Το Μπουτάν, μια ηπειρωτική χώρα που βρίσκεται στα Ανατολικά Ιμαλάια, εφαρμόζει ένα σαφώς καθορισμένο δασμολογικό καθεστώς που έχει σχεδιαστεί για να ρυθμίζει τις εισαγωγές, να προστατεύει τις τοπικές βιομηχανίες και να συμβάλλει στη δημιουργία εθνικών εσόδων. Καθώς το Μπουτάν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές για διάφορα προϊόντα, από καταναλωτικά αγαθά έως βιομηχανικά μηχανήματα, το τελωνειακό του σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξισορρόπηση της ανάγκης για βασικές εισαγωγές με την προστασία των νεοσύστατων εγχώριων βιομηχανιών. Οι τελωνειακές πολιτικές του Μπουτάν καθοδηγούνται από την Εμπορική Ταξινόμηση και τον Δασμολογικό Πίνακα (BTC) του Μπουτάν και η χώρα έχει ειδικές εμπορικές σχέσεις, ιδίως με την Ινδία, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά τους δασμολογικούς της συντελεστές.
Προσαρμοσμένοι δασμολογικοί συντελεστές ανά κατηγορία προϊόντος στο Μπουτάν
1. Γεωργικά Προϊόντα
Η γεωργία είναι ένας κρίσιμος τομέας στο Μπουτάν, απασχολώντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ωστόσο, η χώρα εξακολουθεί να εξαρτάται από τις εισαγωγές για πολλά τρόφιμα λόγω της περιορισμένης γεωργικής παραγωγικότητας και των ποικίλων κλιματικών συνθηκών. Οι δασμολογικοί συντελεστές του Μπουτάν για τα γεωργικά προϊόντα έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τους τοπικούς αγρότες, διασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές εισαγωγές τροφίμων.
1.1 Βασικά Γεωργικά Προϊόντα
- Δημητριακά και σιτηρά: Το Μπουτάν εισάγει σημαντικές ποσότητες δημητριακών όπως ρύζι, σιτάρι και καλαμπόκι, με ποικίλους δασμούς για να ενθαρρύνει την εγχώρια παραγωγή, διασφαλίζοντας παράλληλα την επισιτιστική ασφάλεια.
- Ρύζι: Το Μπουτάν συνήθως εισάγει ρύζι από την Ινδία με καθεστώς μηδενικών δασμών, χάρη στη Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (FTA) Μπουτάν-Ινδίας.
- Σιτάρι και καλαμπόκι: Οι εισαγωγές από μη ινδικές πηγές υπόκεινται σε δασμούς από 10% έως 20%.
- Φρούτα και Λαχανικά: Το Μπουτάν εισάγει πολλά φρούτα και λαχανικά για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση, ειδικά κατά τη διάρκεια της εκτός εποχής. Οι δασμοί είναι γενικά μέτριοι.
- Εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια): Συνήθως υπόκεινται σε δασμούς 10% έως 15%.
- Κρεμμύδια, πατάτες και ντομάτες: Συνήθως εισαγόμενα λαχανικά που υπόκεινται σε δασμούς που κυμαίνονται από 5% έως 15%, με χαμηλότερους δασμούς για είδη πρώτης ανάγκης.
1.2 Κτηνοτροφία και Γαλακτοκομικά Προϊόντα
- Κρέας και πουλερικά: Οι εισαγωγές κρέατος, ιδίως πουλερικών και βοδινού κρέατος, υπόκεινται σε μέτριους δασμούς που αποσκοπούν στην υποστήριξη της τοπικής κτηνοτροφίας.
- Πουλερικά: Γενικά φορολογούνται με συντελεστή 10% έως 20%, ανάλογα με την πηγή.
- Βοδινό και χοιρινό κρέας: Υπόκειται σε δασμούς από 15% έως 25%, με πιθανές μειώσεις βάσει ειδικών συμφωνιών.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: Το Μπουτάν εισάγει γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα σε σκόνη, βούτυρο και τυρί για να συμπληρώσει την εγχώρια παραγωγή.
- Γάλα σε σκόνη: Γενικά φορολογείται με συντελεστή 5% έως 10%.
- Τυρί και βούτυρο: Οι δασμοί κυμαίνονται από 15% έως 20%.
1.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Το Μπουτάν απολαμβάνει ειδικές εμπορικές σχέσεις με την Ινδία, με μηδενικούς δασμούς στα περισσότερα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται από την Ινδία βάσει της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας. Οι εισαγωγές από άλλες χώρες, ιδίως εκτός της Νότιας Ασίας, υπόκεινται στον Πίνακα Ταξινόμησης Εμπορίου και Δασμών του Μπουτάν (BTC), με υψηλότερους δασμούς που εφαρμόζονται συνήθως για την προστασία της εγχώριας γεωργίας.
2. Βιομηχανικά Αγαθά
Το Μπουτάν βρίσκεται στα πρώτα στάδια βιομηχανικής ανάπτυξης και, ως εκ τούτου, εισάγει ένα ευρύ φάσμα βιομηχανικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων μηχανημάτων, εξοπλισμού και δομικών υλικών. Οι δασμοί στα βιομηχανικά προϊόντα είναι διαρθρωμένοι έτσι ώστε να υποστηρίζουν την ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας και την ανάπτυξη υποδομών.
2.1 Μηχανήματα και εξοπλισμός
- Βιομηχανικά Μηχανήματα: Οι δασμοί στα βιομηχανικά μηχανήματα είναι γενικά χαμηλοί για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως σε τομείς όπως η υδροηλεκτρική ενέργεια, η μεταποίηση και οι κατασκευές.
- Μηχανήματα κατασκευών (εκσκαφείς, μπουλντόζες): Οι δασμοί κυμαίνονται συνήθως από 5% έως 10%.
- Εξοπλισμός παραγωγής: Γενικά υπόκειται σε δασμούς από 5% έως 15%.
- Ηλεκτρικός Εξοπλισμός: Τα ηλεκτρικά μηχανήματα και ο εξοπλισμός που είναι απαραίτητα για τη βιομηχανική ανάπτυξη του Μπουτάν φορολογούνται με χαμηλότερους συντελεστές για την ενθάρρυνση των επενδύσεων.
- Ηλεκτρικοί μετασχηματιστές και γεννήτριες: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 5% έως 10%.
- Βιομηχανικός ηλεκτρικός εξοπλισμός: Υπόκειται σε δασμούς από 5% έως 15%, ανάλογα με τον τύπο και την πηγή.
2.2 Μηχανοκίνητα οχήματα και μεταφορές
Το Μπουτάν εισάγει τα περισσότερα οχήματά του, τόσο για προσωπική όσο και για εμπορική χρήση. Η κυβέρνηση επιβάλλει υψηλούς δασμούς στα οχήματα, ιδίως στα πολυτελή οχήματα, για τον έλεγχο της ρύπανσης και τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, διατηρώντας παράλληλα χαμηλότερους δασμούς για τα βασικά οχήματα μεταφορών.
- Επιβατικά οχήματα: Οι τιμές για τα αυτοκίνητα ποικίλλουν ανάλογα με τον όγκο και τον τύπο του κινητήρα.
- Μικρά επιβατικά αυτοκίνητα (κάτω των 1.500cc): Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 30% έως 50%.
- Πολυτελή αυτοκίνητα και SUV: Αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερους δασμούς, που συχνά κυμαίνονται από 70% έως 100%.
- Εμπορικά οχήματα: Τα φορτηγά και τα λεωφορεία, απαραίτητα για την εμπορική και μεταφορική υποδομή του Μπουτάν, υπόκεινται σε δασμούς από 25% έως 50%, ανάλογα με το μέγεθος και τη χρήση του οχήματος.
- Ανταλλακτικά και αξεσουάρ οχημάτων: Οι δασμοί σε ανταλλακτικά και εξαρτήματα, όπως κινητήρες, ελαστικά και μπαταρίες, κυμαίνονται γενικά από 10% έως 20%, με χαμηλότερους συντελεστές για ανταλλακτικά που χρησιμοποιούνται σε βασικές βιομηχανίες.
2.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί για Ορισμένες Χώρες
Η δασμολογική δομή του Μπουτάν για τα βιομηχανικά προϊόντα επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις εμπορικές συμφωνίες του με την Ινδία. Τα περισσότερα βιομηχανικά προϊόντα που εισάγονται από την Ινδία απολαμβάνουν αδασμολόγητη πρόσβαση ή σημαντικά μειωμένους δασμούς βάσει της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας. Οι εισαγωγές από άλλες χώρες, όπως η Κίνα και η Ιαπωνία, αντιμετωπίζουν υψηλότερους δασμούς βάσει του Πίνακα Ταξινόμησης και Δασμών Εμπορίου (BTC) του Μπουτάν.
3. Υφάσματα και Ένδυση
Το Μπουτάν εισάγει ένα ευρύ φάσμα κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ενδυμάτων, ιδίως από γειτονικές χώρες όπως η Ινδία και το Μπαγκλαντές, για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση. Οι δασμοί σε αυτά τα προϊόντα στοχεύουν στην προστασία της τοπικής παραγωγής ενδυμάτων, διασφαλίζοντας παράλληλα οικονομικά προσιτή πρόσβαση σε ρούχα.
3.1 Πρώτες Ύλες
- Πρώτες ύλες κλωστοϋφαντουργίας: Το Μπουτάν εισάγει βαμβάκι, μαλλί και συνθετικές ίνες, με σχετικά χαμηλούς δασμούς για την υποστήριξη της τοπικής ραπτικής και της κατασκευής ενδυμάτων.
- Βαμβάκι και μαλλί: Υπόκεινται σε δασμούς από 5% έως 10%.
- Συνθετικές ίνες: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 10% έως 15%.
3.2 Τελειωμένα Ρούχα και Ενδύματα
- Ένδυση και Ενδύματα: Τα εισαγόμενα έτοιμα ενδύματα αντιμετωπίζουν μέτριους δασμούς, με υψηλότερους συντελεστές να εφαρμόζονται σε πολυτελή και μη απαραίτητα ενδύματα για την προστασία των τοπικών επιχειρήσεων.
- Casual ένδυση: Γενικά φορολογείται με συντελεστή 15% έως 25%.
- Πολυτελή και επώνυμα ρούχα: Οι δασμοί μπορούν να φτάσουν έως και 30% έως 40%.
- Υποδήματα: Οι εισαγωγές υποδημάτων συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 20% έως 30%, ανάλογα με το υλικό και τον τύπο του υποδήματος.
3.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Η στενή εμπορική σχέση του Μπουτάν με την Ινδία επιτρέπει τις αδασμολόγητες εισαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ενδυμάτων από Ινδούς προμηθευτές, σύμφωνα με τους όρους της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας. Οι εισαγωγές από άλλες χώρες, ιδίως εκτός της Νότιας Ασίας, υπόκεινται στον τυπικό δασμολογικό πίνακα, με συντελεστές που ορίζονται για την προστασία των τοπικών κατασκευαστών ενδυμάτων.
4. Καταναλωτικά αγαθά
Τα καταναλωτικά αγαθά αποτελούν σημαντικό μέρος των εισαγωγών του Μπουτάν, δεδομένης της περιορισμένης τοπικής παραγωγικής ικανότητας. Οι δασμολογικοί συντελεστές για αυτά τα αγαθά έχουν σχεδιαστεί για να ρυθμίζουν την αγορά και να προστατεύουν τους τοπικούς παραγωγούς, διατηρώντας παράλληλα την πρόσβαση σε βασικά είδη.
4.1 Ηλεκτρονικά και Οικιακές Συσκευές
- Οικιακές συσκευές: Οι μεγάλες οικιακές συσκευές, όπως ψυγεία, πλυντήρια ρούχων και κλιματιστικά, αντιμετωπίζουν μέτριους έως υψηλούς δασμούς.
- Ψυγεία και καταψύκτες: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 25% έως 30%.
- Πλυντήρια ρούχων και κλιματιστικά: Υπόκεινται σε χρεώσεις που κυμαίνονται από 20% έως 35%.
- Ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης: Τα ηλεκτρονικά είδη όπως οι τηλεοράσεις, τα smartphone και οι φορητοί υπολογιστές αντιμετωπίζουν γενικά δασμούς 10% έως 20%, με υψηλότερους συντελεστές να εφαρμόζονται στα ηλεκτρονικά είδη πολυτελείας.
- Τηλεοράσεις: Συνήθως φορολογούνται με 20%.
- Smartphones και φορητοί υπολογιστές: Υπόκεινται σε δασμούς από 15% έως 20%.
4.2 Έπιπλα και Εξοπλισμός
- Έπιπλα: Τα εισαγόμενα έπιπλα, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων σπιτιού και γραφείου, υπόκεινται σε δασμούς που κυμαίνονται από 15% έως 30%, ανάλογα με το υλικό και το σχέδιο.
- Ξύλινα έπιπλα: Συνήθως φορολογούνται με συντελεστή 20% έως 25%.
- Πλαστικά και μεταλλικά έπιπλα: Υπόκεινται σε δασμούς 15% έως 20%.
- Επίπλωση σπιτιού: Είδη όπως χαλιά, κουρτίνες και είδη διακόσμησης σπιτιού φορολογούνται συνήθως με συντελεστή 15% έως 25%.
4.3 Ειδικοί Εισαγωγικοί Δασμοί
Τα καταναλωτικά αγαθά που εισάγονται από την Ινδία γενικά απολαμβάνουν αδασμολόγητη πρόσβαση ή μειωμένους δασμούς λόγω της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας. Τα αγαθά από άλλες χώρες υπόκεινται σε τυπικούς δασμούς όπως ορίζονται από τον Πίνακα Ταξινόμησης Εμπορίου και Δασμών (BTC) του Μπουτάν.
5. Ενέργεια και προϊόντα πετρελαίου
Το Μπουτάν εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών του αναγκών, ιδίως πετρελαϊκά προϊόντα, καθώς ο εγχώριος ενεργειακός τομέας επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην υδροηλεκτρική ενέργεια. Η κυβέρνηση επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές ενέργειας για τη διαχείριση του κόστους και της προσφοράς, ενθαρρύνοντας παράλληλα την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
5.1 Προϊόντα πετρελαίου
- Αργό πετρέλαιο και βενζίνη: Οι δασμοί στο αργό πετρέλαιο και τη βενζίνη διατηρούνται χαμηλοί για να διασφαλιστούν προσιτές τιμές καυσίμων για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Συνήθως, οι δασμοί κυμαίνονται από 5% έως 10%.
- Ντίζελ και άλλα προϊόντα διύλισης πετρελαίου: Τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου φορολογούνται με συντελεστές που κυμαίνονται από 10% έως 15%, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς.
5.2 Εξοπλισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
- Ηλιακοί συλλέκτες και ανεμογεννήτριες: Για την προώθηση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το Μπουτάν επιβάλλει μηδενικούς ή χαμηλούς δασμούς σε εξοπλισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ηλιακοί συλλέκτες και οι ανεμογεννήτριες.
6. Φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός
Η κυβέρνηση του Μπουτάν δίνει προτεραιότητα στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και, ως εκ τούτου, οι δασμοί σε βασικά φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό διατηρούνται χαμηλοί ή μηδενικοί για να διασφαλιστεί η οικονομική προσιτότητα και η διαθεσιμότητα.
6.1 Φαρμακευτικά προϊόντα
- Φάρμακα: Τα βασικά φάρμακα συνήθως υπόκεινται σε μηδενικούς δασμούς, ενώ τα μη βασικά φαρμακευτικά προϊόντα ενδέχεται να υπόκεινται σε δασμούς από 5% έως 10%.
6.2 Ιατρικές Συσκευές
- Ιατρικός Εξοπλισμός: Οι εισαγόμενες ιατρικές συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών εργαλείων και του νοσοκομειακού εξοπλισμού, γενικά επιβαρύνονται με μηδενικούς δασμούς ή χαμηλούς δασμούς (5% έως 10%), με εξαιρέσεις για κρίσιμα είδη.
7. Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί και απαλλαγές
Η τελωνειακή πολιτική του Μπουτάν περιλαμβάνει αρκετούς ειδικούς εισαγωγικούς δασμούς και απαλλαγές που έχουν σχεδιαστεί για την ενίσχυση του περιφερειακού εμπορίου και την προστασία συγκεκριμένων βιομηχανιών.
7.1 Ειδικοί δασμοί για μη ινδικές χώρες
Ενώ οι περισσότερες εισαγωγές από την Ινδία απολαμβάνουν πρόσβαση χωρίς δασμούς ή με μειωμένους δασμούς βάσει της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας, οι εισαγωγές από άλλες χώρες υπόκεινται στον τυπικό Πίνακα Ταξινόμησης Εμπορίου και Δασμών (BTC) του Μπουτάν. Τα προϊόντα από χώρες εκτός Νότιας Ασίας, όπως η Κίνα και η Ιαπωνία, υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς σε ορισμένους τομείς.
7.2 Διμερείς και Πολυμερείς Συμφωνίες
- Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών Μπουτάν-Ινδίας: Η στενή εμπορική σχέση του Μπουτάν με την Ινδία επιτρέπει τις αδασμολόγητες ή με μειωμένους δασμούς εισαγωγές των περισσότερων προϊόντων από την Ινδία.
- Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών Νότιας Ασίας (SAFTA): Ως μέλος της SAFTA, το Μπουτάν επωφελείται από προτιμησιακούς δασμούς σε ορισμένα αγαθά που εισάγονται από άλλες χώρες της Νότιας Ασίας, όπως το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και η Σρι Λάνκα.
- Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ): Ως λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα (ΛΑΧ), το Μπουτάν απολαμβάνει προτιμησιακής πρόσβασης σε πολλές διεθνείς αγορές, με χαμηλότερους δασμούς στις εξαγωγές του, ιδίως σε χώρες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία.
Στοιχεία χώρας
- Επίσημη ονομασία: Βασίλειο του Μπουτάν
- Πρωτεύουσα: Θίμφου
- Μεγαλύτερες πόλεις:
- Θίμφου (Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη)
- Φουντσόλινγκ
- Πάρο
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: Περίπου 3.400 δολάρια ΗΠΑ (εκτίμηση 2023)
- Πληθυσμός: Περίπου 780.000 (εκτίμηση 2023)
- Επίσημη γλώσσα: Τζόνγκα
- Νόμισμα: Ngultrum του Μπουτάν (BTN), ενώ χρησιμοποιείται επίσης η ρουπία Ινδίας (INR).
- Τοποθεσία: Το Μπουτάν βρίσκεται στα ανατολικά Ιμαλάια και συνορεύει με την Ινδία στα νότια και την Κίνα στα βόρεια.
Γεωγραφία του Μπουτάν
Το Μπουτάν, μια μικρή, μεσόγεια χώρα, καλύπτει έκταση 38.394 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η χώρα είναι γνωστή για το ορεινό της έδαφος, με τα Ιμαλάια Όρη να κυριαρχούν στη βόρεια περιοχή της, και για τις καταπράσινες κοιλάδες και τα δάση σε όλες τις κεντρικές και νότιες περιοχές της.
- Βουνά: Τα βόρεια σύνορα του Μπουτάν ορίζονται από τα Μεγάλα Ιμαλάια, με κορυφές όπως το Γκανγκκάρ Πουενσούμ (7.570 μέτρα), το υψηλότερο μη αναρριχώμενο βουνό στον κόσμο.
- Ποτάμια: Τα σημαντικότερα ποτάμια του Μπουτάν περιλαμβάνουν τους Γουάνγκ Τσχου, Πουνατσάνγκχου και Μο Τσχου, οι οποίοι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
- Κλίμα: Το κλίμα ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με το υψόμετρο, κυμαινόμενο από υποτροπικό στο νότο έως εύκρατο στις κεντρικές κοιλάδες και αλπικό στα βόρεια υψίπεδα.
Οικονομία του Μπουτάν
Το Μπουτάν έχει μια μικρή αλλά ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία που στηρίζεται κυρίως στις εξαγωγές υδροηλεκτρικής ενέργειας, τη γεωργία και τον τουρισμό. Η χώρα είναι γνωστή για τη μοναδική αναπτυξιακή της φιλοσοφία της Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας (ΑΕΕ), η οποία δίνει έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος.
1. Υδροηλεκτρική ενέργεια
Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός τομέας του Μπουτάν, αντιπροσωπεύοντας το 40% των κρατικών εσόδων και των εσόδων από εξαγωγές. Η χώρα εξάγει πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια στην Ινδία και τα υδροηλεκτρικά έργα είναι κομβικής σημασίας για τους μακροπρόθεσμους αναπτυξιακούς στόχους του Μπουτάν.
2. Γεωργία
Η γεωργία απασχολεί πάνω από το 50% του πληθυσμού του Μπουτάν, με το ρύζι, το καλαμπόκι, τις πατάτες και τα φρούτα να αποτελούν τις κύριες καλλιέργειες. Ωστόσο, ο τομέας αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω του ορεινού εδάφους και της περιορισμένης καλλιεργήσιμης γης.
3. Τουρισμός
Η τουριστική βιομηχανία του Μπουτάν αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων, με την πολιτική τουριστικής ανάπτυξης υψηλής αξίας και χαμηλού αντίκτυπου της χώρας να προσελκύει διεθνείς επισκέπτες στο παρθένο περιβάλλον, τα βουδιστικά μοναστήρια και τον ζωντανό πολιτισμό της.
4. Εξοχικές και Μικρές Βιομηχανίες
Το Μπουτάν αναπτύσσει τον τομέα της οικιακής και μικρής βιομηχανίας (CSI), ο οποίος επικεντρώνεται στη χειροτεχνία, την κλωστοϋφαντουργία και τις αγροτικές βιομηχανίες. Η κυβέρνηση παρέχει κίνητρα για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και της τοπικής παραγωγής.
