Το Μαυροβούνιο, μια μικρή χώρα που βρίσκεται στις ακτές της Αδριατικής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, είναι γνωστό για τα γραφικά τοπία του, την πλούσια ιστορία του και τη στρατηγική του θέση στο σταυροδρόμι της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης. Από την ανεξαρτησία του το 2006, το Μαυροβούνιο έχει αναπτύξει μια σχετικά ανοιχτή και φιλελεύθερη οικονομία, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο διεθνές εμπόριο. Το δασμολογικό σύστημα της χώρας αποτελεί ζωτικό μέρος του οικονομικού της πλαισίου, διευκολύνοντας τις εισαγωγές που υποστηρίζουν τους αναπτυσσόμενους τομείς της, όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, η μεταποίηση και η γεωργία.
Το Μαυροβούνιο είναι μέλος πολλών διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), και έχει επίσης συνάψει Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η οποία παρέχει προτιμησιακή εμπορική πρόσβαση μεταξύ των δύο μερών. Εκτός από τους δασμούς που επιβάλλει η ΕΕ, το Μαυροβούνιο εφαρμόζει τους δικούς του τελωνειακούς και δασμολογικούς κανονισμούς, οι οποίοι ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο των εισαγόμενων αγαθών και τη χώρα προέλευσης.
Συντελεστές τελωνειακού δασμού για προϊόντα που εισάγονται στο Μαυροβούνιο
Το Μαυροβούνιο εφαρμόζει ένα σύστημα τελωνειακών δασμών που είναι ευθυγραμμισμένο με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στο πλαίσιο της δέσμευσης της χώρας για την ένταξη στην ΕΕ. Οι δασμολογικοί συντελεστές καθορίζονται με βάση τον Κώδικα Εναρμονισμένου Συστήματος (ΕΣ), ο οποίος ταξινομεί τα προϊόντα ανάλογα με τη φύση τους. Επιβάλλονται εισαγωγικοί δασμοί σε εμπορεύματα που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ, ενώ οι εισαγωγές από κράτη μέλη της ΕΕ απολαμβάνουν προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση λόγω της ΣΣΣ μεταξύ Μαυροβουνίου και ΕΕ.
1. Γεωργικά Προϊόντα
Η γεωργία αποτελεί σημαντικό τομέα στο Μαυροβούνιο, αν και η χώρα εισάγει σημαντικό μέρος των γεωργικών προϊόντων της. Οι δασμολογικοί συντελεστές στα γεωργικά προϊόντα ποικίλλουν ανάλογα με την κατηγορία προϊόντος και τη χώρα προέλευσης. Τα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται από κράτη μέλη της ΕΕ συνήθως απολαμβάνουν μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς, ενώ αυτά που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ υπόκεινται σε τυποποιημένους δασμούς.
Βασικές κατηγορίες δασμολογίων για γεωργικά προϊόντα
- Δημητριακά (Κωδικοί HS 1001-1008)
- Σιτάρι: 0% (προτιμησιακός δασμός για εισαγωγές από την ΕΕ)
- Ρύζι: 10%
- Καλαμπόκι: 5%
- Φρούτα (Κωδικοί HS 0801-0810)
- Μήλα, αχλάδια και εσπεριδοειδή: 10% (κανονικός δασμός για χώρες εκτός ΕΕ)
- Μπανάνες: 15% (Δασμός του Μάλλον Ευνοούμενου Κράτους)
- Τροπικά φρούτα (π.χ. μάνγκο, παπάγια): 12-15%
- Λαχανικά (Κωδικοί HS 0701-0709)
- Ντομάτες: 5-10%
- Πατάτες: 5%
- Πιπεριές και αγγούρια: 5-10%
- Κρέας και Ζωικά Προϊόντα (Κωδικοί HS 0201-0209)
- Μοσχάρι: 15%
- Πουλερικά: 10%
- Χοιρινό: 10%
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: 10-15%
Ειδικοί δασμοί εισαγωγής για γεωργικά προϊόντα
Το Μαυροβούνιο επιβάλλει ειδικούς εισαγωγικούς δασμούς για ορισμένα γεωργικά προϊόντα βάσει των εμπορικών συμφωνιών του και της χώρας προέλευσης:
- Εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση
- Τα γεωργικά προϊόντα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και το κρέας που εισάγονται από την ΕΕ απολαμβάνουν προτιμησιακούς δασμούς, συχνά με μηδενικούς δασμούς. Για παράδειγμα, οι εισαγωγές βοδινού, κοτόπουλου και λαχανικών από την ΕΕ ενδέχεται να επωφεληθούν από μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς στο πλαίσιο της ΣΣΣ.
- Εισαγωγές από τις χώρες της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών της Κεντρικής Ευρώπης (CEFTA)
- Το Μαυροβούνιο είναι επίσης μέλος της CEFTA, η οποία χορηγεί προτιμησιακούς δασμολογικούς συντελεστές για αγαθά που διακινούνται μεταξύ των κρατών μελών της CEFTA, συμπεριλαμβανομένων της Σερβίας, της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Αυτή η προτιμησιακή μεταχείριση συμβάλλει στη μείωση του κόστους των γεωργικών εισαγωγών από αυτές τις χώρες.
- Εισαγωγές από τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ/CEFTA)
- Τα γεωργικά προϊόντα από χώρες εκτός αυτών των συμφωνιών υπόκεινται στους τυπικούς δασμούς του μάλλον ευνοούμενου κράτους (MFN), οι οποίοι είναι γενικά υψηλότεροι. Για παράδειγμα, οι εισαγωγές ρυζιού από χώρες όπως η Ινδία ή η Ταϊλάνδη υπόκεινται σε δασμό 10%.
2. Βιομηχανικά προϊόντα και μεταποιημένα προϊόντα
Τα μεταποιημένα προϊόντα, από μηχανήματα και ηλεκτρονικά είδη έως χημικά και οχήματα, αποτελούν μεγάλο μέρος των εισαγωγών του Μαυροβουνίου. Αυτά τα προϊόντα διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στις οικονομικές δραστηριότητες της χώρας, ιδίως στον τουρισμό, την ανάπτυξη υποδομών και την παραγωγή ενέργειας.
Βασικές κατηγορίες δασμών για μεταποιημένα προϊόντα
- Μηχανήματα και Ηλεκτρικός Εξοπλισμός (Κωδικοί HS 84, 85)
- Ηλεκτρικοί Μετασχηματιστές: 5-10%
- Γεννήτριες: 5%
- Υπολογιστές και Εξοπλισμός Επεξεργασίας Δεδομένων: 5%
- Οχήματα (Κωδικοί HS 8701-8716)
- Επιβατικά οχήματα: 10-15% (ανάλογα με τον όγκο του κινητήρα)
- Επαγγελματικά οχήματα: 10-15%
- Χημικά Προϊόντα (Κωδικοί HS 2801-2926)
- Λιπάσματα: 5%
- Φαρμακευτικά προϊόντα: 10%
- Πλαστικά και Πολυμερή: 0-10%
Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για μεταποιημένα προϊόντα
- Εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση
- Τα μεταποιημένα προϊόντα από χώρες της ΕΕ επωφελούνται από μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς ως αποτέλεσμα της ΣΣΣ. Για παράδειγμα, μηχανήματα, οχήματα και ηλεκτρονικά είδη ευρωπαϊκής κατασκευής εισέρχονται συνήθως στο Μαυροβούνιο αδασμολόγητα ή με χαμηλότερους δασμούς.
- Εισαγωγές από χώρες της CEFTA
- Στο πλαίσιο της CEFTA, το Μαυροβούνιο προσφέρει μειωμένους δασμούς σε μεταποιημένα προϊόντα που εισάγονται από κράτη μέλη. Αυτό περιλαμβάνει οχήματα, μηχανήματα και ηλεκτρονικό εξοπλισμό από χώρες όπως η Σερβία, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία.
- Εισαγωγές από άλλες τρίτες χώρες
- Τα προϊόντα από χώρες εκτός ΕΕ και CEFTA υπόκεινται στους συντελεστές του ΜΕΚ, οι οποίοι μπορεί να είναι υψηλότεροι. Για παράδειγμα, τα οχήματα που εισάγονται από χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα ή οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς σε σύγκριση με τις εισαγωγές από την ΕΕ ή την CEFTA.
3. Καταναλωτικά αγαθά
Τα καταναλωτικά αγαθά, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών ειδών, των ενδυμάτων και των οικιακών συσκευών, είναι απαραίτητα για την αγορά του Μαυροβουνίου. Όπως και με άλλα εισαγόμενα αγαθά, οι δασμοί στα καταναλωτικά προϊόντα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την προέλευση των αγαθών και την ταξινόμησή τους στο πλαίσιο του Εναρμονισμένου Συστήματος.
Βασικές κατηγορίες δασμολογίων για καταναλωτικά αγαθά
- Ηλεκτρονικά και Ηλεκτρικές Συσκευές (Κωδικοί HS 85, 84)
- Έξυπνα τηλέφωνα: 10%
- Φορητοί υπολογιστές και υπολογιστές: 10%
- Οικιακές συσκευές (π.χ. ψυγεία, πλυντήρια ρούχων): 15%
- Ρούχα και Υπόδηση (Κωδικοί HS 6101-6117, 6401-6406)
- Ενδύματα: 10-20%
- Παπούτσια: 10-15%
- Οικιακά είδη και έπιπλα (Κωδικοί HS 9401-9403)
- Έπιπλα: 15%
- Κουζινικά σκεύη: 10%
Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για καταναλωτικά αγαθά
- Εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση
- Τα καταναλωτικά αγαθά όπως τα ρούχα, τα ηλεκτρονικά είδη και οι οικιακές συσκευές που εισάγονται από χώρες της ΕΕ επωφελούνται από μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς βάσει της συμφωνίας SAA. Για παράδειγμα, ηλεκτρονικά είδη όπως smartphones και φορητοί υπολογιστές από χώρες της ΕΕ ενδέχεται να εισέρχονται στο Μαυροβούνιο αδασμολόγητα.
- Εισαγωγές από την Κίνα και άλλες χώρες εκτός ΕΕ
- Η Κίνα είναι σημαντικός προμηθευτής καταναλωτικών αγαθών στο Μαυροβούνιο, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρονικών ειδών και ενδυμάτων. Αυτά τα αγαθά συνήθως υπόκεινται σε τυπικούς δασμούς βάσει του συντελεστή ΜΕΚ. Για παράδειγμα, τα smartphones από την Κίνα θα μπορούσαν να υπόκεινται σε δασμό 10%, ενώ τα ηλεκτρονικά είδη ενδέχεται να υπόκεινται σε εισαγωγικό δασμό 15%.
4. Πρώτες ύλες και ενεργειακά προϊόντα
Οι εισαγωγές ενέργειας είναι απαραίτητες για το Μαυροβούνιο, καθώς η χώρα δεν παράγει επαρκείς ποσότητες πετρελαίου, φυσικού αερίου ή άνθρακα για να καλύψει τις εγχώριες ενεργειακές της ανάγκες. Επομένως, ο ενεργειακός τομέας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές, οι οποίες υπόκεινται σε συγκεκριμένους δασμολογικούς κανονισμούς.
Βασικές κατηγορίες δασμολογίων για πρώτες ύλες και ενεργειακά προϊόντα
- Αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (Κωδικοί HS 2709-2713)
- Αργό πετρέλαιο: 0% (αφορολόγητο για λόγους ενεργειακής ασφάλειας)
- Προϊόντα διύλισης πετρελαίου: 10%
- Φυσικό Αέριο (Κωδικοί HS 2711-2712)
- Φυσικό Αέριο: 0% (εισαγόμενο αφορολόγητο)
- Μέταλλα και Ορυκτά (Κωδικοί HS 7201-7408)
- Σίδηρος και χάλυβας: 5-10%
- Χαλκός: 5-10%
Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για ενεργειακά προϊόντα
- Εισαγωγές από τη Ρωσία και άλλες χώρες της ΚΑΚ
- Το Μαυροβούνιο, όπως πολλές άλλες χώρες των Βαλκανίων, ιστορικά εξαρτάται από τη Ρωσία και άλλες χώρες της ΚΑΚ για τις εισαγωγές ενέργειας. Ενεργειακά προϊόντα όπως το φυσικό αέριο και το αργό πετρέλαιο εισάγονται συνήθως αδασμολόγητα, στο πλαίσιο των συμφωνιών ενεργειακής ασφάλειας της χώρας με τη Ρωσία.
Στοιχεία χώρας
- Επίσημη ονομασία: Μαυροβούνιο
- Πρωτεύουσα: Ποντγκόριτσα
- Τρεις μεγαλύτερες πόλεις:
- Ποντγκόριτσα (πρωτεύουσα)
- Νίκσιτς
- Χέρτσεγκ Νόβι
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: 8.000 δολάρια (κατά προσέγγιση, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις)
- Πληθυσμός: 622.000
- Επίσημη γλώσσα: Μαυροβουνιακά (επίσημη), Σερβικά, Κροατικά, Βοσνιακά, Αλβανικά (αναγνωρισμένες ως μειονοτικές γλώσσες)
- Νόμισμα: Ευρώ (€)
- Τοποθεσία: Νοτιοανατολική Ευρώπη, στις ακτές της Αδριατικής, συνορεύει με την Κροατία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία
Γεωγραφία, Οικονομία και Σημαντικές Βιομηχανίες
Γεωγραφία
Το Μαυροβούνιο είναι μια μικρή, ορεινή χώρα που βρίσκεται στις ακτές της Αδριατικής, συνορεύοντας με την Κροατία στα δυτικά, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στα βορειοδυτικά, τη Σερβία στα βορειοανατολικά, το Κοσσυφοπέδιο στα ανατολικά και την Αλβανία στα νοτιοανατολικά. Η χώρα έχει τραχύ έδαφος, με απόκρημνα βουνά και μια στενή παράκτια πεδιάδα. Ο κόλπος του Κότορ είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά του Μαυροβουνίου και η ακτογραμμή της χώρας προσφέρει εκπληκτική θέα στην Αδριατική Θάλασσα. Το κλίμα είναι μεσογειακό κατά μήκος της ακτής και ηπειρωτικό στην ενδοχώρα, γεγονός που καθιστά την παράκτια περιοχή ιδιαίτερα δημοφιλή για τουρισμό.
Οικονομία
Το Μαυροβούνιο έχει μια σχετικά μικρή αλλά αναπτυσσόμενη οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται από την εξάρτησή της από τις υπηρεσίες, ιδίως τον τουρισμό. Η χώρα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη των υποδομών της, η οποία υποστηρίζει τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες. Η οικονομία του Μαυροβουνίου θεωρείται μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στα Βαλκάνια, κυρίως λόγω του τουρισμού, ο οποίος αντιπροσωπεύει σημαντικό μέρος του ΑΕΠ.
Η εμπορική πολιτική της χώρας προσανατολίζεται στην απελευθέρωση της οικονομίας και στη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης με την ΕΕ και τις περιφερειακές αγορές. Οι βασικές εξαγωγές του Μαυροβουνίου περιλαμβάνουν αλουμίνιο, ηλεκτρικά μηχανήματα, γεωργικά προϊόντα και καπνό. Οι εισαγωγές αποτελούνται κυρίως από μηχανήματα, εξοπλισμό μεταφορών, καύσιμα και χημικά.
Σημαντικές Βιομηχανίες
- Τουρισμός: Το Μαυροβούνιο φημίζεται για τη φυσική του ομορφιά, συμπεριλαμβανομένων των παρθένων παραλιών, των βουνών και των ιστορικών πόλεων. Η τουριστική βιομηχανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές του ΑΕΠ της χώρας, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως.
- Ενέργεια: Το Μαυροβούνιο διαθέτει έναν αναπτυσσόμενο ενεργειακό τομέα, ο οποίος βασίζεται κυρίως στην υδροηλεκτρική ενέργεια, και επιδιώκει να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές του πηγές. Η χώρα είναι καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, ιδίως πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Παραγωγή αλουμινίου: Η χώρα φιλοξενεί έναν σημαντικό τομέα παραγωγής αλουμινίου, με το εργοστάσιο αλουμινίου KAP να είναι ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά συγκροτήματα.
- Γεωργία: Η γεωργία παίζει κρίσιμο ρόλο στην οικονομία του Μαυροβουνίου, με τη χώρα να εξάγει φρούτα, λαχανικά, καπνό και κρασί.
