Η Λετονία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), βρίσκεται στην περιοχή της Βαλτικής στη Βόρεια Ευρώπη. Η στρατηγική θέση της χώρας και οι ισχυρές εμπορικές σχέσεις της με γειτονικές χώρες όπως η Εσθονία, η Λιθουανία, η Ρωσία και η Φινλανδία, την καθιστούν ουσιαστικό κόμβο για το εμπόριο και την εφοδιαστική εντός της ευρωπαϊκής αγοράς. Η Λετονία αποτελεί μέρος της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, που σημαίνει ότι ακολουθεί την κοινή τελωνειακή πολιτική της ΕΕ, η οποία εναρμονίζει τους δασμολογικούς συντελεστές για όλα τα κράτη μέλη.
Ως μέλος της ΕΕ, η Λετονία εφαρμόζει το Κοινό Δασμολόγιο (ΚΔΔ) της ΕΕ, το οποίο τυποποιεί τους εισαγωγικούς δασμούς για τα εμπορεύματα που εισέρχονται στη Λετονία από χώρες εκτός ΕΕ. Το ΚΔΔ ορίζει ενιαίους δασμολογικούς συντελεστές με βάση την κατηγορία προϊόντος, με συγκεκριμένες εξαιρέσεις για ορισμένα εμπορεύματα, όπως γεωργικά προϊόντα, χημικά προϊόντα και μηχανήματα. Αυτό σημαίνει ότι οι δασμολογικοί συντελεστές είναι γενικά οι ίδιοι για όλες τις χώρες της ΕΕ, διασφαλίζοντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ένωση.
Ωστόσο, η Λετονία προσφέρει επίσης προτιμησιακή μεταχείριση για αγαθά που εισάγονται από χώρες με τις οποίες η ΕΕ έχει υπογράψει συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ), όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, καθώς και από χώρες που συμμετέχουν στο Γενικευμένο Σύστημα Προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ.
Σύστημα Τελωνειακού Δασμολογίου της Λετονίας
Επισκόπηση του Κοινού Δασμολογίου (ΚΔ) της ΕΕ
Η Λετονία, ως μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσχωρεί στο Κοινό Δασμολόγιο (ΚΔ), ένα σύστημα που ρυθμίζει τους τελωνειακούς δασμούς που επιβάλλονται στα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ. Το ΚΔ έχει σχεδιαστεί για να τυποποιεί τους εισαγωγικούς δασμούς, να ελαχιστοποιεί τα διοικητικά εμπόδια και να απλοποιεί τις τελωνειακές διαδικασίες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτό το σύστημα βασίζεται στο Εναρμονισμένο Σύστημα (ΕΣ), μια παγκόσμια ταξινόμηση προϊόντων που χρησιμοποιείται από τις τελωνειακές αρχές για τον καθορισμό των δασμών με βάση τα χαρακτηριστικά των προϊόντων και τους κωδικούς ταξινόμησης.
- Δασμοί Ad Valorem: Η πλειονότητα των εμπορευμάτων που εισάγονται στη Λετονία υπόκεινται σε δασμούς ad valorem, οι οποίοι υπολογίζονται ως ποσοστό της δασμολογητέας αξίας του προϊόντος. Η δασμολογητέα αξία περιλαμβάνει το κόστος των εμπορευμάτων, την ασφάλιση και τα έξοδα μεταφοράς (CIF).
- Ειδικοί Δασμοί: Εκτός από τους δασμούς κατ’ αξίαν, ειδικοί δασμοί μπορούν επίσης να ισχύουν για ορισμένα προϊόντα. Αυτοί οι δασμοί υπολογίζονται με βάση παράγοντες όπως το βάρος, ο όγκος ή η ποσότητα των αγαθών και όχι την αξία τους.
- Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης: Ορισμένα αγαθά, όπως το αλκοόλ, ο καπνός και τα ενεργειακά προϊόντα, υπόκεινται σε πρόσθετους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Αυτοί συνήθως επιβάλλονται ως σταθερά ποσά ανά μονάδα (π.χ. ανά λίτρο, ανά κιλό).
- Προσδιορισμός Δασμολογητέας Αξίας: Η δασμολογητέα αξία των εισαγόμενων αγαθών προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της συναλλακτικής αξίας, η οποία είναι η τιμή που καταβάλλεται για τα αγαθά κατά την πώλησή τους για εξαγωγή στην ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει το κόστος μεταφοράς, ασφάλισης και άλλων παρεπόμενων εξόδων.
Συντελεστές Δασμών για Διαφορετικές Κατηγορίες Προϊόντων
Οι εισαγωγικοί δασμοί της Λετονίας ακολουθούν την ίδια δομή με την υπόλοιπη ΕΕ, βάσει του Κοινού Δασμολογίου. Παρακάτω παρατίθενται οι κύριες κατηγορίες προϊόντων που εισάγονται συνήθως στη Λετονία, μαζί με τους σχετικούς δασμολογικούς συντελεστές.
Γεωργικά Προϊόντα
Η Λετονία, όπως και οι περισσότερες χώρες της ΕΕ, βασίζεται σε έναν συνδυασμό εσωτερικής γεωργικής παραγωγής και εισαγωγών για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Ενώ η ΕΕ διαθέτει Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) που υποστηρίζει την εγχώρια γεωργία, οι εισαγωγές εξακολουθούν να είναι απαραίτητες για την κάλυψη της ζήτησης, ιδίως για προϊόντα που δεν μπορούν να παραχθούν τοπικά ή είναι εκτός εποχής. Οι εισαγωγικοί δασμοί στα γεωργικά προϊόντα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος και το εάν η χώρα προέλευσης επωφελείται από προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες.
Δημητριακά και σιτηρά
- Σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι και καλαμπόκι: Τα εισαγόμενα δημητριακά και σιτηρά συνήθως υπόκεινται σε δασμούς κατ’ αξίαν από 0% έως 5%, ανάλογα με τον τύπο του σιτηρού. Ωστόσο, αυτοί οι δασμοί ενδέχεται να υπόκεινται σε μειώσεις βάσει των συνθηκών εφοδιασμού εντός της ΕΕ ή μέσω συμφωνιών με εμπορικούς εταίρους.
- Ρύζι: Το ρύζι, ειδικά από χώρες όπως η Ινδία και η Ταϊλάνδη, υπόκειται γενικά σε δασμούς 10% έως 20%. Αυτό οφείλεται στην προσπάθεια της ΕΕ να προστατεύσει τη δική της παραγωγή δημητριακών.
Φρούτα και Λαχανικά
- Φρέσκα φρούτα (μήλα, εσπεριδοειδή, σταφύλια): Οι εισαγωγικοί δασμοί για τα φρέσκα φρούτα κυμαίνονται από 0% έως 8% για τα περισσότερα προϊόντα, αν και ορισμένα φρούτα, όπως οι μπανάνες, ενδέχεται να έχουν υψηλότερο δασμό έως και 15%.
- Επεξεργασμένα φρούτα: Τα κονσερβοποιημένα φρούτα και οι χυμοί φρούτων υπόκεινται γενικά σε δασμούς 10% έως 15%, ανάλογα με το προϊόν.
Κρέας και Ζωικά Προϊόντα
- Βόειο κρέας: Τα προϊόντα βοείου κρέατος συνήθως επιβαρύνονται με εισαγωγικό δασμό από 12% έως 20% για την προστασία των παραγωγών της ΕΕ. Ο ακριβής συντελεστής εξαρτάται από τα συγκεκριμένα τεμάχια κρέατος.
- Χοιρινό κρέας: Οι εισαγωγές χοιρινού κρέατος γενικά υπόκεινται σε δασμό περίπου 12%.
- Πουλερικά: Οι εισαγωγές προϊόντων πουλερικών, όπως το κοτόπουλο, γενικά υπόκεινται σε δασμούς από 12% έως 17%.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, του τυριού και του βουτύρου, υπόκεινται σε δασμούς περίπου 10% έως 20%.
Ζάχαρη και γλυκαντικά
- Ζάχαρη: Οι εισαγωγές ζάχαρης υπόκεινται σε υψηλούς δασμούς, που συνήθως κυμαίνονται από 15% έως 30%, ιδίως για την ακατέργαστη ζάχαρη, στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ να προστατεύσει τους δικούς της παραγωγούς ζάχαρης. Η ραφιναρισμένη ζάχαρη έχει δασμό 5%.
Βιομηχανικά Προϊόντα και Μηχανήματα
Η Λετονία εισάγει σημαντική ποσότητα βιομηχανικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων μηχανημάτων, χημικών ουσιών και πρώτων υλών για τον μεταποιητικό της τομέα. Οι εισαγωγικοί δασμοί στα βιομηχανικά αγαθά είναι γενικά χαμηλότεροι από ό,τι στα γεωργικά προϊόντα, καθώς η ΕΕ ενθαρρύνει το βιομηχανικό εμπόριο και τις επενδύσεις.
Μηχανήματα και μηχανικές συσκευές
- Βιομηχανικά Μηχανήματα: Ο δασμός στα βιομηχανικά μηχανήματα είναι συνήθως από 0% έως 5%, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της ΕΕ να διευκολύνει την εισαγωγή μηχανημάτων απαραίτητων για την οικονομική ανάπτυξη.
- Ηλεκτρικός Εξοπλισμός: Οι εισαγωγές ηλεκτρικού μηχανήματος, συμπεριλαμβανομένων των μετασχηματιστών και των ηλεκτροκινητήρων, υπόκεινται γενικά σε δασμούς από 0% έως 5%.
Αυτοκίνητα και Οχήματα
- Επιβατικά οχήματα: Τα επιβατικά αυτοκίνητα υπόκεινται σε δασμό 10% βάσει του Κοινού Δασμολογίου της ΕΕ.
- Επαγγελματικά Οχήματα: Για φορτηγά, λεωφορεία και άλλα επαγγελματικά οχήματα, οι δασμοί κυμαίνονται συνήθως από 10% έως 20% ανάλογα με το βάρος και την κατηγορία του οχήματος.
Καταναλωτικά Αγαθά
Η Λετονία, ως ανεπτυγμένη οικονομία, εισάγει μια ποικιλία καταναλωτικών αγαθών, από ηλεκτρονικά είδη έως ρούχα. Οι δασμοί για τα καταναλωτικά αγαθά μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το προϊόν και το εάν ισχύουν ειδικές εμπορικές συμφωνίες.
Ηλεκτρονικά και Ηλεκτρικά Είδη
- Έξυπνα τηλέφωνα, υπολογιστές και τηλεοράσεις: Τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης υπόκεινται συνήθως σε χαμηλούς δασμούς, που κυμαίνονται από 0% έως 5%. Αυτό συνάδει με τον στόχο της ΕΕ να ενθαρρύνει την εισαγωγή τεχνολογικών προϊόντων.
- Οικιακές συσκευές: Οι μεγάλες οικιακές συσκευές, όπως ψυγεία, πλυντήρια ρούχων και κλιματιστικά, αντιμετωπίζουν δασμούς περίπου 5%.
Ένδυση και Υφάσματα
- Ένδυση: Οι εισαγωγές ένδυσης και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων αντιμετωπίζουν γενικά δασμούς που κυμαίνονται από 10% έως 20%, ανάλογα με τα υλικά και την ταξινόμηση του προϊόντος.
- Υποδήματα: Τα εισαγόμενα παπούτσια συνήθως υπόκεινται σε δασμούς από 8% έως 17%.
Ειδικοί εισαγωγικοί δασμοί και εμπορικές προτιμήσεις
Ως μέλος της ΕΕ, η Λετονία επωφελείται από τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) της ΕΕ και την προτιμησιακή μεταχείριση για αγαθά που προέρχονται από συγκεκριμένες χώρες ή περιοχές. Αυτές οι συμφωνίες μειώνουν ή καταργούν τους δασμούς σε πολλά προϊόντα από χώρες που έχουν υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με την ΕΕ. Ορισμένες από αυτές τις χώρες περιλαμβάνουν:
Χώρες με προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση
- Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ): Τα προϊόντα από χώρες του ΕΟΧ (Ισλανδία, Νορβηγία, Λιχτενστάιν) συνήθως απολαμβάνουν μηδενικούς δασμούς κατά την είσοδό τους στη Λετονία.
- Χώρες με Συμφωνίες Ελεύθερων Συναλλαγών (ΣΕΣ): Η Λετονία προσφέρει προτιμησιακούς δασμούς για αγαθά που προέρχονται από χώρες όπως η Νότια Κορέα, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Ελβετία. Σύμφωνα με αυτές τις συμφωνίες, τα αγαθά μπορούν να εισέλθουν στη Λετονία είτε αδασμολόγητα είτε με μειωμένο δασμό.
- Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ): Η Λετονία εφαρμόζει το ΣΓΠ της ΕΕ σε αγαθά από αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό επιτρέπει την εισαγωγή προϊόντων από αυτά τα έθνη με μειωμένους δασμούς ή αδασμολόγητα.
Ειδικά προϊόντα με εξαιρέσεις
- Γεωργικά προϊόντα: Ορισμένα ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα, όπως η ζάχαρη, το ρύζι και ορισμένα φρούτα και λαχανικά, έχουν υψηλότερους δασμούς, αλλά τα αγαθά από χώρες που επωφελούνται από την πρωτοβουλία «Όλα εκτός από όπλα» (EBA), όπως οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), μπορούν να εισέλθουν με μειωμένους ή μηδενικούς δασμούς.
- Ενεργειακά προϊόντα: Η εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, γενικά υπόκειται σε δασμούς 0%, αν και ενδέχεται να ισχύουν ειδικοί φόροι κατανάλωσης.
Στοιχεία χώρας
- Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Λετονίας
- Πρωτεύουσα: Ρίγα
- Πληθυσμός: Περίπου 1,85 εκατομμύρια (2023)
- Κατά κεφαλήν εισόδημα: Περίπου 20.000 δολάρια (2023)
- Επίσημη γλώσσα: Λετονικά
- Νόμισμα: Ευρώ (EUR)
- Τοποθεσία: Η Λετονία βρίσκεται στην περιοχή της Βαλτικής στη Βόρεια Ευρώπη και συνορεύει με την Εσθονία στα βόρεια, τη Ρωσία στα ανατολικά, τη Λευκορωσία στα νοτιοανατολικά και τη Λιθουανία στα νότια. Στα δυτικά, έχει ακτογραμμή κατά μήκος της Βαλτικής Θάλασσας.
Γεωγραφία
- Η Λετονία έχει μια ποικιλόμορφη γεωγραφία με πυκνά δάση, λίμνες και εκτεταμένη ακτογραμμή. Το έδαφος είναι ως επί το πλείστον επίπεδο, με ένα σημαντικό μέρος της γης να καλύπτεται από δάση.
- Η Λετονία έχει εύκρατο κλίμα, με κρύους χειμώνες και ήπια καλοκαίρια. Η χώρα παρουσιάζει μέτριες βροχοπτώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Οικονομία
- Η οικονομία της Λετονίας είναι ανοιχτή και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το διεθνές εμπόριο, με βασικούς τομείς όπως η μεταποίηση, η γεωργία, οι υπηρεσίες και οι μεταφορές.
- Ο τομέας των υπηρεσιών αποτελεί τη μεγαλύτερη συμβολή στο ΑΕΠ της Λετονίας, ακολουθούμενος από τη βιομηχανία και τη γεωργία. Η χώρα αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην εφοδιαστική, το εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στην περιοχή της Βαλτικής.
Σημαντικές Βιομηχανίες
- Μεταποίηση: Ο μεταποιητικός τομέας της Λετονίας είναι ποικίλος και περιλαμβάνει ηλεκτρονικά είδη, μηχανήματα, χημικά και επεξεργασία τροφίμων.
- Γεωργία: Η Λετονία παράγει σιτηρά, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας και λαχανικά. Η χώρα είναι γνωστή για τη δασοκομία της , η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της.
- Μεταφορές και Logistics: Λόγω της στρατηγικής της θέσης, η Λετονία αποτελεί βασικό κόμβο διαμετακόμισης για εμπορεύματα που διακινούνται μεταξύ Ευρώπης, Ρωσίας και Ασίας.
