerd door EU-brede douanewetgeving, wat betekent dat de tarieven voor producten die het land binnenkomen in alle EU-lidstaten gelijk zijn. Er bestaan echter enkele uitzonderingen, met name voor goederen afkomstig uit niet-EU-landen, waarvoor speciale tarieven van toepassing kunnen zijn op grond van handelsovereenkomsten of het Algemeen Preferentiestelsel (SAP).
Douanetariefsysteem in Litouwen
Litouwen hanteert het gecombineerde nomenclatuursysteem (GN) van de EU om producten te categoriseren voor import en export. Dit systeem kent aan elk product een unieke tariefcode toe (ook wel de HS-code of geharmoniseerde systeemcode genoemd), en het bijbehorende tarief wordt bepaald door deze code. Deze tarieven zijn geharmoniseerd in alle EU-lidstaten en omvatten invoerrechten, btw (belasting over de toegevoegde waarde) en andere belastingen.
Algemene douanerechten
De standaard douanetarieven die van toepassing zijn op geïmporteerde goederen in Litouwen, zijn grotendeels afhankelijk van de classificatie van het product in het CN-systeem. De tarieven variëren van 0% tot 17% voor de meeste goederen, met uitzonderingen voor specifieke producten die onder de landbouw-, industriële of andere categorieën vallen.
Categorieën van goederen en bijbehorende tarieven
- Landbouwproducten
- Voor gangbare landbouwproducten (zoals granen, fruit, groenten, zuivelproducten en vlees) gelden hogere tarieven dan voor industriële goederen. Deze heffingen zijn bedoeld om Europese boeren te beschermen en de marktstabiliteit binnen de EU te waarborgen.
- De tarieven kunnen variëren van 5% tot 30%, afhankelijk van het specifieke product.
- Voorbeelden hiervan zijn:
- Tarwe: 10% tarief.
- Kaas: 12% tarief.
- Bananen: 17% invoerrecht.
- Industriële producten
- Industriële goederen, zoals machines, apparatuur, chemicaliën en textiel, worden doorgaans belast met lagere invoerrechten. Veel industriële producten vallen onder een invoerrecht van 0% tot 5%.
- Bepaalde hightechartikelen en elektronische apparaten (bijvoorbeeld computers, smartphones en andere elektronica) kunnen met 0% invoerrecht worden geïmporteerd als ze voldoen aan de EU-normen.
- Textiel en kleding
- Voor textiel en kleding, zoals kleding en stoffen, geldt vaak een invoerrecht dat varieert van 5% tot 12%, afhankelijk van het materiaal en de herkomst van het product.
- Consumptiegoederen
- Op consumentenproducten zoals meubels, huishoudelijke apparaten en andere niet-duurzame goederen kunnen invoerrechten van 2% tot 12% worden geheven.
- Auto’s
- Bij de invoer van auto’s in Litouwen, als onderdeel van het douanesysteem van de EU, wordt doorgaans een invoerrecht van 10% geheven. Dit bedrag kan echter variëren afhankelijk van de herkomst en specificaties van het specifieke voertuig.
- Voedselproducten
- Op bewerkte levensmiddelen, zoals conserven, sauzen en zoetwaren, kunnen invoerrechten van 5% tot 15% worden geheven.
Speciale invoerrechten en handelsovereenkomsten
Terwijl de EU een uniform tariefschema hanteert, neemt Litouwen ook deel aan verschillende handelsovereenkomsten die van invloed zijn op invoerrechten voor specifieke landen en producten.
Speciale tarieven van specifieke landen
Litouwen, dat deel uitmaakt van de EU, profiteert van diverse preferentiële handelsovereenkomsten met landen of regio’s buiten de EU. Deze overeenkomsten bieden doorgaans verlaagde of geen tarieven voor goederen afkomstig uit specifieke landen.
- Europese Vrijhandelsassociatie (EVA)
- Goederen uit Noorwegen, IJsland en Liechtenstein (lidstaten van de EFTA) worden in Litouwen vaak met verlaagde of geen invoerrechten ingevoerd op grond van de vrijhandelsovereenkomst tussen de EFTA en de EU.
- Algemeen Preferentiesysteem (SAP)
- Ontwikkelingslanden kunnen goederen naar de EU (en bij uitbreiding naar Litouwen) exporteren met verlaagde tarieven onder het GSP.
- Zo kunnen producten uit landen als Bangladesh, India en Pakistan tegen lagere tarieven in Litouwen worden ingevoerd. Dit geldt met name voor textiel, schoenen en landbouwproducten.
- Vrijhandelsovereenkomsten van de EU met derde landen
- De EU heeft vrijhandelsovereenkomsten gesloten met een aantal landen, zoals Japan, Zuid-Korea, Canada en Mexico, die voorzien in een voorkeursbehandeling voor verschillende goederen.
- Zo mogen Zuid-Koreaanse auto’s, elektronica en andere industriële producten in Litouwen worden ingevoerd met verlaagde tarieven.
Antidumping- en compenserende rechten
Litouwen kan via de EU antidumping- en compenserende rechten opleggen op importen uit bepaalde landen als wordt vastgesteld dat goederen tegen onredelijk lage prijzen (dumping) worden verkocht of door de exporterende overheid worden gesubsidieerd. Deze rechten zijn bedoeld om lokale industrieën te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.
- Voorbeeld: In de EU, inclusief Litouwen, zijn antidumpingsheffingen op Chinese staalproducten opgelegd om lokale staalproducenten te beschermen tegen import onder de kostprijs.
Bijzondere overwegingen en vrijstellingen
Voor sommige producten gelden onder bepaalde omstandigheden vrijstellingen van invoerrechten, zoals:
- Producten uit de minst ontwikkelde landen (MOL’s)
- Import uit MOL’s komt mogelijk in aanmerking voor belastingvrije toegang onder het ‘Everything But Arms’-initiatief (EBA) van de EU. Dit betreft voornamelijk landbouwproducten en textiel.
- Milieu- en groene technologieën
- De EU hecht veel waarde aan het bevorderen van duurzaamheid op milieugebied. Voor bepaalde producten, zoals zonnepanelen, windturbines en energiezuinige apparatuur, kunnen vrijstellingen of verlagingen van invoerrechten gelden.
- Persoonlijke goederen en zendingen van lage waarde
- Persoonlijke goederen en zendingen met een lage waarde (meestal minder dan € 150) mogen soms Litouwen binnenkomen zonder dat er hoge douanerechten op worden geheven.
Belasting over de toegevoegde waarde (BTW)
Naast invoerrechten is invoer in Litouwen onderworpen aan btw. Het normale btw-tarief in Litouwen is 21%. Voor bepaalde goederen, zoals boeken, geneesmiddelen en medische hulpmiddelen, geldt echter een verlaagd btw-tarief van 5% of 9%.
De BTW wordt berekend over de waarde van de ingevoerde goederen, inclusief de douanerechten en eventuele andere bijkomende kosten, zoals verzend- en verzekeringskosten.
Douaneprocedures en documentatie
Het importeren van goederen naar Litouwen omvat een aantal belangrijke stappen en vereist specifieke documentatie, waaronder:
- Douaneaangiften: Alle goederen die Litouwen binnenkomen, moeten worden aangegeven bij het douanekantoor en er moet een invoeraangifte worden ingediend bij de douaneautoriteiten.
- Facturen en verzenddocumenten: Ter ondersteuning van de douaneaangifte zijn een commerciële factuur, paklijst en cognossement of luchtvrachtbrief vereist.
- Bewijs van oorsprong: Oorsprongscertificaten kunnen nodig zijn om te bepalen of een product in aanmerking komt voor verlaagde tarieven in het kader van handelsovereenkomsten.
Landfeiten: Litouwen
- Officiële naam: Republiek Litouwen
- Hoofdstad: Vilnius
- Grootste steden:
- Vilnius
- Kaunas
- Klaipeda
- Bevolking: ongeveer 2,7 miljoen (vanaf 2023)
- Inkomen per hoofd van de bevolking: ongeveer $ 24.000 USD
- Officiële taal: Litouws
- Munteenheid: Euro (€)
- Ligging: Litouwen ligt in het noordoosten van Europa en grenst in het noorden aan Letland, in het oosten en zuiden aan Wit-Rusland, in het zuiden aan Polen en in het westen aan de Oostzee.
Geografie
Litouwen is de grootste van de drie Baltische staten (samen met Letland en Estland) en wordt gekenmerkt door een gevarieerd landschap met bossen, meren, rivieren en heuvels. Het land heeft een gematigd klimaat, met koude winters en milde zomers. De kustlijn van Litouwen langs de Oostzee biedt pittoreske stranden en havens, die een belangrijke rol spelen in de handel en commercie van het land.
- Terrein: Overwegend vlak met glooiende heuvels en verschillende grote meren.
- Klimaat: Gematigd, met continentale invloeden in het binnenland en maritieme invloeden langs de kust.
- Grote rivieren: de rivieren Neman, Vilnia en Neris.
Economie
Litouwen heeft een gevarieerde en moderne economie, die zich snel heeft ontwikkeld sinds het land na de val van de Sovjet-Unie in 1991 een onafhankelijke staat werd. Het land is van een centraal geleide economie overgegaan naar een markteconomie en heeft de afgelopen decennia een aanzienlijke groei doorgemaakt.
- BBP: Het BBP van Litouwen is gestaag toegenomen, dankzij sterke prestaties in de industriële, technologische en dienstensector.
- Primaire sectoren: productie, dienstverlening, landbouw en technologie.
- Export: Litouwen exporteert diverse goederen, waaronder machines, chemicaliën, landbouwproducten en elektrische apparatuur. Belangrijke exportpartners zijn Duitsland, Polen, Rusland en Letland.
Grote industrieën
- Productie: Litouwen heeft een sterke productiebasis en produceert chemicaliën, machines, elektronica en voedselproducten.
- Technologie en innovatie: De technologiesector groeit snel, vooral in Vilnius en Kaunas. De focus ligt op softwareontwikkeling, IT-diensten en fintech.
- Landbouw: Litouwen is een belangrijke producent van landbouwproducten, waaronder granen, zuivelproducten en vee.
- Energie: De energiesector is overgestapt op hernieuwbare bronnen, met investeringen in wind-, zonne- en biomassa-energie.
Belangrijke handelspartners
De belangrijkste handelspartners van Litouwen zijn andere EU-landen, met name Duitsland, Polen en Letland, evenals Rusland, China en de Verenigde Staten. Litouwen profiteert ook van EU-brede handelsovereenkomsten, die de toegang tot bredere markten vergemakkelijken.