Ghana, een West-Afrikaans land met een snelgroeiende economie, is een belangrijke speler in zowel de regionale als de internationale handel. Het handelsbeleid is erop gericht de economische ontwikkeling te bevorderen, lokale industrieën te beschermen en de overheidsinkomsten te verhogen. Importtarieven spelen een centrale rol in dit beleid en helpen de goederenstroom naar het land te reguleren, inkomsten te genereren en de lokale productie te stimuleren. Het Ghanese douanetariefsysteem is zo opgezet dat het de import van essentiële goederen en kapitaal bevoordeelt, terwijl het hogere tarieven oplegt aan luxeproducten en eindproducten die concurreren met de binnenlandse industrie. Ghana is tevens lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS), wat van invloed is op het importtariefbeleid.
Aangepaste tariefstructuur in Ghana
Algemeen tariefbeleid in Ghana
Het Ghanese douanetariefsysteem wordt gereguleerd door de Douanewet van 2015 (Wet 891), waarin de invoerrechten voor diverse goederen zijn vastgelegd. Het Ghanese douanetariefsysteem is gebaseerd op het Geharmoniseerd Systeem (GS) voor de classificatie van goederen, dat wereldwijd wordt gebruikt. Ghana hanteert ad valorem-tarieven (percentage van de douanewaarde van goederen) op importen, waarbij de tarieven variëren afhankelijk van het type product.
Belangrijke elementen van het Ghanese tariefbeleid zijn:
- Genereren van inkomsten: Douanerechten zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de overheid in Ghana en leveren een aanzienlijke bijdrage aan de nationale begroting.
- Bescherming van lokale industrieën: Er worden hogere tarieven geheven op eindproducten die concurreren met lokaal geproduceerde producten, vooral in sectoren als landbouw en productie.
- Stimulering van investeringen: lagere tarieven worden vaak toegepast op grondstoffen, machines en andere inputs die nodig zijn voor de lokale productie, om de industriële groei te stimuleren.
- Milieuoverwegingen: Voor sommige producten, vooral die welke schadelijk zijn voor het milieu, kunnen extra heffingen of beperkingen gelden.
Voorkeurstariefovereenkomsten
Ghana maakt deel uit van verschillende regionale en internationale handelsovereenkomsten die voorzien in preferentiële tarieven of belastingvrije toegang tot bepaalde goederen. Deze overeenkomsten omvatten:
- ECOWAS Trade Liberalization Scheme (ETLS): Als lid van ECOWAS profiteert Ghana van verlaagde tarieven en belastingvrije toegang tot goederen die binnen de regio worden verhandeld. Goederen afkomstig uit andere ECOWAS-lidstaten die aan de oorsprongsregels voldoen, kunnen Ghana belastingvrij binnenkomen.
- Afrikaanse Continentale Vrijhandelszone (AfCFTA): Ghana is ondertekenaar van de AfCFTA, die tot doel heeft een gemeenschappelijke markt voor goederen en diensten in heel Afrika te creëren. Na verloop van tijd zullen de tarieven op intra-Afrikaanse handel in het kader van deze overeenkomst worden verlaagd of zelfs afgeschaft.
- Algemeen Preferentiesysteem (SAP): Ghana profiteert van het SAP-systeem, samen met landen als de Verenigde Staten en de Europese Unie. Hierdoor worden de tarieven op bepaalde goederen die uit Ghana worden geïmporteerd verlaagd.
Speciale invoerrechten en beperkingen
Naast de standaardtarieven kan Ghana speciale invoerrechten of extra heffingen opleggen op specifieke importproducten om de binnenlandse industrie te beschermen of marktverstoringen te voorkomen. Deze omvatten:
- Antidumpingsrechten: Deze worden toegepast op geïmporteerde producten die worden verkocht tegen prijzen die lager zijn dan de marktwaarde. Meestal worden deze rechten gebruikt om lokale producenten te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.
- Accijnzen: Op bepaalde producten, zoals tabak, alcoholische dranken en aardolieproducten, worden naast douanerechten ook accijnzen geheven.
- Milieuheffingen: Er kunnen extra belastingen worden geheven op producten die schadelijk zijn voor het milieu, zoals plastic of goederen die bijdragen aan vervuiling.
Productcategorieën en bijbehorende tarieven
Landbouwproducten
1. Zuivelproducten
Ghana importeert de meeste zuivelproducten, omdat de lokale productie beperkt is. Er worden invoerrechten op zuivelproducten geheven om binnenlandse producenten te beschermen en tegelijkertijd betaalbare toegang tot essentiële goederen te garanderen.
- Algemeen tarief: Zuivelproducten zoals melk, kaas en boter vallen onder de tarieven die variëren van 5% tot 20%.
- Voorkeurtarieven: op de import van zuivelproducten uit ECOWAS-lidstaten zijn verlaagde tarieven van toepassing in het kader van de ETLS-overeenkomst.
- Speciale heffingen: Er kunnen extra heffingen worden opgelegd op zuivelinvoer uit landen waar subsidies oneerlijke concurrentie creëren of waar dumpingpraktijken worden geconstateerd.
2. Vlees en gevogelte
Vlees en gevogelte zijn belangrijke importproducten in Ghana vanwege de groeiende vraag en de beperkte binnenlandse productie. Tarieven op vleesproducten zijn zo opgezet dat ze lokale producenten beschermen en tegelijkertijd een stabiele aanvoer garanderen.
- Algemeen tarief: Vleesproducten, waaronder rundvlees, varkensvlees en gevogelte, worden belast met tarieven variërend van 5% tot 35%. Bewerkt vlees heeft doorgaans hogere tarieven dan vers of bevroren vlees.
- Voorkeurtarieven: vleesimporten uit ECOWAS-landen profiteren van verlaagde tarieven of een belastingvrije status onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Er kunnen importquota’s en hogere tarieven van toepassing zijn op bepaalde vleesproducten, met name bevroren gevogelte, om de lokale pluimveesector te beschermen.
3. Fruit en groenten
In Ghana worden veel groenten en fruit geconsumeerd. Zowel de lokale productie als import spelen een belangrijke rol bij het voldoen aan de vraag.
- Algemeen tarief: Voor verse groenten en fruit geldt doorgaans een tarief van 5% tot 20%.
- Voorkeurtarieven: Er gelden verlaagde tarieven voor importen uit ECOWAS-lidstaten en andere landen met preferentiële handelsovereenkomsten.
- Speciale heffingen: Er kunnen seizoensgebonden tarieven worden geheven om lokale boeren tijdens de oogst te beschermen. Op geïmporteerde tomaten en andere groenten kunnen hogere tarieven worden geheven tijdens piekseizoenen van de binnenlandse productie.
Industriële goederen
1. Auto’s en auto-onderdelen
Ghana importeert een aanzienlijk aantal voertuigen, zowel nieuw als gebruikt, om te voorzien in de transportbehoeften van de bevolking. Importheffingen op auto’s zijn bedoeld om de markt te reguleren en de lokale assemblage en productie te beschermen.
- Algemeen tarief: Voor geïmporteerde voertuigen gelden tarieven van 5% tot 35%, afhankelijk van de leeftijd, de motorinhoud en het type voertuig. Oudere voertuigen hebben over het algemeen hogere tarieven.
- Voorkeurtarieven: voertuigen die uit ECOWAS-landen worden geïmporteerd, komen mogelijk in aanmerking voor verlaagde tarieven of belastingvrije toegang onder de ETLS-overeenkomst.
- Speciale heffingen: Er worden extra accijnzen geheven op luxe voertuigen en voertuigen met grote motoren. Milieuheffingen kunnen ook van toepassing zijn op voertuigen met een hoge uitstoot om het gebruik van zuinigere auto’s te stimuleren.
2. Elektronica en consumptiegoederen
Consumentenelektronica zoals televisies, smartphones en huishoudelijke apparaten zijn erg gewild in Ghana. De tarieven voor deze producten variëren afhankelijk van het producttype en de classificatie.
- Algemeen tarief: Voor elektronica gelden tarieven tussen de 5% en 20%. Voor luxe elektronica, zoals grote televisies en high-end smartphones, kunnen hogere tarieven gelden.
- Voorkeurtarieven: Er gelden verlaagde tarieven voor elektronica die wordt geïmporteerd uit ECOWAS-lidstaten en landen met preferentiële handelsovereenkomsten.
- Speciale heffingen: Op bepaalde elektronische apparaten kunnen milieuheffingen van toepassing zijn, met name op apparaten die veel energie verbruiken of gevaarlijke stoffen bevatten.
Textiel en kleding
1. Kleding
De textiel- en kledingindustrie in Ghana is een belangrijke economische sector. Om lokale producenten te beschermen, worden er relatief hoge invoerrechten op geïmporteerde kleding geheven.
- Algemeen tarief: Op de invoer van kleding en modeartikelen worden tarieven geheven die variëren van 10% tot 35%. Voor afgewerkte kledingstukken gelden hogere tarieven.
- Voorkeurtarieven: Kledingimporten uit ECOWAS-landen profiteren van verlaagde tarieven of belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Er kunnen antidumpingsheffingen worden opgelegd op kleding die wordt geïmporteerd uit landen waar oneerlijke prijspraktijken, zoals dumping, zijn vastgesteld.
2. Schoenen
Ghana importeert grote hoeveelheden schoenen om aan de lokale vraag te voldoen. Er worden invoerrechten geheven om de binnenlandse productie te beschermen en tegelijkertijd betaalbare toegang voor consumenten te garanderen.
- Algemeen tarief: Op de invoer van schoenen worden tarieven geheven van 10% tot 35%, afhankelijk van het type en materiaal van de schoen.
- Voorkeurtarieven: schoenen die worden geïmporteerd uit ECOWAS-landen komen in aanmerking voor verlaagde tarieven of een belastingvrije status onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Er kunnen extra heffingen worden opgelegd op goedkope schoenen uit landen die zich bezighouden met oneerlijke handelspraktijken, zoals dumping.
Grondstoffen en chemicaliën
1. Metaalproducten
Ghana importeert diverse metaalproducten die worden gebruikt in de bouw, de industrie en andere industrieën. Deze producten zijn onderhevig aan invoerrechten op basis van hun classificatie en eindgebruik.
- Algemeen tarief: Voor metaalproducten zoals staal, aluminium en koper gelden tarieven van 5% tot 20%.
- Voorkeurtarieven: Voor importen uit ECOWAS-landen en landen waarmee Ghana preferentiële handelsovereenkomsten heeft, gelden verlaagde tarieven.
- Speciale heffingen: Er kunnen antidumpingsheffingen worden opgelegd op metaalinvoer uit landen waar subsidies of dumpingpraktijken de markt verstoren, met name uit landen als China en India.
2. Chemische producten
Ghana importeert een breed scala aan chemicaliën voor industriële, agrarische en farmaceutische toepassingen. Deze producten worden geheven over verschillende tarieven, afhankelijk van hun classificatie.
- Algemeen tarief: Chemische producten, waaronder meststoffen, farmaceutische producten en industriële chemicaliën, worden geheven over tarieven variërend van 5% tot 20%.
- Voorkeurtarieven: verlaagde tarieven of belastingvrije toegang zijn van toepassing op chemicaliën die worden geïmporteerd uit ECOWAS-landen onder de ETLS.
- Speciale taken: Bepaalde gevaarlijke chemicaliën kunnen te maken krijgen met aanvullende beperkingen of heffingen vanwege zorgen over het milieu en de volksgezondheid.
Machines en apparatuur
1. Industriële machines
Industriële machines zijn cruciaal voor de productie-, bouw- en landbouwsector in Ghana. Om industrialisatie te bevorderen, zijn de invoerrechten op machines over het algemeen laag.
- Algemeen tarief: Op de invoer van industriële machines worden tarieven van 5% tot 10% geheven, afhankelijk van het type machine en het beoogde gebruik.
- Voorkeurtarieven: verlaagde tarieven of belastingvrije toegang zijn van toepassing op machines die worden geïmporteerd uit ECOWAS-lidstaten en andere landen met preferentiële handelsovereenkomsten.
- Speciale heffingen: Er kunnen invoerbeperkingen of extra heffingen van toepassing zijn op machines die niet voldoen aan de plaatselijke veiligheids- of milieunormen.
2. Medische apparatuur
Medische apparatuur is van essentieel belang voor de gezondheidszorg in Ghana. De tarieven op deze producten worden laag gehouden om toegang tot betaalbare medische benodigdheden te garanderen.
- Algemeen tarief: Voor medische apparatuur, zoals diagnostische instrumenten, ziekenhuisbenodigdheden en chirurgische instrumenten, gelden doorgaans tarieven van 0% tot 10%.
- Voorkeurtarieven: verlaagde tarieven of belastingvrije toegang zijn van toepassing op medische apparatuur die wordt geïmporteerd uit ECOWAS-landen onder de ETLS.
- Speciale taken: In tijden van noodsituaties op het gebied van de gezondheidszorg kan Ghana vrijstelling verlenen van invoerrechten op essentiële medische benodigdheden om voldoende beschikbaarheid te garanderen.
Speciale invoerrechten op basis van land van herkomst
Invoerrechten op producten uit specifieke landen
Ghana kan speciale heffingen of beperkingen opleggen aan de import uit bepaalde landen, met name in gevallen van oneerlijke handelspraktijken of politieke overwegingen.
- China: Ghana kan antidumpingsheffingen opleggen op bepaalde producten uit China, met name in sectoren als textiel, staal en elektronica, waar gesubsidieerde of te lage importprijzen worden aangetroffen.
- Verenigde Staten en Europese Unie: Onder het GSP-systeem profiteert Ghana van verlaagde tarieven op bepaalde exportproducten naar deze markten. Ghana kan echter speciale invoerrechten opleggen op specifieke importproducten uit deze landen indien er marktverstoringen of oneerlijke handelspraktijken worden vastgesteld.
- ECOWAS-landen: goederen afkomstig uit ECOWAS-landen worden doorgaans vrijgesteld van invoerrechten of tegen verlaagde tarieven in Ghana ingevoerd onder de ETLS, op voorwaarde dat ze voldoen aan de oorsprongsregels.
Tariefvoorkeuren voor ontwikkelingslanden
Ghana kent ook preferentiële tariefbehandeling toe aan goederen uit bepaalde ontwikkelingslanden als onderdeel van zijn deelname aan wereldwijde handelsovereenkomsten. Onder het Algemeen Preferentiestelsel (SAP) geniet Ghana verlaagde of geen tarieven op bepaalde producten die uit ontwikkelingslanden worden geïmporteerd, met name landbouwproducten, textiel en industriële producten.
Essentiële landfeiten over Ghana
- Officiële naam: Republiek Ghana
- Hoofdstad: Accra
- Grootste steden:
- Accra
- Kumasi
- Tamale
- Inkomen per hoofd van de bevolking: USD 2.500 (vanaf 2023)
- Bevolking: ongeveer 32 miljoen
- Officiële taal: Engels
- Valuta: Ghanese Cedi (GHS)
- Ligging: Ghana ligt in West-Afrika en grenst in het westen aan Ivoorkust, in het noorden aan Burkina Faso, in het oosten aan Togo en in het zuiden aan de Golf van Guinee.
Geografie, economie en belangrijkste industrieën van Ghana
Geografie van Ghana
Ghana ligt in West-Afrika, met een kustlijn langs de Golf van Guinee. Het land heeft een gevarieerd landschap met kustvlaktes, tropische regenwouden en savannes in de noordelijke regio’s. De Volta, een van de grootste rivieren van West-Afrika, stroomt door het land en vormt het Voltameer, een van ‘s werelds grootste kunstmatige meren. Ghana’s tropische klimaat bevordert de landbouwproductie en trekt toeristen naar de stranden en natuurparken.
Economie van Ghana
Ghana heeft een van de meest diverse en snelstgroeiende economieën van West-Afrika. Het is een middeninkomensland met een sterke focus op landbouw, mijnbouw en dienstverlening. Het land staat bekend om zijn aanzienlijke natuurlijke hulpbronnen, met name goud, cacao en olie, die de ruggengraat vormen van de export. In de loop der jaren heeft Ghana ook gewerkt aan de diversificatie van zijn economie door de productie, het toerisme en digitale diensten te bevorderen.
De overheid heeft geïnvesteerd in infrastructuurprojecten, zoals wegen, elektriciteit en telecommunicatie, om het ondernemingsklimaat te verbeteren en buitenlandse investeringen aan te trekken. Ghana’s deelname aan regionale en mondiale handelsovereenkomsten, zoals ECOWAS en AfCFTA, heeft zijn positie als belangrijk handelsknooppunt in West-Afrika verder versterkt.
Belangrijkste industrieën in Ghana
1. Landbouw
De landbouw is een cruciale sector in Ghana en biedt werk aan ongeveer de helft van de beroepsbevolking. Belangrijke landbouwproducten zijn cacao, rijst, cassave, maïs en palmolie. Ghana is de op één na grootste cacaoproducent ter wereld en de sector blijft een van de grootste inkomstenbronnen van buitenlandse valuta.
2. Mijnbouw
Mijnbouw levert een belangrijke bijdrage aan de Ghanese economie, met goud als belangrijkste mineraal. Ghana is een van ‘s werelds grootste goudproducenten en de mijnbouwsector omvat ook een aanzienlijke productie van bauxiet, mangaan en diamanten.
3. Olie en gas
De olie-industrie van Ghana is snel gegroeid sinds de ontdekking van olie in het Jubilee-veld in 2007. De sector is een belangrijke motor van economische groei geworden, levert de overheid aanzienlijke inkomsten op en creëert kansen voor lokale bedrijven.
4. Productie
De maakindustrie in Ghana groeit, met sectoren zoals voedselverwerking, textiel en cementproductie die een sleutelrol spelen. De overheid heeft initiatieven gelanceerd om de industrialisatie te ondersteunen, waaronder het “One District, One Factory”-beleid, dat gericht is op de vestiging van productiefaciliteiten in het hele land.
5. Toerisme
Toerisme is een groeiende industrie in Ghana en trekt bezoekers met zijn rijke culturele erfgoed, wildreservaten en prachtige stranden. Populaire toeristische bestemmingen zijn onder andere Cape Coast Castle, Kakum National Park en de bruisende hoofdstad Accra.