Το Ανατολικό Τιμόρ, επίσης γνωστό ως Ανατολικό Τιμόρ, είναι ένα από τα νεότερα έθνη στον κόσμο, έχοντας αποκτήσει την ανεξαρτησία του το 2002. Βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία, το Ανατολικό Τιμόρ είναι μια μικρή χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές για τα περισσότερα αγαθά και τις υπηρεσίες της λόγω της περιορισμένης εγχώριας παραγωγής και της μικρής βιομηχανικής βάσης της. Η χώρα εισάγει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων γεωργικών προϊόντων, βιομηχανικών μηχανημάτων, καταναλωτικών αγαθών και ενεργειακών προϊόντων. Το δασμολογικό καθεστώς στο Ανατολικό Τιμόρ έχει σχεδιαστεί για να δημιουργεί κρατικά έσοδα, διασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση σε βασικά αγαθά σε προσιτές τιμές. Επιπλέον, το Ανατολικό Τιμόρ έχει συνάψει προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες με ορισμένες χώρες και είναι μέλος διεθνών οργανισμών όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ).
Προσαρμοσμένοι δασμολογικοί συντελεστές ανά κατηγορία προϊόντος στο Ανατολικό Τιμόρ
1. Γεωργικά Προϊόντα
Η γεωργία αποτελεί σημαντικό τομέα στο Ανατολικό Τιμόρ, απασχολώντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ωστόσο, η χώρα δεν είναι αυτάρκης στην παραγωγή τροφίμων και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων. Οι δασμοί στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων είναι γενικά μέτριοι, με κάποια προτιμησιακή μεταχείριση για τις εισαγωγές από χώρες με τις οποίες το Ανατολικό Τιμόρ έχει εμπορικές συμφωνίες.
1.1 Βασικά Γεωργικά Προϊόντα
- Δημητριακά και σιτηρά: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει σημαντικές ποσότητες δημητριακών όπως ρύζι, σιτάρι και καλαμπόκι για να συμπληρώσει την τοπική παραγωγή.
- Ρύζι: Γενικά φορολογείται με συντελεστή 2% έως 5%, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης. Ενδέχεται να ισχύουν ειδικοί συντελεστές για εισαγωγές από χώρες ASEAN.
- Σιτάρι: Συνήθως φορολογείται με 5%, αν και ορισμένες προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες ενδέχεται να μειώσουν αυτούς τους δασμούς.
- Καλαμπόκι: Υπόκειται σε δασμούς από 2% έως 5%, με μειωμένους συντελεστές για εισαγωγές από γειτονικές χώρες βάσει περιφερειακών συμφωνιών.
- Φρούτα και Λαχανικά: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών, ιδιαίτερα από την Ινδονησία και την Αυστραλία.
- Εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια): Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 10%.
- Φυλλώδη λαχανικά και ριζώδη λαχανικά: Οι εισαγωγές φορολογούνται με συντελεστή 3% έως 8%, με χαμηλότερους δασμούς για τις εισαγωγές από χώρες του ASEAN.
- Ζάχαρη και γλυκαντικά: Οι εισαγωγές ζάχαρης υπόκεινται σε μέτριους δασμούς για να διασφαλιστεί η προσιτή τιμή για τους καταναλωτές, ενώ παράλληλα δημιουργούνται έσοδα για την κυβέρνηση.
- Ραφιναρισμένη ζάχαρη: Γενικά φορολογείται με συντελεστή 5% έως 10%, με χαμηλότερους συντελεστές για εισαγωγές από γειτονικές χώρες.
1.2 Κτηνοτροφία και Γαλακτοκομικά Προϊόντα
- Κρέας και πουλερικά: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει μεγάλες ποσότητες κρέατος και πουλερικών, κυρίως από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Αυτές οι εισαγωγές συμβάλλουν στην κάλυψη της εγχώριας ζήτησης πρωτεϊνών.
- Βοδινό και αρνί: Συνήθως φορολογείται με 5%, αν και οι εισαγωγές από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία ενδέχεται να επωφεληθούν από μειωμένους δασμούς βάσει εμπορικών συμφωνιών.
- Πουλερικά (κοτόπουλο και γαλοπούλα): Οι εισαγωγές φορολογούνται με συντελεστή 3% έως 5%, με προνομιακούς συντελεστές για ορισμένες χώρες.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: Οι εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος σε σκόνη, του βουτύρου και του τυριού, είναι απαραίτητες για τον αστικό πληθυσμό στο Ανατολικό Τιμόρ.
- Γάλα σε σκόνη: Συνήθως φορολογείται με συντελεστή 3%, με χαμηλότερους δασμούς για εισαγωγές από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία βάσει εμπορικών συμφωνιών.
- Τυρί και βούτυρο: Οι δασμοί κυμαίνονται από 5% έως 10%, ανάλογα με το προϊόν και την προέλευση.
1.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Το Ανατολικό Τιμόρ επιβάλλει ειδικούς εισαγωγικούς δασμούς ή αντισταθμιστικούς δασμούς σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα όταν διαπιστώνεται ότι οι εισαγωγές βλάπτουν την εγχώρια παραγωγή. Για παράδειγμα, δασμούς αντιντάμπινγκ μπορούν να εφαρμοστούν σε προϊόντα πουλερικών από τη Βραζιλία εάν διαπιστωθεί ότι οι τιμές τους είναι χαμηλότερες από τις τιμές των τοπικών παραγωγών.
2. Βιομηχανικά Αγαθά
Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει ένα ευρύ φάσμα βιομηχανικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων μηχανημάτων, δομικών υλικών και εξοπλισμού, για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες υποδομών του. Δεδομένης της εξάρτησης της χώρας από αυτές τις εισαγωγές, οι δασμοί διατηρούνται γενικά χαμηλοί για να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη και οι επενδύσεις.
2.1 Μηχανήματα και εξοπλισμός
- Βιομηχανικά Μηχανήματα: Η χώρα εισάγει σημαντικές ποσότητες βιομηχανικών μηχανημάτων, ιδίως για κατασκευές και μεταποίηση.
- Μηχανήματα κατασκευών (εκσκαφείς, μπουλντόζες): Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 2% έως 5% για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης υποδομών.
- Εξοπλισμός παραγωγής: Οι δασμοί στον εξοπλισμό παραγωγής κυμαίνονται από 0% έως 5%, με προτιμησιακούς συντελεστές για τις εισαγωγές από ορισμένες χώρες.
- Ηλεκτρικός εξοπλισμός: Τα ηλεκτρικά μηχανήματα και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός, όπως οι μετασχηματιστές και οι γεννήτριες, είναι ζωτικής σημασίας για τις ενεργειακές υποδομές στο Ανατολικό Τιμόρ.
- Γεννήτριες και μετασχηματιστές: Γενικά φορολογούνται με συντελεστή 3% έως 5%, με μειωμένους δασμούς για εισαγωγές από χώρες μέλη του ASEAN και γειτονικές χώρες.
2.2 Μηχανοκίνητα οχήματα και μεταφορές
Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των μηχανοκίνητων οχημάτων και ανταλλακτικών αυτοκινήτων του, ιδίως από την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Νοτιοανατολική Ασία. Η δασμολογική δομή για τα οχήματα έχει σχεδιαστεί για να εξισορροπεί την προσιτή τιμή των καταναλωτών με την ανάγκη για κρατικά έσοδα.
- Επιβατικά οχήματα: Οι εισαγωγικοί δασμοί στα αυτοκίνητα ποικίλλουν ανάλογα με τον κυβισμό του κινητήρα και τη χώρα προέλευσης.
- Μικρά επιβατικά οχήματα (κάτω των 1.500cc): Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 10% έως 15%.
- Πολυτελή αυτοκίνητα και SUV: Ισχύουν υψηλότεροι δασμοί 20% έως 30% για πολυτελή οχήματα και μεγαλύτερα μεγέθη κινητήρα.
- Εμπορικά οχήματα: Οι εισαγωγές φορτηγών, λεωφορείων και άλλων επαγγελματικών οχημάτων είναι απαραίτητες για τον τομέα των μεταφορών και της εφοδιαστικής.
- Φορτηγά και λεωφορεία: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 10%, με προτιμησιακούς δασμούς για εισαγωγές από χώρες του ASEAN.
- Ανταλλακτικά και αξεσουάρ οχημάτων: Οι εισαγωγές ανταλλακτικών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων ελαστικών, μπαταριών και κινητήρων, φορολογούνται με συντελεστή 3% έως 10%, ανάλογα με τον τύπο του εξαρτήματος και τη χώρα προέλευσης.
2.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί για Ορισμένες Χώρες
Το Ανατολικό Τιμόρ δύναται να επιβάλει δασμούς αντιντάμπινγκ σε συγκεκριμένα βιομηχανικά προϊόντα από χώρες που εμπλέκονται σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, όπως προϊόντα χάλυβα από την Κίνα ή ανταλλακτικά αυτοκινήτων από ορισμένες ασιατικές χώρες. Αυτοί οι δασμοί εφαρμόζονται επιπλέον των τακτικών δασμών για την προστασία των τοπικών επιχειρήσεων.
3. Υφάσματα και Ένδυση
Ο τομέας κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης στο Ανατολικό Τιμόρ είναι μικρός και η χώρα βασίζεται στις εισαγωγές για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση για ένδυση και συναφή προϊόντα. Οι εισαγωγές προέρχονται κυρίως από την Ασία, ιδίως την Ινδονησία, την Κίνα και το Βιετνάμ.
3.1 Πρώτες Ύλες
- Υφαντικές ίνες και νήματα: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει πρώτες ύλες όπως βαμβάκι, μαλλί και συνθετικές ίνες για να υποστηρίξει την τοπική παραγωγή ενδυμάτων.
- Βαμβάκι και μαλλί: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 8%, με μειωμένους δασμούς για εισαγωγές από χώρες του ASEAN και του Ειρηνικού.
- Συνθετικές ίνες: Οι δασμοί κυμαίνονται από 6% έως 12%, ανάλογα με το υλικό και τη χώρα προέλευσης.
3.2 Τελειωμένα Ρούχα και Ενδύματα
- Ένδυση και Ενδύματα: Τα εισαγόμενα ενδύματα αντιμετωπίζουν μέτριους δασμούς, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν την εγχώρια κλωστοϋφαντουργική παραγωγή μικρής κλίμακας, διασφαλίζοντας παράλληλα οικονομικά προσιτή πρόσβαση για τους καταναλωτές.
- Casual ένδυση και στολές: Συνήθως φορολογούνται από 8% έως 15%, με μειωμένους δασμούς για εισαγωγές από χώρες του ASEAN και των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού.
- Πολυτελή και επώνυμα ρούχα: Ισχύουν υψηλότεροι δασμοί 15% έως 20% για πολυτελή ενδύματα και ρούχα υψηλής ποιότητας.
- Υποδήματα: Τα εισαγόμενα υποδήματα φορολογούνται με συντελεστή 8% έως 12%, ανάλογα με το υλικό και τη χώρα προέλευσης.
- Δερμάτινα παπούτσια: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 12%, με χαμηλότερους δασμούς για εισαγωγές από περιφερειακούς εμπορικούς εταίρους.
3.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Το Ανατολικό Τιμόρ δύναται να επιβάλει δασμούς αντιντάμπινγκ σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη ένδυσης από χώρες όπως η Κίνα ή το Βιετνάμ, εάν διαπιστωθεί ότι οι εισαγωγές αυτές υποτιμούν τους τοπικούς κατασκευαστές μέσω αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, όπως η πώληση κάτω των τιμών της αγοράς.
4. Καταναλωτικά αγαθά
Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει μια μεγάλη ποικιλία καταναλωτικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρονικών ειδών, οικιακών συσκευών και επίπλων. Οι δασμοί σε αυτά τα αγαθά ποικίλλουν ανά κατηγορία, με ορισμένα βασικά αγαθά να αντιμετωπίζουν χαμηλότερους δασμούς και ορισμένα είδη πολυτελείας να αντιμετωπίζουν υψηλότερους δασμούς.
4.1 Ηλεκτρονικά και Οικιακές Συσκευές
- Οικιακές συσκευές: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει τις περισσότερες από τις μεγάλες οικιακές συσκευές του, όπως ψυγεία, πλυντήρια ρούχων και κλιματιστικά, από χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Αυστραλία.
- Ψυγεία και καταψύκτες: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 10% έως 15%, με προτιμησιακούς δασμούς για εισαγωγές από γειτονικές χώρες.
- Πλυντήρια ρούχων και κλιματιστικά: Υπόκεινται σε δασμούς από 10% έως 15%, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης.
- Ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης: Ηλεκτρονικά είδη όπως τηλεοράσεις, smartphone και φορητοί υπολογιστές είναι απαραίτητες εισαγωγές και οι δασμοί είναι γενικά μέτριοι για να ενθαρρύνουν την πρόσβαση στην τεχνολογία.
- Τηλεοράσεις: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 10% έως 15%, με μειωμένους δασμούς για εισαγωγές από κράτη μέλη του ASEAN.
- Smartphones και φορητοί υπολογιστές: Γενικά φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 10%, ανάλογα με τη μάρκα και τη χώρα προέλευσης.
4.2 Έπιπλα και Εξοπλισμός
- Έπιπλα: Τα εισαγόμενα έπιπλα, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων σπιτιού και γραφείου, υπόκεινται σε δασμούς που κυμαίνονται από 10% έως 20%, ανάλογα με το υλικό και την προέλευση.
- Ξύλινα έπιπλα: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 12% έως 20%, με μειωμένους δασμούς για εισαγωγές από χώρες του ASEAN και του Ειρηνικού.
- Πλαστικά και μεταλλικά έπιπλα: Υπόκεινται σε δασμούς από 10% έως 15%, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης.
- Έπιπλα σπιτιού: Είδη όπως χαλιά, κουρτίνες και προϊόντα διακόσμησης σπιτιού φορολογούνται γενικά με συντελεστή 8% έως 15%, με χαμηλότερους δασμούς για εισαγωγές από χώρες του ASEAN.
4.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Το Ανατολικό Τιμόρ μπορεί να επιβάλει δασμούς αντιντάμπινγκ σε καταναλωτικά αγαθά όπως ηλεκτρονικά είδη ή έπιπλα από χώρες όπως η Κίνα, εάν διαπιστωθεί ότι τα εν λόγω εισαγόμενα αγαθά πωλούνται σε τιμές χαμηλότερες από την αγορά, ζημιώνοντας τις τοπικές επιχειρήσεις.
5. Ενέργεια και προϊόντα πετρελαίου
Το Ανατολικό Τιμόρ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές για τις ενεργειακές του ανάγκες, ιδίως για τα πετρελαϊκά προϊόντα. Η κυβέρνηση επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές ενέργειας για τη δημιουργία εσόδων, διασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
5.1 Προϊόντα πετρελαίου
- Αργό πετρέλαιο και βενζίνη: Το Ανατολικό Τιμόρ εισάγει προϊόντα πετρελαίου κυρίως από την Ινδονησία, την Αυστραλία και άλλες γειτονικές χώρες.
- Αργό πετρέλαιο: Συνήθως υπόκειται σε μηδενικούς δασμούς για να διασφαλιστεί οικονομικά προσιτός ενεργειακός εφοδιασμός.
- Βενζίνη και ντίζελ: Γενικά φορολογούνται με 5%, με προτιμησιακούς δασμούς για τις εισαγωγές από την Ινδονησία και την Αυστραλία.
- Ντίζελ και άλλα προϊόντα διύλισης πετρελαίου: Τα προϊόντα διύλισης, όπως το ντίζελ και τα λιπαντικά, φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 10%, ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος και την προέλευση.
5.2 Εξοπλισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
- Ηλιακοί συλλέκτες και ανεμογεννήτριες: Για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το Ανατολικό Τιμόρ εφαρμόζει μηδενικούς δασμούς σε εξοπλισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ηλιακοί συλλέκτες και ανεμογεννήτριες.
6. Φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός
Η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη αποτελεί προτεραιότητα για το Ανατολικό Τιμόρ και, ως εκ τούτου, οι δασμοί σε βασικά φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό διατηρούνται χαμηλοί ή μηδενικοί, ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα και η οικονομική προσιτότητα για τον πληθυσμό.
6.1 Φαρμακευτικά προϊόντα
- Φάρμακα: Τα βασικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που σώζουν ζωές, συνήθως υπόκεινται σε μηδενικούς δασμούς για να διασφαλιστεί η προσιτή τιμή τους για τον πληθυσμό. Τα μη βασικά φαρμακευτικά προϊόντα ενδέχεται να υπόκεινται σε δασμούς από 2% έως 5%, ανάλογα με τον τύπο και τη χώρα προέλευσης.
6.2 Ιατρικές Συσκευές
- Ιατρικός Εξοπλισμός: Οι ιατρικές συσκευές, όπως τα διαγνωστικά εργαλεία, τα χειρουργικά εργαλεία και οι νοσοκομειακές κλίνες, υπόκεινται γενικά σε μηδενικούς δασμούς ή σε χαμηλούς δασμούς (2% έως 5%), ανάλογα με την αναγκαιότητα του προϊόντος και τη χώρα προέλευσης.
7. Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί και απαλλαγές
7.1 Ειδικοί Δασμοί για Μη Προτιμησιακές Χώρες
Το Ανατολικό Τιμόρ επιβάλλει δασμούς αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικούς δασμούς σε ορισμένες εισαγωγές από μη προτιμησιακές χώρες που διαπιστώνεται ότι επιδοτούνται ή πωλούνται κάτω των τιμών της αγοράς. Αυτά τα μέτρα προστατεύουν τις τοπικές βιομηχανίες από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ιδίως σε τομείς όπως ο χάλυβας, η κλωστοϋφαντουργία και η γεωργία.
7.2 Διμερείς και Πολυμερείς Συμφωνίες
- ASEAN: Το Ανατολικό Τιμόρ επωφελείται από μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς σε αγαθά που διακινούνται εντός του Συνδέσμου Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), ενισχύοντας την περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση.
- Εμπορική Συμφωνία των Νησιωτικών Χωρών του Ειρηνικού (PICTA): Ως μέλος της PICTA, το Ανατολικό Τιμόρ επωφελείται από αδασμολόγητη πρόσβαση σε αγαθά που διακινούνται εντός της περιοχής του Ειρηνικού.
Στοιχεία χώρας
- Επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία του Ανατολικού Τιμόρ
- Πρωτεύουσα: Ντίλι
- Μεγαλύτερες πόλεις:
- Ντίλι (πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη)
- Μπαουκάου
- Μαλιάνα
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: Περίπου 1.500 δολάρια ΗΠΑ (εκτίμηση 2023)
- Πληθυσμός: Περίπου 1,3 εκατομμύρια (εκτίμηση 2023)
- Επίσημες γλώσσες: Τετούμ, Πορτογαλικά
- Νόμισμα: Δολάριο Ηνωμένων Πολιτειών (USD)
- Τοποθεσία: Το Ανατολικό Τιμόρ βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία, καταλαμβάνοντας το ανατολικό μισό του νησιού Τιμόρ, μαζί με τα κοντινά νησιά Αταούρο και Χάκο. Μοιράζεται χερσαία σύνορα με την Ινδονησία.
Γεωγραφία του Ανατολικού Τιμόρ
Το Ανατολικό Τιμόρ είναι ένα μικρό νησιωτικό έθνος στη Νοτιοανατολική Ασία, με έκταση 15.007 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η χώρα χαρακτηρίζεται από το τραχύ έδαφος, τις παράκτιες πεδιάδες και το τροπικό κλίμα.
- Βουνά: Το κεντρικό τμήμα της χώρας κυριαρχείται από βουνά, με το όρος Ραμελάου να είναι το υψηλότερο σημείο στα 2.986 μέτρα.
- Κλίμα: Το Ανατολικό Τιμόρ έχει τροπικό κλίμα με ξεχωριστές υγρές και ξηρές εποχές, και οι παράκτιες περιοχές του βιώνουν μέτριες θερμοκρασίες, ενώ το εσωτερικό είναι πιο δροσερό.
Οικονομία του Ανατολικού Τιμόρ
Η οικονομία του Ανατολικού Τιμόρ βασίζεται κυρίως στη γεωργία, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς και στη διεθνή βοήθεια. Η χώρα διαθέτει σημαντικά αποθέματα πετρελαίου στη Θάλασσα του Τιμόρ και τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος για την κυβέρνηση. Ωστόσο, ο γεωργικός τομέας παραμένει ο μεγαλύτερος εργοδότης, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να ασχολείται με τη γεωργία αυτοσυντήρησης.
1. Πετρέλαιο και φυσικό αέριο
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας του Ανατολικού Τιμόρ, αντιπροσωπεύοντας το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της κυβέρνησης. Τα αποθέματα πετρελαίου της Θάλασσας του Τιμόρ παρέχουν σημαντικό εισόδημα, αλλά η χώρα αναζητά ενεργά τρόπους για να διαφοροποιήσει την οικονομία της πέρα από την εξάρτηση από το πετρέλαιο.
2. Γεωργία
Η γεωργία είναι ένας ζωτικός τομέας, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να ασχολείται με τη γεωργία. Βασικές καλλιέργειες περιλαμβάνουν τον καφέ, το καλαμπόκι, το ρύζι και την μανιόκα. Ο καφές είναι ένα από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, με το Ανατολικό Τιμόρ να είναι γνωστό για τον βιολογικό, υψηλής ποιότητας καφέ του.
3. Τουρισμός
Ο τουρισμός στο Ανατολικό Τιμόρ είναι ένας αναδυόμενος τομέας, με τη φυσική ομορφιά της χώρας, όπως οι παραλίες, τα βουνά και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, να προσελκύουν τουρίστες περιπέτειας και οικοτουρίστες. Η κυβέρνηση εργάζεται για την ανάπτυξη υποδομών για την υποστήριξη της τουριστικής βιομηχανίας.
4. Διεθνής Βοήθεια
Η διεθνής βοήθεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία του Ανατολικού Τιμόρ, χρηματοδοτώντας αναπτυξιακά έργα και υποστηρίζοντας βασικούς τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και οι υποδομές.
