Το Αζερμπαϊτζάν, μια χώρα πλούσια σε πόρους που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ανατολικής Ευρώπης και της Δυτικής Ασίας, έχει μια εξελισσόμενη οικονομία που εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τα εισαγόμενα αγαθά για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Παρά τις ισχυρές εξαγωγές ενέργειας, η χώρα εισάγει μια σειρά προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών μηχανημάτων, καταναλωτικών αγαθών και τροφίμων. Για τη ρύθμιση αυτών των εισαγωγών και την προστασία των τοπικών βιομηχανιών, το Αζερμπαϊτζάν εφαρμόζει ένα σύστημα τελωνειακών δασμών που βασίζονται σε κατηγορίες προϊόντων. Οι συντελεστές αυτών των δασμών ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση των αγαθών, τη χώρα προέλευσης και τυχόν ισχύουσες εμπορικές συμφωνίες. Επιπλέον, ειδικοί δασμοί μπορούν να εφαρμοστούν σε αγαθά από μη προτιμησιακούς εμπορικούς εταίρους ή ορισμένες χώρες.
Δασμολογικές κατηγορίες για εισαγόμενα προϊόντα
Το δασμολογικό σύστημα του Αζερμπαϊτζάν βασίζεται σε κατηγορίες προϊόντων, με συντελεστές που έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τις τοπικές βιομηχανίες, επιτρέποντας παράλληλα την εισαγωγή βασικών αγαθών. Παρακάτω παρουσιάζεται μια ανάλυση των κύριων δασμολογικών κατηγοριών και των αντίστοιχων συντελεστών τους.
1. Γεωργικά Προϊόντα
Το Αζερμπαϊτζάν εισάγει μια σειρά γεωργικών προϊόντων για να συμπληρώσει την εγχώρια γεωργική του παραγωγή. Εφαρμόζονται δασμοί στα γεωργικά προϊόντα για την προστασία των τοπικών αγροτών και την προώθηση της αυτάρκειας σε ορισμένους τομείς.
1.1 Δασμολογικοί Συντελεστές για Βασικά Γεωργικά Προϊόντα
- Φρούτα και Λαχανικά:
- Φρέσκα φρούτα (π.χ. μήλα, μπανάνες, σταφύλια): 10%
- Λαχανικά (π.χ. πατάτες, ντομάτες, αγγούρια): 15%
- Αποξηραμένα φρούτα: 5%
- Κατεψυγμένα λαχανικά: 10%
- Δημητριακά και σιτηρά:
- Σιτάρι: 0% (λόγω μέτρων επισιτιστικής ασφάλειας)
- Ρύζι: 5%
- Κριθάρι: 10%
- Καλαμπόκι: 7%
- Κρέας και Πουλερικά:
- Μοσχάρι: 15%
- Χοιρινό: 10%
- Πουλερικά: 15%
- Επεξεργασμένα κρέατα: 20%
- Γαλακτοκομικά προϊόντα:
- Γάλα: 5%
- Τυρί: 15%
- Βούτυρο: 12%
- Γιαούρτι και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα: 10%
- Βρώσιμα Έλαια:
- Ηλιέλαιο: 5%
- Φοινικέλαιο: 7%
- Ελαιόλαδο: 10%
- Άλλα Γεωργικά Προϊόντα:
- Ζάχαρη: 15%
- Τσάι: 10%
1.2 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για γεωργικά προϊόντα
- Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών της ΚΑΚ (CISFTA): Το Αζερμπαϊτζάν είναι μέρος της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (CIS) και έχει προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες με κράτη μέλη όπως η Ρωσία, η Λευκορωσία και το Καζακστάν. Τα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται από αυτές τις χώρες γενικά επωφελούνται από χαμηλότερους δασμούς ή είναι αδασμολόγητα για ορισμένα βασικά προϊόντα, όπως τα σιτηρά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Χώρες εκτός ΚΑΚ: Οι εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από χώρες εκτός ΚΑΚ, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών και ασιατικών χωρών, συχνά υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς, ιδίως για προϊόντα όπως φρούτα, λαχανικά και κρέας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα αγαθά υπόκεινται σε πρόσθετη επιβάρυνση 5% έως 10% για την προστασία των τοπικών παραγωγών.
2. Βιομηχανικά Αγαθά
Το Αζερμπαϊτζάν εισάγει μεγάλο αριθμό βιομηχανικών αγαθών, όπως μηχανήματα, πρώτες ύλες και εξοπλισμό, για να υποστηρίξει τους αναπτυσσόμενους τομείς της μεταποίησης, των κατασκευών και της ενέργειας. Οι δασμολογικοί συντελεστές για τα βιομηχανικά αγαθά έχουν καθοριστεί για να ενθαρρύνουν την εγχώρια παραγωγή, διασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση στον απαραίτητο εξοπλισμό.
2.1 Μηχανήματα και εξοπλισμός
- Βαρέα μηχανήματα (π.χ. γερανοί, εκσκαφείς, μπουλντόζες): 10%
- Βιομηχανικός εξοπλισμός (π.χ. γεννήτριες, συμπιεστές): 5%
- Εξοπλισμός Παραγωγής:
- Μηχανές μεταλλουργίας: 7%
- Μηχανήματα επεξεργασίας τροφίμων: 5%
- Μηχανήματα παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων: 5%
- Εξοπλισμός Κατασκευών:
- Εκσκαφείς, γερανοί και μπουλντόζες: 5%-10%
- Μπετονιέρες και άλλα εργαλεία κατασκευής: 7%
- Εξοπλισμός που σχετίζεται με την ενέργεια:
- Τουρμπίνες και γεννήτριες: 0% (λόγω της ανάπτυξης του ενεργειακού τομέα του Αζερμπαϊτζάν)
- Εξοπλισμός γεώτρησης πετρελαίου και φυσικού αερίου: 0%
2.2 Αυτοκίνητα και Ανταλλακτικά Αυτοκινήτων
Το Αζερμπαϊτζάν εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των οχημάτων και των ανταλλακτικών αυτοκινήτων του, ιδίως για τον αναπτυσσόμενο τομέα των μεταφορών. Οι δασμοί στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων είναι δομημένοι έτσι ώστε να προστατεύουν τους τοπικούς κατασκευαστές, διατηρώντας παράλληλα την προσιτή τιμή για τους καταναλωτές.
- Επιβατικά οχήματα:
- Νέα οχήματα: 15%
- Μεταχειρισμένα οχήματα: 20% (με πρόσθετους περιβαλλοντικούς περιορισμούς και περιορισμούς ασφαλείας)
- Επαγγελματικά οχήματα:
- Φορτηγά και λεωφορεία: 10%
- Ανταλλακτικά αυτοκινήτων:
- Κινητήρες και μηχανικά εξαρτήματα: 10%
- Ελαστικά και συστήματα φρένων: 5%
- Ηλεκτρονικά οχημάτων (π.χ. φωτισμός, ηχοσυστήματα): 5%
2.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για βιομηχανικά προϊόντα
- Προτιμησιακή Μεταχείριση για τις Χώρες της ΚΑΚ: Στο πλαίσιο της CISFTA, τα μηχανήματα και τα βιομηχανικά προϊόντα που εισάγονται από τις χώρες μέλη επωφελούνται από χαμηλότερους δασμούς. Για παράδειγμα, ο κατασκευαστικός εξοπλισμός από τη Ρωσία ενδέχεται να αντιμετωπίσει μειωμένους δασμούς, μερικές φορές ακόμη και 3% ή 0% για κρίσιμους τομείς όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
- Ευρωπαϊκά και Ασιατικά Προϊόντα: Οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ασιατικές χώρες όπως η Κίνα και η Ιαπωνία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερους δασμούς (συνήθως επιπλέον 5% έως 10%) σε ορισμένα βιομηχανικά προϊόντα για την προστασία των εγχώριων τομέων παραγωγής και συναρμολόγησης του Αζερμπαϊτζάν.
3. Ηλεκτρονικά είδη και συσκευές ευρείας κατανάλωσης
Το Αζερμπαϊτζάν εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης και των οικιακών συσκευών του από χώρες όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία. Δεδομένης της έλλειψης τοπικής παραγωγής σε αυτόν τον τομέα, οι δασμοί είναι μέτριοι για να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα των καταναλωτών.
3.1 Ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης
- Smartphones: 10%
- Φορητοί υπολογιστές και tablet: 5%-10%
- Τηλεοράσεις: 15%
- Εξοπλισμός ήχου (ηχεία, συστήματα ήχου): 10%-15%
- Φωτογραφικές μηχανές και φωτογραφικός εξοπλισμός: 10%
3.2 Οικιακές συσκευές
- Ψυγεία: 10%
- Πλυντήρια ρούχων: 12%
- Φούρνοι μικροκυμάτων: 10%
- Κλιματιστικά: 15%
- Πλυντήρια πιάτων: 10%
3.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για ηλεκτρονικά είδη και συσκευές
- Προτιμησιακά ασφάλιστρα για την CISFTA: Τα ηλεκτρονικά είδη και οι συσκευές που εισάγονται από τις χώρες της ΚΑΚ συχνά επωφελούνται από μειωμένους δασμούς. Για παράδειγμα, τα ψυγεία και τα πλυντήρια ρούχων που εισάγονται από τη Ρωσία ή τη Λευκορωσία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δασμούς που φτάνουν έως και το 5%.
- Κινεζικές εισαγωγές: Το Αζερμπαϊτζάν εισάγει μεγάλη ποσότητα ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης από την Κίνα, με μειωμένους δασμούς βάσει διαφόρων εμπορικών συμφωνιών. Τα κινεζικά ηλεκτρονικά είδη ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δασμούς που φτάνουν έως και το 5% σε ορισμένες κατηγορίες.
4. Υφάσματα, Ένδυση και Υπόδηση
Το Αζερμπαϊτζάν έχει μια αναπτυσσόμενη αγορά μόδας και εισάγει σημαντικό μέρος των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ενδυμάτων και υποδημάτων του από διεθνείς προμηθευτές. Η χώρα επιβάλλει μέτριους δασμούς σε αυτά τα προϊόντα για να προστατεύσει τους τοπικούς κατασκευαστές, επιτρέποντας παράλληλα την πρόσβαση σε παγκόσμιες μάρκες.
4.1 Ένδυση και Ενδύματα
- Τυπικά ρούχα (π.χ. μπλουζάκια, τζιν): 15%
- Πολυτελείς και σχεδιαστικές μάρκες: 20%
- Αθλητικά ρούχα και αθλητικά ρούχα: 10%-15%
4.2 Υποδήματα
- Τυπικά Υποδήματα: 15%
- Πολυτελή Υποδήματα: 20%
- Αθλητικά Παπούτσια και Αθλητικά Υπόδημα: 10%-15%
4.3 Πρώτες ύλες για την κλωστοϋφαντουργική βιομηχανία
- Βαμβάκι: 0% (λόγω της ισχυρής εγχώριας βιομηχανίας βαμβακιού του Αζερμπαϊτζάν)
- Μαλλί: 0%
- Συνθετικές Ίνες: 10%
4.4 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα
- Προτιμησιακά Δασμολόγια για Χώρες της ΚΑΚ: Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα είδη ένδυσης και υπόδησης που εισάγονται από κράτη μέλη της ΚΑΚ υπόκεινται σε χαμηλότερους δασμούς. Για παράδειγμα, τα βαμβακερά προϊόντα από γειτονικές χώρες της ΚΑΚ, όπως το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν, εξαιρούνται από τους δασμούς, ενώ άλλα είδη ένδυσης επωφελούνται από μειωμένους συντελεστές.
- Εισαγωγές ειδών πολυτελείας από την Ευρώπη: Τα επώνυμα και πολυτελή ρούχα που εισάγονται από ευρωπαϊκές χώρες συχνά αντιμετωπίζουν υψηλότερους δασμούς, με ορισμένα είδη πολυτελείας να υπόκεινται σε δασμούς που φτάνουν έως και το 25%.
5. Φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός
Για να υποστηρίξει τον αναπτυσσόμενο τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, το Αζερμπαϊτζάν εισάγει σημαντική ποσότητα φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικού εξοπλισμού. Αυτά τα προϊόντα υπόκεινται γενικά σε χαμηλότερους δασμούς για να εξασφαλιστεί οικονομικά προσιτή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για τον πληθυσμό.
5.1 Φαρμακευτικά προϊόντα
- Φάρμακα (γενόσημα και επώνυμα): 0%-5%
- Εμβόλια: 0% (εξαιρούνται από δασμούς λόγω αναγκών δημόσιας υγείας)
- Συμπληρώματα και βιταμίνες: 5%-10%
5.2 Ιατρικός Εξοπλισμός
- Διαγνωστικός Εξοπλισμός (ακτινογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες): 5%
- Χειρουργικά Εργαλεία: 5%
- Εξοπλισμός Νοσοκομείου (κλίνες, συσκευές παρακολούθησης): 7%
5.3 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για ιατρικά προϊόντα
- Πρωτοβουλίες Δημόσιας Υγείας: Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να άρει ή να μειώσει τους δασμούς σε βασικά ιατρικά εφόδια, όπως ο ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός (ΜΑΠ), οι αναπνευστήρες και άλλες κρίσιμες ιατρικές συσκευές.
- Οφέλη της CISFTA: Τα ιατρικά προϊόντα που εισάγονται από τις χώρες της ΚΑΚ υπόκεινται συχνά σε μειωμένους δασμούς, μερικές φορές ακόμη και 0% για βασικά φάρμακα και διαγνωστικά εργαλεία.
6. Αλκοόλ, καπνός και είδη πολυτελείας
Τα αλκοολούχα ποτά, ο καπνός και τα είδη πολυτελείας υπόκεινται σε μερικούς από τους υψηλότερους δασμούς στο Αζερμπαϊτζάν λόγω του μη απαραίτητου χαρακτήρα τους. Αυτοί οι δασμοί χρησιμεύουν τόσο ως πηγή εσόδων της κυβέρνησης όσο και ως μέσο ρύθμισης της κατανάλωσης.
6.1 Αλκοολούχα Ποτά
- Μπύρα και κρασί: 15%
- Οινοπνευματώδη ποτά (ουίσκι, βότκα, ρούμι): 20%
- Μη αλκοολούχα ποτά: 10%
6.2 Προϊόντα καπνού
- Τσιγάρα: 20%
- Πούρα: 15%
- Άλλα προϊόντα καπνού (π.χ. καπνός πίπας, καπνός μάσησης): 15%
6.3 Πολυτελή Είδη
- Κοσμήματα και Πολύτιμα Μέταλλα: 20%-25%
- Τσάντες και αξεσουάρ επώνυμων σχεδιαστών: 20%-25%
- Ηλεκτρονικά είδη υψηλής τεχνολογίας (π.χ. πολυτελή smartphones): 15%
6.4 Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί για είδη πολυτελείας
- Ευρωπαϊκές εισαγωγές: Τα είδη πολυτελείας, όπως η μόδα υψηλής ποιότητας, τα κοσμήματα και τα ηλεκτρονικά είδη που εισάγονται από την Ευρώπη, συχνά αντιμετωπίζουν υψηλότερους δασμούς, με ορισμένες κατηγορίες να υπόκεινται σε δασμούς που φτάνουν έως και το 25%.
- Καπνός και αλκοόλ από χώρες εκτός ΚΑΚ: Ο καπνός και το αλκοόλ που εισάγονται από χώρες εκτός ΚΑΚ υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς από ό,τι εκείνα από χώρες εντός της ΚΑΚ, με πρόσθετες επιβαρύνσεις για τη ρύθμιση αυτών των μη βασικών αγαθών.
Στοιχεία χώρας για το Αζερμπαϊτζάν
- Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν
- Πρωτεύουσα: Μπακού
- Τρεις μεγαλύτερες πόλεις:
- Μπακού
- Γκαντζά
- Σουμγκαγίτ
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: Περίπου 5.300 δολάρια ΗΠΑ (εκτίμηση 2023)
- Πληθυσμός: Περίπου 10,2 εκατομμύρια (εκτίμηση 2023)
- Επίσημη γλώσσα: Αζερμπαϊτζάν
- Νόμισμα: Μανάτ Αζερμπαϊτζάν (AZN)
- Τοποθεσία: Βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ανατολικής Ευρώπης και της Δυτικής Ασίας, συνορεύει με την Κασπία Θάλασσα στα ανατολικά, τη Ρωσία στα βόρεια, τη Γεωργία στα βορειοδυτικά, την Αρμενία στα δυτικά και το Ιράν στα νότια.
Γεωγραφία του Αζερμπαϊτζάν
Το Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου, καλύπτοντας μια έκταση περίπου 86.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Είναι γνωστό για τα ποικίλα τοπία του, συμπεριλαμβανομένων των βουνών, των πεδιάδων και των παράκτιων περιοχών κατά μήκος της Κασπίας Θάλασσας. Η χώρα είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους, ιδιαίτερα πετρέλαιο και φυσικό αέριο, που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην οικονομία της.
- Οροσειρές: Οι οροσειρές του Μεγάλου και του Μικρού Καυκάσου κυριαρχούν στα βόρεια και δυτικά τμήματα της χώρας, με την υψηλότερη κορυφή, το όρος Μπαζαρντούζου, να φτάνει τα 4.466 μέτρα.
- Κασπία Θάλασσα: Τα ανατολικά σύνορα του Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται κατά μήκος της Κασπίας Θάλασσας, της μεγαλύτερης εσωτερικής υδάτινης μάζας στον κόσμο, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Κλίμα: Το Αζερμπαϊτζάν αντιμετωπίζει μια ποικιλία κλιμάτων, που κυμαίνονται από ημι-άνυδρο στα πεδινά έως αλπικό στα βουνά. Η ποικιλόμορφη γεωγραφία της χώρας υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα γεωργικών δραστηριοτήτων.
Οικονομία του Αζερμπαϊτζάν και Σημαντικές Βιομηχανίες
Το Αζερμπαϊτζάν έχει μια οικονομία βασισμένη στους πόρους, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ωστόσο, η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για τη διαφοροποίηση της οικονομίας προωθώντας μη πετρελαϊκούς τομείς, όπως η γεωργία, ο τουρισμός και η μεταποίηση.
1. Βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου
- Το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, με τεράστια αποθέματα στην Κασπία Θάλασσα. Ο ενεργειακός τομέας αντιπροσωπεύει σημαντικό μέρος του ΑΕΠ και των εξαγωγών της χώρας.
- Εξαγωγές: Οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ιδίως μέσω αγωγών όπως ο αγωγός Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν (BTC), είναι κεντρικής σημασίας για την οικονομία του Αζερμπαϊτζάν.
2. Γεωργία
- Η γεωργία παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία του Αζερμπαϊτζάν, παρέχοντας απασχόληση σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η χώρα παράγει μια ποικιλία καλλιεργειών, όπως σιτάρι, βαμβάκι, τσάι και φρούτα.
- Εξαγωγές: Τα γεωργικά προϊόντα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και το βαμβάκι αποτελούν βασικές εξαγωγές.
3. Τουρισμός
- Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, οι σύγχρονες υποδομές και η φυσική ομορφιά του Αζερμπαϊτζάν το καθιστούν έναν αναδυόμενο τουριστικό προορισμό. Το Μπακού, η πρωτεύουσα, αποτελεί κόμβο πολιτιστικού τουρισμού, ενώ οι ορεινές περιοχές της χώρας προσελκύουν τους λάτρεις της φύσης.
4. Βιομηχανία
- Η βιομηχανική βάση του Αζερμπαϊτζάν περιλαμβάνει τομείς όπως η κλωστοϋφαντουργία, η επεξεργασία τροφίμων και τα χημικά. Η κυβέρνηση εργάζεται επίσης για την προώθηση της τοπικής παραγωγής μέσω δασμολογικής προστασίας και επενδυτικών κινήτρων.
