Guinee-Bissau, een klein West-Afrikaans land, hanteert een relatief eenvoudig maar belangrijk tariefsysteem dat een cruciaal onderdeel vormt van het handelsbeleid. Als lid van de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS) en de West-Afrikaanse Economische en Monetaire Unie (WAEMU) sluit het tariefsysteem van Guinee-Bissau aan bij regionale economische integratie-inspanningen die gericht zijn op het bevorderen van handel, het beschermen van binnenlandse industrieën en het verhogen van overheidsinkomsten. Deze tarieven helpen de afhankelijkheid van het land van import in evenwicht te brengen met de noodzaak om lokale industrieën te beschermen, met name in de landbouw en kleinschalige productie.
Aangepaste tariefstructuur in Guinee-Bissau
Algemeen tariefbeleid in Guinee-Bissau
Het tariefstelsel van Guinee-Bissau wordt beheerst door het lidmaatschap van de WAEMU, die de tarieven tussen de acht lidstaten harmoniseert. De WAEMU opereert op haar beurt onder een gemeenschappelijk extern tarief (CET) dat van toepassing is op alle producten die van buiten de unie worden geïmporteerd. De CET-structuur is ontworpen om lokale industrieën te beschermen tegen externe concurrentie en tegelijkertijd de beschikbaarheid van essentiële goederen tegen redelijke prijzen te garanderen.
De douanetarieven van Guinee-Bissau zijn als volgt opgebouwd:
- Essentiële goederen: De tarieven op essentiële goederen, zoals basisvoedsel en basismedicijnen, zijn relatief laag om de betaalbaarheid te garanderen.
- Halffabricaten: Tarieven op halffabricaten (producten die lokaal verder worden verwerkt) worden op een gematigd niveau vastgesteld om de binnenlandse productie te stimuleren.
- Luxe goederen: Er worden hogere tarieven geheven op eindproducten en luxe goederen om de lokale industrie te beschermen en inkomsten te genereren.
- Grondstoffen en kapitaalgoederen: Er gelden lagere tarieven voor grondstoffen en kapitaalgoederen die nodig zijn voor de binnenlandse productie en infrastructuurontwikkeling.
De CET bestaat uit vier tariefbanden:
- 0% voor essentiële goederen: basisvoedingsmiddelen, medicijnen en bepaald educatief materiaal.
- 5% voor grondstoffen: goederen die cruciaal zijn voor de productie en industriële ontwikkeling.
- 10% voor halffabricaten: producten die verder worden verwerkt.
- 20% voor eindproducten: producten die rechtstreeks concurreren met lokale productie of die als luxe artikelen worden beschouwd.
Voorkeurstariefovereenkomsten
Guinee-Bissau profiteert van diverse preferentiële tariefovereenkomsten, voornamelijk via het lidmaatschap van ECOWAS en WAEMU, maar ook van internationale overeenkomsten die verlaagde of geen tarieven bieden op bepaalde goederen:
- ECOWAS Trade Liberalization Scheme (ETLS): Deze regionale handelsovereenkomst maakt belastingvrij verkeer van goederen uit ECOWAS-lidstaten mogelijk, op voorwaarde dat ze voldoen aan de regels van oorsprong.
- Everything But Arms (EBA): Als een van de minst ontwikkelde landen (MOL) profiteert Guinee-Bissau van het EBA-initiatief van de EU, dat recht geeft op belastingvrije toegang tot alle producten (behalve wapens en munitie) die naar de Europese Unie worden geëxporteerd.
- Algemeen Preferentiesysteem (SAP): Guinee-Bissau geniet preferentiële toegang tot markten als de Verenigde Staten, Canada en Japan via het SAP-systeem, dat voorziet in verlaagde tarieven op specifieke producten, waaronder landbouwproducten en textiel.
Speciale invoerrechten en beperkingen
Naast de standaardtarieven kan Guinee-Bissau speciale heffingen en beperkingen opleggen aan bepaalde geïmporteerde goederen. Deze maatregelen worden doorgaans gebruikt om oneerlijke handelspraktijken aan te pakken of de binnenlandse industrie te beschermen tegen schade:
- Antidumpingsheffingen: Deze worden geheven op producten die in Guinee-Bissau worden verkocht tegen prijzen onder de marktprijs, vooral wanneer deze import de lokale industrie bedreigt.
- Compenserende rechten: deze rechten worden geheven op importen die profiteren van buitenlandse subsidies, waardoor de concurrentie voor lokale producenten wordt vervalst.
- Accijnzen: Bepaalde producten, zoals tabak, alcoholische dranken en aardolieproducten, zijn naast douanetarieven ook onderhevig aan accijnzen.
- Milieuheffingen: Bepaalde importproducten, zoals plastic producten en chemicaliën die schadelijk zijn voor het milieu, kunnen te maken krijgen met extra belastingen of beperkingen.
Productcategorieën en bijbehorende tarieven
Landbouwproducten
1. Zuivelproducten
Zuivelproducten zijn belangrijke importproducten in Guinee-Bissau. De lokale productie is er beperkt en daardoor is het land afhankelijk van import uit buurlanden en daarbuiten.
- Algemeen tarief: Zuivelproducten zoals melk, kaas en boter vallen doorgaans onder tarieven die variëren van 10% tot 20%, afhankelijk van het type product.
- Voorkeurtarieven: zuivelimporten uit ECOWAS-lidstaten profiteren van verlaagde of geen tarieven onder de ETLS, op voorwaarde dat ze voldoen aan de oorsprongsregels.
- Speciale heffingen: Er kunnen antidumpingsheffingen worden opgelegd op zuivelproducten uit landen die zich schuldig maken aan marktdumping, vooral als lokale producenten hierdoor worden getroffen.
2. Vlees en gevogelte
Guinee-Bissau importeert een groot deel van zijn vlees- en gevogeltebehoefte vanwege de beperkte eigen veehouderij. De tarieven zijn zo opgezet dat ze de lokale markt beschermen.
- Algemeen tarief: Vleesproducten, waaronder rundvlees, varkensvlees en gevogelte, worden belast met tarieven variërend van 10% tot 20%. Vers en bevroren vlees worden over het algemeen belast met lagere tarieven dan bewerkte producten.
- Voorkeurtarieven: op de invoer van vlees uit ECOWAS-lidstaten in het kader van de ETLS zijn verlaagde of geen tarieven van toepassing.
- Speciale heffingen: Er kunnen importquota’s of extra heffingen van toepassing zijn op pluimveeproducten om lokale boeren te beschermen en te voorkomen dat de markt verzadigd raakt met goedkope importproducten.
3. Fruit en groenten
Het tropische klimaat van Guinee-Bissau bevordert de binnenlandse productie van bepaalde soorten fruit en groente, maar het land importeert deze goederen ook, vooral buiten het seizoen.
- Algemeen tarief: Voor verse groenten en fruit geldt doorgaans een tarief van 5% tot 10%.
- Voorkeurtarieven: de invoer van fruit en groenten uit ECOWAS-lidstaten profiteert doorgaans van de belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Er kunnen seizoensgebonden tarieven worden toegepast om lokale producenten te beschermen tijdens de oogstperiodes, vooral voor basisgewassen zoals tomaten en uien.
Industriële goederen
1. Auto’s en auto-onderdelen
De import van auto’s en auto-onderdelen is van groot belang in Guinee-Bissau. De invoerrechten zijn bedoeld om de markt te reguleren en tegelijkertijd de groei van lokale industrieën, waaronder reparatieservices, mogelijk te maken.
- Algemeen tarief: Geïmporteerde voertuigen vallen onder tarieven variërend van 20% tot 40%, afhankelijk van het type en de leeftijd van het voertuig. Nieuwere en zuinigere voertuigen kunnen lagere tarieven krijgen, terwijl oudere modellen hogere tarieven krijgen.
- Voorkeurtarieven: voertuigen en auto-onderdelen die worden geïmporteerd uit ECOWAS-lidstaten profiteren van verlaagde tarieven of belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Op voertuigen met een hoge uitstoot kunnen extra milieuheffingen van toepassing zijn. Op luxe voertuigen worden doorgaans accijnzen geheven.
2. Elektronica en consumptiegoederen
Consumentenelektronica, waaronder smartphones, computers en huishoudelijke apparaten, zijn erg gewild in Guinee-Bissau. De tarieven voor deze producten variëren afhankelijk van het type en de waarde van de goederen.
- Algemeen tarief: Op elektronica worden doorgaans tarieven van 10% tot 20% geheven, met hogere tarieven voor luxe artikelen en geavanceerde consumptiegoederen.
- Voorkeurtarieven: Consumentenelektronica uit ECOWAS-landen komen mogelijk in aanmerking voor belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale taken: Op bepaalde elektronica kunnen milieuheffingen van toepassing zijn, met name op elektronica met een hoog energieverbruik of op componenten die schadelijk zijn voor het milieu.
Textiel en kleding
1. Kleding
Kleding is een belangrijke importcategorie voor Guinee-Bissau, waar de binnenlandse textielproductie minimaal is. De invoerrechten op geïmporteerde kleding zijn bedoeld om lokale ambachtslieden en kledingwinkels te beschermen.
- Algemeen tarief: Op de invoer van kleding worden doorgaans tarieven van 10% tot 20% geheven. Voor luxe- en merkkleding gelden hogere tarieven.
- Voorkeurtarieven: onder de ETLS kan kleding die wordt geïmporteerd uit ECOWAS-landen profiteren van belastingvrije toegang.
- Speciale heffingen: Er kunnen antidumpingheffingen worden opgelegd op kleding die wordt geïmporteerd uit landen waar oneerlijke concurrentiepraktijken, zoals dumping, worden geconstateerd.
2. Schoenen
Schoenen vormen een andere belangrijke categorie importproducten in Guinee-Bissau. De tarieven zijn erop gericht om lokale ambachtslieden en kleinschalige fabrikanten te beschermen en tegelijkertijd de toegang tot betaalbare producten te garanderen.
- Algemeen tarief: Voor schoenen geldt doorgaans een tarief van 10% tot 20%, afhankelijk van het type en materiaal van de schoen.
- Voorkeurtarieven: schoenen uit ECOWAS-lidstaten profiteren van verlaagde tarieven of belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale heffingen: Er kunnen extra heffingen worden opgelegd op goedkope schoenen uit landen die oneerlijke handelspraktijken hanteren, zoals dumping of te lage prijzen.
Grondstoffen en chemicaliën
1. Metaalproducten
Guinee-Bissau importeert diverse metaalproducten die worden gebruikt in de bouw, productie en infrastructuurontwikkeling. Op deze producten worden invoerrechten geheven op basis van hun classificatie.
- Algemeen tarief: Voor metaalproducten, waaronder staal, aluminium en koper, gelden tarieven van 5% tot 20%, afhankelijk van hun gebruik en de mate van verwerking.
- Voorkeurtarieven: verlaagde tarieven of belastingvrije toegang zijn van toepassing op metaalproducten die worden geïmporteerd uit ECOWAS-landen.
- Speciale heffingen: Er kunnen antidumpingsheffingen worden opgelegd op metaalproducten uit landen waar subsidies of marktverstorende praktijken schadelijk zijn voor lokale producenten.
2. Chemische producten
Chemicaliën zijn essentieel voor diverse sectoren in Guinee-Bissau, waaronder de landbouw en de industrie. De invoerrechten op chemicaliën variëren afhankelijk van hun classificatie en doel.
- Algemeen tarief: Op chemische producten, waaronder meststoffen, pesticiden en industriële chemicaliën, worden tarieven geheven van 5% tot 15%.
- Voorkeurtarieven: verlaagde tarieven of belastingvrije toegang zijn van toepassing op de import van chemische stoffen uit ECOWAS-lidstaten.
- Speciale taken: Bepaalde gevaarlijke chemische stoffen kunnen te maken krijgen met aanvullende beperkingen of milieuheffingen vanwege hun mogelijke impact op de volksgezondheid en het milieu.
Machines en apparatuur
1. Industriële machines
Guinee-Bissau importeert een aanzienlijke hoeveelheid industriële machines ter ondersteuning van de landbouw, bouw en mijnbouw. De invoerrechten op deze producten zijn over het algemeen laag om industrialisatie te stimuleren.
- Algemeen tarief: Op de invoer van industriële machines worden tarieven van 5% tot 10% geheven, afhankelijk van het type machine en het beoogde gebruik.
- Voorkeurtarieven: Voor industriële machines die worden geïmporteerd uit ECOWAS-landen gelden verlaagde tarieven of belastingvrije toegang.
- Speciale taken: Er kunnen aanvullende taken van toepassing zijn wanneer machines niet voldoen aan de plaatselijke veiligheids- of milieunormen.
2. Medische apparatuur
Medische apparatuur is van cruciaal belang voor de gezondheidszorg in Guinee-Bissau. De tarieven op deze goederen worden laag gehouden om toegang tot betaalbare medische benodigdheden te garanderen.
- Algemeen tarief: Voor medische apparatuur, zoals diagnostische instrumenten, chirurgische instrumenten en ziekenhuisbenodigdheden, gelden doorgaans tarieven van 0% tot 5%.
- Voorkeurtarieven: medische apparatuur uit ECOWAS-lidstaten profiteert van verlaagde tarieven of belastingvrije toegang onder de ETLS.
- Speciale taken: Tijdens gezondheidscrises kunnen noodvrijstellingen van tarieven worden verleend om te garanderen dat er voldoende essentiële medische benodigdheden beschikbaar zijn.
Speciale invoerrechten op basis van land van herkomst
Invoerrechten op producten uit specifieke landen
Guinee-Bissau kan speciale heffingen of beperkingen opleggen aan importen uit bepaalde landen, op basis van handelspraktijken of geopolitieke overwegingen.
- China: Er kunnen antidumpingsheffingen worden opgelegd op specifieke producten uit China, met name in sectoren als textiel, elektronica en metaal, waar marktverstorende praktijken worden geconstateerd.
- Europese Unie: Dankzij het EBA-initiatief profiteert Guinee-Bissau van belastingvrije toegang tot de EU-markten voor zijn export. Bepaalde importen uit de EU kunnen echter nog steeds onderhevig zijn aan invoerrechten als ze risico’s vormen voor de lokale industrie.
- ECOWAS-landen: goederen afkomstig uit ECOWAS-lidstaten worden over het algemeen vrijgesteld van invoerrechten of tegen verlaagde tarieven in Guinee-Bissau ingevoerd onder de ETLS, op voorwaarde dat ze voldoen aan de oorsprongsregels.
Tariefvoorkeuren voor ontwikkelingslanden
Als minst ontwikkeld land (MOL) profiteert Guinee-Bissau van diverse wereldwijde handelsverdragen die een preferentiële tariefbehandeling bieden voor import uit andere ontwikkelingslanden. Deze omvatten:
- Algemeen Preferentiesysteem (SAP): Onder het SAP-stelsel geniet Guinee-Bissau verlaagde of geen tarieven op specifieke producten die worden geïmporteerd uit ontwikkelde landen, met name op het gebied van landbouw, textiel en industriële goederen.
- Everything But Arms (EBA): dit EU-initiatief biedt belastingvrije en quotavrije toegang tot de Europese markt voor alle goederen (behalve wapens en munitie) uit Guinee-Bissau, wat de handel met de EU een impuls geeft.
Essentiële landfeiten over Guinee-Bissau
- Officiële naam: Republiek Guinee-Bissau
- Hoofdstad: Bissau
- Grootste steden:
- Bissau
- Bafatá
- Gabú
- Inkomen per hoofd van de bevolking: USD 800 (vanaf 2023)
- Bevolking: ongeveer 2 miljoen
- Officiële taal: Portugees
- Munteenheid: West-Afrikaanse CFA-frank (XOF)
- Ligging: Gelegen in West-Afrika, grenzend aan Senegal in het noorden, Guinee in het zuiden en oosten en de Atlantische Oceaan in het westen.
Geografie, economie en belangrijkste industrieën van Guinee-Bissau
Geografie van Guinee-Bissau
Guinee-Bissau is een klein West-Afrikaans land met een tropisch klimaat en een landschap met kustvlaktes, bossen en talloze rivieren. Het land staat bekend om zijn rijke biodiversiteit, waaronder mangrovebossen en wilde dieren. Het land is laaggelegen en omvat een uitgestrekte eilandengroep langs de kust. Het klimaat is warm en vochtig, met duidelijke regen- en droge seizoenen.
Economie van Guinee-Bissau
Guinee-Bissau heeft een landbouweconomie, met cashewnoten als belangrijkste exportproduct. Het land is een van ‘s werelds grootste cashewproducenten en deze teelt speelt een centrale rol in het levensonderhoud van veel huishoudens op het platteland. Andere belangrijke landbouwproducten zijn rijst, maïs en palmolie.
De economie is ook afhankelijk van de visserij, aangezien de kustwateren van het land rijk zijn aan mariene hulpbronnen. Guinee-Bissau blijft echter een van de armste landen ter wereld, met een beperkte industriële basis en een grote afhankelijkheid van buitenlandse hulp. De overheid werkt aan diversificatie van de economie, het aantrekken van buitenlandse investeringen en het verbeteren van de infrastructuur, met name op het gebied van transport en energie.
Belangrijkste industrieën in Guinee-Bissau
1. Landbouw
Landbouw vormt de ruggengraat van de economie van Guinee-Bissau en biedt werkgelegenheid aan een aanzienlijk deel van de bevolking. De belangrijkste agrarische export van het land zijn cashewnoten, goed voor meer dan 90% van de exportinkomsten. De landbouwsector produceert ook rijst, maïs en pinda’s, die voornamelijk in eigen land worden geconsumeerd.
2. Vissen
Visserij is een belangrijke industrie voor zowel de binnenlandse consumptie als de export. De wateren van Guinee-Bissau zijn rijk aan vis en andere mariene hulpbronnen, en het land exporteert vis naar internationale markten, waaronder Europa.
3. Mijnbouw
Hoewel Guinee-Bissau nog steeds onderontwikkeld is, beschikt het over onontgonnen minerale grondstoffen, waaronder bauxiet en fosfaten. Er wordt gewerkt aan het aantrekken van investeringen in de mijnbouw, wat de economie kan diversifiëren.
4. Bosbouw
De bossen van het land zijn een waardevolle natuurlijke hulpbron en leveren hout voor binnenlands gebruik en export. De overheid werkt aan duurzaam bosbeheer om economische winst in evenwicht te brengen met milieubescherming.
5. Toerisme
De natuurlijke schoonheid van Guinee-Bissau, inclusief de nationale parken en ongerepte kustgebieden, biedt potentieel voor de ontwikkeling van het toerisme. De toeristische sector blijft echter onderontwikkeld vanwege politieke instabiliteit en beperkte infrastructuur.
