Η Βολιβία, μια μεσόγειος χώρα στην καρδιά της Νότιας Αμερικής, βασίζεται στις εισαγωγές για μια μεγάλη ποικιλία αγαθών, από καταναλωτικά προϊόντα έως βιομηχανικό εξοπλισμό. Αν και πλούσια σε φυσικούς πόρους όπως το φυσικό αέριο και τα ορυκτά, η εγχώρια παραγωγή ορισμένων αγαθών της Βολιβίας, ιδίως στον βιομηχανικό και τεχνολογικό τομέα, παραμένει περιορισμένη. Για τη ρύθμιση αυτών των εισαγωγών και την προστασία των τοπικών βιομηχανιών, η Βολιβία εφαρμόζει ένα δομημένο σύστημα δασμών στα προϊόντα που εισέρχονται στη χώρα. Οι δασμολογικοί συντελεστές ποικίλλουν ανάλογα με την κατηγορία προϊόντος, τη χώρα προέλευσής του και τη συμμετοχή της Βολιβίας σε εμπορικές συμφωνίες, όπως η Κοινότητα των Άνδεων (CAN) και ο Σύνδεσμος Λατινοαμερικανικής Ολοκλήρωσης (ALADI). Αυτές οι συμφωνίες συχνά οδηγούν σε προτιμησιακούς δασμούς για τις εισαγωγές από χώρες μέλη.
Δασμολογικές κατηγορίες για εισαγόμενα προϊόντα
Το σύστημα τελωνειακών δασμών της Βολιβίας είναι δομημένο γύρω από τη φύση του εισαγόμενου προϊόντος. Κάθε κατηγορία αγαθών έχει συγκεκριμένους δασμούς που αντικατοπτρίζουν τους στόχους της κυβέρνησης για υποστήριξη της τοπικής παραγωγής, ρύθμιση των εισαγωγών και δημιουργία εσόδων. Παρακάτω παρουσιάζεται μια επισκόπηση των δασμολογικών συντελεστών για διάφορες κατηγορίες προϊόντων που εισάγονται στη Βολιβία.
1. Γεωργικά Προϊόντα
Η γεωργία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην οικονομία της Βολιβίας, αλλά η χώρα εισάγει μια ποικιλία γεωργικών προϊόντων για να συμπληρώσει την τοπική παραγωγή, ιδίως για προϊόντα που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν εγχώρια ή σε επαρκείς ποσότητες.
1.1 Δασμολογικοί Συντελεστές για Βασικά Γεωργικά Προϊόντα
- Φρούτα και Λαχανικά:
- Φρέσκα φρούτα (π.χ. μήλα, μπανάνες, σταφύλια): 10%-15%
- Λαχανικά (π.χ. πατάτες, κρεμμύδια, ντομάτες): 10%-20%
- Κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά: 10%
- Αποξηραμένα φρούτα: 5%
- Δημητριακά και σιτηρά:
- Σιτάρι: 0% (εξαιρείται λόγω αναγκών επισιτιστικής ασφάλειας)
- Ρύζι: 5%-10%
- Καλαμπόκι: 7%
- Κριθάρι: 10%
- Κρέας και Πουλερικά:
- Μοσχάρι: 15%
- Χοιρινό: 20%
- Πουλερικά (κοτόπουλο, γαλοπούλα): 15%
- Επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικα, μπέικον): 20%
- Γαλακτοκομικά προϊόντα:
- Γάλα: 5%-10%
- Τυρί: 10%
- Βούτυρο: 15%
- Βρώσιμα Έλαια:
- Ηλιέλαιο: 10%
- Φοινικέλαιο: 7%
- Ελαιόλαδο: 10%
- Άλλα Γεωργικά Προϊόντα:
- Ζάχαρη: 20%
- Καφές και τσάι: 10%
1.2 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για γεωργικά προϊόντα
- Κοινότητα των Άνδεων (CAN): Η Βολιβία είναι μέλος της Κοινότητας των Άνδεων, ενός εμπορικού μπλοκ που περιλαμβάνει την Κολομβία, τον Ισημερινό και το Περού. Τα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται από τα κράτη μέλη της CAN συχνά απολαμβάνουν μειωμένους δασμούς ή δασμολογικές απαλλαγές, καθιστώντας προϊόντα όπως φρούτα, λαχανικά και σιτηρά από αυτές τις χώρες φθηνότερα στην εισαγωγή.
- Χώρες εκτός CAN: Τα γεωργικά προϊόντα από χώρες εκτός CAN, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και των ευρωπαϊκών χωρών, υπόκεινται σε τυπικούς ή υψηλότερους δασμούς. Επιπλέον, ορισμένα προϊόντα, όπως τα επεξεργασμένα κρέατα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενδέχεται να υπόκεινται σε πρόσθετους δασμούς για την προστασία της τοπικής παραγωγής.
2. Βιομηχανικά Αγαθά
Ο βιομηχανικός τομέας της Βολιβίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγόμενα μηχανήματα και εξοπλισμό, ιδίως για τις κατασκευές, τη μεταποίηση και την παραγωγή ενέργειας. Η κυβέρνηση ορίζει μέτριους δασμούς για τα βιομηχανικά προϊόντα για να ενθαρρύνει την εγχώρια ανάπτυξη, διασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση σε βασικές εισαγωγές.
2.1 Μηχανήματα και εξοπλισμός
- Βαριά μηχανήματα (π.χ. γερανοί, μπουλντόζες, εκσκαφείς): 5%-10%
- Βιομηχανικός Εξοπλισμός:
- Μηχανήματα κατασκευής (π.χ. μηχανήματα κλωστοϋφαντουργίας, εξοπλισμός επεξεργασίας τροφίμων): 10%
- Εξοπλισμός κατασκευών: 5%-10%
- Εξοπλισμός που σχετίζεται με την ενέργεια (γεννήτριες, στρόβιλοι): 5%
- Ηλεκτρικός Εξοπλισμός:
- Ηλεκτροκινητήρες: 10%
- Μετασχηματιστές: 5%
- Καλώδια και καλωδιώσεις: 5%-10%
2.2 Αυτοκίνητα και Ανταλλακτικά Αυτοκινήτων
Η Βολιβία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των οχημάτων και των ανταλλακτικών οχημάτων της. Οι δασμοί στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων είναι διαρθρωμένοι έτσι ώστε να ρυθμίζουν τη ζήτηση για οχήματα και να ενθαρρύνουν τη χρήση νεότερων, φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών.
- Επιβατικά οχήματα:
- Νέα οχήματα: 10%-40% (ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο του κινητήρα)
- Μεταχειρισμένα οχήματα: 40%-50% (υπόκειται σε πρόσθετα περιβαλλοντικά πρότυπα)
- Επαγγελματικά οχήματα:
- Φορτηγά και λεωφορεία: 20%
- Ανταλλακτικά αυτοκινήτων:
- Κινητήρες και εξαρτήματα κιβωτίου ταχυτήτων: 10%
- Ελαστικά και συστήματα φρένων: 10%
- Ηλεκτρονικά οχημάτων (π.χ. φωτισμός, ηχοσυστήματα): 10%
2.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για βιομηχανικά προϊόντα
- Εξαιρέσεις της Κοινότητας των Άνδεων: Η Βολιβία επωφελείται από το αδασμολόγητο εμπόριο με άλλα κράτη μέλη της CAN, συμπεριλαμβανομένης της Κολομβίας, του Ισημερινού και του Περού, για ορισμένα βιομηχανικά αγαθά, όπως μηχανήματα και εξοπλισμό. Αυτό επιτρέπει στις βολιβιανές βιομηχανίες να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτό εξοπλισμό από την περιοχή.
- Χώρες εκτός CAN: Τα βιομηχανικά προϊόντα από χώρες εκτός CAN, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπόκεινται γενικά σε τυπικούς δασμούς. Για παράδειγμα, τα βιομηχανικά μηχανήματα από τη Γερμανία ή την Ιαπωνία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δασμούς έως και 10%.
3. Ηλεκτρονικά είδη και συσκευές ευρείας κατανάλωσης
Η Βολιβία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης και των οικιακών συσκευών της από ασιατικές χώρες όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα, καθώς και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δασμοί που επιβάλλονται σε αυτά τα προϊόντα στοχεύουν στο να καταστήσουν την τεχνολογία προσβάσιμη, προστατεύοντας παράλληλα τους τοπικούς λιανοπωλητές.
3.1 Ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης
- Smartphones: 10%-15%
- Φορητοί υπολογιστές και tablet: 10%-15%
- Τηλεοράσεις: 10%-20%
- Εξοπλισμός ήχου (π.χ. ηχεία, συστήματα ήχου): 10%-20%
- Φωτογραφικές μηχανές και φωτογραφικός εξοπλισμός: 10%
3.2 Οικιακές συσκευές
- Ψυγεία: 15%
- Πλυντήρια ρούχων: 15%
- Φούρνοι μικροκυμάτων: 10%
- Κλιματιστικά: 20%
- Πλυντήρια πιάτων: 10%-15%
3.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για ηλεκτρονικά είδη και συσκευές
- Προτιμήσεις CAN: Τα ηλεκτρονικά είδη και οι συσκευές που εισάγονται από τα κράτη μέλη της CAN επωφελούνται από μειωμένους δασμούς ή ακόμη και δασμολογικές απαλλαγές, ενθαρρύνοντας το περιφερειακό εμπόριο. Για παράδειγμα, τα ηλεκτρονικά είδη που κατασκευάζονται στο Περού ή την Κολομβία μπορούν να εισέλθουν στη Βολιβία με χαμηλότερους δασμούς από εκείνα από τρίτες χώρες.
- Εισαγωγές από την Ασία και τις ΗΠΑ: Οι περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές και συσκευές ευρείας κατανάλωσης που εισάγονται από την Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες υπόκεινται σε τυπικούς δασμολογικούς συντελεστές, συνήθως της τάξης του 10%-20%. Ωστόσο, ειδικές εμπορικές συμφωνίες με ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα, μπορούν να οδηγήσουν σε χαμηλότερους δασμούς για συγκεκριμένα αγαθά.
4. Υφάσματα, Ένδυση και Υπόδηση
Η Βολιβία εισάγει μεγάλο μέρος των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, των ενδυμάτων και των υποδημάτων της λόγω της περιορισμένης τοπικής παραγωγής σε αυτούς τους κλάδους. Οι δασμοί σε αυτόν τον τομέα στοχεύουν στην προστασία των τοπικών κατασκευαστών, παρέχοντας παράλληλα στους καταναλωτές πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων από τις διεθνείς αγορές.
4.1 Ένδυση και Ενδύματα
- Τυπικά ρούχα (π.χ. μπλουζάκια, τζιν, κοστούμια): 20%-25%
- Πολυτελείς και σχεδιαστικές μάρκες: 30%-40%
- Αθλητικά ρούχα και αθλητική ενδυμασία: 20%-25%
4.2 Υποδήματα
- Τυπικά Υποδήματα: 20%-25%
- Πολυτελή υποδήματα: 30%-40%
- Αθλητικά Παπούτσια και Αθλητικά Υπόδηση: 20%-25%
4.3 Ακατέργαστα Υφάσματα και Υφάσματα
- Βαμβάκι: 10%
- Μαλλί: 10%
- Συνθετικές Ίνες: 10%-15%
4.4 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα
- Προτιμήσεις της Κοινότητας των Άνδεων: Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη ένδυσης από τα κράτη μέλη της CAN επωφελούνται από μειωμένους δασμούς. Για παράδειγμα, τα υφάσματα και τα είδη ένδυσης που παράγονται στον Ισημερινό ή την Κολομβία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δασμούς που φτάνουν έως και 5%-10%, σε σύγκριση με τους υψηλότερους συντελεστές που εφαρμόζονται σε χώρες μη μέλη.
- Πολυτελή είδη από χώρες εκτός Καναδά: Τα πολυτελή ρούχα και υποδήματα που εισάγονται από την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες εκτός Καναδά υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς, που συνήθως κυμαίνονται από 30%-40%. Αυτοί οι υψηλότεροι συντελεστές αποσκοπούν στην προστασία της νεοσύστατης κλωστοϋφαντουργικής βιομηχανίας της Βολιβίας, επιτρέποντας παράλληλα την πρόσβαση σε διεθνείς μάρκες υψηλής ποιότητας.
5. Φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός
Για να υποστηρίξει τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, η Βολιβία εισάγει σημαντικό μέρος των φαρμακευτικών προϊόντων και του ιατρικού εξοπλισμού της. Η κυβέρνηση διατηρεί χαμηλούς δασμούς σε αυτά τα αγαθά για να εξασφαλίσει οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη για τον πληθυσμό.
5.1 Φαρμακευτικά προϊόντα
- Φάρμακα (γενόσημα και επώνυμα): 0%-5%
- Εμβόλια: 0% (χωρίς δασμούς για την υποστήριξη της δημόσιας υγείας)
- Συμπληρώματα και βιταμίνες: 5%-10%
5.2 Ιατρικός Εξοπλισμός
- Διαγνωστικός Εξοπλισμός (π.χ. μηχανήματα ακτίνων Χ, μηχανήματα μαγνητικής τομογραφίας): 5%
- Χειρουργικά Εργαλεία: 5%
- Νοσοκομειακά κρεβάτια και εξοπλισμός παρακολούθησης: 5%-10%
5.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για ιατρικά προϊόντα
- Εξαιρέσεις Δημόσιας Υγείας: Κατά τη διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας, η Βολιβία μπορεί να άρει ή να μειώσει τους δασμούς σε κρίσιμα ιατρικά εφόδια, όπως ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό (ΜΑΠ), αναπνευστήρες και διαγνωστικά εργαλεία.
- Εισαγωγές Ιατρικών Προϊόντων της CAN: Τα ιατρικά προϊόντα που εισάγονται από τα κράτη μέλη της CAN συνήθως απολαμβάνουν μειωμένους δασμούς ή απαλλαγές, επιτρέποντας στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης στη Βολιβία να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτό ιατρικό εξοπλισμό και φαρμακευτικά προϊόντα.
6. Αλκοόλ, καπνός και είδη πολυτελείας
Η Βολιβία επιβάλλει υψηλότερους δασμούς στο αλκοόλ, τον καπνό και τα είδη πολυτελείας για να ρυθμίσει την κατανάλωση και να δημιουργήσει κρατικά έσοδα. Αυτά τα προϊόντα υπόκεινται επίσης σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης εκτός από τους τελωνειακούς δασμούς.
6.1 Αλκοολούχα Ποτά
- Μπύρα: 20%-30%
- Κρασί: 25%-30%
- Οινοπνευματώδη ποτά (ουίσκι, βότκα, ρούμι): 35%
- Μη αλκοολούχα ποτά: 10%-20%
6.2 Προϊόντα καπνού
- Τσιγάρα: 40%-50%
- Πούρα: 40%-50%
- Άλλα προϊόντα καπνού: 40%-50%
6.3 Πολυτελή Είδη
- Ρολόγια και Κοσμήματα: 25%-40%
- Τσάντες και αξεσουάρ επώνυμων σχεδιαστών: 30%-40%
- Ηλεκτρονικά υψηλής τεχνολογίας: 20%-25%
6.4 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για είδη πολυτελείας
- Εισαγωγές από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ: Είδη πολυτελείας, όπως επώνυμα ρούχα, κοσμήματα και ηλεκτρονικά είδη υψηλής ποιότητας από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντιμετωπίζουν υψηλούς δασμούς (που κυμαίνονται από 25%-40%). Αυτοί οι συντελεστές έχουν σχεδιαστεί για να περιορίσουν την κατανάλωση ειδών πολυτελείας και να προστατεύσουν τις τοπικές επιχειρήσεις, δημιουργώντας παράλληλα έσοδα για την κυβέρνηση.
- Ειδικοί φόροι κατανάλωσης: Εκτός από τους δασμούς, η Βολιβία επιβάλλει ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα αλκοολούχα ποτά και τα προϊόντα καπνού, αυξάνοντας περαιτέρω το τελικό κόστος τους για τους καταναλωτές και αποθαρρύνοντας την υπερβολική κατανάλωση.
Στοιχεία χώρας για τη Βολιβία
- Επίσημη ονομασία: Πολυεθνικό Κράτος της Βολιβίας
- Πρωτεύουσα: Λα Παζ (διοικητική), Σούκρε (συνταγματική)
- Τρεις μεγαλύτερες πόλεις:
- Σάντα Κρουζ ντε λα Σιέρα
- Λα Παζ
- Ελ Άλτο
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: Περίπου 3.200 δολάρια ΗΠΑ (εκτίμηση 2023)
- Πληθυσμός: Περίπου 11,8 εκατομμύρια (εκτίμηση 2023)
- Επίσημες γλώσσες: Ισπανικά (κύρια), Κέτσουα, Αϊμάρα και 34 άλλες αυτόχθονες γλώσσες
- Νόμισμα: Μπολιβιάνο (BOB)
- Τοποθεσία: Η Βολιβία βρίσκεται στην κεντρική Νότια Αμερική και συνορεύει με τη Βραζιλία στα βόρεια και ανατολικά, την Παραγουάη και την Αργεντινή στα νότια, τη Χιλή στα νοτιοδυτικά και το Περού στα δυτικά.
Γεωγραφία της Βολιβίας
Η Βολιβία είναι μια γεωγραφικά ποικιλόμορφη χώρα, με τοπία που κυμαίνονται από τις πανύψηλες Άνδεις μέχρι το απέραντο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Είναι μια από τις πιο ποικιλόμορφες χώρες στον κόσμο τόσο όσον αφορά τη φυσική της γεωγραφία όσο και την πολιτιστική της κληρονομιά. Η ποικιλόμορφη τοπογραφία της Βολιβίας υποστηρίζει μια ποικιλία οικοσυστημάτων, από οροπέδια μεγάλου υψομέτρου έως τροπικές πεδιάδες.
- Τοπογραφία: Το δυτικό τμήμα της Βολιβίας κυριαρχείται από τις Άνδεις, συμπεριλαμβανομένου του Αλτιπλάνο, ενός υψηλού οροπεδίου που φιλοξενεί τη Λα Παζ και τη λίμνη Τιτικάκα. Το ανατολικό τμήμα της χώρας αποτελείται από απέραντες πεδινές πεδιάδες, τροπικά δάση και μέρος της λεκάνης του Αμαζονίου.
- Ποτάμια και Λίμνες: Η Βολιβία έχει πολλά ποτάμια και λίμνες, με πιο αξιοσημείωτη τη λίμνη Τιτικάκα, τη μεγαλύτερη λίμνη στη Νότια Αμερική και έναν σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό πόρο. Η λεκάνη απορροής του ποταμού Αμαζονίου καλύπτει ένα σημαντικό τμήμα των ανατολικών πεδινών της Βολιβίας, συμβάλλοντας στη βιοποικιλότητα της χώρας.
- Κλίμα: Η Βολιβία έχει ένα ευρύ φάσμα κλιμάτων λόγω του ποικίλου υψομέτρου της. Οι ορεινές περιοχές αντιμετωπίζουν χαμηλότερες θερμοκρασίες, ενώ οι πεδινές περιοχές είναι τροπικές και υγρές. Η χώρα είναι επίσης επιρρεπής σε εποχιακές βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στα ανατολικά μέρη, όπου τα τροπικά δάση κυριαρχούν στο τοπίο.
Οικονομία της Βολιβίας και Μεγάλες Βιομηχανίες
Η οικονομία της Βολιβίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους φυσικούς πόρους, με σημαντικές βιομηχανίες στους τομείς της εξόρυξης, της ενέργειας και της γεωργίας. Ενώ η χώρα έχει σημειώσει σταθερή οικονομική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες, οι προκλήσεις που σχετίζονται με τη φτώχεια και την ανισότητα παραμένουν.
1. Μεταλλεία και Φυσικοί Πόροι
- Η εξόρυξη αποτελεί βασικό τομέα της βολιβιανής οικονομίας, με τη χώρα να είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αργύρου, κασσιτέρου και λιθίου στον κόσμο. Ο τεράστιος ορυκτός πλούτος της Βολιβίας έχει προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις, ιδίως στην ανάπτυξη αποθεμάτων λιθίου στη Σαλάρ ντε Ουγιούνι, μία από τις μεγαλύτερες αλυκές στον κόσμο.
- Εξαγωγές: Οι κύριες εξαγωγές ορυκτών περιλαμβάνουν ασήμι, κασσίτερο, ψευδάργυρο και φυσικό αέριο. Η Βολιβία τοποθετείται επίσης για να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή λιθίου, το οποίο είναι απαραίτητο για τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
2. Ενέργεια
- Η Βολιβία έχει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην οικονομία της. Η χώρα εξάγει φυσικό αέριο σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Βραζιλίας και της Αργεντινής, παρέχοντας μια σταθερή πηγή εσόδων για την κυβέρνηση.
- Δυναμικό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας: Η Βολιβία έχει αρχίσει να διερευνά το δυναμικό της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδίως στην ηλιακή και την υδροηλεκτρική ενέργεια. Η γεωγραφία της χώρας παρέχει ευκαιρίες για την επέκταση των υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
3. Γεωργία
- Η γεωργία είναι μια άλλη ζωτική βιομηχανία στη Βολιβία, απασχολώντας ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κύρια γεωργικά προϊόντα περιλαμβάνουν τη σόγια, τον καφέ, το ζαχαροκάλαμο και την κινόα, ένα παραδοσιακό σιτηρό που έχει κερδίσει διεθνή δημοτικότητα ως υγιεινή τροφή.
- Εξαγωγές: Η σόγια, η κινόα και ο καφές αποτελούν βασικά γεωργικά προϊόντα εξαγωγής, με τη Βολιβία να αναδεικνύεται σε έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς κινόα στον κόσμο. Ο γεωργικός τομέας της χώρας έχει επίσης επεκταθεί στη βιολογική γεωργία, ιδίως για τις εξαγωγικές αγορές.
4. Βιομηχανία
- Ο μεταποιητικός τομέας της Βολιβίας είναι μικρός αλλά αναπτυσσόμενος, με τις βιομηχανίες να επικεντρώνονται στην επεξεργασία τροφίμων, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα καταναλωτικά αγαθά. Ενώ η χώρα εισάγει σημαντική ποσότητα βιομηχανικών αγαθών, καταβάλλονται προσπάθειες για την ενθάρρυνση της εγχώριας παραγωγής και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές.
